16 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
16 -6-938 (BUGÜNJ Mister Chamberlain'in Cevabı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL em Kamarasının dünkü top- lantısında büyük bir gürültü ioması beklendiği halde, celse Raş- ekil Mister Çemberlaynın bir nut- kapanmış, ve meselenin hara - münakaşası ileriye bırakılmış - » Mister Çemberlaynın anlattıkla- » gayet açıktı. Frankistler İspanya İN salam oğan benı İagili Maret gemilerini bombalamışlar ve alar Buun kızı yapılacak İt sey varsa, zırhlıları limanlara mak ve buna benzer tecavüzler bulunan tayyarelere ateş açmak, ut İspanya sahillerine tayyare ba aları yığarak bu şekilde hare - İt eden tayyarilere karşı gelmektir. *kat bu iki şekil de harbe karış - m başka bir metice vermez. İngiltere ise harbe karışmak ve İs- yada döğüşen iki taraftan birine es cephe almak fikrinde değildir. şekilde cephe almıya bütün ingil muhaliftir. O halde İngiltere ti- gemilerini korumyacak ma? in hiçbir tedbir bul- çiltere Başvekili buna da ce - İP veriyor ve her şeyden evvel İs- Ya kara sularına giden İngiliz ge- in tehlikeyi göze alarak git - rini, yani hükümetin ' bunlara N ye mesuliyetini üzerine al- ğını, fakat İngiliz gemilerinin a- sularda lâyikile himaye olunaca- söylemiştir. Bundan başka bir takım emniyet takaları vücuda getirmek, yu - daha başka bir hal çaresi bul mümkündür. Münakaşada bahis mevzuu olan di ? meseleler arasında en fazla yöze nı İspanyada bulunan Alman ve 'Yan tayyarelerinin hareketleri yü len hâsıl olan mesuliyete ait o- ir. Mister Çemberlayn, General Snkonün © kumandâm altındağ 5, Ve bu suretle İngilterenin İs- ya, harbini tam mânasile dahili 'P telâkki ettiğini göstrmiştir. anya halkını tayyare akınların kendilerini korumaları için İs » i imkânı da bahis mevzuu ol - ise de Mister Çemberlayn bu - da bir müdahale teşkil edeceğini HARİCİ IspanyadaAlman Harp Gemileri Kastellon Cephesinde İki Alman Tank Mütehassısının Esir Edildiği “Bildiriliyor Londra, 15 (Hususi) — Mister Chamberlain'in Avam Kama- rasmda dün söylediği nutuk her yerde iyi tesir bırakmıştır. Mister Chamberlain, İspanya karasularına giden gemilerin kendilerini kendi hesaplarma tehlikeye attıklarını ve İngilterenin emniyet mıntakaları tesis etmekle tecavüzlerin önünü almayı ümit ettiğini söylemiştir. Berlin mahefili bu nutku aklıselim ile dolu bulmak- Onlar da İngiltere Başvekilinin realizm ve bon şansını takdir ediyor. | Jar. Londra gazeteleri içinde muha - fazakârlar da Chamberlain'in kiya - setini methetmektedirler. Sollar ise hükümeti ehliyetsizlikle itham edi- yorlar. Daily Express'in bir muhabiri ise | Alikantide tahkikat yapmış ve asi tayyarelerinin Ingiliz gemilerini bom bardıman ettiğini anlamıştır. Amerikada bombardımanlara karşı nefret Amerika âyan meclisi hariciye en- cümeni reisi Pitman meclise şu ka- rar suretini tevdi etmiştir; 1 — Sivil ahalinin bombardıman edilmesini takbih eden Hul'ün beyan namesinin tasdiki, 2 — Parlâmentonun bu bombardı- manlara nihayet verilmesini temin edecek muhtemel bir harekette bu- İunması için tetkikat yapılması. Ayan meclisi, karar suretini bugün müzakere edecektir. Kastellon henüz sukut etmedi mi? Harp cephelerine gelince İspan - İmun henüz sukut etmediğini anlat - makta ve muhareberiih bütün şidde- ALMANYA tmiştar, ter Çemberlaynm hu cevabı İn muhalefetini tatmin etmediği bunlar meseleyi bir kere daha re edeceklerini söylemişler - 'akat anlaşılan mesele bi; değil, kere dahi münakaşa edilecek da varılacak netice aynıdır. Ya. ter Çemberlayn, İspanya har- müdahaleden çekinecek ve bu parlimento ekseriyetini ken beraber bulacaktır, tere sonuna kadar ademi mü. siyasetinden zerre kadar ay- acaktır, KE Şarkla bir facia: Yar nehir üzerindeki setlerin muharebe yüzünden yarıl » suların taşmasına ve ortalığı asına sebebiyet vermiştir. Ger Yüzden Hankova karşı hazırla $bon taarruzu şimal tarafın - akkufa uğramış bulunuyor, Mukabil nehrin tuğyanı çok çalan kaplamış ve burada vaziyete düşürmüştür. -Bir — harp yığın yığın Çinliyi ö- felâkete sürüklerken diğer | facianm vukuu Uzak U bihe hakikaten tüyler ürper Mahiyet vermiştir. 3; aylussolini Kupası ara Orduevinde 15 (Tan Muhabirinden)— dua binicilik müsabakaları- eden kıymetli binicileri- vat Gürkan bugün Gene- tin Altay ile Ankaraya e çü Gürkan binicilerimizin Ro- Yahudiler Hakkında Berlin, 15 (A.A) — Almanya dahi- liye nezareti müsteşarı Dr, Stukat-| nın, Alman hukuk akademisi mec-| muasında bildirdiğine göre, Alman ana babadan doğacak Yahudiler, bundan böyle Alman tebaası telâkki edilmiyecek ve bunların hiçbir mil- liyeti olmayacaktır. Diğer taraflan, Yahudiler, izdivaç yolu ile de Alman tebaalığını alamıyacaklardır. MACARİSTAN Şiddetli Fırtına Budapeşte, 15 (A.A.) — Dün gece bütün Macaristanda çok şiddetli fır- tınalar çıkmış ve 19 kişi yıldırımdan ölmüştür. Maddi hasar oldukça mü - himdir. Budapeştenin Newpeşst mahalle - sinde 103 eti su basmıştır. Matfra da- ği eteklerinde bir çok nahiyeler ta - mamiyle su altında”kalmıştır, YUGOSLAVYA Tayyare Sergisi Belgrat, 15 (A.A.) — Belgradın ilk beynelmilel hava sergisi dün öğ- le zamanı kapanmıştır. Resmi ista - tistiklere göre, sergiyi bir çoğu ec - nebi olmak üzere takriben 250.000 kişi ziyaret etmiştir. FRANSA Harp Zamanında Paris, 15 (A.A.) — Ayan meclisi: nin deniz encümeni reisi Bergeon, harp zamanında Fransız donanması- mın ve ticaret filosunun o mütekabil varifelerine dair bir rapor hazırla - Pi De İİ tadır. Roma gazeteleri de nutuktan memnundur. : |tile şehir haricinde'devam ettiğini bildirmekte ve (o cümhuriyetçilerin şiddetli mukabil taarruzlarda bulun duklarını ve Frankistlerin işgal et - tikleri bazı noktalardan püskürtül - düklerini ilâve etmektedirler. Fakat anlaşılan Frankistler, Kas - tellonu işgalden sonra oradan çi kanları cenuba doğru şiddetle takip etmektedirler. Frankistler cenupta Kurtuba mın takasında da taarruza geçmişler ve bazı köyleri işgal etmişlerdir. Yeni bombardımanlar Bugün Valansiya beş kere Fran- kistlerin hava taarruzuna uğramış - tır, 17 kişi yaralanmış ve bazı ev -| ler yıkılmıştır. Barselon, Kastellon cephesinden fki Alman tank mütehassısının esir edildiğini haber veriyor. Alman gemileri Valansiya, 15 (Â.A.) — Resmi ma- hafilden bildirildiğine göre, Kastel - lon yolu Alman harp gemileri vasıf- larında gemiler tarafından bombar- dıman edilmiştir. Esasen bundan bir kaç gün evvel bir çok Alman destro- yerlerinin Cebelüttarıktani “ geğtipi manı işte bu gemilerin yaptığı tah“ min edilmektedir, | RUMANYA Matbuat Kararnamesi Bükreş, 15 (A.A.) — Bu sabah neş redilmiş olan yeni kararname, Ro « manya matbuatının faaliyeti hakkın deki fıkrasında (gazetelerin &ncak bir Romanyalıya yani etnik menşe - leri ne olursa olsun bütün Roman - yalı vatandaşlara ait olabileceğini tasrih etmektedir. Pek yakında menfaati devlete ait olmak üzere bir neşriyat monopolü ihdas eden bir kararname neşredile- tektir, İNGİLİZ KARİKATÜRÜ : TAN HABERLER Çinde Kolera ve Tuğyanlar Settin Yıkılması Yüzünden Yüz Elli Bin Kişi Boğuldu Nevyork, 15 (Hususi) — Japonya - Çin harbi, harp facialarma inhisar eden bir haile olmaktan halkı kırmıya başlamıştır. Şanghayda ekserisi beynelmilel mıntakada olmak üzere 123 kolera vakası olmuş ve Japoi büküme - ti Şanghaydan gelen in gemlle - re en şiddetli tedbirleri tatbike ka - rar vermiştir. Suçovda da sekiz ko- lera vakası olmuştur. Sarı nehir setlerinin yıkılması yü- zünden boğulanların 150.000 olduk- ları söyleniyor. Sarı nehrin tuğyanı gittikçe art - makta ve çök geniş sahalar kapla - maktadır. Bu yüzden bütün Lunghay muntakasında faaliyet muattaldır. Çinlilerle Japonlar tuğyana karşı gel mek için uğraşmışlarsı da mukave - met imkânlarının tamamile boşa gi- deceği şüphe götürmüyor. Şiddetli yağmurlar yağması vaziyeti büsbü - tün berbat etmiş ve halkin ıztırap - larını kat kat artırmıştır. Yığın yığın halk yerini yurdunu bırakarak tuğyanlardan ve felâket - lerden kaçmaktadır. Bugün Japon tayyareleri Kantona karşı iki akın yapmış ve faaliyetle- rini demiryolu üzerinde toplamıştır. "Amerika Halkı Demeokrasilerledir.,, Nevyork, 15 (AA) — Nevyork Taymis gazetesi, başmakalesinde A- merikan halkının dünya vaziyeti hak kındaki sempati hislerine tercüman olmakta ve şöyle demektedir: “Amerika halkı şimdi harp.tehdidi teşkil eden hiçbir vaziyette bitaraf ğine V GUNE KUVVeMeri nin müvazenesini bozmak tehlike - sini gösteren vaziyetlerde de bitaraf külmıyacaktır. Makul efkârı umu - miye, Japonyaya karşı Çinin Lehip- de, Avusturyanın Alman kıtaları ta- rafından işgali aleyhinde ve Çekoslo vakyanın mükâvemetinden dolayı memnudur, Mütecavizler, bir âmil olması iti. bariyle Amerikayı ihmal ettikleri takdirde bir hesap hatası yapmış olâ caklardır. Fazla taahhüde girişmek is tememekte olmamıza rağmen Avru pada bir harp patladığı takdirde de mokrasilerin tarafını iltizam etmiye âmadeyiz.., ve ui / Cedillo İsyanı San Antonio - Teksas - 15 (A.A) General Cedillo, radyo ile söyle - diği bir nutukta, Reisicümhur Kar - denas ile mücadelede bulunmak için 4000 kişilik yeni bir ihtilâlci grupu elde etmiş olduğunu bildirmiştir. çıkmış, tuğyanlar ve kolera da Alman Mıntakaları İsviçrenin Dörtte Üçü ve Alsas Loren de B Mıntakalar İçinde mi? Londra, 15 (Hususi) — Mister Chamberlain bugün avam kamara - sında sorulan bir suale, cevap olarak İngilterenin Pragda Başvekil ile Sü- det liderleri arasında başlıyan müza- kerelerin sağlam bir tesviye sureti- ne varmasını büyük bir samimiyetle temenni ettiğini söylemiştir. Müzakereler başlıyor Prag, 15 (A.A.) — Çeteka ajansı tebliğ ediyor: Dün akşam Südet mümessilleri ge İçen hafta verdikleri muhtıra hakkın- İdaki cevabını almak üzere Başvekil Hodza'yı ziyaret etmişlerdir. Başvekil hükümet namına yaptı - ğı beyanatta gerek mezkür muhtı- rayı gerek hükümetin hazırladığı milliyetler statüsünü müzakereye esas tutacağını bildirmiştir. Her iki tarafın da vaziyeti tesbit edebilmesi için yakında diğer bir mü lâkat daha vuku bulacatır. Südet o mümessillerinden mebus Kunt, bu münasebetle Başvekile şu ciheti tasrih etmiştir ki, muhtıra bır takım nazari metalibatı değil 20 ss- nelik tecrübeye İstinaden Südet Al- manlarının emniyeti ve devlet için- de yeni siyasi nizamın teessüsü için zaruri hususatı ihtiva eylemekte - dir. Avrupadaki Alman mıntakaları Prag, 15 (A.A.) — Südet partisi, Henlâynin 14 nisanda Karlsbadda söylediği partinin sekiz talebini ih - tiva eden meşhur nutkunun Fransız- ca tercümesini, “Hür insanlar ara - sında hür insan olarak yaşamak isti- yoruz,, başlığı ile neşretmiştir. Bu risalenin kapağında bir Avrupa hari- tası mevcuttur ve Avrupadaki Al - man mıntakaları maviye boyalıdır. Bu mavi rengindeki mıntakalar, O. pen ve Malmödiği, Lüksenburg, İs viçrenin üç rubunu ve Alsas Löreni de kaplamaktadır. Cenubi Tirol, Karl Frank, Karlsbad — Leipzig” keli - meleriyle tabıın ismini taşıyan be - yaz bir mustatil altında gizli kalmak Hadır, pr ld 1 LEK Dinlerken ! Yazan: B. FELEK Evvelki gün Fatih Halkevi nâmina radyoda bir konferans verdim. Eski spor hatıralarının yâdından ibaret olan bu görüşmenin tabii hiç bir ilmi kıymeti yoktu. Sadece bir hikâyeden ibaretti. Doğrusunu söylemek lâzmgelir > se dinleyicileri mütehassıslardan mü rekkep olmıyan böyle populr görüş- melerde teknik ve ilim yollarına sap mak dinleyiciyi sıkmaktadır. Evvel. ce de dediğim gibi ders şeklindeki koğferansları dinlemiyorlar, düğme- vi çevirip başka yerde bir müzik a- rüştırıyorlar. Halbuki maksat din- Tetmektir. Bunun için de anlatılan şeyin dinleyiciyi sıkmamasına dik 5 kat etmek lâzımdır. Üst tarafı ikinci plânda kalır. Londra radyosunda meselâ seçi £ len konferans mevzularma bakıyo. rum: Son derece cazip şeyler. Me. selâ: — Hindistanda Çengal denilen ya- bani ve vahşi yerlerde hayat nasıl. dır? — Trafalgar muharebesinin tafsi > İlâtı... Bunları da anlatırken meselâ bir aslan hikâyesi, aslan sesi ve çalı ça- tartısı gibi sahneyi canlandıra « cak ve kumanda sesleri ve top gü rültüleri gibi hikâyeye hayat vere» cek şeyler ilâve ediyorlar, Bizde bunlar yapılamasa bile Eş- refin yahut Sait Çelebinin görüşmsü gibi tabii ve ıkınmadan söylenen söz leri rahat dinliyebildiğim için ben de o yolda gitmek istedimdi. Bizim evde de tesadüfen beni din. lemişler. Tesadüfen diyorum. Çün- kü konferansım olduğunu eve söyle miye unutmuştum. Bahçede konferansımı dinlemek 4- çin toplanan hanemiz halkını © şe- kilde gören emektar ve ihtiyar bahs siyanımız gülümsiyerek sormuş: — Bu herif te kim Allahaşkına! Neler yumurtluyor? Tabii gülmeden kırılmışlar. Bana anlattıkları zaman ben de güldüm. Gerçi bütün konferanıçılar hak « kında: — Ne söylüyor bu herif? Hitabı | mukadderdir, Lâkin kendi evinde ve kendi adamı tarafından olursa pek güzel oluyor. Darısı dostlar başına, Sovyet Rusyada Seçim Moskova, 15 (A.A.) — 'Tass ajan- $ı bildiriyor; Gürcistan Sovyet Sos - , İyalist cümhuriyeti yüksek meclisine İaza seçimi merkez komisyonunun bir tebliğine göre, Stalinin komü « nistler ve partisizler blokuna men - sup 237 namzedin tamamı, yüksek meclise aza seçilmişlerdir. 1.898.041 seçiciden yüzde 99.2 si- ni teşkil eden 1.883.608 kişi seçime iştirak etmiş ve bunlardan 1.376.391 kişi, yani yüzde 99.6 sı komünistler ve partisizler Stalinin bloku mebus namzetlerine reylerini vermiştir. Tbilissi şehrinden yüksek meclise aza seçilenler arasında, Stalin, Mo- lotof, Beria, Gürcistanın ihtiyar â - Wmlerinden © profesör Cavakişvili, yüksek artist Vasadze, tanınmış mu- allim Bayan Burçuladze ve daha bir çok yüksek zevat vardrı. Stalin ve Molotofun namzet oldukları daire - lerde seçicilerin yüzde yüzü reye iş- tirak eylemiştir. ——ee Hamidiye Kumandan ve Zabitlerine Ziyafet İskenderiye, 15 (A.A.) — Isken - deriye Türk kolonisi Hamidiye ku - mandanı ve zabitanı şerefine bir su- vare tertip etmiştir. Suvarede mahalli hükümet erkâ - Bi, konsoloslar ve diğer zevat hazır bulunmuştur. İran Başvekili Slim İskenderiye, 15 (A.A.) — Dün Ha | midiyeyi Iran Başvekili ziyaret ot - miş ve merasimle karşılanmıştır. Hamidiye yarın buradan hareket edecektir. Sag ıkları ve bizzat Musso- ndan kendilerine verilen eyi, ya getirmiştir. Kupa pe götürülmüştür. Orada dilecektir, mıştır, Bu raporda, ticaret gemileri nin icap eden silâhlarla techizi istik- daf edilmekte ve muhtar bir yüksek deniz kumanda heyetinin lüzumun - dan bahsedilmektedir. y Mütemadi bomba yağmuruna maruz kalan Çin barc metreye bakarak havayı tahmine çalışıyor
