15 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

MA e aş şey 15.2.1938 SİLAHLANMA YARIŞI: TAN Zırhlılar Tayyareye “RağmenDaima Önde aşington deniz muahe- desinde (o muvakkaten uyutulan deniz teslihatı me- selesi birkaç ozamandanberi tekrar günün meselesi haline geldi. Devletlerin biribirile o- lan bugünkü * münasebetleri gözönünde tutulursa herkesin kendi sözünü geçirmek için si'lâha sarılması, kuvvetini ço- ğaltması kadar tabil bir şey tasavvur edilemez. Bilhassa öyle memleketler var ki mü- nasebetleri deniz yolundan o- luyor. Müdafaa ve tecavüz hatları doğrudan doğruya de- nizdir. Bir taraftan hava vasıtalarmın mazhar oldukları teknik terakki tayyarelerin haiz oldukları sürat, onlara verilen uzun mesafeye ta. hammül imkânı bu meseleyi büs. bütün ehemmiyetleştirdi. Ve öyle bir vaziyet tahaddis etti ki şimdi hekes acaba tayyare mi zırhlımı düşmana karşı faikiyeti temin ede. bilir, suali karüştsında bulunuyor, Birçokları tayyareye daha fazla bel bağlıyor, fakat bir çokları da tayyarelerin deniz yollarını kontro etmek, tecavüze kalkışmak veya müdâfaayı temin etmek gibi roller de ehemmiyetli bir yer tutacağına emniyet edemiyor. Büyük devletlerin öyle bir ihti- mal akıllarına yatmıyor olacak ki inşaat tezgâhlarma hergün bir zırh. lınm gövdesini koyarak deniz va. #rtalarını çoğaltımakla meşgul olu. yörlar, Istatistiklere göre 1937 senesi ortalarında İngilterede beş, Fran- sada 4, Almanvada 4. Amerikada 2; Japonyada 2, Italyada 2 kru- vaör İnşa edilmişti. Bu faaliyet bugün dürmüş değil- dir. Bilâkis bütün devletler delice bir faaliyetle deniz silâhlarma aza mi kıymet veriyorlar. Bittabi bu bir çılgınlık, bir iti yat veya herhangi bir fantezi o. larak izah edilemez. Çünkü birçok bahriye mütehassıslarının derin tetkiklerinden sonradır ki milyon- lara mal olan bu muazzam teşeb- büsler filliyat sahasına konulu- yor. ir çok deniz devletlerinin bu hususta yaptıkları tetkikle.* rin teferruatı çok mahrem tutul. makla beraber yalnız Ingiltere es- ki bir anane sadakati gösteren ve denize müteallik herşeye ehemmi- yet veren memleketi hâlkma deniz isyonlarının rapor mubteviya- tanı bikliriyor. Bu rapor metotlu bir araştırmanm esaslarına dayandığı na göre tetkika değer bir kıymet. te ve gayet samimidir. Onu yapanların hüsnü niyetin. den asla şüphe edilemiyeceğine gö. re bunu herhangi bir firsattan bi- Mistifade muhataplarmı aldatmak maksadiyle yaptıklarına hükmedi- lemez. Köm'syonun mlntesipleri Taporlarını yaparken ufak bir mu. hakeme hatasının İmpartorluğa pek pahalıya ma) olacak bir darbe in. direbileceğin! düşündükleri için bu &ihetten de raporun samimiliği söz Bötürmez mahiyettedir. Ingiliz mütehassısları işi her Boktadan inceden inceye tetkik et- tikten sonra şu neticeye varmışlar dır; “Tayyare hattı harp gemi- lerinin yerini tutamaz. Bu ha- kikat uzak bir istikbalde de böyle devam edecektir.,, İr tayyare hücumuna karşı hattı harp gemisinin vaziye- ti şu yolda tahlil ediliyor, Bugün. kü tekniğe göre gemiler her tür. Mi müdafaa silâhları ile mücehhez. dirler. Tayyarenin geminin tam üstüne gelerek bomba sarkıtması ihtimali hemen hemen yoktur. Yal Biz İsvyareye karşı değil tahtelba- hir hücumlarma karşı da harp ge- ÇE 4 Deniz silâhlarının artır. 4 4 ması, devletlerin, tayyare- 4 İ den çok daha fazla, deniz ? silâhlarına ehemmiyet ver- 4 diklerini ortaya koymuştur. 4 Bu yazıda bunun sebeplerini / N okuyacaksınız. / Kararan i Alçak irtifadan wçan tayyarelere karşı bir zirhlinın otomatik topları ateş vaziyetinde mileri zayıf bir mevkide değildir. ler. Bilâkis tahtelbahirlerin deniz. altındaki mevkii muhtelif âletlerle hemen hemen tam bir surette ta. yin edilerek ona göre vaziyet alı. nıyor. Ve kruvazörler denizlerin hâkimiyetini her an ellerinde bu- unduruyorlar. 1914 senesinde Akdenizde #ey- reden bir Fransız Amiral gemisin- de bir zabit seyir defterine şun. ları not ediyordu: “Avminrya tavyareleri üstü. müzde uçtular. Birçok borübalar attılar. Bunlara karşı bileik “mü- dafaa silâhımız tüfeklerimizdir., O zamandanberi hücum vasıta. Tarı ne kadar müthişleşti ise müda | fa vasıtaları da okadar tekemmül et- ti, Eski bir asker sözü vardır. Hiç bir silâh mütekâmil değidir. Bir tecavüz silâhıma mukabil bir müda. faa vasıtası bulunur.,, Bu eski sözün yeni bir delili ol. mak üzere kruvazörlerin bugünkü müdafaa İmkânları ve vasıtaları gösterilebilir. eni gemilerin müdafaa uruv- larında biribirinden farklı iki şekil göze çarpar. Birisi vaziye- te göre hareket ediş imkân: biri de manevra sürat ve kabiliyeti. Fihakika modern kruvazörler bor- dalarında birçok avcı tayyaresi ta şıyorlar, Hava tehlikesine, tahtel. bahir hücumlarıma karşı pek güzel İşte size mevsimlik zarif bir troukar bir müdafaa silâhı olan bu tayyna. bında hemen kalkıveriyor. reler â lar, Buna ilâveten zırhlıların kalm zırhları, ve muhtelif tayyare top- lârı taşımaları bü muazzam deniz kalelerini hava hücum'arma karşı hemen hemen mahfuz bir halde tu tuyor. Zırhlılar olsa olsa top mer- milerile su kesiminde açılacak tor. pil yaralarından ve cephanelikleri.. nin infilâkından korkabilirler, Umum! harpte Amerikalılar ta- rafmdan bombardımana uğrayan Ostfrusland ismindeki Alman kru. vazörü su kesiminin Üstündeki kalım zırhlarm mukavemetinden do. layı yediği birçok bombalarla yine batmamıştır. Nihayet ancak su ke. simi altından aldığı bir yara neti- imde battı. Bütün bu tetkiklerden çıkan ne. tice, hava gemilerinin deha tizun müddet deniz gemileri yerini tuta. mıyacağını göstermiş olduğu için devletler bu silâha azami ehesumi- yeti vererek inşaatlarını arttırıyor lar. Yalnız Rusya ve Italya, geniş denizler yerine kliçilk iç denizlerle çevrili olduklarından büyük harp gemilerinden ziyade tayyarelere e- hemmiyet veren devlet olarak kal. mışlardır. Teruel Harbinde Cümhuriyet | Orsduso Nasıl i Muvaffak Oldu? (Başı 5 incide) halka serbest bir yol temin etmek maksadile hükümetçilerle muhabe reye girişince, askerlerinin bir kıs- mi İtaati elden biraktılar ve bu hal albayı teslime mecbur etti. (8 ikincikânun). Bu esnada teslim ol- mak istemiyen 200 kadar asker, bir rahibin idaresi altında, Fran- co'nun kurtarma kıtalarına doğru, kendilerine yol açabilmişlerdi. Bu suretle, harap olan şehir hü kümetçilerin eline düşmüş ve ge- neral Franco için artık turtarıla- cak be sadık vatandaşlar ve ne de asi bir şehir kalmıştı vebu ge. beple, henüz devam eden kurtar- ma savaşını artık başka bir mak- #at için başka bir tarzda sevk ve idare etmek lâzım geliyordu. Bu, yalnız kolay anlaşılır bir hakikat değil, ayni zamanda, asiler için, HAFTANIN RESİMLERİ | Yeni Alman Hariciye azırı Von Ribbentrop B. Hitler, Alman ordusunun eski reislerini kabul ediyor: Mareşal Blom- berg ve General Friç, Mareşal Gocring ve Amiral Reader ile beraber Mareşal Goering, karısile beraber İngiltere Vatan donanmiası baş Amira li Roger Bachhoute, Alman Amirali müstemlekeler sergisini geziyor. : Fon Mareşal ile birlikte (o Doyçland zırhlısında Alman sulh kuvvetleri kumandanı ehemmi, i bir zarar mahiyetini haizdi. ikâmetçiler Teruel'de mü » de ettiler; fakat bu muvaffakiyet yalnız Teruel'in zabtı ve asilere mühim zararlar verdirilmesi bakı- mından değil, ayni zamanda ve er şeyden evvel Cümhuriyetin ; teşkil ve talim edilmiş fırka- larının, beklenilenden fazlasını bi- le yapabileceklerini göstermesi do layısile ehemmiyetlidir. Hükümetçiler Teruel taarruzu- nu hazırladıkları sırada, general Franco'nün, cephenin başka bir ye- rinde, büyük bir teşebbüse giriş- mek üzere olduğu, haberi doğru ise, bu maksadın da gayrimuayyen bir zamana talik edilerek geri | kalması, hükümetçilerin hesabına ayn bir kazançtır Tervel çikıntısından kurtulmak asi kuvvetler için bir bakıma fay- dalı olmuştur, denebilir. Çünkü, bu torbanın içinden kurtulmakla istedikleri gibi harekette serbesti kazanmış bulunuyorlar, Fakat, büyün, asilerin yine Te- ruel dolaylarında harp ettiklerini görüyoruz. Bu defaki muharebele- rin çıkıntıyı uzatmak için değil, genişletmek ve pek tehlikeli vazi- yetlerini düzeltmek maksadile ya- pıldığı meydandadır. him bir muvaffakiyet el- | Wilhelm Keitel Su altından fotoğraf: Tanınmış Maca r fotoğrafçilarından dektor Tibor Lorges Peştenin bir hamamında bu resmi çekmiye muvaffak olmuştur. Alman ordusu başkumandamı Von Branschitsch Gizli kabine âzâsından Amiral Reader İspanyada asi General Franconun luğu “ilk. kabine ç