21 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A — 21:6933 BUGÜN Arap Âlemi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL azetemizin bugünkü sayısında G The Economist adile Londra- da çıkan siyasi, iktısadi bir mecmu- dan naklettiğimiz bir yazıyı okuya- taktınız. Yazı, çok mühim mesele - Tİ ortaya attığı, Arap âlemi de Tür kiyenin komşusu olduğu için dikkat- okunmıya değer. Yazıda açıkça anlatıldığı gibi A- *ap #lemi, büğün mühim bir tehlike karşı karşıyadır. Bir taraftan Fİ- İstine yerleştirilen yüz binlerce Av- Yapalı Yahudi, diğer taraftan Tu- Mus, Cezayir ve Fasa yerleşen yür- İnlerece Ayrupalı, Arap âlemini, sa- illerden, çöl içlerine sürmiye ça - Sun kuvvetlerin pişdarlarıdır. Bu Yüzden bütün Arap âlemind Yahu - re karşı galeyan ve empcryaliz- |» Me karşı isyan vardır. Acaba bu galeyan ve isyanın ne İf i ne olacak? Avrupalılar mı Arapları çöle ata- tiklar, Araplar mı Avrupalıları yurt | kiradan kovacaklar? İngiliz gazetesine göre Araplar le e takım emareler bulundu - İN gibi aleyblerinde de bir sürü va- Üretler vardır. Bugün dört müstakil Arap memleketi vardr: Irak, Mısır, Sung Arabistan ve Yemen! İstiklâle avaşmaya namzet olan Arap mem- eketleri ise Suriye, Lübnan ve Ma- »tayi Erdendir. Araplar arasında rek bir dil vardır. Araplar le- Mind Âmiller bundan ibaret bulu or. Fakat Araplar aleyhindeki ö- Riller de çok kuvvetlidir. Çünkü ad- my saydığımız memleketler hari- eki “Arap ülkeleri İngiliz, Fransız, İş Yan hâkimiyeti altındadır. Arap-| ia rasımdaki di birliğine rağmen i lar aarsında içtimai vicdan birli X Yahut irade birliği görülmüyor. | pi bunlar yavaş yavaş tekevvün İnkişaf edecek ve bu inkişaf iler « İN emin anlattığımız leyan | yan daha başka bir mahiyet aja-| ir. Belki de o zaman Arap âle-| İoyundurktan kurtulacak, yahni ki de hasımlarının tertibatı mu Me olacak ve bunların tazşiki ne içte Arapların büyük ve külliyetli kısımı çöle dönecek. Dr iki şıktan hangisinin tahakkuk KONT CİANO AA AA BARSELONA DÜN YİNE BOMBALANDI / Sivillerin Bombardımanına Karşı Tedbirler Alınıyor! Londra, 20 (Hususi) — İspanyada son vaziyet çu merkezdedir: Frankist lerin tayyareleri bu sabaha karşi Barselonayı bombardıman ederek kırk kadar bomba atmışlardır. Bom baların çoğu denize düşmüş ve bom bardımandan yalnız İlman mıntaka- sı müteessir olmuştur. Facianın kur bahları azdır. Estremadure cephesinde Frankist- ler, Cümhuriyetçilerin mukavemeti karşısında Penarroya mıntakasında- ki ileri hareketlerini durdurmıya mec bur olmuşlardır. Frankistler, Pener| royanın kırk kilometre cenubu şarki sinde tevakkuf etmişlerdir. Frankist kaynaklar, Franko kuv - vetlerinin bütün cephelerde ilerledik lerini bildiriyor ve Kastil kuvvetle -| rinin Sagonte « Teruel yolunun her noklalarında 8 kilometteden — fazta| bir mesafe katettiklerini ve Frankist ileri karakollarının şimdi Sarriona dört kilometrelik bir mesafede bu - hinduklarını anlatiyor. ğini kestirmek kimsenin elin- değildir. tekim The Economist te yaptığı İL neticesinde, cevabı istikbale tm n başka bir şey yapamı- ime Londra gazetesinin tavzih bir hakikat var ki, o da Arap İnin karşılaştığı vaziyettir. Bu “Yetin ne derece vahim olduğu #arihtir. Araplık âleminde bu İdrâk olunduğunu ve anlaşıldı. Apaçık görüyoruz. Araplık âle-| inde bu vaziyeti en az snlıyan- kapı komşularımız olan Suri. plarının bir kısmı olduğu gö- or. Çünkü bu Suriyeli Arap İN işi anlasalar bugünkü menfi ti aİmazlar ve akıllarımı baş - toplarlar, işlerini yoluna koy- kendine uzanan en samimi *lini kavramakta tereddüt gös- 2lerdi. ları uyandırmak için hariçten en bu seslerin, umarız ki, tesiri | olur, tir Alman, Meçhul DE tebliği neşretmiştir: Ma Bohemyada Prachatice mın da kin Horni'de'12 hazi - e İhindenberi B. Jozef Şmit pe yaşamakta idi. Bu adam, yi 38 yaşındadır ve aslen Mağ, Bavyerada tevkif edilmek |, Ne maruz bulunduğundan Me, « 17 haziran tarihinde g& |) NA doğru akrabasının evin- takım eşhasın taarruzu- hg ustır. Bu oşhas kendisini ya Sivillerin bombardımanına karşı tedbirler İspanyada sivil halkın bombardı - man edilmeleri meselesini tahkik et- mek için İsveç, Norveç ve İngiliz bi- taraf mütehassıslarından teşekkül e- den heyetin yakında Fransanın To - İoz şehrinde birleşeceği hariciye müs teşarı tarafından bugün Avam Ka - marasına bildirilmiştir. İki taraftan herhangi birinin yapacağı talep üzeri ne heyet faaliyete geçecek ve tahki- kat yaparak rapor verecektir. Bir Bakışta D İRLANDA İntihabat Neticeleri Dublin, 20 (A.A.) — İrlanda inti- habatında şimdiye kadar alınan neti celere göre, Devalaren partisi 66, Kosgrav partisi 39, müstakiller 7 ve işciler de 5 mebusluk elde etmişler- dir, İNGİLTERE Kızılhaç Konferansı Londra, 20 (A A.) — Ispanya, Çin ve Japonya murahhasları da dahil ol mak üzere Sen - Jan sarayında dük J8ö Giluçester tarafından açılan 16 ncı kızılhaç konferansına | beynelmilel 60 memleketin murahhasları iştirak etmişlerdir. Dük bw münasebetle demiştir ki: “Yakın tarihte beynel - milel kızılhaçın bugünkü kadar lâ - güçtür. Modern muharebe metotları nın ortaya çıkardığı yeni muharebe kurbanları olan kadın ve çocuklarla müdafaasız insanları himaye etmek için kızılhaçın bütün kuvvetleriyle çalışması lâzem gelmektedir. türmüşlerdir. Vaka mahallinde görü len izler, Şmit'in mutaarrızları tara - fından yaralanmış olduğunu isbat et- (A.A) — Çetekn ajansı, tak Bavyera hududuna yakın İs ir Alman vatandaşı, akraba- X kâin Şnelzöf'lidir. m akrabası nezdine İlti - yı Akta olduğu tavan arasında * ve zorla Bavyeraya gö» mektedir. iki tarafından yürüyerek yolun bazı | ım olduğu bir devre tesadüf etmek | İngiltere - İ talya İtilâfı” Roma; Biran Evvel Tatbikin i İstiyor Ademi Müdahale İşinde, Fransız - İtalyan Noktai Nazarı Taban Tabana Zıdmış! ya istekli olduğu ve bunun lanlaşılıyor. İtalya Hariciye Nazıri Kont Ciyano geçen hafta sonundan evvel İngilte renin Roma sefiri Lord Pörtü kabul ettiği gibi aynı mülâkat bu sabah ta tekrar edilmiştir. Görüşmelerin ma - hiyeti sıkı fıkı gizli tutulmakla be - İraber İspanyadaki vaziyetin görüşül düğüne her şeyden fazla ihtimal veri- liyor. Çünkü anlaşmanın tatbik mev kiine girmesi için İspanyadaki vazi- yetin tasfiyesi, yani İtalyan gönüllü lerinin geri çekilmesi icap ediyor. Mister Çemberlâyn, anlaşmayı Avam Kamarasına takdim ederken, İspan- ya meselesi hallolunmadan anlaşma- rın tatbik mevkiine girmiyeceğine söz vermişti. İtalyanın son teşebbüsü ise, anlaş mayı daha fazla geciktirmiyerek sü- ratle tatbikini temin edecek bir çare bulmayı istihdaf eder gibi görün - mektedir. İngilterede hüküm süren kana- ate göre, 16 nisan tarihli İngiliz - İtalyan anlaşmasının tadili, bahis mevzuu değildir. Fakat İtalyanın Libyadaki İtalyan kıtalarını geri almak, İngiltere aley hindeki propagandaya son vermek gibi hareketlerle anlaşma hükümleri- ni tatbik ettiği görülüyor ve bu da iki hükümeti, anlaşmanın tamamile tatbikine aykırı gelen sebepleri orta dan kaldırmak gerekleştirmiye sev - kediyor. Bu yüzden yarın toplanacak olan tâli ademi müdahale komitesinin top rilmektedir. İyi haber alan mahfillere göre İngiltere ile İtalya, gerek ademi müdahale komitesi vasıtasile, ge - rek doğrudan doğruya yapacakları anlaşma ile, İngiltere » İtalya itilâ fının süratle tatbiki imkânmı ha- zırlıyacak surette gönüllüleri ge- DUN Yİ MISIR Kabinede Tadilât Kahire, 20 (A.A.) — Mahmut Pa- İşa kabinesinin mevkii tarsin için İ yapılmakta olan müzakereler netice- İlenmiştir. Kabinede tadilât yaparak Mahir Paşa partisinden de bazı kim- seler alınması derpiş edilmektedir. lantısma büyük bir ehemmiyet ve -| Londra, 20 (Hususi) — İtalya hükümetinin, İngiliz » |- talyan anlaşmasını, bir an evvel tatbik mevkiine koymı- için teşebbüslere giriştiği ———— ; ENTERESAN HÂDİSELER © Milesectiy - Amerika, (A.A) — Olympian sürat katar rı yoldan çıkarak Custer nehri- ne yuvarlanmıştır. 160 yolcudan 50 kişi ölü, 65 yaralı vardır. © Londra, 20 (A.A) — Lan- cashire'de Vednes - Sür - İrvel nehrinde, içinde 18 kişi bulunan bir sandal devrilmiş ve 10 kişi bo- gulmuştur. © Bükreş, 20 (A.A.) — Balsi departmanında Recen kasabasın- ş da kudurmuş bir öküzün etini yi- $ yen kırk kişi zehirlenmiş ve bun- kn beşi ölmüştür. aaaaaaaaaeeaseasesanemii i ri alı temin edeceklerdir. Bu suretle umumi bir anlaşmaya varılması ihtimalleri kuvvetlenmek tedir. Bugün Avâm Kamarasinda bu me seleye dair sualler sorulmuş ve Mali- 'azırı Jon Seymon ile hariciye müsteşarı Butler, İngiliz - İtalyan an laşması hakkında, evvelce Başvekil tarafından söylenen sözlere bir şey ilâ ve edecek vaziyette olmadıklarını an Jatmışlardır. Başvekilin de Avam Kamarasında temeldir. Londra gazeteleri hep bu mesele ile meşguldür. Umumi kanaat İngiliz - İtalyan itilâfinın kuru lâftan ibaret kalmamasına medar olacak mı niyete şayan bir itilâfın vüe rilmesi saatini, ancak gönül geri çekilmesinin çabuklaştıracağı - dır. Bütün gazetelerin mütalcaları bu esas etrafında dönüp dolaşmakta - dır, Taymis gönüllülerin kâmilen, hiç olmazsa büyük kısmının çekilmiş ol ması lânmgeldiğini anlatıyor. Deyli Meyl gazetesi İngiliz hükü- metinin İtalyan - İngiliz anlaşmasın- da en ufak bir değişiklik bile yapma yacağını yazıyor. Deyli Eksprese göre gönüllüleri ge- Ti almak meselesi yeniden gecikmele re yol açarsa, İngiltere hükümeti, İ- talyanların ileride muharebeye fil - len iştirâk etmemeleri şartile anlaş- mayı tatbik mevkiine koymayı ka - bul edecektir. birtakım süallerle karşılanması muh . LORD PÖRT iKantondaki Tayyare Bataryaları Sovyet Mamulâtı İmiş! ——— Bentlerin Yıkılmasından Japonlar Mesul Tutuluyor Nevyork, 20 (Hususi) — Uzak Şark tan gelen son haberlere göre, Japon kuvvetleri Yangtse nehri üzerinden Hankava doğru ilerlemekte ve Hota- İşen kasabasına girdiklerini bildir. gâhının 240 kilometre şarkındadır. Bununla beraber Japonlar, Yangtse nehrinin kabarması: İ çektiklerini de Hankava karşı şimalden yapılar askeri hareket tamamile durmuş ve Japon mühendisleri, Sarı nehir sed- lerinde açılan rahneleri kapatmaktarı ümitsiz olduklarını söylemiye başla-| muşlardır. Tokyodan gelen haberlere göre bir yaresi, Haynan adasındaki Çin bataryalarını tahrip etmiştir. in merkezi olan Fuçeu'- »saneyi de yıkmışlardır. Japon hariciyesinin mümessili bu gün bu adanın işgal edileceğini, Ja- ponyanın bu maksadını Fransaya bil dirmiye mecbur olmadığını, işgalin askeri müesseseleri istihdaf ettiğini söylemiş ve Kantondaki tayyare ba nın hep Sovyet mamulât: ol- ve etmiştir. bir zat, bendler yıkıldığı hakkında dıkları şayiaları kati surette yalanla mış ve bu yıkılmıya Japonların ka- radar ve havadan yaptıkları bombar dımanların sebep olduğunu tasrih et İ miştir. ———— Paris, 20 (Hususi) — Bütün Fran jsız gazeteleri İngiltere « İt laşmasını tatbik mevkline için vuku sediyorlar. Jurnal gazetesine göre Çember lâynın hedefi, ademi müdahale bah sinde Fransa ve İtalya noktainaza- rını uzlaştırmaktır Çünkü İtalya. ile Fransanın bt mesele üzerinde- ki düşünceleri, Mussolininin dedi- Zi gibi taban tabana zıttır. Fakat Çemberliyn bu ziddi İkaldırmaktan ümidini kesmemiştir aan- koymak an son teşebbüsten bah- azlık neticesi ortaya çıkan ekmek Zimamdarlar, iki şık karşısında Ya altın tediyatı ile yabancı me: day satın almak ve bu suretle ve: tın stokunu azaltmak, Veyahut da bı fedakârlik hissiyatına müracaat e; Son haftalar zarfında bu yolda için bazı tecrübeler yapılmıştır. Roma, 20 (A.A.) — Havas Ajansı muhabiri yor: Havai şerait dolayısile buğday rekoltesindeki tin nazarı dikkatini çekmekte devam ediyor. aydan başka diğer hububat unla rından fazla miktar konularak yapılan daha aşağı kliteli bir ekmekle iktifa etmesi için yeniden halkın Diğer taraftan meselesi, hüküme- yet bulunmaktadırlar: mleketlerden buğ- ude getirilecek al- miştir, korporasyonuna müraı lerini kendil. kün olduğu kadar az paraya taamı lezzetli bir ekmek temin etmek,, mecburiytinde bulurduklarını bildir. İTALYADA EKMEK BUHRANI| $ Hükümet, Halkın Fedakârlık Hislerine Müracaat Ediyor! korporasyonlar nazırı, ekmekçiler t ederek bunların mesuli- e hatırlatmış ve halka ““müm- Otarşi Politikası tarşi politikasını tedir, Bu suretle ylemek, ekmek yapılması Roma, 20 (A.A) — İtalya, her sahada tam bir o- takip etmiye mütemayil görünmek. yeni küçük para basmak için, şim- diye kadar hariçten ithal edilen nikel yerine, akmo- hita denen ve içinde bilbassa paslanmaz çelik bulu- nan yerli bir halita kullanacaktır, LE EE İN Aİ Nİ RİN İlerdir. mektedir. Burası Çin umum! karar-|, İdir.? Japon tayyareleri, Fu.j. Zincirlikuyu! Yazan: B. FELEK Bu İsim şimdi bize ya bir otomobil kazasınm yahut bir cinayet vakasının civarını bildirmekten ileri gitmez, bu lanıkça bir kır semtini anlatır. Ben bununla uğraşacak değilim. Zincirlikuyu herhalde vaktile ko- vası zincirle bağlı bir kuyu imiş. Ge- len geçen su çekip içsin diye. Ve © kuyuya alem olarak tıpkı Tahtamina re, Kemeraltı gibi bir vasıf aramış « — Hangi kuyu? diye sorana: — Zincirlikuyu! oDiyivermişler. dikkat olan nokta kuyu değil zineir 'dir. Belki hâlâ bazı yerlerde vardır: Birçok su sebillerinin omaşrabaları da zincirle bağlıdır. Lâkin, bunlar çok olduğu için kim se (Zincirli sebil) demeyi muvafık bulmamıştır. O kova ve bu maşraba lar acaba neden zincirle bağlanır. Diye kendi kendime düşünür, durur. dum. Geçenlerde bir iki müşahede bu düşünceme cevap verdi: Gazetelerden birinde yanyana kon muş iki adam resmi gördüm. Altında bu adamların musluk çaldıkları ya- nh idi. Çeşmelerden musluk söküp çalan adam zincirsiz olsa sebilde maşraba bırakır mı? Demek zincir her zaman olduğu gibi bir inzibat kaydi olarak kon - muş. Göğüslerimizdeki saat kordon ları, belimizdeki anahtar zincirleri de mülühaza ile konmuş değil mi- pi öyle kalmış. Bu isimde şayan Kova gibi, maşraba gibi, saat gi- bi, anahtar gibi kulpu olan şeylerin zincire bağlanması mümkün. Lâkin kaybolan, yanlışlıkla alınan, dalgın lıkla cebe giren şeyler yalnız bun - lar değil ki; Bir vapur idaresinin işletmesile a- lâkadar bir arkadaşım bana bir gün zincirle bağlı maşrabaları göstere - — Ah, vapurlardaki servis takım. larını da kulbu olsa da zincirlesek! Gürüştük. ” Ve bu bir iki müşahede bana zinei- rin mantıki ve iktisadi lüzumunu an lattı, Timarhanede delilerin bağlanma. st usulü kaldırılalıdanberi zincirler işsiz kalmış sanıyordum. Halbuki in- celirlerse iş bulunacak. ———-- İngiliz - Alman Ticaret Müzakereleri Berlin, 20 (A.A) — Birkaç hafta evvel Berlinde başlanarak Pantkot'- ta tatilleri sebebile tehir edilen İn- iliz - Alman ekonomik görüşmeleri- ne, Londrada yeniden başlanmıştır. Bu sebepten dolayı, Alman Hari Nezareti gnel direktörlerinden Vil i- le Ekonomi Nezareti erkânından Beg- gman, bu akşam tayyare ile Londra- ya hareket etmişlerdir. Balta İle İdam Berlin, 20 (A.A.) — Alman istih - barat bürosu bildiriyor: Vatan! hiyanet cürmünden dolayı idama mahküm edilmiş olan dört ki balta ile kafaları kesilmek sure « tiyle idam edilmişlerdir. Idam edi - lenler, üç kadın ile bir erkek olup askeri esrarı teslim etmekte olduk - Jarı ecnebi memleketlerdeki komü - nist memurların yardımı ile cenubi Almanyada bir komünist teşkilâtı vü cude getirmeğe teşebbüs etmişlerdir. Deyli Ekspres muhabiri mevkuf Berlin, 20 (A.A) — Deyli Ekspres gazetesinin muhabiri, karısı ve bir Alman fotoğrafçısı, dün Yahu leyhtarı yazılarla kapalı Yahudi dük kânlarının fotoğraflarını alırken po- lis tarafından tevkif edilmiştir. İngi- liz gazetecisi ve karışı, üç saat sonra serbest bırakılmış ise de fotoğraf ma- kinesi ellerinden alınmış ve otomo- billeri de müsadere edilmiştir. Yahudilerin kıyafeti Salzburg, 20 (A.A) — Salzburg e yaleti polis direktörlüğü, bir emirna- me ile Yahüdilerin Alp memleketle- ri elbiselerini giymelerini menetmiş- tir. Bundan böyle, Yahudiler, ezcüm- le, kısa meşin kilot, tirol cepkenleri, tirol şapkaları ve kadın ve erkek yer-