21 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

/ w X Çekoslovakya Almanlarının kur- ge SİN vrupada vuku bulan bu hâdi. b selerin akisleri çok mühimdi. | hududunu takviyeye lüzum EE k Ale» er " " 21-3-938 BUGÜN) Kâbus Haftası Ömer Rıza DOĞRUL vrupanın geçen haftası, haki- katen kâbuslu bir hafta idi. * bu kâbus hâlâ da geçmemiş bu- WYor. Lehistamn askerlerini hu- a yığarak ikinci bir Avusturya &sini Litvanyaya karşı tatbik et- İçin harekete geçmesi, bütün | Tupayı korkuttu. Çünkü silâhın| kere patlaması ve yangının kop- üzerine neler olacağını, bir kim | İS tahmine cesaret edemiyordu. Lit- İNyanın boyun eğerek 18, 20 sene sıkarak, inat ederek takip ettiği dan vazgeçmesi ve istemiye is-| iye Lehistanla münasebetler te- | etmesi, Avrupa sulhünü, bir kere kurtardı. Avusturyanın ilhakından sonra bu hileketin dahilinde vukubulan hâ- , ax çök beklenen şeylerdi. Ya- İlerin tazyiki, vatanseverler lider tevkifi, vatanlarınnı östiklâ- 8on çekilmesi üzerine hayatları- #on çekenlerin tevalisi, bütün bun ve bunlara benziyen hâdiseler, evvel de vuku bulduğu için te- türleri teessüfle karşılandığı hal- derin bir hayret uyandırmamıştı. | Avusturyanın ilhakından © sonra İni tehlikede gören bir memle- Çekoslovakya idi. Fakat Çekos- kyanın hazırlıklı olması, ve bir İteftan Fransa, diğer taraftan Sov- Rusya gibi müttefikleri bulunma bu tehlikenin birdenhire patlak İyeceğini gösterdi. Bununla be- ? Çekoslovakyadaki Alman ekal- lerinin Hderleri siyasi hürriyet i- uğraşmaktan geri kalmıyacakla söylemişler, hattâ bunların biri Saatin on ikiye yaklaştığını, ya- N Scakları anın hulül etmek üzere unu anlatmış ve bu da Çekos- a dahilinde gerginliği artırmı- | edeceğidir. Birincisi Çekoslo- ile Sovyet Birliği sirasındaki i bozmak, ikincisi bu memleket- Alman ekalliyetlerina wnht temin etmek. İsviçre, Avusturya hudu- Ün ayni hattı hareketi takip etti. müstakil yaşamak azminde ol tu, kendini müdafaaya hazır bu- unu teyit etti. Hulâsa bütün bada silâhların tesirine güvene- Vaziyeti korumak icap ettiği an- tün bu hüdiselerin biribirini ko- ığı sırada İspanya harbi tehli- bir safhaya girdi ve insanlığın hini Ürperten bir mahiyet aldı. Terin, Ri eniei askeri hedefler. sivil halkın üzerine ateş ve Ky ağdarmış ve son birkaç günün vin akınları Barselona şeh Sahrip ettikten başka 3000 sivili ha etmiştir. Asilerin maksadı Arkasındaki Sivil halkı bu şekil e” «derek İspanya cümhuriye- karşı kıyamlar ve isyanlar ha- ak ve harbi bu şekilde bir an bitirmektir. geniş ölçüde iştirak ettiğini | !6vit eden bir vesika İtalyan ha- tdeşarı General Valle'nin İtal- usan meclisindeki beyanatı- ral Valle, İspanya âsilerinin tdanları tarafından neşrolunan “ere dayanarak “Aragonda ka- muvaffakıyetlerin yüzde yet- vi tayyarelere aittir. İtalyan leri ise bunlar arasında ilk saf 9m haherlere göre, âsilerin Ak- 4 #arkarak cümhuriyetçi İspan- İN iye ayırmak teşebbüsü devam * fakat cümhuriyetçilerin daha İha şiddetli bir mukavemet gös ti haber veriliyor. Bu muka- kati bir şekil alabilecek ve â- #6ri püskürtecek mi, yoksa ya- Svvetlere dayanan | âsilerin karşısında yıkılacak mı? iz belli değildir. 'hanın yaşadığı kâbuslu günler #diyor, bu gidişle daha çok #decek. . İnun-hazırladığı intihabat zakerelerinin bir itili Lehistan Anlaşm Varşova, 20 (A.A) — Pek ye da birkaç Polonya - Litvanya muhte- Ut komisyonu teşkil edilerek şimen- difer, gümrük, konsolosluk ve ticaret iitilâfları hazırlamak üzere derhal fan İliyete geçilecektir. Şimendifer müna- sebetlerinin süratle teessüsüne bü- yük bir ehemmiyet atfedilmektedir. İki memleket biribirine üç şimen- difer hattı İle bağlı bulunmaktadır. Fakat bu hatların her birinde birkaç kilometrelik mesafelerde raylar kaldı rılmıştır, Olita - Ravi hattında müna- kalâtın tesisi için Niemen nehri üze- rindeki köprünün de yeniden inşasi lâzım gelmektedir. Buranın sanayi mabfillerinde söy- lendiğine göre, Litvanya demir, kö- mür, tuz ve petrol hususunda Poloh- ya için iyi bir mahreç olacaktır. Di- ğer cihetten Litvanyanın Prağ sefiri Dr. Eduardas'ın Varşovaya tayin edi- leceği söylenmektedir. Her iki mem- lekette sefaretler kuruluncıya kadar Litvanya hududunda Zaviasey'de ve Kaunas - Vilno şimendifer hattı üs- tünde 60 bin kişilik bir Polonya as- keri kuvveti bulundurulmaktadır. Bundan masda hudut civarındaki hava meydanlarında bulundurulan CENEVRE: Kardeş Hatayda 15 Nisanda Seçim Başlıyor. Hatay intihabat komütesi mesini bitirmiştir. Milletler cemiyeti tara - fından evvelce gönderilen komisyo- d nizamna- mesi baştan başa tadil edilerek Tür- kiyenin ötedenberi müdafaa ettiği nokta nazara muvafık bir şekle s0- kulmuştur, Hazırlanan Yeni intihabat nizam. namesi 94 maddedir. Bunda değiştiri- len mühim noktalar, dünkü telgra - fımda yazdığım gibi, intihabatı alâka dar eden cürümler için mahalli mah- kemelerden ayrı hususi bitaraf bir mahkeme teşkilinden başka bilhassa ber müntehibin hangi cemaate men- sup olduğunu söyliyerek sadece bu ifadesi ile bu cemaat listesine yazıl- ması kararıdır. Bu suretle mebus in- tihabına esas olacak bir nevi serbest reyiâm yapılmış olacaktır. Diğer taraftan intihabat esnasında vukubulacak cürümlere ait olarak es ki talimatnamede mevcut cezai hü- kümlerin gösterdiği tethiş manzarası tamamen ortadan kaldırılmıştır. İntihabata 15 nisanda başlanarak haziran sonunda nihayet verilecektir. Bu intihabatı komisyon refakatinde kontrol etmek üzere Milletler Cemi- HARİCİ Görüşmeler Başlıyor TAN Litvanya ası İçin 100 kadar tayyare her gün keşif w- çuşları yapmaktadırlar. Litvanyadaki Akisler Kavnas, 20 — Litvanya Hariciye Nazırı, Lehistan ültimatomunun ka- bulü için dost devletler tarafından tavsiyelerde bulunduğunu ve hükü- metin hareketinin bütün memlekette tasvip ile karşılandığını söylemiş, ay- rıca bu hareketin Vilna hakkındaki istekten feragat sayılmıyacağım bil- İzale Edilen İhtilâf Paris, 20 (A.A.) — Matbuat Lehis- tan ültimatomunun Litvanya tarafın dan kabulü hakkında tefsiratta bu- lummaktadır. Pöti Pariziyen gazetesi diyor ki: “Litvanya, ümitsiz bir harp sergü- zeşline atılmadan kiyasetle hareket etmek suretile Avrupaya büyük bir hizmette bulunmuştur. Kavnasla Var şova arasında silâhlı bir ihtilâf Lehis- tan, Almanya ve Sovyetler Birliği a- Tasında vahim bir gerginliğe inkılâp edebilecektir. Bunun neticesinin ne olacağını kimse tahmin edemez.,,, İki Mahküm Asıldılar Maraş, 19 (A.A) — Biri kayınpe der ve ailesini, diğeri do Elbüstenli Ermis isminde bir kadını öldürmek- ten suçlu 2 kişinin belediye ve çocuk bahçesinde asılmak” suretiyle ölüm cezaları tatbik edilmiştir. İİİ icete yayılmış olan mühim bir essus- Fransada Bir Casus Şebekesi 'Tuluz, 20 (A.A) — Bütün imemle- Yuk işi meydana çıkarılmıştır. Paris l ve Bayonda beş kişi tevkif edilmiş ve | bir suçlunun evinde Cenup batısında hudut tahkimatına sit plânlara, ha. is topları yerlerine, radyo postaları na mütesilik vesikalar, hudut bölge- İ kerindeki terlihat ve asker mevcudu- na dair muhtıralar ve bir de seferber- lik plânı bulunmuştur. BULGARİSTAN: Eski Başvekil Malinof ün Öldü Sofya, 20 (A.A) — Birkaç kere Başvekil, Hariciye Nazırı ve Mec- lis Reisi olan demokrat partisi reisi Malinof bir seçim toplantısında nu tuk söylerken kalp durmasından öl müştür. Bulgaristan istiklâli kendi hükümeti zamanında ilân edilmiş olan Malinof uzun zamandanberi kalp hastalığından muztaripti, ALMANYA: Harici Ticarette 17 Milyon Açık Berlin, 20 (A.A.) — Almanyanın şubat ayına it ticari muvazenesi, 17 milyon mark miktarında bir açık gös termektedir. Ticari mübadelelerin hacmi, ikin - cikânun ayına huzaran eksilmiştir. HABERLER Avusturyada İntiharlar Devam Ediyor Viyana, 20 (A.A.) — Röyter bildi- Bir İki Çubuk Daha Kaldı... IYazan: B. FELEK)J Hani bir şehirde hareketiarz olmı- ya başlar, ahali telâş eder. Bir sıra zelzeleden sonra durgunluk gelir ve halk biribirine sorar: — Acaba durdu mu?.. | Kurt Donnenfeld ve maruf tarihşi- riyor: Dün haber verilen intiharlar arasında, eski dahiliye ve emniyet nazırı Sturmen ile meşhur Noye Fra ye Presse gazetesinin başmuharriri naslardan Fridelin isimleri de var- dar. Viyana, 20 (Hususi) — Avustur. ya posta idaresi de tamamen Alman Avrupa kıtasının, daha doğrusu dün ya politikasının son manzarası mui- tasıl zelzele olan bir şehrin haleti ru- hiyesini göstermektedir. Herkes biri- ine soruyor: — Acaba, yeni bir hâdise olacak mı? 24 sene evvel başlamış ve yirmi sene evvel bitmiş olan Umumi Har- posta nezaretinin idaresine geçmiş- tir, Avusturya ve Almanyada plebi- sit ve yeni Raischtag seçimi 10 ni- sanda yapılacaktır. Hitler dün bu hu susta Avusturya nazi şeflerine yeni direktifler vermiştir. bin dünyaya ne büyük bir musibet yaymış olduğunu bilmek için en az otuz beş yaşında olmak gerektir. O- nun için ekseri hissiyle hareket eden dünyadaki genç nesil bunun ne belâ olduğunu takdir edemez. Lâkin otuz beşten yukarı olanlar onu pek iyi bil diklerinden şimdi, her siyasi buhran Hitler, iktısat nezareti maden araş tırma ofis reisi Vilhelm Keppler'i “Hariciye nezareti hususi daire müs teşarlığına ve merkezi Viyanada ol- mak üzere Alman hükümetinin A- vusturya komiserliğine” tayin etmiş tir. Praj, 20 (A.A) — Son hâdiseler üzerine Viyanadan kaçmağa muvaf fak olarak buraya gelen meşhur sos yalist nazariyecisi Karl Kautski, tay yare ile Holandaya hareket etmiş - tir. Cenevreye İlk Protesto Cenevre, 20 (ALA.) — Avusturyü- nin ortadan kalkmasına karşı ilk pro testo, Meksika tarafından gönderil- miştir. Meksika bu hareketi, sulha karşı şiddetli bir tecavüz saymakta ve tanımamaktadır. yeti tarafından 20 kadar murakıp ya- kında Hataya yollanacaktır. Bunlar meyanında heyetimizin talebi üzeri- ne Yugoslavya ve Yunanistan tabag- Tes sından murakıplar da bulunacaktır. — ROMA - LONDRA: İngiliz - İtalyan Görüşmesi İyi mi Gidiyor? Londra, 20 (AA) — YER. Roma muhabi, - İtalyan mü- a müncer oldu ğunu iddia etmek mevsimsiz olmakla beraber böyle bir neticeye müncer ol- masına medar olacak iyi bir yola gir- İmiş olduğunu beyan etmektedir. Holanda ve Habeş Meselesi Roma, 20 (A.A.) — Holanda, fiilen, İtalyan imparatorluğunu tanımıştır. Yeni Holanda sefiri, filhakika, itimat namesini, “İtalyan kralı ve Habeşis- tan imparatoru"'na vermiştir. ALA LARUYA NUR SEMİÇLEMECİ Dünkü posta ile gelen bir İngiliz ga zetesinden aldığı- mız bu haritalar Almanyanın son Iki asırda geçirdiği tahavvülleri gös termektedir: 1746 Almanya İm- paratorlufu Adriya- İlde kadar wzsran muhtelif devletlerden müteşekkilti ve bu sırada “Şarki Prusya, Prusyanın diğer kı- sımlarından ayrı ii. | 1818: İmparatorluk | eski vaziyetini muha- faza ediyor ve daha başka devletlerle de bir konfederasyon vü cude getirmiş bulu- muyordu. Bu swrada Prusya, liderliği ele almıya başlamış, ve bir takım arazinin iş- gali neticesinde Şark Prusya ile birleş- mişti, 1914 Bu devre'mit| harita Oo Almanyanın! harpten evvelki va- #iyetini gösterir. A- vasturya ile ona tâbi ölkeler ayrılmış fa- kat Almanya 1864 te Duanimarkadan Seh- Jezvig'i almış ve 1671 de Pransadan Alzas Loreni ilhak etmişti. 1919: Versay mun-| bedesinden sonra Da- nimarka ile Almanya #rasındaki hudut yer nilenmiş, / Belçikaya bir miktar arazi ve. rilmiş, Fransız ülke. leri Fransaya veri). miş ve 1730 da oldu- Bu gibi Danzig kori- doru ile Şark! Prusya Almanyadan tefrik e- dilmiş, nihayet hie- mel'de — Litvanya'ya verilmişti. * xahurunda: — Acaba bu sefer de harp tehlike: si geçti mi? Diye soruşturuyorlar. Doğrusu Avrupada bugün bir inzibat bir siyasi ahlâk zabıtası, bir karşılıklı emniyet olduğunu iddia etmek saf- dillikten de ileri bir feylozofluk olur. Aşağı yukarı Versay muahedesinin tasfiyesine doğru giden birtakım dev. etler kimseyi dinlemeden istedikle- rini kuvvetle yapmaktadırlar, Zaten sözü dinlenecek kimse de yok ki çe- 'kinip, irkilsinler. Şimdi burada size demokrasi müdafli diye görünen hü kümetlerin aciz ve zâflarından bah- sedecek değilim. Yalnız görünür kö ye kılavuz istemez. Kendi hudutla- rını ve hayati menfaatlerini koru mak için türlü siyasi bünerlere baş- vuran ve kendi kendini zayıf hisse- denlerin Avrupanın diğer küçük dev- letlerini koruyamıyacakları besbelli idi. Şimdi bu ahval ne zaman durula cak? zacağım: Vaktiyle, çubuk içerlermiş. Biz; bir buçuk metre boyunda ucu Tüleli ve ağzı kehribalı uzun yasemin çu- buklar. Bunları içmenin de bir usu- lü varmış. Herkes sedirlere kurulur, üleleri orta yerde duran bir bakır tablaya koyarlarmış. Çünkü bir bu- çük metrelik ucu ateşli bir sopayı, kaza çıkarmadan idare etmek kolay değilmiş, İşte bu çeşit çubuk içenlerle dola bir odaya birisi girmek istemiş. Ev sahibi şöyle seğirin orta yerinde imiş. Yeni gelen ona yaklaşmak için çubuklar arasından yol ararken biri- kırmış. — Aman affedersiniz! diye özür dilerken arkasındakine basmış, onu da haklamış. — Vay! Göremedim. Kusura bak- mayın! diye çekinirken bir üçüncü- sünü kırmış. Çubuklar arasına kıran girdiğini görenler bu hoyrat herifin nihayet nerede karar kılacağını düşünürler ken hane sal — Aman efendim! Telâş etmeyin! Şöyle buyurun! diye yer göstermiş. Fakat kırdığı üç çubuktan sonra ar- tık utanması kalmıyan yeni misafir de: — İki çubuk daha var, müsaade buyurun, onları da kırayım da otu- rurum. Cevabını vermiş. Avrupada kırılacak daha birkaç çubuk var. Onları da kırdıktan son- yadır ki; bu karan belki bir yere otu- rur, Şehit Kubilây ve Arkadaşları Tebcil Edildi Menemen, 20 (A.A.) — Bugün inkı- Miyetleri vardır. 1988 Bugünkü Al manya Ren üzerinde- ki gayrimlistahkem sahayı kaldırmış, A- vusturyayı İlhak ot- miş, Çekoslotakyayı birkaç taraftan sar- aştı. Danlmarkağa, | SONTa askeri bandonun çaldığı İstik- Memel'de, Lehistanda ve bilhassa Çekoslo- vakyada Alman eks)- lâp şehidi Kubilây ve arkadaşlarının hatıraları İzmirden, Manisadan, ei- var şehirlerden gelen binlerce halkın huzuru ile anılmıştır. Gelen heyetler, köylüler, sporcu- lar, spor meydanında toplandıktan lâl marşile törene başlanmıştır. Bu- nu müteakıp söylevler verilmiş, facia tel'in, şehitler taziz edilmiştir. Bunu müteakıp çelenkler konulmuştur.