13 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9
Nasıl doğdu ? - Nasıl yaşadı? - Nasıl battı? No. 11 Saray Hesabına Siyaset Yapanlar Gittikçe Artıyor Bmannelidi Ef, nin bu takriri, mat ip olan tesiri hâsıl ettiği takdirde rik kıyıda, köşede, bucakta olan “eki muhalefet kuvvetleri ortaya Sülacaklar.. Memleketin bütün kud Yet ve nüfuzunu ele geçirmek için Mücadeleye girişeceklerdi M uhtelif milletler, artık Os manlı hükümetinin hayat Ye bekasından ümitlerini kesmiş - tedi. Bunlar, kendi gazetelerinde Açık ve pervasız bir lisan ile: (Artık Osmanlı imparatorluğu, #on günlerini yaşıyor. Biz de mirâ Mmizı almalıyız.) diye bağırmak - çekinmemektelerdi. Padişah Vahidettin, derin bir gaf *t İçinde idi. İrtihatçılara iyi bir #âtir atmakta hem kendi eski inti am hislerini tatmin edeceğini; ve de, (galipler)i memnun ede - Tek onlardan çok büyük mikyasta ve muavenet göreceğini Rizınediyordu. Onun için, kendisi De uygun bir muhit yapmıya çalı Syordu, Bu iş için lâzım olan adamlar, ta değillerdi. Ittihatçiların sü- ile düşman askerlerinin Istan Ayak bastıkları günden itiba. birer ikişer ortaya çıkıvermiş şı Binların bazıları, vaktile (Hür ey Ve itilâf fırkası) nın mensup, 0 hattâ müestislerinden iken; u- Mİ harp içinde iaşe sıkıntısı çek hek için Ittihatçılara dalkavuk la *tmişler.. Şimdi de ittihatçı - TA sükutu üyerine, tekrar eski “sleklerine dönöüvermişlerdi. 2. seli. Muharrir, (Ali Kemal Y) gibi. eg Kemal Bey; uzun harp sene May, eDdisini ittihatçılara mükem ten besletmişti. Koca bir millet, âtk ve mahrumiyet yüzünden i - t İnim inlerken o . diğer emsali İbi - itihatcilerin yüzüne gül - aç hriye Nezareti levazım am haa dan bol bol erzak ve saire 8- ti k bir gün bile sıkıntı yüzü gör- ». 3SİRtİ... Hattâ, Cemal Paşanm fi n” tdöceği gün, öğle yemeğini bi an yalısmda yemiş;; diğer bir adayi ile Cemal Paşanm lütuf hş ve Suriyedeki kahraman mar bir hayli methüscna et eti, Fakat gimdi? Ttihatçilerin sukutundan son - » Hik defa sarayım kapılarını ça - lardan biri de (Ali Kemal Bey) Saray, kendi işlerine yarıyacak i ara birer vazife verirken, , mal Beye de, neşriyat sahasını miti, e Fay erkânmın bir kısmı da or YE atılmışlardı. Bunlar da açık - açığa muhtelif unsurlarla te - Mag €derek, saray hesabına siya - Yepmya başlamışlardı. Bir kı. Matbuat, bundan şikâyet © Yorlar. (Saray, yeni bir siyasete gi dek Adeta, idare şeklini değiştir- istiladını gösteriyor. Her tâ- Ban, m, istibdat kokuları geliyor. ün neticesi iyi olmıyacak...) k, xlar,, Ve saray erkânından Minel Hassa Nazırı Refik Bey, #aire gibi padişah Vahdettinin say olan hususi bendegâna P,“4e hücum gösteriyorlardı... At, artık saraydan direktif ak başlıyan gazeteler de, bu id- ei mukabele ederek vaziyeti lag, © tabil göstermiye çalışıyor M <mleket en korkunç bir e felâkete doğru sürükleni- tay, eneltüs edilen havanın her hitsegın ce» İğrenç bir kan kokusu İliyordu. Muhtelif milletlere YindayP Komiteler, Ortaköy önle- Beler, aç hpazarma kadar uzanıp m © İşman zırıllarma sırtları amışlardı. Senelerdenberi Ta, - İKİNCİ KISIM — hayallerinde besledikleri milli e- mellerin bir an evvel temini için her vasıtaya başvuruyorlar... dün budütlarda parlıyan düşman sün- gülerini, bugün de kabzasına ka- dar Türk milletinin bağrına sok- mak, için var kuvvetlerile çalışı- yorlardı. Türk milleti, tarihin hiç bir dev- tinde, bu kadar büyük bir tehlike çemberi içine girmemişti, Yapılan hainsne ve zalimane propaganda- lar, hemen her unsuru, Türk mil letinin aleyhine çevirmişti, Dört sene devam eden harbin bütün fecaati; ağır bir mesuliyet şeklinde Türklere atfedilmekte idi Halbuki, bütün cihan milletleri ginde harbin en büyük musibet ve felâketlerine maruz kalan bir mil- let varsa; o da Türklerdi. Dört buçuk sene zarfında, ge- rek cephelerde, ve gerek cephe ge- rilerinde; harpten, (tifüs) ten, aç liktan, ve en korkunç ıstırap ve sefaletlerden, Türk milleti, (tam dört milyon evlâdını) kaybotmiş- ti. Şimdi de bu hâinane propa- gandalar, ve haksız ittihamlar kar- şısında, koca bir cihan, Türk mil- letine (hasmı can) kesilmişti. Asırlardanberi Türk kanlarile yuğrula yuğrula her taşı, her ağa- cı, her çalısı, birer “Türk şecaat âbidesi haline gelmiş olan Şimali Afrika ve Rumeli, baştan başa bü- tiin Arabistan; siyaset ve ihtiras- lara kurban gitmiş. dessas diplo- matlara dayanan istilâ orduları ta- rafmdan gaspedilmişti.. Son (A. navatan) olan (Anadolu) ise, baş- tan başa açlar ve hastalarla dolu bri harabezar haline gelmişti. İstanbulun vaziyeti ise, tasvir ve tasavvur edilmez derecede feci bir sefalet içinde idi... (Harp hır- sızlıkları) ile refah içinde yaşıyan- lar istisna edilecek olursa; koca payitaht, açlık ve mahrumiyet içinde inim inim inlemkete idi. Trakyada Etiniki Eterya komi. tecilerinin.. Şark vilâyetlerinde, Ermeni çetecilerinin, zulümlerin. den hayatlarını güç kurtarabilen binlerce zavallı, İstanbula iltica et- mişlerdi. Bunlar, cami avluların. da, medrese köşelerinde, yangın harabelerinde; aç.. çıplak. ve sefil bir halde sürüm sürüm üsrünmek- te.. Hergün, sessiz sedasız, te. kım takım eriyip gitmektelerdi. ükümet, aciz içinde idi.. H Millet ve memleketi baş- tan başa bürüyen bu felâketin ö- nüne geçebilecek hiçbir iştidat gös terememekte idi, Tevfik Paşa kabinesini teşkil e- den zevatın içinde bir kısmı fa- zilet ve hüsnü niyetlerile tanın. mış zevattan olmakla beraber, bir kısmı da vaktile (muhalifler) ara- #inda isimleri söylenen.. ve hattâ (Hürriyet ve İtilâf fırkası) na u- zaktan uzağa taraftarlık ettikleri rivayet edilen zatlardan mürek- kepti. Ve bu zatların meşrep ve mesleklerini bilenler; bunların, memleketin © günkü buhranına çaresaz olabilecekleri şöyle dur- sun, bilâkis (intikam ve ihtiras ce- reyanları) nı kuvvetlendirecekleri- ni zannetmektelerdi. Bu zevattan bazıları, bir hayli samandanberi Padişah Vahdettine intisap etmişlerdi. Hattâ: bir kı. sım matbuatta, ve Hıristiyan un- surlar arasında mühim roller oy- nayarak (İzzet Paşa kabinesi) ni kısa bir zamanda istifaya mecbur eylemişlerdi. Şimdi de, İstanbulu seesiz sadasız işgal altına alan (res- mi, gayri resmi. yabancı ve yer- 10) düşmanlara şaklabanlık edenle- rin en ön saflarına geçmişlerdi Bir misal... Uzun senelerden be- i t ve maişetini, bir ecnebi T lemetesine hizmetle temin eden Yazan : Ziya Şakir ve şimdi de - Padişah Vahdettinin tavsiye ve arzusile - Tevfik aPşa kabinesinde kendisine mühim bir (Nazırlık) verilen bir zat; bu mev- ki geçtikten birkaç gün sonra bir iş için Harbiye Nezaretine gelmiş. Nazır Abdullah Paşanın odasında şu sözleri söylemiştir — Yahu!. Bu İngilizler, ne ka- dar soğukkanlı herifler... Bu sa- bah bir İngiliz mülâzimine tesa- düf ettim. Kendimi (.... Nazırı) diye prezante ederek, şöyle biraz dereden tepeden konuşmak iste- dim... Herif, bana hiç cevap ver- meden arkasını çevirmesin mi?.. Bu sözler konuşulurken, orada bulunan (Topçu feriği Ferit Paşa), bu sözlere tahammül edememişti: — Nazır Bey!.. Anlaşılıyor ki; parlak malümatınızı o İngiliz mü- Lizimine göstermek istediniz. Hal- buki, milli vekarınızı ve resmi haysiyetinizi muhafaza edip te, he- nüz düşman sayılan bu adama kar- sı muhteriz ve müstağni davarn- mış olsaydınız, daha İsabet eder- diniz. (Arkası var) Tayyare Piyangosu Bitti Tayyare piyangösunun ne dün de devam edilmiş v bitirilmiştir. Evvelki gün ve d ları tam bir liste halin ya konulmuş olarak ast ğıda veriyoruz: 45.000 lira kazanan No. 17933 15.000 lira kazanan No. 24443 12.000 lira kazanan No. 35756 10.000 lira kazanan No.lar 13979 33506 3.000 lira kazanan No.lar 30345 33607 1.000 lira kazanan No.lar 5920 14708 17953 28971 500 lira kazanan No.lar 56 695 163 1769 O 405 4811 6744 7531 7585 7627 9559 11875 12218 12509 12623 19532 14167 14224 14433 15998 15400 17812 190: 465 19831 19851 20350 208712 20399 20507 21057 21101 21644 22198 22928 23187 23280 23314 23303 23510 24521 24521 24649 24011 25460 26008 28191 25272 28425 20700 30382 40882 30923 31182 31427 37 458 334 35330 36433 36440 36705 36872 3S671 38945 39063 39345 39631 200 lira kazanan No.lar 1378 1948 2127 2829 17 3511 4151 4371 5518 6431 6671 6990 7021 7323 9421 11858 12611 13337 13884 16463 16911 17i 19475 18547 Makine İle İ İnsan oğlunun medeniyet kur- maya başladığından beri en 3i, de Mtihar ettiği icadı makine ol- duğundan kendisini de makineye benzetmeyi pek sever. Makinesi nin işlemesi için günde şu kadar kömür. yağ ve su, yahut benzin v. 8. lâzım olacağını bildiği gibi, ba- yağı bir makine gibi sandığı. vücü- dünlin de işlemesi için ne kadar kalöri vereceğini, ne kadar gıda lâ- xım olacağını bilmiye çalışır. Yalnız ki ayısı bakımından düşünülünce bir insana ne kadar kalöri ve bunları verecek ne ka- dar yemek lâzım olduğunu bulmak pek kolaydır. Hiç hareket etmeden yatağında yatan hir insanm haya- tını devam ettirmek için ağırlığı. nın beber kilosu için saatte, ortalık hesapla, bir kalöriye ihtiyacı var- dır. Bir günde yirmi dört kalöri demek, Fakat insan vücudünü İş- letmek için kalöri sarfettiği gibi, bir taraftan da vücudünün içrisin- deki sıcaklığı muhafaza için kalöri sarfettiğinden yirmi dört saatte her kilo ağırlık için 30 kalöri hesap €- derler... Bir taraftan da yemekler- den her türlüsünün bir gramı ne kadar kalöri verdiği bilinince in- sana her kilosu için lizumlu ola- cak şu kadar kalöri verecek, şu ka- dar yemek tayını göstermek pek kolay olur dmektir. Nitekim elle- rindeki yemek ve kalöri cetvelle rine bakarak bir insanın günde şu kadar et, yahut şu kadar kuru fa- sulye yemesinin neticesi ayni ol- | duğunu sananlar hâlâ pek çok bu- Tunur. İnsan da, vâkıa bir makine gibi kalöri asrfeder. Fakat insan vilcu- diyle makine arasında büyük bir fark vardır; Makine işlediği halde cismi hiç değişmez. Halbuki insa- udü hem işler, hem de ken- teşkil eden o maddeler hiç durmadan değişirler. Makineye ve rilen kömür, yahut benzini ona yalnız kalöri temin etmiye yara- dığı halde insanın gıdaları vücu- düne hem kalöri temin ederler, hem de değişen maddelerin yerle- rini tutarlar, İnsanın vücudünde de Zişen maddeler de kalöri çıkararak eridikleri İçin insanin vücudü sa- dece bir kalöri makniesi gibi sa- nsanın Farkı nılınıştır, Bu yanlışı akıllardan çı- karmak lâzımdır. İnsanın gıdaları sadece kalöri temin edecek madde- ler değildir. Gıdalarımızın, kalöri te min etmekle beraber, vücudümüz- de değişen maddelerin yerlerini tutacak şekilde bulunmaları lâzım dir. Bundan dolayı bir insanın et yerine yalıız yağ, yahut yalnız şe- | ker yemesi müsayi değildir. Bu üç türlü gıda arasında bir kere mii- vazene bulunmalıdır: İnsanın ağır | lığından her kilosu için bir gram azotlu, bir gram yağlı, dör buçuk gram da karbon idratlı madde bu müvazeneyi temin eder. Fakat bu müvazeneyi temin et- mekle de iş bitmez. Daha yakın larda uzun uzadıya Yazdığım gibi insanın hayatını temin için maden- lere de lüzum vardır. Bunlardan da her kilo ağırlık başına yarım gram lâzımdır, Vitaminlerin tüzumunu da bili- yorsunüz: A vitamininden 750 ti te; B vitamininden 25; C den 15; D den 1599 ünite, Bir makine için bunların hiç ©- hemmiyeti yoktur. Makineye, ya- pılışıma güre, kömür yahut ben - zini verirler. Bu maddeler ona lâ- am olan kalöriyi temin ederler, makine güzel güzel işler. Halbuki insan için sadece kalöri yetişmez. türlü gıdalarla temin etmiye, bun- ların arasında müvazeneyi kay- betmemiye ihtiyaç vardır. En sonra da azotlu maddeler 2- rasında bile fark gözetmek lâzım» dır. Vücudümüze lüzumlu olan asit aminelerden bazıları vardır ki vücut onları kendi kendine terkip edemez, Onları mutlaka gıdalar a- rasında bulmaya ihtiyacı vardır. Azotlu gıdaların bazılarında bu maddelerden bulunur, bazılarında bulunmaz. Bundan dolâyı azotlu maddelerden her birinin bile gıda bakımından ayrı ayrı ehemmiyeti vardır. Elte o astiler bulunur da sebzelerin hepsinde o bulunmaz. Etle kuru fasulye ayni ehemmi- yette gıda sayılamazlar. Sözlin kısası, insanin vücudü y kalöriyle işliyen bir makine çekilmesi 18713 18085 19412 20063 21148 21752 101 22554 23459 23820 24428 745 6 27040 28702 29230 29589 30284 30351 31030 31165 31199 31215 32058 32176 33953 34209 36387 38620 36863 3478 38529 38729 39360 100 lira kazanan No.lar 343 1837 2380 2485 2780 3160 3687 4023 4152 4646 5012 6690 T5M7 71909 8391 8760 8087 9239 9832 10532 10704 11024 11067 11185 11602 11704 11 © 6 12471 12141 13099 14287 15699 15993 16526 16433 167: 17232 18470 I1RAR1 18722 18938 19162 19353 10663 19747 20718 21027 21480 İ 21534 21658 21874 22243 22817 22044 2058 2387 22524 IRAN DARKT 24258 24189 24541 9457R DARBE DARRA 24903 25124 25AOR Ap 2KTON 26910 27101 27670 27052 20126 20097 21094 K1SO3 32448 39904 23183 33774 X3943 5 50 lira 607 1550 | 2020 2373 2917 3175 3897 4270 4497 5231 5828 44 7001 TT 8399 kazanan No.lar 612 7146 859 1585 1659 1672 2051 2079 2103 2 2303 2434 2482 2943 2086 3004 3295 3461 3620 4020 4072 4141 4287 4318 4430 4680 4168 4866 5246 5360 5875 5895 5026 6037 8170 6711 -6776 7216 7561 1585 TOR 79719 R129 s499 #810 8715 sop) 9025 9oRn 9009 9515 O61R 9625 ARTI TOR 10142 10284 10280 10488 10602 10782 10008 10979 11148 11155 11168 11306 11558 12011 12111 12352 12355 68 12735 12926 12984 13047 12179 13249 1355 18329 13338 13478 13531 13573 13586 13703 13853 13951 13985 14104 14242 14276 14385 14487 14531 14535 14596 14552 14566 14572 14640 14956 15081 15291 15313 15818 15539 15563 15 16235 16162 16371 16384 16580 16824 16837 16000 17051 17064 17087 17107 17109 17920 17948 17979 18138 18150 18951 1R306 18413 1RK57 1S5AS 16020 19074 19908 10239 10211 19418 10431 10542 19542 10402 19A49 10722 10903 10206 19X7R 2008 2NOAR 20147 20170 İ 20201 90411 ONARA #NRAR OORRT7 ANAT 20674 İAARN OOROA DAYAN 21971 2411 21498 91487 91 KY D1ReR MARKA DOM Banı 9ane0 9014K 9009 9974 90470 yaran NEAR ANK YAYI 217 OANAR DARA DANA DAPRA ANN DARA OAARN a >. (BORSA | PARALAR 1078, 1080,— B0— Bi Sm üye B0— sa 8— 12— 510 Alem Franke İ bre İ Belçika Pe. İ Drahmi | isnere Pr, Leva İ Elorin | &ron Çek l i 3ilin Avasturya Mark İ Zeri | Penco Ley Dinar &ron Isveğ Sterlin Dolar Banknot 122,5 12275 213p Ziy ÇEKLER Acın Kapanı 235075 2347 0,1960 o 0,7940| 1,1275 150985 4,6890 46622 0225 668640 | 344 3,4346 63,042 635930 143 14212 226910 228550 4,2184 1,6942 19750 4,1990 Piiz 106,21 34,355 2,1356 30890 Paris Nevyorke Milano Brüksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prag Viyana Mağrit Berlin Budapeşte Bükreş Belgrat Yokehama Stokholm | i | | Be Londra G2,— | Moskova m sms; e Ma) 15843 16001 16059 16103 16191 | i Kazanan Numaraların İki Günlük Tam Listesi 124482 24536 24545 24622 24714 138 251 2: 51 25613 26053 26115 26418 26485 26602 26701 | 21971 25035 2803 İ 28860 28683 2. 26 2: 28933 20029 29084 29090 2926 31685 31781 32053 3 506 30 lira 18 150 301 700 1165 1475 | 1887 2133 2680 2045 3692 4167 4844 549 5932 6233 6453 6462 6760 6185 7585 7710 8043 8158 8615 8667 86 9270 9296 9435 9034 9605 9654 9677 9849 10114 10143 10169 13148 10275 10482 10761 10817 10909 10938 10950 11159 11471 11612 11780 11867 11874 11942 11068 12063 12129 12155 12290 12314 12379 12481 2 15 12855 13088 13088 13223 | 13248 15332 13648 13645 13800 14249 14437 14506 15113 15130 15210 15252 15488 15519 15678 16471 16506 16542 17042 17078 117212 17382 17365 17502 17649 17642 17649 17853 17122 17944 15024 18044 18309 18342 18361 18521 18588 15737 18772 18909 18922 19001 19025 19167 19318 19370 19421 19681 ! MUST 20232 20490 20640 20317 20122 20760 20871 20994 20998 21054 21061 21085 21129 21258 21323 21472 21599 21657 21711 21738 21707 21779 21688 21970 22041 221 138 221 810 22921 252 566 21 592 1118 698 1152 1374 1789 1997 2658 2988 3480 3988 4TT. 5367 5908 6220 6434 6653 7128 8019 8533 9215 3030 3 3702 41362 4975 5569 6010 6240 | 2966 24103 241391 245 Amortiler Son iki rakamı (33) ve (43) le bi ten bütün biletler ikişer lira amorti alacaklardır. Keşidenin Talihlileri 45,000 lirayı kazanan 17933 numaralı biletin iki parçası İstanbuldadır. Bunlardan birinin adresi henüz belli ol mamıştır, Diğer kazananlar Yüksek. kaldırımda 169 numarada sumyacı Yakup ve Alberdir, Büyük ikramiye nin diğer parçaları Ankara, Isparta, İzmir ve Erzurumdadır. Bir parçası da Eskişehirden satılamıyarak iade edilmiştir. 15.000 lira kazanan 24443 numara W biletin dört parças sehrimizdedir. Bunlardan bir parçası Askeri Tıbbiye dördüncü sıf talebesinden 500 nu. maral İhsan Kaynaktadır. Diğer par çaları Karagilmrükte Kabakulak cad desinde 16 numarada oturan Sevimle Osmandadır. Bu biletin bir parçası burgazda köfteci Emindeğdir, 12.000 lirs kazanan 39758 numara Wi biletin Üç parçasi İstanbulda. diğer parçaları Ankara, Milâs, İzmir ve Kayseridedir. İstanbulda kazananlar dan biri Kadıköy Altıyolağımda tü. tüneli Cevadın kızıdır. Diğer parça- ları Milâsta orman memuru Kâmilde İzmirde Eşrefpaşada kunduracı Nu. ridedir. v 10:000 lira kazanan 33505 numaralı İ biletin dört parçası fstanbulda diğer parçaları Ankara, Siirmene ve İzmir dedir. İstanbulda kazananlar: Kasım paşada Zincirlikuvudn Ahmet ve Ye nipostahane enddesi Hunwdis han 15 numarada Yuvakimdir. Bunun bir İ parçası İzmirde seyyar bayi Yakoda dir, 10 000 Tiratk miiüfatı İ 13078 numaralı biletin 4 parcası İs. İ tanbulda diğer parcaları Ankarada İzmir ve Silrmenndedir. İstentenlin kazananlardan biri Asmaaltında Mek suadiye hanımda 52 numarada Pavli. dir. kasanan
