1 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

ga: owda Kararları H (Başı 1 incide) vakya hakkındaki ittlâf olduğunu kaydetmektedirler. Ayni mahfillere göre, Fransa İle İngiltere, Südetler meselesinin sul han halli için Berlin ile Prag nezdin- de teşebbüslerde bulunacaklardır. Diğer cihetten İngiltere Prag hü- kümetinin bulunacağı oimtiyazlara ynukabil Çekoslovakya arazisinin ta- mamiyetini zıman üultina alacaklar- dır. Bu mahfiller, Ingiliz — Fransız i- #lâfının sulhün tanzimi için yapıcı bir siyaset takip etmeyi istihdaf et- #iğini beyan ediyorlar. Bu itilâfın hiçbir tecavüz! mahi - yeti yoktur. Yanlış tefsirlere mahal bırakmamak üzere derpiş edilen as- keri iş birliği hakkında Roma ve Ber line izahat verilecektir. Xokarno muahedesinin Almanya tarafından feshini müteakip erkânı “harbiyeler arasında görüşmeler yapıl ması kararlaştırılmıştı. Bu görüşme ler yapılmış ve o zamandanberi sık $ık tekrar edilmiştir. Şimdiki ted - Bir ise, sadece eski Fransız — İngiliz. #aahhütlerinin tatbike konulmasını kolaylaştırmak maksadıyle ittihaz © dilmiştir. Havas ajansının diplomatik mu - habirinin öğrendiğine göre Fransız ve İngiliz nazırları ayni zamanda Fransanın mühim menfaatleri bulu nan Spartley adalarının Japonya ta- rafından işgali meselesini görüşmüş | gin, kiyasetli yüksek idaresi altın - lerdir. Bu mesele hakkında müşte- rek bir hattı hareket ittihaz edilme - si için Londra ile Parisin noktai na- zar teatisinde bulunmaları tekarrür etmiştir. İngiltere, Fransız hakları - nın müdafapsı için Fransa tarafın - dan Japonya nezdinde yapılacak her türlü teşebbüslere müzaheret ede - cektir. Prag da vaziyetten memnun Prag, 30 (A.A) — Siyasi Çek mah filleri Londranın tebliğini memnüni yetle karşılamakta ve İngiltere ile Fransa arasındaki işbirliğinin Av - Tupada sulbun idamesi için mühim bir eleman olduğu kanaatini izhar et mektedirler. Bu mehfiller, iki büyük demokrasinin teşriki mesai etmesi - nin sulh çin.pek faydalı. olacağını kaydetmektedirler. Macaristanda tefsirler Budapeşte, 30 (A.A.) — Havas a- jânsının muhabiri bildiriyor: Macar mahfilleri İngiliz — Fran- sız müzakerelerine büyük bir ehem miyet atfâtmektedirler. Bu mahlil - ler, İngiltere ile Fransanin bütün Tu na memleketlerine iktisadi müzahe - rette bulunmanın lüzumunu kabul et tikleri takdirde bu prensipi bütün siyasi meseleler hakkında da tatbik etmeye mecbur olacaklarını tahmin etmektedirler. Macar ziraat endüstrisi mahsulle- Tinİn frank veya İngiliz lirası muka bilinde satılması memleketin iktisa- di emniyetini Ve refahını artıracak, siyasi istiklâlini takviye edececek - tir. Salâhiyettar makfiller, böyle bir bal şekli bulunduğu takdirde bunun. Berlinde hiddetle karşılanacağını sak lamamakta ve bütün Macar matbua- tı anlaşılması pek kolay bir ketumi- yet göstermektedir. Çünkü Mâca - ristan mallarının yüzde 45 ini Al - manya ile tenti etmektedir. Vaşington, 30 (AA) — Resmi mahfiller henüz Londradan diplo - Matik raporlar almadıkları için İn- giliz — Fransız görüşmeleri hakkın da tefsirlerde bulunmuyorlarsa da siyasi mahfiller Fransa ile İngilte - re arasında Avrupanın yakın atisini alâkadar eden bütün meseleler hak- kında tam bir itilaf hasıl olmasını görmekten mütevellit memnuniyet « lerini izhar etmektedirler, Bir Çek federasyonu teşkili proje- #ini Amerikalılar ekseriyetle tasvip | etmektedirler. Çünkü £ ekalliyetlör meselesinin halli için bunu en mu - hik bir çare olarak kabul etmekte - dirler. Öyle bir sistemin Prag tara - fından kabulü Çek hükümetinin ma- nevi Vazivetini takviye edecektir. İn Tiliz — Fransız teminatının Ingiliz Fransız askeri deniz anlaşmasına ülâvesi Amerikalılarda pek iyi intiba londra gazetelerine göre Tondra, 30 (A-A.) — Londra gö- Başvekil r Dönüyor | eyetimiz Dün Coşkun Tezahüratla Uğurlandı (Başı 1 incide) sın hususi öğle ziyafetinde bulundu lar. Öğleden sonra da Pire Yet klü bünde şereflerine bir çay ziyafeti verildi. Başvekilimiz, bugün hareketinden evvel Elen ve yabancı gazeteler mü messillerini kabul ederek şu beyanat ta bulundu: “— Yunanistana, mesa! arkada - şim Rüştü Aras ile beraber, Türk - Elen dostluğu sahasında bir mütem mim değil, fakat bir ilâve teşkil e - den Türk - Elen #müahedesini imzala mak ve büyük dostumuz hükümet şefi Başvekil Metaksasa çok nazik zi yaretini iade etmek üzere gelmiş ol duğumu. biliyorsunuz. Elen milleti- ne, bilhassa, müttefik memleketin »| mimi selâmını ve unutulmaz hatıra- #inı, getiriyordum. Memleketim bak kında Elen milletinin bu derece hara| retle gösterdiği dostluk hissiyatın - da, Türk milletinin dost ve müttefik | Yunanistana karşı beslediği dostluk hissiyatının akislerini gördüm. “ Evvelce de birçok defa ziyaret et! mek fırsatım bulduğum güzel mem - leketinizde kısa ikametim esnasın- da, uzlaştırıcı hükümdarının ve ken disini tamamiyle Elen milletinin sa- adetine hasretmiş olan bir hüküme - da, nisbeten kısa bir zamanda, elde edilen bütün büyük başarılara sami mi surette hayran kaldım. Müttefik topraklara girdiğimiz ilk gündenbe- ri, esas manzara, her tarafta görülen mükemmel bir nizam ve gittikçe bü yümekte bülunan bir refahın işaret leri olmuştur. Yunanistanda gördüklerimizin bir tablosunu yapmak omecburiyetin - de bulunsaydık, muhakkak” surette, refahın burada tecessüs etmiş olduğu nu söylerdik. Bü akşam, Türkiyeye dönmek ü- zere, Atinadan ayrılıyoruz. Parlak memleketinizdeki Oo ikamistimizden, Türk - Elen birliğin canl: manzara sını götürüyoruz. Bütün Yunanistana toprakları üzerinde rastladığımız bu derece cömert misafirperverlikten dolayı duyduğumuz bütün minnettar lığırmzı bildiriri, Başvekil B. Celâl Bayar, sözlerini bitirirken, Elen gazetecilerini Türki yeyi ziyarete davet etki. Başvekilimiz Belgratta çıkan Vre- me gazelesinin muhabirine de beya- den dört gün sonra Belgrada hare - ket edeceğini, Yugoslavya hükümet reisi B. Stoyndinoviçle tekrar görüş mek fırsatını kazanacağından dolayı kendisini bahtiyar addettiğini söyle di. Gazeteciler, çiçek bayramı şenliklerinde Bugün, Atina ve civarının anane- natta bulundu ve Türkiyeye avdetin| Kardeşçe bir hüsnükabul gördüler. Türkler Rumca, ve Elenler Türkçe| hararetli nutuklar söylediler. Ka -. mun şefleri, Atatürk eserini tebarüz! ettiren ve Türk - Elen kardeşliğini candan selâmlıyan nutuklar verdi-. ler, Gazeteciler, B. Celâl Bayarı teşyi | den sonra da çiçek bayramına işti - rük ettiler. Türkiyeden gelen mühü- cirler, gazetecileri güyet derin bir heyecan ile karşıladılar ve onları izaz ve ikram ettiler. Şenlik yapilan ma-! hallelerden gazetecilerin Türk bay- rağını hâmil otomobilleri (geçtikçe her taraftan alkışlanıyorlardı. Elen Gazeteciler Birliğinin ziyafetinde Atina, 30 (A.A) — Atina Ajansı bildiriyor: Türk gazetecileri, bugün Akropo - lis otelinde Elen gazeteciler birliği tarafından verilen öğle ziyaletinde hazır bulunmuşlardır. Matbuat müsteşarı B. Nikoludisin | de iştirâk ettiği bu ziyafette, Zarifis ve Zekeriya, Türk - Elen Birliği yo lunda-iki hükümetin eserine iki mem leket gazetecilerinin yaptıkları yar. dımı tebarüz ettiren nutuklar teati etmişlerdir. * Atina, 30 (A.A.) — Atina Ajansı bildiriyor. Türk gazetecileri, bugün öğle üze ri, Etoosun sabık direktörü ve ikinci Balkan Antanlı matbunt konferansı reisi Spiros Nikolopulosun mezarı başına giderek çelenkler koydular. Bu merasimde müteveffanın ailesi harrir ve memürlari da hazır bulunu yorlardı, Ercüment Ekrem Talu, bü yük ölünün Türk - Elen yaklaşması eserine yaplığı büyük hizmetleri te- barüz ettiren bir nutuk söyledi. Yeni paktın en büyük muvaffakıyeti Atina, 30 (A.A.) — Atina. ajansı bildiriyor: Gazeteler, munzam . fn imzslânması keyfiyelinin akisle- ri ile meşgul olarak bu hâdisetin her taraftan çok iyi karşılanmış ol - duğunu kaydetmekte ve bilhassa bu pakt hakkımda “her türlü tecavüz tehlikesine karşı profilaktik tedbir,, diyen Taymis'in bu sözleri üzerinde durmaktadır. Katimerini, diyor ki: İ “Taymis'in bu sözleri çok doğru fakat ayni zamanda eksiktir. Bu sö- zü şu suretle tamamlamak lâzımdır: Bu pakt, bundan böyle tamâmile el- ele yürümeye âzmetmiş olan iki mil letin manevi birliklerini de temhir €ylemektedir. Yeni paktın en büyük muvaffakıyeti, herhalde bundadır.,, Türk Vekillerini teşyi eder bir ya- zı yazan Hronos, diyor ki: “Bugün hareket ederi Buyar ve A- ras, herhalde, buradan bütün Elen Vi büyük çiçek bayramı olan bir ma- İyıs arifesinde Türk gazetecileri, van ilarında Eler refikleri olduğu halde, bayram yapan mahlleleri ve bu ara da mübadil mahallelerini gezdiler. | milletinin Elen — Türk işbirliğinin derin: manasını müdrik bulunduğu ve bunu bütün Balkanlara teşmil et- mek arzusunu güttüğü intıbamı gö - türecektir.,, görüşmelere başlanması pek muhak kaktır. Halyan imparatorluğunun ta | nınması ise Italyan gönüllülerinin Is panyadan çekilmesinden evvel vu- kua gelmiyecektir.. Daily Express diyor ki: “Londrada toplanan nazırlar, Pragdaki zimamdarlara lüzumu ke- dar fedakârlıkta bulunmak tavsiye- si yapmayı kararlaştırmışlardır. İn - giltere imparatorlüğu ile hiçbir alâ - kası olmıyan Çekoslovak işinde İn- gilterenin daha riyade taahhüt al - maması icap etmektedir. B. Benes'in Alman ekalliyeti hak- kındaki plânlarından bahseden Daj- Iy Mail ise, ergeç bazı ihtilâtlar vu kua gelerek B. Renes'in çekilmesini icap ettireceğini bildirmektedir. Taymis gazetesi de şöyle diyor: “Eski bir dostluk yeniden teyit o- lunmuş ve yeni tegriki mesai yolla- Tı açılmıştır ve bu iki memleketten bir taraftan da Avrupanın teskini hedefini güdüyorlar. Mütehassıslar arasındakl (o müzakerelerini oya - rüşmelerinden bahseden Daily He - kında iki O memleket — müvel > rald diyor kiz lâh o küvvetlerin o Olanzimi | İşi “Almanya ile Südeller hakkında takip © edecektir. © Fransa ve İngiltere merkezi Avrupada ve bil - hassa Çekoslovakyada vaziyetin dü- zeltilmesi için çalışmalıdır. Yalnız Prag'da değil Berlin ve Varşovada da bütün alâkadarların bu meseleyi süratle halletmeleri için teşebbüste bulunulmalıdır. Berlin gazetelerine göre Berlin, 30 (A.A) — Gazeteler, Lon dra tebliğini bahis mevzuu yapmak- tadır. Döyçe Algemayne Çaytung. di; yor ki; “İdealleri: tehdit eden © tehlikele- rin ve tebliğde kaydedilen bugünkü fena şartların neden ibaret olduğu- nu öğrenmek isterdik, Parisle Londra arasında askeri bağların takviyesini icap ettiren birşoy görmüyoruz. Ma- amafih eğer Fransa ve İngiltere bu suretle hareket ederek kendilerini daha ziyade emniyette hisseyliye- cekler ise buna bir diyeceğimiz yok tur. Eğer Orta Avrupa hakkında düşü nülen hattı hareket, Prag zimamdar AN Prf. Hâmit Nafiz Pamir Üniversite Heyeti Döndü Kırşehir Havalisinde Zelzelenin Sebepleri (Başı 1 incide) | | İniversiteye Jeoloji tahsil etmek üze- re gönderilmiş olan dört istihkâm subayından mürekkep bir heyetle zelzele mıntakasina gittik. Bir hafta süren seyahatimiz esnasında bölge- nin jeolojik bünyesini ve zelzeleyi husule getirmiş olan sebepleri araş- tırdık. o Gidemediğimiz mıntakalara da anket cetvelleri göndererek zel- zelenin tesirleri hakkında malümat istedik. Bütün bu tetkiklerimiz ile- ride bir broşür halinde neşroluna- caktır. Telâkete sahne olan yerler jeolo-|| | İl bakımından nisbeten eski sahre- lerdir: Granit, porfirit, billüri şist ler ve mermerler. Bu sahreler Üçü: erkânı ve bütün Etnos gâzetesi mu-İcü Zamena ait, yani daha yeni taba-! kalarla örtülmüştür. Bu tabakaların! ekserisi Oligosen devrine ait jipsli ve || tuzlu seri ile Neojen devrinde bu mintakalarda mevcut bulunan göl lerin bıraktığı rüsuplarıır. Neojen | serisi nisbeten — ufkidir. Runlar pek eskiden belki de birkaç milyon sene evvel az, çok deniz seviyesinde olen gölliöide bitikiiş VE sonradan Orla Anadoluda asgari 1200 metreye Ka- dör yükselmiştir. nin bu yükselmesi, Anadolu yaylası: umumiyetle ce- sebep olan bu tazyiklerr Orjenik tektonik tazyik denir. Dağ &ilsilelerinin ufki ve'aktıli hareketlerine sebep olan bu tazyik- ler henüz heryerde nihayet bulmuş değildir. Hauâ Alman jeoloklarıma göre, Alpler Münihe doğru her asır da 25 sm. ilerlemektedir. asır devam eden Alp iltivaları esna- sında bü nevi hareketin senede bir - iki sm. olduğu tahmin edilebilir. A- nadolunun hâlâ tektonik yan tazyik lerin tesiri altında bulunması. ihti- mali vardir. Uzün zamandanberi biriken bu yan tazyik, birdenbire kurtularak yarıklar veya faylar şeklinde belirir. Kırşehir zelzelesi de yer kabuğunun bu şekilde kırılmasından ileri gele bilir. Bu hususta emin olmak İçin bölgenin hallâ tekmil Türkiyenin tafsilâtlı bir jeolojik haritasını yap- hareketleri geniş sahalra şamildir. Mufassal bir jeoloji haritası, Kir- şehir zelzelesinin “acaba eski fayla- rın yeniden oynamasından mı yok- sa, yeni kırıklarm meydana gelme- sinden mi hâsil olduğunu göstere. de tehlikeli mıntakaların zelzele ba- kımından tesbitine yardım edecek- tir. Bu harita mevcut olmadığı için- dir ki bugün hâdiselerin sonunu bek lemek mecburiyetindeyiz. Akpınar civarındaki yarıklar Arazi üstünde yaptığımız tetkik- ler esnasında Akpınar civarında mü him bir yarığı tesadüf ettik, Bu ya- rik kitmen granltten yapılmış bir masifin üzerindedir. Heyetimiz o bu- nu takriben 18 Km. kadar takip e debilmiştir, Bü yarık sarsıntının en şiddetle vuku bulduğu bir mınta- kada bulunduğu için hiç şüphesiz ehemmiyeti büyüktür. 30 — 40.000 kişinin hayatına ma! olan 1906 San larını adalet yölüna sevke muvaffak olursa fena gerginlik unsurlarından biri ortadan kalkmış alacaktır, Fransisko zelzelesi Pasifik kıyıları. na muvazi bir şekilde uzanan bir fa- yın yeniden oynaması yüzünden vu- muptan şimale doğru bir yun tazyi- kinin Geinle MRİ Bermlşiir BEğ) silsilelerile karaların yükselmesine! tazyik (dağları doğuran tazyiki veya Binlerce | mak lâzımdır. Zira yer kabuğunün | cektir, Ayni zamanda İstikbal için! i Prf. Parejas l YARDIM LİSTESİ (ONUNCU LİSTE) Dünkü yekün Ta'ıkpazarı Maksudiye ham manda Ko, 37 Sabri İbiş Uşküdar Merit vels sokağı No, 1 İstavro Melaksopulos Yekön * İstanbul kız orta mektebi talebe - lori sralarında 2015 kuruş toplamış» Dar ve Kızılay veznesine yatirmiş- bitdir. Kirşehir İstanbul mümeseli — iğine sw verilen yardımların listesi asağdgdıri Lira K, sa 0 300 00 Terzi Boy Pan Pelekis S'enun Romana Petrol sa mayi A. Sirke, Ohenes Mimsrbasyan 'Türk Anonim Elektik şir kii / Matko Vaton'we Bohör Zü mana, i Cemi Aviğdar, Adin söylemiyen Üzküder Mi bir bayün, 100 1000 v0 200 3 0 310 60 o ve Hansel İNGİLTERE: “ va 1-5- 1938 <——> (MAŞMAKALEDEN MASATI Müşterek Hamlemiz (Başı 1 inelder Yalnız bu noktada bir tereddüdü" müz var. Bilgi iyi şeydir. Fakat bik gi adı altında bazan acele geele ya" rum bilgi ile yapılan hareketlere te sadüf edilmiştir. Küçük köy yar tan Ümillerde; tesadüfle | berabef muhit şartlarının ve bugünkü ziraat usullerinin de tesiri olabilir. Acabi bugürikü gübresiz. iptidai ziraat sullerimizle Orta Anadoluda bir geçindirmek için kaç dönüm lâzım! Toplu bir merkezden bu araziye dü” fılmıya imkân var mı? Hiç şüphe et miyoruz ki vekâlet son kararlar” vermezden evvel istihsal imkâönleri bakımından da meseleyi tetkik ede cek ve muhit şartlarının ameli mü tebassısı sıfatiyle asıl alâkalı köylü vatandaşların da reylerini alacaktıf” Bu noktayı ileri sürmiye ihtiyf duymamızın sebebi, bundan © model köyler kurulurken ameli basi hatalar yapılması ve birmmetleri? kısmen ziyana uğramasıdır. ümetimizin bu meselede ge çirdiği güzel bir imtihan dö herşeyden evvel verici bir hükümet olduğunu ortaya koymasıdır. “Bizi eski tanıdığımız hükümetler yaln almıya bâkarlardı.. Verimleri ölçü süz ve tesadüfi idi, Cümhuriyet hü” kümeti, almayı ancak bir zaruret di” ye kaşşılıyor, asıl gsyenin vermei olduğunu daima göz önünde tutü' yor. Felâket gören sahadaki yarağ' bütün memleket ve millet namım elbirliği ile tamir için yarım milyof lira ayrılmıştır. İcap ederse dahf fazla da verilecektir. | Bundan çıkan mâna şudur ki Tüf kiyede kül halinde bir varlık vaf Bir parçanın elemi, bütün büny. bassasiyetle duyduğu bir elemdif Bir töraftaki yaranın bütün büny” | |tarafından tamir edilmesinde; sevfi ve slâka İle, bilgi ile, ihtısasla bal harekete gelen müşterek B bamle manzarası vardır. Ahmet Emin YALMAN Hava Erdüstrisi İçin r M, Levi, Danlel Anel ve biraderi Pep Anjel Eliyazar Ruso, Erlada kaymakamlığı be Tediye şübeet müdürlüğü müsteahdemini. Davit B. Angel, Vitali. M. Polikar Ommipot Türk Limiten şir keti ve memurları, Benbasst ve Bazuldo Niyazi Aksay | Jül Krepen D. Pandalar | Hariopülu Biraderler, Eminönü Belediyesi Ken - || tarsları namına. İ kus gelmiştir. Fay cidarlarının gös- termiş olduğu seviye farkı hemen hemen 3 metre kadardı. Kırşehir zelzelesine gelince, zel. zelenin eski kırıklardan mı, veya ye- ni faylardan ma hâsıl olduğunu öğ- renmek için muhakkak surette daha esaslı tetkiklerin yapılması icap e- der, Harap olmuş köy ve kasabaların yeniden tesisi Dahiliyo Vekâletince kararlaştırılmış olduğundan yeni in işaatın kurulacağı arazi kısımlarının bünyelerini alâkadar eden Şu müşa- hedelerin üzerinde durulacağım ü- mit ediyoruz. En ziyade hasara uğ. rıyan evlerin umumiyetle allüvian- Jar üzerinde, yamaçlardaki dolmalar da veya başka başka bünyede iki cins arazinin biribirine temas ettiği kısımlarda inşa edilmiş evler oldu-! unu gördük. Bu zelzele, gezdiğimiz 42 köyde pek çok tahribat yapmıştır. Zelzele daha hafif olsa da hâlâ devam et mektedir. Ve ilk sarsıntıların sakat- lamış olduğu binalar hergün yıkıl- maktadır. Zaten kerpiç veya sel taş- lariyle yapılmış binaların tahribi de | sunun inkişafı plânmın tatbiki | seleleriyle uğraşan nezaretler Yeni Bir Plân Londra, 30 (A.A) — Vintenrton'un riyaselinde teşel komitesi gelecek iki sene içinde endüstrisi istihsulâtını artırmıya tuf yeni bir plân hazırlamaktad Bu plânla hava ordusunun genişi) tilmesi istihdaf edilmektedir. | YENİ NEŞRİYA ASILZADELRR — Örrer Seyfeddin MK Uyatının beşineirini deşkil eden bu eser 2 çıkmıştır. Bu kitapta Örer S dd Asilzadeler İsimli roranile Efrut Bey Ashabı Kehfimiz isimli diğer iki rı ve Hürriyet bayrakları İsimli mefis bir küyesi vardir. sanüde ihtiyaç vardır. Sovyet Salibiahmerinin felâhetzedeler için teberrüü Ankara, 30 (A.A — Bugün So“ Büyük Elçisi, Kırşehir felâkı leri için Sovyet Saliblahmeri ti fından 10 bin Amerikan doları tebf ruda bulunulduğunu Hariciye Ve* letimize bildirmistir. Büyük kı ve dost memleketin bu samimi #5 kasının bütün Türkiyede çok iyi * dostane tesirler hâsı) edeceği şi sizdir, i * Ankara. 30 (A.A) — Belçike 8i bugün Hariciye Vekâleti Sekreteri Numan Menemeneioğl' ziysret ederek hükümetinin | hir zelzelesi dolayısiyle taziye Kİ) Muğla, 30 (TAN Muhabirindefi. Bugün burada iki zelzele oldu. ” pek kolaylıkla vuku bulmaktadır. Felâket görenlere Kızılayın ve Dev- letin yardımlarından başka halkın da yapacağı kıymetli yardıma geze- telerin vasıta olmasını dileriz. Buna Mz Se hh geldi ve hayli şiddetli oldu. hiçbir hasar kavdedilmedi. saat 16 yı 10 geçe hafif hissed'z Bunu saat 17 yi 10 geçe ikinci ” zelzele takip etti; Sarsıntı lb P