23 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

LL BAŞMAKALEDEN MABATİ 18 Senelik Varlığımız (Başı 1 incide) içtimai ve iktisadi bakımdan tam bir yeni varlık yaratmıştır. in sekiz sene içinde milletin si- , ması, görüşü, ruhu tamamile değişmiştir. Kendi kendine tam bir itimat ve saygı bağlamıştır. Hiçbir yabancı milletin peyki olmamak, kendine sadık kalmak, istiklâl hak- kma herkesi hürmet ettirmek husu- sundaki azmi pekleşmiştir. Bu 18 sene içinde yeni bir nesil yetişmiştir. Yeni devlet onlarındır. Başka bir maziyi tanıyan nesil; çok ağır intikal yükünü onlar için taşı- miş, yeni temelleri onlar için hazır. lamıştır. Genç devletin asıl sahibi yeni nesildir. Büyük emanet, hergün bir parça daha onların omuzuna ge- çiyor. Yeni devletin kuruluş günü- nün çocukların, gençlerin bayramı olması çok tabiidir. »dern Türk devletinin kurulu- şunun yıldönümü, eni büyük bayramımızdır. Bugünü normal su- rette coşkun bir sevinç içinde geçir- memiz için her sebep vardir. Bunun- la beraber bugün yalmz iki nokta derin sevinelmize üzüntü karıştırı- yor. Bunlardan biri milli rehberimi- #in sıhhatine olan derin alâkamızdan ileri geliyor. Atatürk bugün bir ne- kahet ve istirahat devresi geçiriyor. Sıkhati için endişe uyandıracak hiç- bir sebep yoktur. Bununla beraber Atatürk, milli varlığımızın okadar büyük ve kıymetli bir parçasıdır ki Onun sıhhatine taallük eden en kü- çük mesele Üzerinde titrememiz çok tabildir. Atatürkü, insanların fanili- ğinin müsaade ettiği en azami müd- det zarfında, tam bir sıhhat ve fna- Hiyet içinde başımızda ve aramızda görmek, her Türkün en derin ve sa- mimi temennisidir. Şifa bulmuş bir rahatsızlığı takip eden bir nekahet ve İstirahat devresinde; sıhhatinin günden güne iyileştiğini, istirahat devresinin müsaadesi derecesinde memleket ve millet işleriyle uğraş tığını bilmek; kalbimize elbette ra- Bat verir. Burunla beraber kurduğu milli ve modern devletin yıldönü- münde bütün düşüncelerimizin ve dileklerimizin Atatürkün üzerinde toplanması ve önderimize tam afiyet ve saadet dilememiz çok tabidir. ne üzüntümüz, Kırşehir ve Yozgat taraflarında zelzele yüzünden sevgililerini (o kaybeden, yurisuz kalan binlerce vattndaşa alttir. Türk milleti, birliği ve milli tesanüdü en ağır imtihanlar ve tec. rübeler neticesinde elde etmiştir. Bi rimizin felâketi hepimizin felâketi- dir. Felâket içindeki vatandaşlarımız. için hepimiz üzülüyoruz, Tesanüdü- müzü ortaya koymanın en canlı ve halis yolu, onların yaraların sar- mek için elden geleni yapmaktır. 18 inci'yıldönümünde 18 senelik mazimize iftiharla bakıyoruz. Fakat kendimize lâyık mevkie varmak için önümüzde aşılacak büyük müşkül ler, zahmetli vazifeler olduğunu hiç- bir zaman unutmuyoruz. Gün geçtikçe kendimize saygımız artıyor. Önümüzdeki çetin vazifele- rin ehli olduğumuza haklı olarak iti- mat bağlıyoruz. Geride kalan 18 se- nelik devre bunaen canlı şahidi- mizdir. Ahmet Emin YALMAN Milletler Cemiyeti Top'antısında (Başı 1 incide) değiştirmek üzere Şili tarafından vu kubulan teklif. Haile Selasiyenin Cemiyetin mü- zakerelerinde mümessil bulundur. mak hakkındaki talebinin pek nazik bir vaziyet ihdas edeceği beyan edil- mektedir, Bazı siyasi müşahitler, nikbin dav- ranmâkta ve meclis âzasından birkaç kişinin “Habeşistan mevcut olmadığı için Haile Selasiyenin mümessilleri- nin içtimada o bulunamıyacaklarını,, söyliyerek müşkülâtı bertaraf edecek Köşker nehiyesinin zelzeleden sonraki hazin manzarası (Ulus foto muhabirinin resimlerinden) Felâketzedelere Yardım Son Zelzeleler En Çok 5 Vilâyette Tahribat Yaptı (Başı 1 incide) lerinde ölü ve yaralı olduğu tesbit edilmiştir. Şimdiye kadar elde edilen malâ - mata göre, merkez kazasına bağlı A- raplı köyünde 1 ölü, bir yaralı, Ava- nos kazasında bir ölü vardır. Tatli köylerinde de mühim tahribat olmuştur. Tatlı köyünde enkaz altın- da kalan Ahmet oğlu Süleyman ök müş, kardeşi Ömer yaralanmıştır. Avcı köyünün camii yıkılmıştır. Kırşehir dahilinde 328 köyde zelze le hakkında esaslı tahkikata girişi miştir. Her köyde ölü, yaralı, yıkı - lan ev, hasara uğrıyan binalar tes - bit edilmektedir. Netice alındıktan sonra, Kırşehir ; vilâyeti, vaziyeti Dir vapor halimde hükümete bilime — cektir. 2 Açıkta kalan vatandaşların ilk tah çadır kâfi gelmemiştir. için 1000, diğer köyler için de 500 çadırın gönderilmesini istemiştir. A- çıkta kalan felâketzedelerin mecmuu 30 binden fazladır. Yapılan ilk fenni tahkikat, zelze- lenin ufki olduğu merkezindedir. Toprağın altındaki muazzam bir çö- küntü dolayısile vukua geldiğini an- latan hâdiseler görülmektedir. Zarar gören vilâyetler : Ankara, 22 (Tan muhabirinden)— Zelzele sahasında açıkta kalan fe - lâketzedelerin barınmaları için Kı - mlay tarafından Kırşehir vilâyeline yeniden 300 ve Yozgat vilâyetine de 100 çadır gönderilmiştir. Sikiler ve Şefaatli İstasyonlarındaki binaların hasara uğraması yüzünden açıkta kalmış olan inhisarlar ve buğday ser visi mübayan memurları için de lü- zumu kadar çadır gönderilmiştir. Dahiliye Vekâleti zelzele hakkın da bütün vilâyetlerden telgrafla ma lümat İstemiştir. Şimdiye kadar 57 vilâyetten devap gelmiştir. Bunlar a- rasında 19 vilâyette zelzele hissedil miş, fakat hasar olmamıştır. 33 vi. lâyette sarsıntı kaydedilmiştir. 5 vi. lâyette ise hasar vardır. Hasara uğ- rıyan vilâyetlerimiz: Ankara, Yoz - igat, Kırşehir, Kayseri ve Çorum - dur, Zavallı Memduha ! Kırşehir, 22 (Hususi surette gi - den arkadaşımızdan) — Zelzele mın- takasını dolaştıkca, facianın nekadar büyük olduğu di ziyade anlaşılı - yor. Sönen ocaklar, yıkılan yuvalar, açıkta kalan kimsesiz vatandaşların manzarası İnsanın içine derin bir ör. perme veriyor. Akpınar köyünün hali yürekler a- || cısıdır. Bugün köye uğradığım za - man, otomobilimin etrafını nişanlı - iz kalmış delikanlılar, eşini kaybet- miş ihtiyarlar, anasız yavrular sardı. Çocuklar Kızılayın verdiği pideleri || yiyorlardı. Bu felâketzedelere kucak | | açan devlete, Atatürke dua ediyorlar. Köyde dinlediğim binbir acıklı hi- İkâyenin en hazini, Memduhanın ö - Sungurlu kazasına bağlı Çugül ve|| minlerden çok daha fazla olduğu anla |! şılmıştır. Kızılayın gönderdiği 300) Kırşehir valiliği Köşker köyleri| | Zingal | kete uğra, | keremteyi mu gazete, LE »w s0 00 200 » 0 w 00 s0 50 3000 40 09 l | Lira K, Bur uwsusuuusaoammu 839338833$38883838238 Siz Yardım Ediniz la bildirmek Dün. yardım listemize ilâve edilen- Pelâketzedelere yardım için Eminö- vü Kızılay şubesine yapılan yardımla rin müfreditı aşağıdadır: (Başı 1 incide) Türk Anonim Şirketi felâ » mış vatandaşlara bir yardım (ji emre ârmade bulundurduğu” mize gönderdiği bir mektup Dünkü yekün Gümrükçü İlhami Ahmet Örnekni Ketencilerde Sabuncu hanı caddesinde No, 33 emniyet #muğuzası Mois A, Pardo İstanbul Tahtakale caddesi No 15 kırtasiyeci Rafael Al: Aşır efendi caddesi No 20 İ iplikçi Halm İ. Alöten Sultanhamarunda kâğıt tüe Garı 8. ve V. Parda Rölesi Sirkecide araba vapuru ha- mailler bölüğü Beşiktaş Abbasağa mahalle. | si Loşbahçe sokağı No6 Bfuhidain Galata Billir kanında No, 3-4 avukat Jak Hatem Galata Billür hanında No; 3-4 avukat Bensiyon Gelin Sirkoride TAN oteli sahibi Hasan Akörden Sovyet konsolosluğu Cerrahpaşa Bastanesi göz kliniği doktortarı Kurtuhüş iplik ve mensucat İl fabrikası Limited Şirketi Yakön * Hüseyin Erkan İtihat D. TAŞ Necip ve Nuri Hancı Şevket Zühtü Özkerdeşler Faik Lot Yani Lambrinidir Mehmet Emin Y.H. Dimitriyadi- M.Ali Kunt | T. Nenpolltaki Gavrilidis Danyelidis Yuvan | | şehir zelzelesinden dolayı lümüdür. Memduha,, yalnız Akpı - narın değil, o civarın en güzel kızı diye anılırmış.. Henüz 16 yaşında i- miş.. Bütün köy halkı onun yasını tütuyor. Memduha fakir bir kızmış.. Anası, Iki gözünden dökülen yaş larla, şöyle anlatıyor: — Onu ben il ayranile ve dişim - den ayırdığım, azıkla ttüm. Bu İl yaşa getirdim, Allah, yavrumu ba- na çok gördü. Memduhanın hazin ölümü hikâye sine şunları ilâve ediyorlar: Memduha, zelzeleden biraz evvel davetli bulunduğu bir köy düğünü- ne gitmek üzere hazırlanıyormuş. || Aynanın karşısma geçmiş. Süsleni - yormuş. Uzun uzun saçlarını düzelt - miş. Yanında akrabasından Emine İkucağında da üç yaşındaki kız kar- deşini taşıyormuş.. Düğün hazırlığı | | bitmiş.. Memduha, tam kapıdan çıka- cağı zaman, facia vukun gelmiş. Memduha, ne o düğünü, ne de kendi düğününü görmeden gitti. Yanımdaki ihtiyar kadına, düğün evindeki yeni gelinin ve yeni güve- yin nerede olduklarını sordum. Ka - dıncağız, yere çömeldi. İki elini yü - yüne kapadı. Hınçkirıyordu. Başını havaya kaldırdı. Elile, arkamızdaki köy mezarlığını göstererek: > Orada... Orada işte.. dedi. Dü- #ün olmağı.. göremediler düğünü. Köydüğününe hazırlanan Akpınar şimdi, yeşil yamaçları, taze çiçekleri İle, mezarlığa doğru yaslanmış bir bozuk çelenk gibi uzanıyor. Felâketzedelere yardım : : Zelzele felâketi yurdun her tara - |/fında derin bir teessür uyandırmış. İtar. Birçok şehirlerimizde, felâketze delere yardım için, halk lane topla - miya başlamıştır. Bu arada Trabzon- da, Uşakta yardım İisteleri açılmiş - tır. Kırşehirde toplanan iane mikta Ti İki gün içinde birkaç bin lirayı geçmiştir. Beyoğlu Halkevi de bir yardım liş tesi açmıştır. İzmirde de felâketzede- lere yardım için valinin başkanlığın- da bir komisyon toplanmıştır. İzmir | Kızılay şubesi Kırşehir köyleri için 1750, Yozgat köyleri için de 250 lira göndermiştir. Sefirlerin taziyetleri : Ankara, 22 (Tan muhabirindeni— Dost devlet elçileri hükümetimize, hükümetlerinin taziyetlerini ve şah- İsi teessürlerini bildirmektedirler. In i giltere büyük elçisi Persi Loren Kır. Hariciye | | Vekiline şahsi teessürlerini bildiren mektubundan ayrıca, Hariciye Ve - kâletine bir nota göndererek Büyük Britanya hükümetinin taziyetlerini İ| bildirmiştir. Hariciye Vekilimiz, bü- yük elçiye cümhuriyet hükümetinin derin teşekkürlerini beyan etmiştir. İngiltere elçisi, ayrıca Dahiliye Veki li V C. H. Partisi Genel Sekreteri B. || Şükrü Kayaya teessürlerini bildiren | | bir telgraf çekmiş, B. Şiikrü Kaya bu | şekküllerle bu hareket arasında irti- isminde hir kız daha varmış. Emina; 23-4-938 — Yeni Sovyet Büyük Elçisi Diyor ki: Ankara, 22 (Tan muhabirinden) — Yeni Sovyet büyük elçisi B. Te- rentiev, bugün saat 1! de Büyük Millet Meclisi reisi B. Abdülhalık Rendayı, saat 11,30 da da Başvekil B. Celâl Bayarı ziyaret etmiş, ve Baş vekille yarım saat süren bir görüş- me yapmıştır. Yeni Sovyet büyük elçisi, Anado- lu ajansına şu beyanatta bulunmuş» tur: “ — Sovyetler Birliği hükümetini dost Türkiyede temsil etmek gibi şe- refli ve o nisbette de mesuliyetli bir vazifeyi bana tevdi etmiş olmasin- dan dolayi bulduğum derin ve sami- mi sevinci Türk matbuatı vasıtasile ifade etmek fırsatını bulduğumdan dolayı pek ziyade memnunum. Bundan önce de bu çok misafir- perver memlekette bulunmuştum. Birkaç sene evvel güzel memleketi- nizde yaşamış, çalışmış ve en iyi ha- tıralarla ayrılmıştım, Şimdi Sovyetler Birliğinin büyük elçisi #ıfatile büyük bir memnuniyet le geliyorum; karşılıklı menfaatleri- nin, Türk devlet adamlarile ve bil- hassa Başvekil ekselans Celâl Bayar ve Hariciye Vekili ekselâns Tevfik Rüştü Arasla yaptığım ilk temaslar, milletlerimiz ve hükümetlerimiz ara sında mevcut çözülmez dostluğun istikrar ve kuvvetini tebarüz ettir. Filhakika, Sovyet — 'Türk müna- sebatı geçici mülâhazalara veya si- yasi mülalealara değil, karşılıklı ha- kiki menfaat, mütekebil anlayışa ve müşterek sulh emeline sağlam bir tarzda İstinat eylemektedir. Bu dostluk, bir taraftan Rus Çarlık siya setine kat'i olarak nihayet veren ve | her milletin tam bir siyaset, ekono- | mi ve kültür, istiklâl ve inkişaf hak- kına hürmet ve riayete müstenit pren | sipleri, Lenin ve Stalin prensiplerini | ilân eden büyük sosyalist teşrinlev- vel ihtilâlinden, ve diğer taraftan da | Türkiyede Sultanların imparatorluğu yerine muzaffer milli kurtuluş hare- ketinin neticesi olarak bihakkın mil- i hâkimiyete dâyanan iktidar, ba- Man Türk TAMEtİNİN Şefi “Atatürk bulunan Türkiye Büyük Millet Mec- h lisi tarafından deruhte edilen yeni bir devlet kurulduktan sonra müm- kün olmuştur. O dostluk ki, yalnız siyaset adam- larının vicdanından değil, iki komşu memleket hâlk kütlelerinin de ru- hunda kök salmıştır. Hâlen, münhasıran gergin olan enternasyonal bir vaziyet içinde, bu Rumanyada Geniş Bir Casus- luk Şebekesi Bükreş, 22 (A.A.) — Rador ajan- sı tebliğ ediyor: "“Demirmuhafızların faaliyeti hak kında dahiliye ve adliye nazırları tarafından verilen izahatı müteakip nazırlar meclisi 20 nisanda şu kararı vermiştir: 1 — Kordeanu'nun biribirini mü- teakip kurduğu “Arkanj Mişel,, “De- mirmuhafızlar,, ve “Herşey vatan için,, teşekküllerinin İlgası hakkında- ki karar ipka ve bu teşekküllere ait İ emlâk devletin müdafaası hakkında- ki ahkâmına tevfikan tasfiye edile- İ cektir. 2 — Dahiliye nazırı devletin em- niyeti için tehlikeli olacak bir ha- rekette bulunan veya böyle bir ha- rekete teşebbüs eden şahıslar için mecburi bir ikamet mahalli tayin et- miye salâhiyettardır. 3 — Adliye ve milli müdafaa ns- zırları müerimleri mahküm ettirmek için adliye nezdinde takibatta bulun- mıya mezundurlar. Dahiliye ve adliye nazırları bil hassa, elde edilen evraktan geniş bir casusluk şebekesinin mevcut olduğu anlaşıldığını tebarüz ettirmişlerdir. Kordeanuya ait bir dosyanın tet kikinden bu hareketin polis müdüri- yetinde, emniyeti umumiyede ve bü- yük erkânıharbiyede muhbirleri bü- lunduğu anlaşılmıştır. Diğer bazı evrak ile de ecnebi te- dostatne Sovyet — Türk teması, k lekti? emniyet esasına müstenit ta sim kabul etmez barışın teminine rıyan mühim bir âmil olarak dal müessir “bir rol oynıyabilecekti Türk — Sovyet dostluğunun bundı sonraki takviyesinin ve tahkim * mek suretile, İleri insanlığın müt arrız kuvvetlerin milletler arasın yeni bir kanlı kital çıkarmak hus Sundaki cinai teşebbüslerine kar olan mücadelesinde kıymetli bir mil olacağına aslâ şüphe yoktur. Sovyyetler Birliği ile Türkiye ar sındaki münasebetleri büyük b memnuniyetle görüyor ve tesbit ed yorum ki, ekonomi, ticaret ve ki tür sahalarında da müterakki Ob şekilde inkişaf etmektedir. Sovy endüstrisinin ove teknisyenlerin Kayseri ve Nazillideki büyük dok ma fabrikalarının inşasına iştirakl ri, ekonomik münasebetlerimizi y ni bir tecrübe ve ezcümle endüstriy teşriki mesai tecrübesile zenginle tirmiştir. Geçen sene aktedilen tie#ret m ahedesi ve ödeme anlaşması, iki me leket arasındaki ticaret münasebet rinin normal yürümesi, ve mütevi inkişafı içi icap eden bütün unsurl rı vermektedir. Sarsılmaz ve vefalı Türk — Sı yet dostluğunun bundan sonra inkişafından tamamen emin ol rak, barışın muhafazası ve İ milletin terakkisi için emin b zıman olan bu maksada erişmi; bütün kuvvetimle çalışacağım. Bu yolda yalnız Türkiye cümh riyeti hükümetinin değil, ayni 2 manda Türkiye efkârı umumiyesin ve keza teşriki mesaisini fevkalâ | tekdir ettiğim Türk matbuatının d | vamlı müzaheretini bulacağıma k niim. Elektrik Şirketi- nin Hesapları (Başı 1 incide) leti, bozuk ve bakımsız olan Istanb' Elektrik tesisatının herhangi bir te ikeye sebep olmaması için, ob zı tedbirler alacaktır. Şirket-bozt tesisatı ikincikânun başından itib ren tamir etmeyi ve yenilemeyi K bul ettiği halde, bu taahhüdünü ys mamıştır. Gelen kontrol heyeti, şirketin b Yunduğu Metro hanın altıncı katın ayrılan dairede çalışmıya başlami tır. Bütün hesaplar ve varidat fazla da bu arada kontrol edilmekted' Şirkette para tahsili ve masraflar * cak kontrol heyetinin vizesile yaf lacak, vizesiz hiçbir muamele olr yacaktır. Romada Yeni Temaslar (Başı 1 incide) laşmıya mâni olan engeller kaldı" miş olacaktır. Umumi kanaate göre, iki tarsf rasında, İngiltere ile İtalya arasın! ki esaslar dairesinde İtalya ile Pr# sa arasında da bir anlaşma imzali caktır, General Metaksasın telgraf! Londra, 22 (Hususi) — Yu” nistan Başvekili General OMet* sas, Balkan Antantı reisi sıfatif İngiltere — İtalya © anlaşms* Mister Chamberinin ile Sin? Mussoliniye gönderdiği iki telf' la tebrik etmiş ve anlaşmı antant devletlerini hoşnut ei ni bildirmiştir. İlhakı tanıdıktan sonra Londra, 22 (A.A) — Deyli ral gazetesinin bildirdiğine göre“ iler alyan solaymanız EN yet mevkiine girmesini a Lord Pört, “İtalyan Kralı ve E şistan İmparatoru. na yeni iki mesini takdim edecek ve bunu MÜ akıp tekaütlüğünü istiyeçektir. d Londra, 22 (A.A) — Harbiye zırı B. Hor Belişa, bugün Malt* tayyare ile hareket ederek Öğ sonra Romaya varacak ve çi temel olarak daha bugün B. M