1 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

İTereime ve iktiten hakkı mahfuzdar,) Çarlık Rusyasının , Çevirdiği İşler Iman sefirinin bile iştirak ettiği tehditlere rağınen Londra anlaşmasını bozduk. Yair- ne Üzerine yürümiye başladık. Rusya Hariciye Nazırı Sazanof, bu manzara karşısında kıyametler kopardı. Diğer Avrupa devletleri: ni tahrik için her çareye başvut- du. Hiç olmazsa sularımızda nü e mayiş için milletler arası bir deniz Sazanofun teşebbüsleri neticede boşa çıktı. Bu vesile ile de anlaşıl- dı ki, bütün anlaşmalara rağmen Yakın Şark işlerinde Avrupa dev- letleri arasında görüş birliği yok- tur, Sazanof, umumi bir hareket ya- ralamayınca yese düşmedi. Bulgar larla Sırpları barıştırmak maksa- dile Çarı harekete getirdi. Çar, İ- ki İslav hükümeti arasında bir an- laşma kurmak için tavassut teşeb- büslerinde bulundu. Fakat müspet bir netice elde edemedi. Nihayet Bükreş muahedesi Balkan harbine nihayet verdi. Edirne de bize kal- dı akat Sazanof, bizi rahat bi- rakmamayı aklına koymuş tu. Balkan işini yürütemeyince Er- meni meselesini ele aldı, Avrupa devletlerine bu meseleye düir bir nota gönderdi. i Şu noktayı gözönünde tutmak Tâzımdır ki, Çarlık Rüsyükiri ö yâ” man müfrit derecede emperyalist bir siyaseti vardı. Sazanof, bu $i- yasetin gayretli bir mümessili si- fatile hakkımızda amansız bir düş- manlık besliyordu. 1878 da bu memleket meşruti- yet yolu ile kurtuluş mücadelesi- ne atılınca karşisında ayni düş man siyasetin mümessili olan Ge oral İğnatiyefi bulmuştu. İğnatiyef, İstanbul konferansında ve Ksm nu Esasinin ilânında bir aralık İn- gliterenin bize dost siyaseti karşı- sında mağlüp olmuştu. Fakat der- hal mağlübiyetinin acısını çıkar- mış, maşrutiyet hâreketini yıkanı- ya ve Mithat Paşa ile arkadaşları- nı imhaya en az Abdülhamit ka- dar âmil olmuştu. Sazanof, (Meşüm (seneler) adlı kitabında maksadını a- çikça anlatıyor. Kitabın bir yerin- de diyor ki; “Türkiye, Balkan dev letleri karşısında mağlüp olduk - tan sonra varlığını muhafaza etme sini mânasız buluyorum. Türkiyo- nin hayatta kalması kendi beka kudretinden değil, Avrupa devlet- leri arasındaki rekabetten ileri ge- Uyor. Boğazlar möselesinin halli, Rusyanın istikbalini temin etmek demektir. Rusya devletini idarö © den adamlardan az, çok tarih bi - enler, Boğazlar meselesinin halli için ellerinden gelen hiçbir gay- reti esirgemiyeceklerdir.,, Sazanof, müstakbel bir Ermenis- tan kurulması hakkında Avrupa devletlerine verdiği bir notada şu teklifte bulunuyordu: “Altı Şark vilâyeti birleşmeli, Avrupa devletlerinin himayesi si tında bir umumi vali seçilmeli, u- mumi meclisi idare eden azanın yarısı Müslüman, yarısı hıristiyan olmalı, valinin reisliği altında top- Tanmal...,; azanof, Berlin muahedesinin 61 Wei maddesinin tatbiki- ni istemek vesilesile muahedenin çerçevesinden çok ileriye gidiyor - du. Ermeni ahali, yeni proje saye- sinde geniş salâhiyet kazanacak, hattâ bu sahaya ait idari, askeri kararlar bile umumi vali tarafın- dan verilecekti. Şark vilâyetlerine ait | fıslahat) projesini Rusya sefareti baştercü- manı Mandelstam hazırlamıştı. Yeniköyde, Avusturya sefaretin de devam eden toplantılarda bu proje, müzakere mevzuu oluyor - du. Almanya ile Avusturya pro Jeye itiraz ettiler. İş yürümedi. Ye ni bir proje hazırlandı. Bu proje, altı vilâyeti iki saha- ya ayırıyordu. Her birine bitaraf bir Avrupa memleketine mensup bir umumi müfettiş gönderilecek- ti. Varılan bu uzlaşma şeklini Al marya da boş gördü, fakat imza- sini koymadı. 8 Şubat 1914 tari - hinde proje Türkiye ile Rusya ta- rafından imza edildi, azanof, bir taraftan da tah- riklerine devam ediyordu. Hıristiyan devletlerin hislerini tah rik edecek notalar yağdırıyor, Er- menilerin iki asırdır “Türk zulgnü ve Kürt tecavüzü, altında inledik- lerini, imdatlarına koşmâk lâzım- geldiğini söylüyordu. Bu sıralarda bir gün İstanbul klişünde yemek yiyordum. Ayni salonda Rusya sefareti müsteşarı- nın bir ziyafeti vardı. Şerk vilâ - yetilerini teftişe gidecek bitaraf mütehassıslara yemek yediriyordu. Sofrada banu işittirmek maksadi- le ve yüksek sesle şu sözleri söy- | Tüyardu... * “Türkler zulüm ve tazyiki elden bırakmıyorlar. Rusyada bulunan Ermeniler ise refah içinde, yaşıyor lar, Türkiyedeki Ermenilerin zu - Tüm altında ömür sürdüğünü gö - tünce dayanamıyacaklar, imdetla rına koşacaklardır. Bu yüzden iki memleket-arasında bir düzüye hâ- diseler olacaktır.,, Yemeği yarıda bırakıp çıkmıya mecbur oldum. Odada kalsam mut laka bir hâdise çıkaracaktım. O sı- rada Ruslarla böyle bir hâdise çı- kararmıya kendimde selâhiyet gör- medim. Derhal sadrazama ve Ta- lât Beye. gittim ve işittiğim sözleri aynile anlattım. (Arkası var) | Dallı ğbil Osman Tenzilâtlı Bilet Alan Yolcular Gidiş dönüş ve halk ticaret biletle. ri gibi tenzilâllı bilet #lmış olan yol. cular ekspres trerlerinin yataklı va. gonlarında seyahat ettikleri takdir. de; bugtinden itibaren yüzde 12,5 faz Ya bir ücret vereceklerdir. Bu ücret eskiden yilzde 25 olarak almıyordu. Bu tenzilâta mukabil, evvelce tren dahilinde ödenen munzam ücret bu günden itibaren gişelere verilecektir. Gişeden munzam bilet almadan ek. prese binenlerin ellerindeki tenzilât- lı Karneler hükümsüz addolunacak ve gittikleri mesafe için muayyen üc. retin ilki mislini cezi olarak ödiye ceklerdir. ——m— YERLİ BELEDİYEDE : Cinayeti Üzerine Alan Çocuk Peliş ve müddeiumumilik, ayın on dekuzuncu günü Feriköyünde tabanca kurşunile beyni parçala- narak öldürülen Saidin katilleri hakkındaki tabkikatı bitirmişlere dir. Katil, şu şekilde meydana çık- maştar, Sait, evvelce bir hırsızlık suçile tevkilanede kalmıştır. Burada hem şerileri Seter ve Halimle ahbaplık yapmış, onlara; “ — İhsan beni öldürecek, korku- yofum,, demiştir. Yapılan tahkikat, Saidin Rizede İhsanın babasını öldürdüğünü mey dana çıkarınca, müiddeiumumilik mevkufların verdikleri bu ipucu t- zerinde yürümüş ve İhsanı yaka- latmıştır. Dün de Mehmet isminde 14 ya- şında Rizeli bir çocuk, tahikikatla meşgul bulunan müddelumumi mu Yenicami İçin Istimlâk İşine Başlandı Eminönti meydanmm istimlâki işi. ne dün fiilen başlanmıştır. Bir taraf. tan istimlâk edilecek muntakaların haritaları daimi encümene verilmiş, diğer taraftan bu haritalara dahil binalârm istimlâk muamelelerine baş, lanmıştır. Birinci kısım istimlâk amtalkast, Yenicami merdiveninin sağ ve sal e. hetlerindeki ada ile veki Selânik bon marşesinin karşısına tesadüf eden a- dadır, Bu kısma «it istimliklerde “mena. fil umumiye,, kararı almak Üzere be- lediye bugünlerde hükümete mira, Gaal edecektir, Tstimlâk işlerine sit bütün muame leler Marta kadar bitirilecek ve Mar- tm birinde birinei haritada #üteri. len kısımdaki binaların yıkılmalarma başlanacaktır, avinlerinden Feridun Baganaya müracaat ederek: — Saidi tabanca ile ben öldür. düm. Çünkü o benim akrabamdan birisini vurmuştu, demiştir. Müd- dekumumilik, bu itirafın doğru ol madığına nt etmekle beraber, Mehmedi hâdise yerine götürerek bir keşif yaptırmıştır. Mehmet, hâdise yerini hiç şaşma dan göstermiş ve Saidin beynine kurşunu sıkarak öldürdüğünü de iddia etmiştir. Yapilan tahkikat, Mehinedin de hâdise gecesi Saltle beraber bulunduğunu © göstermiş- tir. Mehmet, Saldin koluna girmiş, İhsan da arkadan gelerek beynine kurşun sıkmıştır. Mehmedin yaşı küçük olduğu için İhsanın tazyiki i- le suçu üstüne almıştır. Her ikisi de zaret altındadır. Belediye şimdi birinel mmtakada. ki bina sahiplerinin isimlerini ve be binsların kıymetlerini tesbite başla. mıştır, İstimlâk, gayrisafi irad'n bir yil lığmın on misli #lmarak çıkan yekün bina sahibine verilmek suretile ya. pılacaktır. Ucuzluk İşinde Tetkikler Muhtelif o maddelerin fiyatlarını indirmek için yapılan çalışmalar hay li ilerlemiştir. Süt meselesi hakkmda evvelce belediye tarafından yapılan tetkikleri gösteren rapor Ikusat Ve- kâletine gönderilmiş Süt işi için verilecek karar evvelâ tecrübe mahiyetinde olarak Ankara. da tatbik edilecek, iyi netice nlmirsa sonra bu karar diğer bliyük şehirlere de teşmil edilecektir. Ekmek meselesi hakkında Iktisat Vekâletince yapılin tetkikler bitmek üzeredir. Yakında şehrimizdeki o de- ğirmencilerle fırmcrlarn mümessille. ri Ankaraya çağrılacak ve bu mese. leye sit son karar verilecektir. Kurs Görecek Ameleler Her kazadan yirmişer temizlik a. rielesinin ayrılarak Eminönü Halke- vinde açılacak kursu gönderilmesi kazalara bildirilmiştir. Bu kurslarda temizlik amelesine, muhtemel bir ha. va harbinde gaz temizleme işinin na- si yapılabileceği öğretilecektir. * Bellibaşlı maddelerin maliyet ve puzar fiyatları, otuz günlük temey. vüçleri ile her ay sonunda Dahiliye Vekâletine gönderilecektir. i Fındıklıda Bir-Otomobil Dükkâna Girdi Şoför Hamdinin idaresindeki 4981 numaralı otomobil, Fındıklıdan ge- gerken ansızın önüne bir çocuk çık. pasştır, Şoför çocuğu ezmemek için manevra yaparken İsak Altın oğlu. nhun dükkin kepenklerine çarpmış ve bunlar: kırarak içeri girmiştir. O. tomobil de hasara uğramıştır. Şoför Hayrinin kullandığı 2690 HABERLER DENİZ VE LİMAN : Denizbank Teşkilâtında Yeni Tayinler Denizbankta yapılan yeni tayinler, yüksek tasdikten o çıkmıştır. İdare meslisi relsliğine İstanbul ticaret ©- dası ikinci reisi Ziya Taner, azalık- lara da eski polis âmirlerinden Ce- mal Cihangiray ve Sedat tayin edil mişlerdir. Mürakipliklere de Cümhu- riyet Halk Partisi muhasebecisi İs- kender ve Yusuf Ziya getirilmişler- dir. Umum müdür muavinliği üç tane- dir: Bankacılık kısmına İş Bankası- ma Hamburg şubesi Müdürü Tahir Kevkeb, teknik muavinliğine Alman yada yüksek deniz inşaiye mühendis liği mektebinde profesör olarak çalı- şen mühendis Harun, işletme kısmı muavinliğine de Türkofis ikinet reisi 'Nihat tayin edilmişlerdir. Bu tayinlerle Denizbankın mer- kez heyeti tamamlanmış oluyor. Muavinliklere tayin olunan Tahir | Kevkeble Harun, bugün Almanya- dan gelecekler ve teşkilât (işleri ü- zerinde umumi müdürle birlikte galışmıya başlıyacaklardır. Anlaşıldığına göre, yeni Denizbank teşkilâtında; deniz ticaret müdürlüğü tarafından idare olunan klâvuzluk i- daresi liman işletmesine bağlanacak ve Trabzon limanı da şimdilik Istan bul liman işletmesine devrolunacak- tir. Devletçe satın alınarak Denizban- ka devredilen İstinye Dok şirketi t6- sisatı dün, fabrika ve havuzlar mü- dürü Cemilin relsliğindeki bir heyet tarafından mahallinde devir alınmış ve bu iş dün akşam bitirilmiştir. İs- tinye Doku, havuzlar idaresine bağ- lanmıştır. Bugünden itibaren Deniz- barik hesübina çalışmıya başlıyacak- tr. d z > ÜNİVERSİTEDE : Talebeye Yapılacak Yardım Şekilleri talimatnamesi, tatbik edilmek üze- Üniversitenin “Talebeye yardım! dır. - 898 aradan n ve Telgrafla Kok Kömürü İthal Edilecek Ankara, 31 (Tan muhabirinden) — Yeni orman kanunu tatbik edilmiye başlandıktan sonra, yurdun bazı ta- raflarında yakacak buhranı başgös - termiştir. Piyasadan eksilen mahru- ikat maddeleri yerine devlet kok kö- mürünü ikame etmiştir. Pakât, yart- taki fabrikalar, halkın ihtiyacını kar- şılıyacak miktarda kök kömürü vere mediklerinden, bazı yerlerde, bilhas- sa İstanbulda sıkıntı çekilmektedir. Hükümet mahrukat buhranını esaslı şekilde önlemiye karar vermiştir. Avrupadan kok kömürü ithali için Vekiller Heyeti bir kararname im- Za etmiştir. Bu kararname ile bu 8e- ne dışarıdan 20 bin ton kok kömürü getirtilecektir. Yurtta Yeni Radyo İstasyonları Ankara, 31 (Tan muhabirinden) — Kurulmakta olan radyo istasyonları- mizin İnşaatı oldukça ilerlemiştir. An Karada hava kurumu merkezinin yas nında yapılmakta olan stüdyo Binası bitmiş gibidir. Kısada 20, uzunda 120 kilovatla çalışacak iki radyo istasyo- Bunun inşdatı temmuz içinde bitmiş olacaktır. Radyolarımız için çok geniş ve dün ya radyolarını slâkalandıracak bir program yapılacaktır. Bunun için de salâhiyetlilerden mürekkep bir ko - misyon kurulacaktır. Neşriyat, mem- leket içi ve dışı olmak üzere iki kola ayrılacak, birer ayrı programla çalı şılacaktır. Köylerde Yapılan Bir Anketin Neticesi Ankara, 31 (Tan muhabirinden) — Sıhhiye Vekâleti köylerimizin umü- mi hayat vaziyeti ve sıhhi durumu hakkında geniş bir anket yapmıştır. Seyyar sihhet memurları bu anket in 36 bin ü del mek len ve fişi ikmal edilenler Ankara merkez kazasinın 129, Yalovamın 80 ve İzmir merkez kazasının 57 köyü- dür, Anket çok şayanı dikkat neticeler vermiştir. Ankara morkez kazası köy lerinden 129 undan 108 tanesi ev bur lunan köylerdir. Bu köylerdeki"e€ mecmuu 7037 dir. Bu evlerden özü kerpiçten yapılmıştır. GIğMizı di çatıları topraktır, Âğe memba suyu, 5 ama hi ve eiü suyu, 5 köyde Tel redir. Öğrendiğimize göre Matname ila 1e3e0X9Yö © şekilde. ver nunmarslı taksi arabası da ort: de bir su arabasine çarpmış Ve per. | galamıştır. | Bir Çocuk “HMâşlandi ! Beşiktaşta Paşa mahalteslde 27 numaralı evde”0tülan saatti Mehmet. Alimi dort YAşmdak! kızı “Nüften, | rsypar su ila muhtelif” yetlerinden yanmığ; Tennvrtçın-niflaneye kaldı- rılmıştır. Bir Amelenin Gözü Yandı Paşabahçe cam fabrikasında Çalı. şan amele Mehmet Ali, erimiş mnde- ni ocaktan çıkarırken etrafa birkaç Parça sıçramıştır, Bunlardan biri de Sarıkaya ismindeki amelenin gözüne rastlamığ ve yakmıştır, Amele, teda- vi altındadır. * Şehir Meclisi bugün Şubet içti. mar devresine başlıyacaktır. m 14,30 da yapıla. MÜTEFERRİK ;. —— Telsiz İstasyonu Teslim Alınıyor Devlet Havayollarının Yedikulede yaptırdığı yeni telsiz İstasyonunun tecriibeleri buyün yapılacaktır. Bu #stasyon, Ankarada insa edilmiş olan istasyonla beraber tayyare geferleri. nin selâmeti için çalışacak, sisli ve bulutlu havalarda telsizle tayyarenin bareketinj tanzlın ederek kazaların dama Bulumulaçaktar» İ set Aeei0— Bur verme, 4 Yernatile Sebepleri bir defakk yar BU, 4 e Beriğiceyum veya yrevantar- yurda tetavi, 5 — Telebe yurdunda ya” Sima, 6 — Kitap verme, Ünlversite, bütün talebenin kampta ye- mük masraflarını #demiyacektir. Liseler. den pek Iyl derese ile terfi eyliyen talebe arasında hiç geçimi olmıyanstalebeye, Ü- niversite tarafından tahsilisrine devam İ- verilecektir. Resmi buraların sa“ ia yirmi beşi aşmıyacaktır. Her a 15 ira olarak verilmek Üzere ve ağuster ayla verilmiyecektir. Üst sınıflarda bura 175 liraya çıkarılabiler cektir. Bi m taleba İmtihanda . veya İnzibati ceza verliirse, bura geri a! nacaktır. Hariçten burs verenlerin adı Üni- versitenin şeref defterine yazılacak” dere susar “çfhektedir. Hususi halâsı #rdfünan 4643, bulunmıyan' 2404 ev sayılmıştır. Sokakları temiz köyler 48, kirli sokaklı köyler 83 tür. İki Hâkim, Vazifeye İade Edildiler Arkara, 31 (Tan Muhabirinden) — Bir müddet evvel, yapılan bir ibbar üzerine Vekâlet emrine alınan Tar- sus Müddeiumumisi Basri ile sorgu hâkimi Hali Kâmil hakkındaki tah- kikat © bitirilmiştir. Bu iki hâ - kimimiz suçsuz görülmüşler ve vâ- #ifelerine iade edilmişlerdir. Muallimi Boğdular Lüleburgaz, (TAN) — Buradan va- zifesi başına gitmekte olan Kumsa- yik muallimi Yakup, Çimdikgölü ba- şındaki tepede, parasına tamsh edi- lerek, boğulmak suretile ö önüne geçecektir, Nafıa Vekilimiz Yalovada Evvelki gün şehrimizegelmiş olan Nafi Vekilimiz AH Çetinkaya, Ata- bildirmek üzere, dün öğle vepuru ile Yalovaya gitmiş tir. Bay Çetinkaya bugünlerde Istau. bula dönerek bazı tetkiklerde bulu- türke tâzimlerini 'nacaktır. Kendi Kendine Yürüyen Otomobil Beşiktaşlı şoför Ibrahim oğlu Meh medin 3 numaralı otomobili eski Salı pazarından geçerken birdenbire bo. #ulmuştur. Şoför Mehmet, olomobi- lin altma girip makineyi tamire uğ. raştrken, araba, birdenbire oken. diliğinden yürümiye başlamıştır. Oto tır. Hükümetçe iaşe edilen veya vilâ- | «ör. Kısa bir zamanda kı yet ve belediyeler hesabina tahsil İri meydana çıkarılan Müsellimden ço gören talebeye burs verilmiyeçektir. |ban Hüsmen ve Kumsayıktan Topal Üniversite bütçesinde fevkalâde | Mehmet tutulmuşlardır. yardım tahsisatı yılda 1500 liradır. Tedavi suretile yardım parası yılda 1500 lirayı geçmiyecektir. Yoksul 0- lan, fakat burs almıya liyakati görül. miyen talebe arasında her yıl 15 kişi Kadirga Talebe yurdunda ayda 3 lira 1 Şubat 1938 SALI Işıkla Donanma Tesisatı | BİRKAÇ SATIRLA eyv Bütün mili bayramlarımızdâ ge. Şocasi ti mm Mettından den | rek hükümet merkezi gerek diğer bü yapılamamış, 15 şubat kalmıştır. * Yük şehirleri bu büyük günlere lâyık & bir gekilde ışıkin donatmak için bü- Bi Bafta önce Ankaraya Biden Liman | kümet Avrupadan bir mütehassıs ge- > İşletmesi mede Raufi Manyas, | tirtmiştir. Bu mütehaasısın tetkikle. ri bittikten sonra tesisata başlanacak ve bu Lesasatın önümüzdeki Cümhuri mobilin altında kalan Mehmet bir müddet (sürüklenmiş, vücudumun). muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Bir Otomobil Çarpması Şoför - Mustafanın (idaresindeki 7722 numaralı otomobil, Belirle Kabataş İlsesi önünden motosikletle e besi memurlarından Edibe çarparak Amiri Şükrü dönmüşlerdir. Korgeneral Sa- İ V See eri e biti GL halkım serbestçe temiz bir hava ala. meral Kâzım Dirik Yelevesan — şehrimize yet Bayramına yetiştirilmesine çalı- muhtelif yerlerinden yaralamıştır. * Taksim Bahçesinin umumi kıs. mından bu yaz dühüliye alınmıyarak | Mustafa Tehlike Geçiren Tayfalar bileceği bir yeb haline getirilmesi dü. | Evvelki gün limanımıza gelen AlL)limana gelen bir motör tarafından man bandıralı Relnam ismindeki va | kurtarılmışlardır. günülmektedir. yurt bedeli verilerek yatırılabilecek- tir. Üniversite yoksul talebelerine Ü- niversitenin bastırdığı kitaplar, pa- rasız verilecektir. —— ————— purun tayfalarmdan Ohan, Kari ve İrşkavjen şehri gezmek Üzere kara. ya çıkmışlar, gece geç vakit rıhtima inmişlerdir. Tayfalar, Diyen geçe. motosikleti parçalamış ve Edibi del cek vasıta bulamayınca Denizyollari önündeki boş bir sandalı çözmüğler, ve su almıya başlamıştır. 3 ind ay o Gün:28 Arabit 1357 Rami: 1354 Zilkade 30 İkincikâinun: 19 Güneş: 7,12 — Öğle: 1221 İkindi: 15,07 — Akşam: 1734 Yatsı: 18,97 — İns; 530 YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun Karadeniz kıyılarında hava bu” Walla, diğer yerlerde kapalı ve yer yer ya” Aylı geçmiştir. Rüzgârlar Kocaeli müntar kasında garp, diğer mıntakalarda cenup Mtiemetinden esmistir. Dün İztantulda hava kapalı ve yağışlı geçmiştir. Rüzgâr, şimali şazkiden saniyede 1 metre hizla cs- miştir, Saat 14 (e barometre 740,7 mili” metre iel, Hararet en çök 122 ve on az dd santtarat olarak Kkavdedilmisu Kanım: 86