22 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

..... Sulhü Tehdit Eden İki Mesele Yazan: Ömer Riza DOĞRUL |taiya — Fransa arasında baş İiyan gerginliği bertaraf et- $in henüz ciddi bir tedbir a- de yi İtalyan ve Alman mat- > Fransanın İspanya Cümhuri- tn6 sllAlı va mtlhimmat gönder- ha Şiddetle protesto ediyor ve > imkân Yermiyeceklerini, im- ter yz memek, bu silâhların bir za Yanmasına karşı gelmek için B Yi Yapacaklarını yazıyorlar, tir, eziyeti vereceği neticeyi kes beki, i | Kolaylaştıracak inkişafları ln 'mekten bâşka çare yoktur. N plan, gerginliğin daha vahim biriçi, çe ** almaması için beslenen Dz ümit, ademi müdahale komi- bugünkü çalışmalarındadır. inde gemi müdahale komitesinin ara ve deniz kontrolüne ve ele arın İspanyadan çıkıp git- Moje NE Aİt bir proje vardır. Bu iy, niz kontrolünü iade ettikten eğen Pirene hududu ile Portekizin Ya hududunu kontrol altıma a- © yabancı gönüllülerin otuz çe geri alınmalarını icap or. et otuz gün zarfında ler kendi yurdlarına avdet May Üzere yola çıkmazlarsa o za- Fransa hududunu yeniden aç- hakkını haiz olacaktır. Proje hali hazırda alâkadar ler tarafından tetkik olunmak- Bu Da uş bu tetkikler alâkadarların larile neticelenecek mi? han bu müzakereler de şimdiye i olduğu gibi netice vermeden a” gidecek ve her taraf İspan- silâh ve kuvveti gön- Avrupa sul- ü tehdit etmekten uzaklaşmış gi- Tühen İspanya harbine; yeniden Yük bir harp kaynağı mahiyetini bayşcek ve İspanyada başlıyan ideo- Pş > yeniden canlanacak, belki Sani Tafa, sıçrıyacaktır. Zaten. son Anma bunun alâmeti sayılabilir. âj, 8 karşı gelmenin en son imi. im ir ümi Şekg, diye kadar bir ümidi de ger- hiç rmiyen ademi müdahale ko- & in gelecek halta yapacağı top 5 adar, e Yhİ sırada Çekoslovakya mese lesi, büyük bir ehemmiyet ka 9 bulunuyor. Çek hükümeti lere müuhtariyet ve h t Yar riYetlerinde nisbi temsile da kaygı imtiyazlar vermiye ve müze dygz #çmıya hazır olduğunu bil. müge halde Südetler bu teklifleri ay nişler ve yeni taleplerde bu- aşlardır. Avni sırada Çekoslovakya hudu- la, İki tarafında askeri tahşidat- yy hsolundu ve ortalığı tam mâ- le merak ve heyecan kapladı. tag Çekoslovakyada | beled Mabatı yapılacağı mühim hâ- vukuü ve dahili hâdiseleri 4 <İ müdahalelerin takip etmesi Mik ahtemeldir.Hülâsa Avrupa teh Günler yaşamaktadır. Bu tehli- kı, » tahakkuk ve ademi tahakku- Mi bizim *skiden beri dediğimiz gi- Zan, mı gn Sancak Verildi ala, 21 (A.A) — Kahraman Bir, “yına sancak verme töreni bu- j lak bir şekilde yapılmıştır. Cüy; “© halk, mektepliler, asker, üre yet alanını doldurmuştu. kita m İstiklâl Marşı ile açılmış bir Olduğı ker önlerinde bando muzika alde sancağı getirmişlerdir. & İ İzzettin Çalışlar çok sami ip. e irat ederek Reisielim- ina Gİ Kahraman Atatürk na- komaya Kahraman dağ alayı mina vermiştir. Alay komuta «© DİE nutuk söyliyerek sancağı 4 almış ve askerle birlikte san- #eref ve şanını korumak için İn andiçmişlerdir. en ni İdn ince, kılıçtan keskin bir ih-| TAN HARİCİ HA ERLER Bir Bakışta Dünya Haberleri FRANSA Kılıçla Düello Paris, 21 (A.A) — Fransanın iki tanınmış tiyatro muharriri olan Ko- medi Fransez Administratörü Burde ile Bernstein arasinda yapılan bir kalem mücadelesi neticesinde Berns- tein Bürde'yi düelloya davet et- mişti. Düello dün kılıçla Bürde sağ kolundan yaralanarak dü- ello durmuştur. Iki muhasım barış- mamıştır, BULGARİSTAN Parlâmente Açılıyor Sofya, 21 (A.A.) — Kral milli mec isi dört senelik bir fasıladan son - ra üçüncü içtima devresinin fevka - lâde celsesini yarın açacaktır. Tik defa olarak Bulgaristanda ka - dınlar intihabata iştirak eylemiştir. Mebusların adedi 160 tır. Bunların yüzü hükümetin takip ettiği harici ve ili set lehinde olduğunu bil - İRLANDA Bir İstikraz Yapılıyor Dublen, 21 (A:A.) — Irlanda hü - kümeti İngiliz — Irlanda anlaşma - sı mucibince İngiltereye vermeye mecbur olduğu 10 milyon sterlin li- rasını tedarik için pazartesi günü bir istikraz açacaktır. AMERİKA Yeni Deniz Tahsisatı Vaşington, 21(A.A.) —Relsicümhur Roosevelt yeni harp gemileri inşası Için parlâmentodan yeniden 23 mil - yon 875.000 dolar fevkalâde tahsisat istemiştir. CENUBİ AFRİKA Seçimin Neticeleri Pretoria, 21 (A.AJ rika ittihadında yapılan umumi in- tihabat neticesinde Hortzog - Smuts hükümeti mecliste 111 azalık kazan- maştır. Seçimden evvel hükümetin 116 azası vardı HİNDİSTAN Yeni Karışıklıklar Londra, 21 (A.A) — Simladan res men bildirildiğine göre, Veziristan hududunda son zamanlarda yeniden hâdiseler olmuştur. İpi fakirinin tek rar faaliyete geçtiği zannediliyor. NORVEÇ ,| Habeş İlhakını Tanıdı | Londra, 21 (Hususi) — Bir sıra devletlerden sonra Nörveç hükümeti de bugün, İtalyanın Habeş ilhakını tanımış ve bu hususu bir nota ile Ro ma hükümetine bildirmiştir. MEKSİKA İngiliz Elçisi Ayrıldı Meksika, 21 (A.A) — İngiltere ile Meksika arasındaki diplomatik mü- nasebetlerin inkıtaı üzerine İngiliz elçisi bugün Nevyorka gitmök üzere Meksikadan ayrılmıştır. yapılmış ve| Cenubi Af-| İçirdiklerini bildirmektedir. YUGOSLAVYA Bir Liman Kuruluyor i Belgrat, 21 (A.A) — Adriyatik de-| yon dinar tahsis edilmesine dair hü. kümet tarafından verilen kararı, bü tün gazeteler alkışlamaktadırlar. Ga zeteler deniz münakalâtının ve mem | leketin umumi iktisadiyatının inki- İşafını temin edecek olan bu tedbirin ehemmiyetini tebarüz ettirmektedir ler. Fransız - Bütün Ümit Ademi Perşembe Günü Bütün ümit ademi müdahale ko - mitesinin gelecek perşembe günü ya- pacağı toplantıda konuşacağı proje - dedir. Bu proje deniz ve kara kontro | lünü iade ediyor ve yabancı gönül- lülerin bir ay zarfında Ispanyadan çıkarılmasına başlanmasını temin ediyor. Hal Almanya, Rusya, giltere devletleri tara - fından tetkik olunmaktadır. Uyuşul duğu takdirde gerginliğin önüne ge çilmesi mümkündür. Fakat bu da ih mal dahilinde görülmüyor, “Çin Ordus Dayanıyor Nevyork, 21 (Hususi) Uzak İŞark harbine dair gelen en son ha- berlere göre, Çin ordusu, Japonların Hankova karşı ilerlemelerine mâni olmak üzere Tiy — Yukav hat-| tı üzerinde muannidane bir mukave met göstermektedir. Hankov, 21 (A.A) — Cepheden ge len harp raporları, Japon ordusunun Tangsun'dan Lungai'ye ve Kiangsu- nun şimaline doğru yapt: reketler akim kalmış olduğunu teyit eylemektedir. Tangşansın şarkında Lişvang tasyonuna kadar Ver i-) şilik bir Japon kuvveti Çin müdafa- | ası İle karşılaşmış ve yapılan kanı bir muharebeden sonra düşman 700 ölü bırakarak geri çekilmiştir. 'Tangşansı cenuptan tehdit eden Japon firkası ise muharebe sahasın- da 600 ölü ve 18 tank 20 esir bırak- tıktan sonra Hantasku'ya ricat et miştir. Diğer taraftan Lungai mıntakasın da Kaoşung'a hücum eden * düşman kuvveti de mağlüp edilmiştir. * u Tokyo, 21 (A.A) — Japon ajan - sı, Lanfeng'de Çin mükevemetinin sarsıldığını ve Japon kuvvetlerinin İ Lanfeng ile kişlen arasında ve tam ortada bulunan Yangutsi'yi ele ge - i LONDRADA KORKUNÇ BİR YE Birkaç gün ev nizinde bir liman inşası için yüz mil. | dün Alman lunan Italyan heyeti etmiştir. ALMANYA İktisadi Müzakereler Berlin. 21 (A.A.)-— Von Ribbentrop Italyan iktisadi müza- asebetile Berlinde bu - azasını çe kereleri mü Neşredilen vesmi bir tebliğde, iki! memleket arasında muallâkta kalan | iktsadi meseleler hakkında yapılan | reisi sıatile naip Prens Pol, 28 hazi- görüşmenin “dostane bir hava için - de” cereyan ettiği ilâve edilmekte »| dir, İtalyan Anlaşamamazlığı Müdahale Komitesinin Konuşacağı Projededir Paris, 21 (Hususi) — İtalya - Fransa arasında başlıyan gergin- lik devam etmekte ve vaziyeti ıslah için bir çare bulunamamak- tadır. İtalyan gazeteleri, Fransanm Cümhuriyet İspanyasına silâh ve mühimmat göndermiye deyam ettiğimi anlatıyor ve bu şartlar içinde iki tarafım anlaşmasma imkân bulunmadığını izah ediyor. Meksikada Yeni Isyan Şayiaları Londra, 21 Gususi) Bugün, Meksikadan General Codillo ve ta- f#tarlarının bir isyan hareketine te- şebbüs ettikleri hakkında bir takım haberler alınmıştır. Bü haberlere göre, asiler Rio Ver- de ile San Luis arasında şimendifer hattını kesmişlerdir. Bunlar ayni su- retl telefon ve telgraf hatlarını da kesmişlerdir. Hükümet tayyareleri asileri takip etmektedir, Teksas'da çıkan “Lardo Taymis,, gazetesi General Cedillo'nun Sen Lu is dö Potosi'den tayyare ile kaçtığını ve akşam Bronsvil hava meydanına muvasalet edeceğini yazmaktadır. Generalin zevcesile dört kızı öto- mobille Lardo'dun geçerek Bronsvil istikametinde yollarına devam et- mişlerdir. Fakat sonradan alınan tsmamlayı- cı haberlerde hâdisenin keti bir &- hemmiyeti haiz olmadığı bildiritmek te ve generalle taraftarlarının fede- ral kıtalara karşı silâhla mukave- met etmeğe ve bu kıtaların bugün silâhlarının alinmasi hakkında Kar- denas tarafından verilen karara mu- halefet etmeğe karar verdikleri hak- kında verilen raberler tekzip edil- mektedir. Bizzat General Cadillo Novedads güzetesinde çıkan beyanatında, taraf tarlârının hükümete müzaheret et- mek için silâhlandıklarını söylemiş- tir. General müsellâh bir hareketin başına geçmek tusavvurunda bulun- duğu hakkındaki haberi tekzip | et- miş ve demiştir ki: “Bizim ne bombardıman tayyare- lerimiz, ne toplarımız ne de makine Ni tüfeklerimiz vardir, Yegüne silâhı- miz adalet ve müsavala olan imanı- mazdu vel Londra yeraltı hattında, iki © trenin garpışmasıyüzünden korkunç bir kaza olmuştur. Kaza ne- ticesinde birkaç kişi #lmüş, birçek kişilerde yaralanmıştır. Yukarıdaki resimler, kazadan sonra trenin vaziyetini ve yaralılardan üşünü göstermektedir. Sergisi Açılıyor Belgradda Büyük Bir Tayyare Belgrat, 21 (A.A.) — On bir ecne- bi memleketin iştirakile 28 temmuz- da Belgratta merasimle açılacak o - lan beynelmilel büyük tayyare ser - gisi münasebetile Yugoslav tayyare cilik âleminin bir çok tanınmış şah- siyetleri Belgrat radyosunda konfe - ranslar vereceklerdi Yugoslavya kraliyet hava klübü ran saat 11.30 da Belgrat radyosün- da söyliyeceği bir nutukla konferans Jar serisini açacaktır. 12 kişi tevkif edildi Belgrat, 21 (A.A.) — Belgrat üni - versitesinin teknik fakültesinde mü him miktarda propaganda malzeme- si bulunmuştur. Talebelerden 12 ki- şi tevkif edilmiştir. B. Stoyadinoviçin tetkikleri Belgrat, 21 (A.A) — Stoyadinoviç, refakatinde Nafıa Narrı Stoşoviç, münakalât Nazırı Spaho, belediye meclisi reisi İliç ve diğer bir çok 26 vat bulunduğu halde Belgrada bir 3 SELEK Faydalı Konferanslar (Yazan: B. FELEK) Halkeylerinin, halkın öğrenmesi lâzım gelen şeyleri ağızdan anlat- mak için tertip ettiği konferanslar serisini doğrusu çok faydalı bulan- lardanım. Bunların içinde belki bir kaçı dinliyenleri meraka düşürecek veya onları tenvir edebilecek popü- ler kalitede olmasa bile herhalde ço- ğundan istifade edileceği muhakkak. Faydanm en büyük ciheti halka bilmediği ve mektepte öğrenemiye- i birçok şeyleri bu konferanslar vasıtasile öğretmek yolunun açık o- Tuşudur. Hani akıl öğretmek değil amma, bü konferansları bir umumi program altına alıp hatipleri iade tarzında serbest bırakmak şartiyle mevzuları tesbit etmek, hattâ tahsis etmek fe- na olmaz. Meselâ: Halka sıhhatini koruma yollarını öğreten konferanslar ver- mek nekadar faydalı olur! Eskiden mekteplerde (Hıfzıssıhha) ismi altın. da bazı umumi sıhhat bilgileri öğre- tilirdi, Bu ders kalktı galiba. Kalkmasa da halk içinde böyle bir mektep tah- sili veya hususi telkinler almış ol. Danimarka şirketi tarafından yapı- lan Sava nehrinin sol sahilinin ku- rutma ve tesviye işlerini teftiş etmiş tir. Bu işlerin başarılması takriben 30 Milyon dinara mal olacaktır. Hükümet reisi iş sahasına geldiği zaman Danlmarka şirketinin mümes sili Campman tarafından — karşılan- mıştır. Stoyadinoviç büyük kurut. ma tulumbasını bizzat İşletmiştir. Bu münasebetle hükümet reisi be lediye meclisi reisi İliç'e hitap ede- rek Yugoslavya hükümet omerkezi- nin imarı ve güzelleştirilmesi | | Yapılan işlerde kraliyet hükümeti ta rafından dalma müzaheret göreceği hi kendisine bildir; © Madrit * Yine Bombalandı Londra, 21 (Hususi) — İspanyada şiddetli yağmurlar ve fena havalar âskeri harekâtı yeniden durdurmuş” tur. Bununla beraber asiler Madridi bombardıman etmişler ve bombala- rın biri, bir ecnebi konsoloshanesine düşerek dört kişinin ölümüne sebe- biyet vermiştir. Amerikaya altın gönderiliyor İspanya hükümeti beş milyon al - İtan kıymetinde bir külçeyi kamyon- larla Fransaya göndermek ve Ame- tikadan satın alınan eşya mukabilin de bu altınları Amerikaya devret- mek istediğini bildirmiş Fransa hü- kümeti bu altınların demiryolu vası- tasiyle naklini kabul etmiştir. İngiliz amelesinin yardırm İngiltere ameleleri, İspanya Cüm- huriyetine göndermek üzere 80,000 İngiliz lirası kıymetinde erzak ve gi da maddeleri satın almıştır, muyanların sıhhatleri tesadüfe bağ- hıdır. Üşür, soğuk alır. Abur cubur yer, vakitsiz su içer; midesini Bozar ve bu bir kaç defa onun zararına ©- larak tekerrür ettikten sonra belki öğrenir. Bunun gibi meselâ; Halka “Kapı, kapamak için yapılmıştır. Herkes girdiği yerin kapısı kapalı ise yine kapamalıdır.., diye iptidai muaşeret âdabına dair konferanslar verilse çok iyi olur. Bu suretle gün- delik umumi hayatımızın hareketle- ri tesadüfe veya “otomatizm,, deni- len rastgeleliğe bağlı kalma; Dün bir tramvaya bindim. Pen. cereleri fora edilmişti, Giren çıkan da kapıları açık bırakıyor; tramva- yın sllratine rüzgâr da İnzimam © dince arabanın içinde küçük bir ka- sırga hüküm sürüyordu. Kimsenin de: — Yahu! Hasta olacağız. Nedir bu? Dediği yek! Biletçiye sordum. — Haklısınız! Arabayı böyle tes- Tim aldım. Ben de nezleliyim, Lâkin şimdi kapıyamam. Önünde yoleular var, dedi. Gerçi Mayısın bilmem kaçından sonra —belediyenin emriyle— tram vay pencereleri açılır. Lâkin açılır demek “mutlaka açılacaktır... demek değildir ki. Hava sıcak olursa açılır, serin olursa kapanır, Eğer dediğim gibi çoğu yolenlar, |kapının mutlaka kapanması lâzım geldiğini ve serin havada pencere a- çık olursa içeridekilerin hava cere- yanından hastalanacaklarını bilse. ler bu aykırılıklar ve o arada nezle ve gripler de olmaz. Şliphe yoktur ki çoğumuzun sıh- hatini, meşesini bozan şeylerin te meli böyle küçücük ihmaller ve bil- gisizliklerdir. KISA HABERLER # Amerika Reisicimhuru Rüzvelt, Alman zeppelin fabrikaları direktörü Ekeneri kabul etmiştir. Mülâkatta Al manyanın Amerika büyük elçisi de ha- Zr bulunmuştur. * Dün öğleden sonra Zagreb'de Yu- vya İle İngiltere arasınâu yapılma xi mükarrer olun Davis kunas tenis ma. rin fena gitmesi yüzünden te. edilmistir. * Yugoslavya Başvekili Stoyndino - bi diplomatik heyet ri ve refikalar: şerefine haris tinde bir öğle yemeği ver - RALTI FACİASI ça » Atatürkün Doğum Yıldönümleri (4 Ankara, 21 ( — Reisi. Ç cümhur Atatürkün doğumları- nın yıldönümü münasebetiyle 4 İngiltere Kralı ile aşağıdaki tel- N araflar teati olunmuştur: , , , , | Türkiye Reisicümhuru ANKARA Doğum gününüzün yıldönü mü münasebetiyle elde ett firsattan büyük sevinçle istifa de ederek siz Ekselânsa en ha- raretli tebriklerimi ve saadet ve refahınız hakkındaki en iyi te 4 mennilerimi sunarım. ç Kral JORJ Majeste VE mes Jorj , LONDRA Ş Doğumumun yıldönümü mü- N nasebetiyle Majestenizin vaki X temennilerinden fevkalâde mü. tehassis olarak en hararetli te- | sekkürlerimle birlikte şahsi sa. adetleri ve İmparatorluklarının refahı hususundaki samimi di- leklerimin kabulünü rica ede l ç rim, amma , : e ap K. ATATÜRK e