15 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
HARB GAZLARI Bunlara karşı korunma General Dr. Mazlum Boysan, kimyager Dr. Nuri Refet Korur 516 sahife, 140 resim, en yeni malumat Fıatı cildli 250 kuruş ve Yazanlar : İNKILAB KiTABEVi HitlerSchuschnig mülâkatı Romanyada fevkalâde tedbirler Avrupayı heyecana verdi Orfî idare tevsi edildi; partiler, Alman Başvekili, istiklâlinin tanınması mukabilinde Avusturyanm Nazileri işbaşma getirmesini ve Roma Berlin mihverine girmesini istedi ..ÎSTANBUL C A C A L O G L D S3)fl! 4y4U Telgraf ve mektub adresl: Cumüurlyet tstanbul Posta kutusnt tatanbul No 848 TeleTon: Basmuharrtr ve evt: 22368 rahrtt heyett: 24298 tdare ve matbaa ftmu 24299 • 24290 umhuriyet . r P..ı,a* inqo udll 10 çUDdl 1300 Felsefe öğretmeni Failc H AT 1 1 inci coğrafya,' bağlı ol • çıkmıştır. Her ci mıyan müstakil itablardır* Eesimli ve haritalı 650 sahi e olan bu kitablar 125 er kuruştur. rörkiyenin her kitabcısmda vardır. D PQSU Ahmed Halıd ve Kanaat kitabhan lefidir. cüdleri J Dost ve müttefik Romanyamn şimdiki istihaleden yakın zamanda normal bir vaziyete geçeceğini yalnız tahmin etmekle kalmıyarak bunu hatta temenniye en lâyık bir zaruret bile sayıyoruz. Hitler Şuşnig mülâkatile Almanya Avusturya işlerinde ileri bir adım atılmışhr. Müzakerelerin neticesi ve alınacak İzmire gelirken Bütün salâhiyetler askerî makamlara verildi, intidort gunun önünde meçkararlar henüz malum değil Cebelitarıktahtelbahirin hab geri bırakıldı, partilerin siyasî faaliyeti durdu siyasî hâdiseleri Hitler'in taleblerine muhalif olan Schuschnig, hul bir hükumet erkânı ve komşu devlet şeflerile temasa girişti. Italya, Alman tekliflerine müzahir takibine ugradı îzmir 14 (Telefonla) İzmirle Karşıyaka arasmda işliyecek olan Bayraklı vapuru, limanımıza gelmiştir. Ingiliz kaptan, Cebelüttank Boğazı önünde meçhul bir tahtelbahirin kendilerini takib ettiğini, geminin sürati sayesinde kaçarak kurtulduğunu, ayni tahtelba hirin biraz sonra bir îngiliz şilepine saldırdığım söylemiştir. Avrupada son matbuat ve idarî teşkilât çok sıkı bir kontrola tâbi tutuldu Bayraklı vapuru Kanunuesasî değişiyor azetemızin çıkmadığı bayram günleri bu yıl dünya siyasî hadıseleri bâkımından zengin oldu. Bayrama Almaaya hâdiselerini arkamızda bırakarak gırmış olduğumuzu hatırlarsınız. Arayerde Romanyada Goga kabinesinin istıfası haberi, tıpkı bir ay kadar evvelki beklenilmiyen teşekkülünii andırır bir surette top gibi patlıyarak geldi, onu da hiç kimsenin hatır ve hayalinde, hatta ihtimalinde olmıyan HitlerŞuşnig mülâkatı takib ettı. Ccreyan halinde bulunan dığer dünya işlerinin de aynca dıkkate lâyık dığer muhtelif safhaları varsa da yukanki iki hâcftse ehemmiyet itibarile dığerlerinin üstüne yükselmiş bulunuyor. Belki, kimbilir kaçıncı defa olarak, tekrar başlaması ihtimalleri iizerinde ileri gerı sözler söylenilen Ingiliz İtalyan anlaşma müzakerelerine de küçük bir me\kicik ayrılabilir. Küçük Itilâfla Balkan Antantı erkânmdan olan Romanyada Coga kabinesini iktidar mevkiine getiren hâdisede fevkalâde bir gayritabiilık olmasa bile yeni hükumeti teşkil eden zatlann birdenbire siyasî prensiplerine açık ve adeta çiy bir vüzuh ve kat'iyet vermiş olmalan azçok hayret ve tereddüdle karşılanan bir vaziyete meydan vermişti. Hükumete gelir gelmez M. Goga kendisini siyaset âlemine şiddetli bir İtalyan taraftarlığile takdim etti. Romanyamn Italya ile hasım olması lâzım gelmez, ve bu devletin Italya ile dostane bir siyaset takib etmesine kimse itiraz etmez. Hele biz Türklere göre böyle bır mesele varid bile sayılmaz. Ancak M. Goga'nın lisanındaki bu tarafgirlik Romanyamn o zamana kadar takib ettiği dığer siyasetleri ikinci plâna attığmı farzettiren bir mahiyet arzettıği içındır ki dunya siyasetinde ona göre hususî bir ehemmiyetle karşılanmaktan kurtulamamıştı. Malumdur ki Goga kabinesi yahudi aleyhtarlığındaki müfrit siyasetile de Almanyaya iltihak ediyor göründü. Bu sarahatler karşısmda yeni Rumen kabinesinin verdiği bütün teminata ve hatta Hariciye Nazm M. Miçesko'nun Pragda ve Belgradda döktüğü dillere rağmen Rumen hükumetinin siyaseti şüpheli şekillerle görünmekte devam etti. İşin bu harici kısmıdır. Goga hükumeti dahilde ne yapacaktı? Malumdur ki bu hükumetin erkânı müfrit nasyonalist hıristiyan partisine mensubdurlar, ve bu bakımdan ezcümle yahudi aleyhtandırlar. Nitekim kendıleri parti itibarile ancak yüzde yirmi nisbetinde bir ekalliyet oldukları halde iktidara geçirilır geçinlmez prensiplerini adeta hükumetçe tahakkuk ettirilecek düsturlar olarak ilân ettiler ve bazı gazeteleri kapatmak suretile tatbikata bile geçmiş oldular. Bu halile bu hükumetin kendi prensiplerile memleketin istedıği hakikî vaziyet önünde müşkülâta uğramaktan hâli kalmıyacağı şüphesizdi. Doğru veya yanlış ideal prensiplerin hepsini bugünden yarına bir memleketin hayatına tatbik etmek kabil değildır de onun için. Nitekim Goga kabinesinin yahudi aleyhtarlığı dışarıdan itirazlan davet ettiği kadar onun dahilde nasıl yürütüleceği dahi halli mü=kül bir mesele olarak sırıtmakta gecikmedi. Fazla olarak Goga hükumetile intihabata geçmek icin yeniden yeni[Arkası Sa. 3 sutun 3 de] Hal^şistanda yeni isyanlar çıktı Negüse eski adamlari suikasd hazırlamışlar M. Hitler M. Schuschnig Rcnıanya Kralı Carol ve fsoldan sağa doğru) yeni Başvekil Fatrik Miron.f M. Vaida, M. Yorga ve eski Başvekil Goga ortodoks Miron kabinesinin istifası sonra Başvekâlete, yazmıştık.patriği ron'un getirildiğinı Yeni ne şu suretle teşekkül etmiştir: haberleri tekzib edildi Mi » kabi Ayın 12 ncî günü M. Hitler'le Avuâturya Başvekilî M. Schuschnıgg arasmda ve Alman devlet reisînin Bavyerada, Berchtesgaden'deki malikânesinde mühim. bir mülâkat vuku bulmuştur. Avus turya BaşvekiKne H*ndye Nazın Sçhmidt de tefâkat etnieicfeydî. Telâki, Hitler'in daveti üzerine vaki olmuş ve bu beklenmiyen temas, haftanın en bü[Arkast Sa. 8 sütun 1 dpl Iktısad Vekili, Ege'de mühim tetkikler yapıyor Şakîr Kesebir, köylünün kalkmmasma, iktısadî ve ziraî işlerin înkişafına aid tedbirler almak için çiftçi ile temas ediyor Aden 14 İtimada şayan bir membadan öğrenildtği • ne göre geçende Bayramm birinci günü çıkan nüsha ek6erisi yerlilerden jnızda, Romanyada Goga kabinesinin ismürekkeb olmak ütifa ettiğini ve bir çok siyasî istişarelerden zere birçok kıt'alar Zojam, Öorana ve diŞer mmtakalarda çıkan isyanları bastırmak üzere Addis Ababa'dan hareket etmişlerNegüs dir. Roma 14 Habeşîstanın bazı mmtakalannda karışıklıklar vuku bulduğuna dair çıkan haberlerin tamamile asılsız olduğu burada resmen beyan edilmek tedir. • /, Başvekil: Ortodoks kilisesi patriği Monsenyör Miron Christen, Başvekil muavini ve Hariciye Nazır vekili: M. lArkası Sa. 8 sütun 3 te] Chamberlain'le Eden'in arasmda ihtilâf çıktı Negüs'e suikasd mi? Berlin 13 (Hususî) Negüs hergün birçok tehdid mektubları aldığı cihetle muhafazasma tahsis edilen memurların tezyidini İngıliz zabıtasmdan istediği Londradan bildirilmektedir. Ekserisi haricden geldiği anlaşılan bu mektub ların kimler tarafmdan gönderildiğini îngiliz zabıtası henüz keşfedememiştir. Izmir 14 (Hususî muhabîrimîzden) Vekil, Kütahyada, Balıkesirde tüc Bununla beraber mektublann vaktile Ingiltere Italya yakınlaşması hakkmIktısad Vekıli Şakir Kesebir, Kütahya, carlarla temas etmiş, çiftçi murahhasla\Arkası Sa. 3 sütun 5 te] da temaslar devam etmektedir. Fakat Balıkesir ve Edremidde bazı iktısadî tet nnı kabul ederek kendılerile RÖrümüştür. görünüşe göre, bu itilâf, pek kolay olmıkikler yaptıktan sonra lzmire gelmiştir. Bu arada Edremiddeki zeytinyağı fabyacaktır. Çünkü İngıliz devlet ricali araŞakir Kesebirin üzerinde durduğu mese rikalannı da gezen Şakir Kesebir, zeytin smda bu hususta fikir aykırılıklan Tardır. leler, daha ziyade köylünün kalkmma yetistiricilerin dıleklerini dinlemiştir. Bu Daily EJcpress gazetesi şu malumatı verisma ve ziraî işlerin inkişafına aid ittihaz tetkikattan anlasıldığına göre, zeytin mahyor: [Arkası Sa. 7 sütun 5 te] edılebılecek tedbirlere mütealliktir. Başvekil Chamberlain, Mussolini ile ııııııfıııııııııııııııııuııııııııııııııııik ıııııiıııııııımıııııııııııııııııııııııııılııııııımııııııııııııııııııı lllllllılllllllııııııııııııılllınıııııııı derhal uzlaşılmasını istemektedir. İArkast Sa. 5 sutun 3 te] Italya ile anlaşmaya taraftar olmıyan Hariciye Nazırınm çekilmesi ihtimali var. Roma, Habeşîstanda Ingiltereye arazi verecekmiş Toprak kanunundaki yeni esaslar M, ChurchilVin Harbiye Nezaretine getirileceği söyleniyor Balkan Konseyi 25 şubatta toplanıyor İçtimada Romanyayı M. Tataresco temsil edecek Çine yardım konferansı mühim kararlar verdi Japonyaya kredi verilmiyecek, Çine yardıma başlanacak, Japonyaya gidecek petrole de ambargo konulacak M. Chamberlain ve Eden bir arada fllltlMlllllllltlllllllillUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllfllfllllllllllllllllllllllllllllllltlllllilllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllUllllfin Balkan konseyinin Ankaradaki toplantısına iştirak etmek üzere Balkan Hariciye Nazırlan bugün şehrimize gelerek Ankaraya gideceklerdi. Fakat Romanyadaki son kabine tebeddülâtı dolayısile Romanya hükumeti Balkan Antanüna dahil devletlere müracaatle bu toplantının ayın yirmi beşine tehirini istemiş tir. Binaenaleyh bu defaki konseye iştirak edecek olan Yugoslav Başvekili M. Stoyadinoviç'le Yunan Başvekili Metaksas, Rumen Başvekil muavini ve Hariciye Nazın M. Tataresco ayın yirmi dördüne doğru şehrimize gelecek ve yirmi beşinde Ankarada bulunacaklardır. lArkast Sa. 8 sütun 4 te] Hatay Alevilerînin dinî mümessili Istanbulda Şeyh Abdülhamid Hayyat «Eti Türklerinin ana vatana olan bağlılıklarını teyid için geldim» diyor «Haber» ve «Yeniadana» gazeteleri kapatıldı YUNUS NADt Nankin'de. öldürülen kocasının cesedi başında ağhyan Çinli bir kadın (Yazısı S inci sahifemizde) Iskenderun ve havalisinde haksız yere Alevi adı altında toplanan Eti Türk lerinin dinî mümes sili ve Sancak idare meclisi azasından Şeyh Abdülhamid Hayyat, refaka tinde oğlu Selim Hayyat ve damadı Şekib Hayyat olduAnkara 14 Resmî tebliğ: Yabancı propaganda membalarından ğu halde, İskende şehrimize aldıklan ve memleketimizin haricî dostluk rundan münasebetlerini rencide edecek ve dost gelmişlerdir. memleket devlet reislerinın yüksek şahsiHataylı misafir yctlerini müteessir edecek bazı resim, ya lerimiz, Istanbulda Şeyh Hayyat ve oğlu zı ve yanlış haberleri neşrettiklerinden bulundukları müd Abdülhamid Hayyat, dün Cemiyet dolayı, Adanada çıkan Yeni Adana ve detçe, Hatay Erginlik Cemiyetinde, Anİstanbulda çıkan Haber gazeteleri üçer talya meb'usu Tayfurun misafiri olacak tarafmdan refakatlerine tayin edilen gün müddetle kapaulmıştır. (a.a.) {Arkası Sa. 3 sütun 6 da]
