31 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

31.1. 938 GÜN! Uzak Şarkta Ömer Rıza DOĞRUL zak Şarktan gelen haberler Sovyet Birliğinin birtakım büyük hazırlıklarından bahsedi- Yor. Bu haberlere göre Uzak Şark- taki Sovyet toprakları, baştan ba- ei TA askerleştirilmiş bir vaziyette- dir. Burada 120,000 mevcutlu bir N ordu beklemektedir. Vladivostok limanında yığın yığın denizaltılar İğ Valamuyor. Ve tayyare karargâb- larında yüzlerce harp tayyaresi rlanmıştır. Vlsdivostok'ta bir #enelik muhasaraya dayanacak er- #ak ve mühimmat depo edilmiştir. Bu hazırlıkların bir harp baş- langicı olduğu zannedilmemekte, fakat bu hazırlıkların yeni bir 4S — Japon harbinin önünü al- Muya kâfi geleceği söylenmekte dir. Çünkü Sovyet tayyareleri, Li Siadivostok'tan hareket O ederek İ Tokyoyu ve Japon şehirlerini ko- İsylikia bornbardıman edebilirler. ii Yponya ise, böyle bir bombardı- Manın ronddi ve manevi tesirleri Nİ hesapladığı için böyle bir hâdi- 96 İle karşılaşmak istemiyor. Bu kımdan Uzak Şarkta yeni bir arbin patlaması ihtimalleri son de- tece zyıftar, N n | on bu ihtimali zâfa uğra- tan en büyük âmil, Japon- Yanın geniş Çin ülkeleri içinde ya- Ni ve Çin harbini bir netice- Ye bağlamakta âciz kalmasıdır. İ öcin, uzun bir muharebe yap- Mük zarureti ile büsbütün tezahür Gelen telgrafların ve haberlerin nlatışma göre Çin ülkeleri içinde Senelerce devam edecek bir harbe Sitişmek zarureti Japonları en çok İlşündüren meseledir. Anlaşılan Japonların, bilhassa Çinde harp- İN mnarul olanların moktni nazari Birli kısa kesmek, ve Şeng : Kay- ik ile anlaşarak Çin meselesini £ tesviye suretine bağlıyarak Al yanın müzahereti ile Sovyet irliğine karşı yeni bir cephe ak Maktır, Fakat diğer taraftan”Tokyo hi: | kömeti bu düşüncede değildir. Hü met mahfelleri, Çin meselesini “nuna kadar takip etmek ve har- İ kati bir nihayete vardırmak için “nelere uğraşmak lehinde bulu- Buyorlar, Japon Harbiye Nezareti» Bin son neşrettiği beyanname hü- Kümetin bu düşüncesini sarih bir Bürette göstermektedir. Beyanna- in esası, Çinde harp eden or. gayretini iki misline artır- Tüzumudur. Paftan harbi kısa kesmek lehinde hnanların da noktai nazarla Ynda israr edileceği Vaziyetin ne mahiyet” alacağı üz belli değildir. Fakat Japon- Yanın Çin içine daldıkça kuyvveti- Bi israf etmekten başka birşey ka- Yyacağı gittikçe tavazzuh tedir, | Sinek Tavyare harbi : panyada tayyare harbi iki İarafın elindeki ülkeleri ha dı, <tmiye, çoluk çocuğu ve ka- mları mahvetmiye devam ediyor. Yanto tayyarelerinin Barselona Ve Valensiyayı bombardıman e Salamanka ve Saragosayı bardımana mecbur oluyor. İspanya hükümeti yurdu harap işin ve halkı ezmek istemediği a) Di işe son vermek istemiş ve — #ehirlerin bomhardımanın- Vüzgecilmesini teklif etmistir. Fakat Sarlimlara devam Franconun tayyareleri İSVİÇRE; Em Komünist Birlikleri Yasak Ediliyor onu, SARNE, 30 (A.A) — Vaud Kan Yaşa komünist teşekküllerinin teaş tilmesi için yapılan plebisit- tahin müntehip lehte 12,693 mün Geçen aleyhte rey vermiştir. “ön bin Sonteşrinde | sosyalistlerin Ping, © SY aldıkları Lausanne şeh- #ncak 4236 müntehip komü- ni ler İehinde Toy vermiştir. mukabil hükümet tayya- | | Silâh Yatişi in Londra, 30 (A.A.) — İngiltere, A- merika ve Fransa arasında Japonya* nın otuz böş bin ton hacme faik harp duğu muhakkak surette anlaşıldığı takdirde 1936 tarihli Londra deniz muahedesinin sahabet maddesinin tatbiki için müzakereler cereyan et- mektedir. Bu haberi veren Sunday Times, i- lâve ediyor: Tokyadaki İngiliz sefirinin teşeb- büâleri üzerine Japonya hükümetin. den Japonyanın 35 bin tondan daha yüksek hacimde zırhlılar. inşa etmi- yeceği hakkında teminat almak müm kün olmamıştır. İngiltere - Amerika Londra, 30 (A.A) — Bahriye na xirı Duff Cooper, Birminghamda söylediği bir nutukta, kuvvetli bir Amerikan filosunun dünya sulhü - nü daha iyi koruyacağını kaydet. miş ve İngilterenin, Amerika ile diğer herhangi bir memleketten daha sıkı münasebetlerde buluna- cağını ve iki milletin sosyal akide- ler yüzünden ihtilâfa düşmesi ih- Japonyanın hareketi Tokyo; 30 (A.A) — Gazeteler, ye ni Amerikan deniz silâhlanması prog ramı hakkında mütalea ve tefsirler. de bulunmaktadırlar. “Niehiniehi,, gazetesi, Japon Ami- rallık dafresinin Winson projesine İbüyük bir ehemmiyet atfetmekte ol- duğunu yazmaktadır. Bu gazete, Ja- pon Amirallık dairesinin ahval ve şe İtalyanlar Habeşistanda Zorluk İçinde Londra, 30 (A.A.)— Sunday Times gazetesi, Habeşistanın İtalya tarafın- dan fethindenberi, ilk defa olarak, bu mıntakadaki vaziyet hakkında endi- şeler izhar etmektedir. Bu gazete ezciimle diyor ki: “İtalyanların oHabeşistanda omarur kalmakta oldukları ciddi Iktısadi müş- külüta ait tafsilât bize salâhiyetter bir membadan gelmiştir. Bu tafellât, gör teriyor ki, Habeşistan, İtalyanın ma» mul maddeleri için bir piyasa teşkil et meksizin onun parasını ve vasıtalarını kendine çeken fakirleşmiş bir mınta- ka haline gelmiştir. Ticaret, durgundur. Yerliler, an - cak kendi ihtiyaçlarına yetecek ka - dar istihsalde bulunmaktadır. İtal yan memurlarının müstemleke idare sindeki tecrübesizlikleri dolayısile ziyet bülün bütün vahimleşmiştir. İŞurada burada esasen içtinabı kabil gemileri inşası tasavvurunda bulun -| imali olmadığını ilâve eylemiştir. | TA Amerika Silâhlanması Japon Matbuatında Telâşlı Akisler Yaptı raite göre tatbik edeceği mukabil ted birler hazırlamakta olduğunu tab- min etmektedir. İ “Asahi, gazetesi, Amerikanın bah- ri ihtiyacatından alaylı bir eda ile bahsetmektedir. Bu gazete, diyor ki: “Amerika, şüphe ve korkunun te- siri altında korkunç bir hayalât vü- cude getirmek üzeredir... | birleri alması için Japon bükümeti- ni sıkıştırmaktadır. “Kokumin,, gazetesi, hattı hareketinin insicamsızlığından bahsetmektedir. Amerika hükümeti, ki teslihatın müdafi vekili kesilmiş- tir, diğer taraftan kongreye bir silâh lanma projesi tevdi etmektedir. İtalyadaki akisler in mesajı hakkında mütalealar ser. detmekte olan Giornde d'ıtalia, “em peryalist demokrasiler,. in silâhlanma programının harpcuyane bir zihni- yetten mülhem olduğu fikrindedir. Bu gazete, ezcümic diyor ki: Italya, B. Roosevelt'in dediği gibi silâhlanmak hakkına itiraz etmez, Yalniz Amerika Relsicümhurunun bu münasebetle totaliter devletler aley. hindeki ittihamlarının yerinde olma. dığına hükmeder. Filvaki B. Roosevelt, bu devletlerin taarruza giriş ek istemelerinden sip 'he etmektedir. Halbuki bu devletler. kendi ihtiyaclarına göre silâhlanmak tadırlar ve bizzarure silâh yarışına sürüklenmişlerdir. LEHİSTAN: Yeni Bütçe İçin İstikraz Yapılacak Varşova, 30 (A.A) — Mebusan bütçe encümeninde beyanatta bulu- nan maliye nazırı Köoreski, umumi bayındırlık plânı hakkında izahat ve rerek 1938 - 39 bütçesinin bir mil yar zlotilik bir masraf derpiş ettiği- ni, bunun 475 milyonunun dahili ve harici istikrazlarla, 265 milyonunun bütçe tahsisatile ve mütebakisinin de başka membalardan alınacak pa Talarla lemin olunacağını söylemiş- tir, olmiyan münferit zayiat vuku bul - makta olmasına ve Somali ve Eritre askerlerinden bazılarının * kaçmakta olmalarına rağmen işgalin herhangi bir surette tehlikeye maruz bulundu- ğunu gösterecek hiçbir alâmet yok- tur... “Beyaz Kedilerin Zaafı : Maamafih bu gazete, icap eden ted | Amerikanın | bir taraftan cihan sulhü namına ter- || Romu, 80 (A.A.) — B. Roosevelt! İtiği yeni iş kanununun ameli hiçbir Fransa — Hangisine dert İngiliz Filosu — İ Manevralara Başlıyor Awnara, 48 (A.A) — Anavatan filosu başkumandanı — Amiral | Backhowse, Nelson zırhlısı ile bugün, Lizbona gitmek üzere Portamouth'dan Hareket etmiş- tir, Nolsona, Rodney zırhlısı ile beş torpito refakat etmekedi Filo Lizbonda üç gün kaldıktan sonra Cebelüttarıka gidecektir. Amiral Backhouse, büyük de- İl niz manevralarında hazır bulu. İİ nacaktır. FRANSA: Kukuleteli Çete Tedip Edilecek Paris, 30 (A.A) — Dün Villejuif in filâkı kurbanlarının. cenaze merasi- mi münasebetiyle Dahiliye Nazırı B. Sarraut, bir nutuk söylemiştir. Mu- maileyh, felâketin mesuliyeti kendi- lerine terettüp eden Cagoulard'ı (ku- kuletelileri) takbih etmiş ve bunla- rın merhametsizce cezalandırılmala- rı lâzım gelmekte olduğunu beyan etmiştir. B. Sarraut, demiştir ki: “— Halkın fikirlerini tırmalıyan ihtirasları körüklemekte, endişe u- yandırmakta, korkünç ve karanlık bir takım maksatlarla bunları istis- mar etmekle olan caniler, cezalandı- rılacaklardır. İçtimai nizamdan me- sul olan hükümet, bu nizamı bir a- vuç şeririn tehdit etmesine müsama- ha etmiyecektir. İcap eden tedbirle ri ittihaz etmek hükümete aittir ve hükümet bu bapta vazifesini ifa et- mekte kusur etmiyecektir.,, Yeni İş Kanunu Paris, 30 (A.A.) — İşçi sendikala- rı merkez konseyi kabul ettiği bir karar suretinde, hükürnetin teklif et anlatayım bilmem ki! — İngiliz karikatürü — | İTALYA: Sovyetler Aleyhine Bir Karar Roma, 30 (A.A.) — Milano mah- kemesi, Sovyetlere sit matlübattan 25.185.433 lire” 90 santim ile 20.0V0 liret muhakeme masrafının ve muhte mel faizler için de bir milyon liretin sekstro edilmesine karar vermiştir. Bu sekstro * *“arı, Snvyetlerin ti. caret milmessillerine bildirilmiştir. Bu karar, büyük bir Italyan çelik müessesesinin müracaati Üzerine ve. rilmiştir. İSPANYA: Barselonada Âsi Bombasile 300 Kişi Öldü Barselona, 30 (A.A.) — Asi tay. yareleri bugün şehir üzerine iki hü. cumda bulunmuşlardır. Alu tayya. re şehrin merkezine kırk kadar bom ba atmıştır. Uç yüz kişi kadar ölmüş ve pek çok insan yaralanmıştır. Salamanka, 30 (A.A) — Franco nun resmi bir tebliğine göre, Teru- el'in ele geçirilmesi için muharebe- lere şiddetle devam edilmektedir. Cümhuriyetçiler mühim piyade kuv vetleriyle ve topçunun müzaheretiyle birçok kuvvetli hücumlarda bulun. muşlarsa da püskürtülmüşlerdir. Düş manm 6 tankı tahrip olunmuş ve 8. ralarında subaylar da bulunmak Üze re 315 esir alınmıştır. Sevilla, 30 (A.A.) — Asi General Dellano'nun bildirdiğine göre, 27 ilk kânımdan yeni Chautemps kabinesi. nin teşekkülüne kadar geçen kısa müddet içinde Ispanyol Cümhuriyet çileri Fransadan 133 otomobil, 180 kamyon, 334 motosiklet, 53 vagon harp levazımı vw 11 vagon top almış kıymeti olamıyacağını beyan etmiş- tir. ALMANYA: © Hitler Rejimi Beşinci Senesinde Berlin, 30 (A.A) — Alman matbu atı, Nasyonal Sosyalist rejiminin be- şinci teessüs yıldönümü münasebe- tile hususi nüshalar neşretmiştir. Gazeteler, Almanyanın son beş se- ne içinde gerek dahili, gerek harici siyaset sahalarında başardığı büyük muvaffakıyetleri tebarüz ettirmekte- dir. Völkiseher Beobachter, diyor ki: lardır, ROMANYA: Demir Muhafızların Yeni Bir Kararı Bükreş, 30 (A.A.) “Demir mu- hafızlar” ın bir tebliğine göre, bu parti mensupları belediye intihaba tına iştirak etmiyeceklerdir. Çünkü iştirak ederlerse teşkilâta mensup ol mıyan nazırların emrine ilaat etmek mecburiyetinde kalacaklardır. KISA HABERLER »k Fransa Fava Nezaretinin beş mü- tehastısı, dün Tondraya gitmiştir. “Almanya, büyük devlet mevkiini tekrar elde etmiştir. 14 sene Alman- ya beynelmilel siyaset âleminde hiçe sayıldı. Fakat beş âehedenberi Al - man milleti ağır ve lâkin devarah bir Bir hayvanat meşherinde halka seyrettirilen şu üç beyaz kedi. beyaz İyürüyüşle dünya siyasetinde mühim farelere dokunmuyacak şekilde terbiye edilmiştir. Resimde, beyaz fare, |bir âmil olmıya başlamıştır. Bunun pek korkak gözlerle sinmiş bir hal kışlarla küçük hayvancığı takip eti de dolaşırken, kedilerin müşfik ba- tikleri görülüyor. sebebi de zamanında hereket etmiş olmasıdır... k Bir Lah güzetesi, fena neşriyat. |” ta bulunmak iddimsile Danzigte top- Mattırılmaştır. A Fransanın yeni Vaşingten sefiri yakında Amerikaya hareket edecektir. # Paris Edebiyat fakültesi fahri ro- isi Ferdinand Erunot, dün Pariste öl- müstür, # Sovyet Rusya Dahiliye kemiser muavinliğine B. Zakoveki tayin edil miştir. 5 ELE Telgraf İşleri Hakkında — Barı temenniler — (Yazan: B. Felek) Bilmem dikkat ediyor musunuz? Bize herşey ağır ve yavaş gelmiye başladı. Evvelden başdön ü san- dığımız süratleri şimdi öküz araba. sı yavaşlığında buluyoruz. Felsefeye kaçmıyalım amma; bük tün bunlar şüphesiz insanın ömrü- nün uzamakta olduğunu gösteriyor. Yani ömrün müddeti uzamıyor, fa- kat bu muayyen ömrün içine sığdırı- lacak şeyler çoğaltılıyor ki, bu da ömrün uzaması demek oluyor. Alman; elektrik tesirile bir haftada mısır yetiştiriyorlarmış. Ta- biatin koyduğu mühletleri kısaltmı- ya cüret eden insanlar kendi işlerin- deki mesafe ve zamanların uzunlu” ğuna tahammül edebilirler mi? Evliya Çelebi seyahatnamesini ©- hmetlinin Oİzmite kaç bilirler. Şimdi oraya iç saatle gidiyoruz. Te - İmiz bir şose olsa otomobille bir saat sürmez. Ne uzağa gidiyoruz. Çocukluğu » muzda, ancak şafak vakti çıkıp öğle yemeğine kıta kıt - beş altı saatte - varahildiğimiz Tasdelen, şimdi artık « mahalle bakkalına gider gibi - ya- rım saatlik bir şey oldu. Trenden evvel Ankaraya on beş İgünde katirlarla gidildiği devirleri yaşamış olanlardan pek çokları hâlâ berhayat iken içimizde İstanbul — Ankara yolculuğunun trenle 10 « 12 saat oluşunu ağır bulup bunu tayyas re ile iki saatle yapanlar var, Bütün bunları gördükten sonra te- lefon, telgraf, telsiz gibi şeylerin in- sanlar için artık vazgeçilmez bir ih- tiyaç olduğunu ve modern ancak bütün bu çabuk vasıtalarla ya şıyabildiğini uzun uzadıya anlatmıya lüzum görmüyorum. Ben, İşte bu noktadan hareket e- derek telgraf ve telefon işlerimizde | Avrupada görülen ve bizde henüz mevcut olmıyan bazı yeniliklerin tat bikini temenni edeceğim: Devrin ne kadar süratle gittiğini hepimizden i- vi bilen hlikümetin bu temennilerimi hüsnü telâkki edeceğinden tamamen eminim, Avrupada telgrafhaneler telefonla telgraf kabul ederler. Yani evinizden veya yazıhanenizden telgraf gişesine telefon ederek telgrafınızı dikte e dersiniz. Buna mukabil sizden ne faz la ücret, ne fazla külfet isterler. Bu- nunla telgraf çeken telgrafhaneye ka dar yürümek külfetinden kurtulur, hükümet te birkaç telefon mükâleme parası kazanır. Ya telgraf çekilir de sonra parası olmamazsa? Bilmem, bu çeşit adamlara rastge- Ünebilir mi? Eğer böylesi olursa te- lefon faturasile birlikte telgraf para- İsi da istenir. Vermezse telefon mü- | kâlemesi kesilir, kalkar gider. Bu usul, Avrupanın çoğu büyük şehirle rinde vardır. Bizim de büyük şehir. lerimizde tatbikinde büyük kolaylık olur. İkinci istediğim şey: Size bir telgraf gelir; gece vakti. dir. Yahut eviniz, telgraf merkezin. den çök uzaktır. İsminizi telefon reh berinde arayıp bulurlar, Telgraf gi- şesinden size telgrafınızı okurlar. Me rakınız zall olur. İşiniz görülür ve telgraf çekilmeden matlüp olan ça- bukluk ve acele temin edilmiş olur, E, bu telefon mükâlemesinin pa- rasını kimden almalı? İsterseniz bunu da abonenin mü - kâleme faturasına ilâve ediniz, Lâ- kin bir müvezziin telgrafhaneden çı- kıp, gece yarısı sokak sokak veya tarla tarla dolaşması m kolaydır, yoksa bunu gündüze bırakıp gece teb ligatını telefonla yapmak mı? Üçüncü dileğim: Kendimize ait bir noktadır. Bizde iki çeşit telgrafhane var. Bi- risi gece gündüz. cuma pazar deme- ip açık duran telgrafhaneler var, İstanbulun ve Ankaranın büyük tel graf merkezleri gibi. Bir de akşamla rı dokuzda, pazarları öğleyin kapa- nanlar var. Semt telgrafhaneleri gi bi, Eğer semt telgrafhanelerini gece açık tutmamak bir tasarruf meselesi ise acele işlerin gece gündüz tanımı- (Arkası 7 incide)