17 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

(BAŞMAKALEDEN MABAAT) Bir Haftalık Tarih (Başı 1 incide) rabistanı, Şarki Ürdün arazisine kar- şi askeri tedbirler almıştır. İşin en fena tarafı, bu kadar çetin bir Akdeniz ve Avrupa vaziyeti kar- şisinda İngiltere ve Fransada milli bir görüş birliği bulunmamasıdır. İn- gilterede sal fırkaları derhal şiddetli hareketlere ( girişilmesini isterken, koyu muhafazakârlar Almanya V€ Italya ile anlaşılmasma, Frsneo'nun tanmmasma ve hattâ umumi bir #m- laşmanm bedeli olarak Alman müs- temlekelerinin iadesine taraftar gö- rünüyorlar, 21 iktesrin günü İneiliz parlâmentosu açılacaktır. Mubelif fır kılar, hükümete »id4etli bir taarruza hazırlanıyorlar, Müzakereler çok h* yecanlı olseaktır. i Brüksel konferansına hazırlık | ünya mücadelesinin Avrupa D cephesine tasllük eden işler; rinde kati ve acele vaziyetler yârat- maktan son hadde kadar çekinilirken, Uzsk Şark işlerinde bilâkis sık adım-| lar atılıyor. Buna sebep, Amerikanın ortaya atılmasıdır. Çin hakkındaki dokuz devlet konferansının toplan- mesına bu sayede kısa bir zaman İ- çinde karar verilebilmiştir. Konie- rana ayın yirmi beşine doğru Brük- selde toplanacaktır, Japonyanın 5€ lip gelmiyeceği belli değildir. Fakat Japonlar gelmekte kendi hesaplarına fayda görmüyorlar. Japon gazeteleri şöyle bir lisan kullanıyorlar: “Çinin tamamiyetini temin eden dokuz dev- let muahedesi on beş sene evvel İM-| zalanmıştır.O vakittenberi bir Sov ! kuvveti meydana çıkmış, Çinde Pİr| milliyetperverlik hareketi belirmiş- tir. Japonyanın Sovyetlerle bir masa basma geçmesini beklemek, Japon milletine hakarettir... Diğer taraftan Japon Başvekili, e- peyce mutedil bir lisan kullanmak ih- tivacını duymustur. Prens Konove, Ünited Press ajansmın muhabirine şöyle diyor: “Söylemesi gariptir am- ma, biz Çinde sulh ve iş birliği gaye- sile yoruz. GİRİ imparatorluk yapmak; arazisi gimak. Mençu gibi idare”etmek hatırımızdan geçmiyor. Bütün kabuhat Cindedir. Taarruz on- lardan geliyor, Japon alevhtarı bir siyaset, milli bir gidis tekip etmek #iiret'le birim karsrmıza çıkıyor, Ha- rist Alem de maksadımızı yanlış ani: | yor.,, Mali ve iktisadi tazyik K orkarız ki, bu mantık Japon- Inrla tecavüz yollarmdaki yol. daşlarmdan başka kimseyi ikna et- miyecektir. Brüksel konferansından mali ve iktisadi boykot yolunda bir karar çılıması beklenebilir. Amerika. nın bu fikirde olduğunu, Ayan Harici encümeni reisi Pittmanın sözlerin. den anlıyoruz. Bu zat diyor ki: “E- saslı mali ve İktısadi tazyik saye- sinde, bu harbin de önüne geçebili- riz, sirayetine de mâni olabilriz.,, Diğer taraftan reis Roosevelt yeni bir nutuk söylemiş ve şöyle demiş- tir: “Amerikanın büyük bir devlet sıfatile mesuliyetleri var. Dünyanm yalnız bu nesli için değil, gelecek ne- Biller için de sulh ve istikrar kurma- ğa mecburuz. Sulhü ise istemekle kalamayız. Bunu oturup obeklemeğe razi olamayız. Elbirliği ile sulhe doğ- ru gideceğiz.,, Roosevelt, Amerika pârlâmentosu- nu 15 ikineiteşrin günü hususi bir toplantıya çağırmıştır. Toplantının bir gayesi, dahili bazı kanunları çi- karmaktır, fakat diğer gaye de sulh hakkındaki iş birliğinin esasını ha- zırlamaktır. Roosevelt'in dünya İşlerine karış” mak hakkındaki kararı, Amerikada | ilk zannedildiği kadar fena karşılan- | mamıştır. Hiç şüphe yok ki Röoed | velt, her tarafta halkla temas ede-| rek duygulari anlamış ve nereye bas- tığını bilerek yürümüştür. Amerikanın müdahalesinden sulh herhalde çok istifade edecektir. İlk hedef, Uzak Şark olmakla beraber sulh meselesinde bütün dünya için cephe birliği vardır. Meselenin ne tarafından işe başlanırsa başlansın, neticede suih işinin bütünü ile karşi- laşmamağa imkân yoktur. YAYMAN 17-10-9837 em an TAN Yağmurlar De- Ademi Müdahale| Misafirimiz vam Ediyor (Başı 1 inelde) vapur seferleri intizamını tama- men kaybetmiş gibidir. Bir çokları, boğazdan dışarı çıkamamışlardır. Çı kabilenlerin de ilk iskelelerden ileri geçemedikleri ve Ilmanlara sığındık- ları anlaşılmaktadır. Geçen Perşembe günü liresnmmız- dan Karadenize kalkan “Aksu, va- puru bir gece Büyükderede kaldık. tan sonra Boğazdan ayrılmış, fakat Ereğliden ileri geçememişür. Yine ayni gün, Bart postası yapmak üzere hareket eden “Ders'n,, vapuru da Büyükdereden geri dünmüş'ür. Evvelki gün Karadenizden gelme- si beklenen “Vatan, vepuru Give sunda, “Karadeniz, vapuru de Som- sunda kalmışlardır, Hava müssade ederse “Vatan,, büçün, “Karadeniz.. de yarın Imanmıza geleceklerdir. Dün ekşama kadar Büyük de 8 gemi toplanmıştır. man dalresi, “tehlike, işareti verdi- ğinden bu gemiler, dışarı çıkama mıslardır. Bir motör ve bir yelkenli Alman haberlere çıklarında İki deniz kazası olmuştur :#zırrahman,, isminde büyü bir motör, Yalova önlerinde fırtma- ya tutulmuş, kayalıklara sürükleme rek batmıştır. Bir yüklü yelkenli de yine o civarda batmıştır. Dün liman reisliği haberlerde, her iki kazada da nüfusça #ayiat olmadığı bildirilmiştir. Fakat, fazla tafsılâ! 9- lmamamıştır. Mudanya önlerinde karaya oturan Türkân vapuru henüz kurtarcarıa- mıştır. Fırtınanın aralıksız devam et mesi, kurtarma İşini aksatmakt"'br. Gemi baş tarafından iki yar aldığı için v i biraz tehlikeli görüm tedir, Geminin, 'kayalara çarparak parçalanmaması için tedbir alınmız- tır. Davutpaşada bir evin üst katı çöktü Devamlı yağmurların tesiri ile şeh- rin bazı yerlerinde küçük $u basma hâdiseleri olmuştur. Değirmen soka- ğında Pembe isminde bir kadma alt ahsap bir evin üst kav çökmüştür. Çökme,esnasında GE, KİMSE, DUL madığından nüfusça kayıp yoktur. Fırtınanın devamı, hava seferlerini de tamamen durdurmustur.Ankara ile re nostaları enli acılmamıştır, Yağmur ve fırtına devam edecek ” meteoroloji istasyonun - rometre 781,8 | göstermiş rüzgür gi- mal iştikemetinden suniyede 8 met- iştir. ve gürel yerle ketimizde hava- nm ümumiyetie kapalı ve yer yer ya» z < rüzgürlarn şimal isti- dışlı geçmesi, p yeli kametiyleni Geeyisi v0 FEradeNia me, hilleri ile, Prekya, Kocasi, BE? ve Mürüniii havzasında fırtınalı olması muhtemeldir. Anadoluda yağmur an munti ir Son e zarfnâs memleketin muhtelif yerlerine bol e Piresi yağmurlar yağının”. i Gael ek ar mevsim itibarile vaktinde N kim ihtiyaer bakımdan d çök faydalı çi müstur. Yağmur yağının mıntakalar Trakya, sı ve Eye mmtakasi ile Ede Anado. lunun germ kısmıdır. Son Üç günde yağan yağmurlar Trakvada ortalama olarak kare metreye tl Beri a bırakmıştır. Marmar& havzası ile ge mmtskas'nın şimal kısmma İsabet den yağmur suyu 50 as kadardır. Muğla bavali- mik - sine isabet eden yağmur” 0 eyi tarı 100 kilogramı geçmişi nadoluya: Bilecik, Eskişehir, e ya, Afyon ve İsparta hee > geçen yağmur vaziyeti Orta lo- unun Ankarayı da içine alan garp mntakasmın beher ven. mı ne ijlogram su bırakmıştır. ağ vaziyeti Karadeniz sahile. rinde dün akşama kadar Zonguldak havalisini de tesiri altma almiş ve karemetreve Zonguldakta 5 kile- m su bırakmıştır. v iliş sahillerinde mevzii bir şe- kilde yağmur bırakan hava vaziyeti Antalyada 86 ve Dörtvolda 31 kilo- gram mu bırakmıştır. Bu yağmurla rm günler üzerine dağılışı, yeni kesa- feti bakımından toprağı en iyi suret- te sulamış olması itibarile sonbahar ekimi bakımından çok faydalı olaca- Ema siinhe vaktur. tayyaı kapladığı evas Marmara havza. Komitesinde (Başı 1 incide) kabul edeceğini anlatmıştır. Lord Plymouth, en nihayet, pek kısa bir müddet zarfında itilâfa varılmadığı takdirde İngiltere hükümetinin tek- rar serbestçe hareket hakkını kaza- nacağını söylemiştir. Fransız murahhasının yaptığı teklifler Fransa murahhası M. Corbin, ko- mitenin İspanyada dövüşen gönüllü- leri geri almağa imkân olup olmadı- ğmı tetkik etmek vaziyetinde bulun- duğunu söyliyerek şu noktalara ka- rar verilmesini İştemiştir: 1 < Ispanya hizmetinde bulunan eçnebilerin mümkün olduğu kadar kısa bir müddet zarfında geri alın- ması, 2 — Geri çağırilmağı kontrol e den beynelmilel komisyonlar, geri “ İçağırılma işlerinin kâfi derecede İler leğiğini müşahede eder etmez ihtilâf hatinde bulunan iki taraf beynelmi- lel kaideler mucibince mubariplerin ettikleri hakları kullanabile- cetlerdir. 3 — Komitede temsi! ediler hükü metlerin daha şimdiden kisa bir müddet zarfmda her iki ordudan mu ayyen miktarda gönüllü çıkarılması 'çin Velencin ve Salamanca hükü - metleri İrerinde niifuz icra etmeleri Tâzımdır, Bunun icin her iki taraf ta bulunan ecnebi kuvve*leri arasın. daki nispetsizlik nazarı it'bare alın- ma'ıdır, 4 — Komitede temsi! edilen hik kümetler, simdiden gönüllü ve hava ma'zemeti gönderilmesine müsande etmeme” ve bunu kolaylaştırmama- gı taahhüt ederler , 5 — Van Dulm — Hemmire'in ra porundaki tetebbn'ara göre kontrol sistemi tatbik edilecektir, Fransa murahhası (o bu noktaları tetkik için kısa hir müddetin tesnj - tini miş ve Fransa hükümetinin. buzilnkü vazivetin devam edemive- ceğine kani bulünduğunu, verilen mühlet hitamında bu teklifler hak- kında mutabık kalmadığı takdirde Fransanm kendisini hareket serbes - tişini kazanmıs sayacağını katiyyet- le ifade etmiştir. İtalyan ve Alman murahhaslarının sözleri Daha sonra söz alan İtalya mu rahhası Kont Grandi, İtalyanın İn- giliz plânmın tatbikine bir başlangı6 olmak üzere her İki taraftan müsavi miktarda olmak üzere gönüllülerin geriye çağrılması hakkındaki teklifi kabul ettiğini söylemiye mezun ok duğunu anlatmıştır. İtalyan murahhaar, “Kızıl, İspan- yollara yasak malzeme taşıyan V8- purlarm yabaner devletler bayrağın taşımak hususundaki suiistimallerini | protesto etmiş ve komitenin mi hüsnü suretle bitirmesini ümit ettiğini | söyliyerek sözlerini bitirmiştir. Almanya namma söz şöyliyen Ve bugün tayyare ile Londraya muv# salat eden Fon Ribbentrop, İspany?” da dövüşen iki tarafm muharip bak- koni tenimak lüzem olduğuna işaret ederek ademi müdahalen'n muvaffi” kıyetsizliğe uğramış bulunduğunu 29 atmıştır. Nihayet bütün devletlerin murah” hasları Fransız tekliflerini devletleri” ne bildirmek ve talimat almak üz#r€ içtiman nihayet verilmiştir. Komite ikinci toplantısını önümüz deki salı günü yapacak ve bü içti- man bizzat Eden riyaset edecektir. Bu celse riyasetinin Eden'e verik miş olması müzakereterin hayati bir e&hemmiveti haiz olacağını 5 mektedir, Mister Eden'in tebarüz ettirdiği noktalar Mister Edenin dünkü nutku birkac noktayı tebarliz ettirmiştir: 1 — İngiltere sonuna kadar demi müdahale siyaseti üzerinde sebit © decektir. 2 — Ingiltere, Akdenizdeki emri” yetinin tehdide uğramasına müsaade etmiyerektir. ç 3 — ingiltere, ademi müdahale #i- yasetinin iflisma karşı başka de“ - etlerin tedbir almalarmı mayahsze ile karsılamıvacaktır. Bu nutuk Fransada iyi karga? ve İngiltere ile Fransa pa anlaşmanm hüküm sürdüğüne deli sayılmıştır. Fransız matbuatı İng. tere ile Fransa arasında Akdeniz emi- niyeti üzerinde hiçbir ihtilâf buzun” madığını kaydediyorlar. Epogve 1188 yanın Mağjorkayı işgalinden ve L5bY9 ve kuvvetler göl bahse- Geliyor (Başı 1 incide) General Metaksas 15,30 da Meclis Reisini ziyaret edecek, akşam Celâl Bayarın ziyafetinde bulunacaktır. Bu ziyafeti bir suvare takip edecektir. Çarşamba günü sabahleyin misa- firlerimiz şehri gezecekler, öğle Üs- tü Hariciye Vekilinin köşkâlnde veri- lecek ziyafette bulunacaklardır. Ak- sam, Yunan sefiri bir ziyafet ve bir suvare verecektir. Perşembe günü öğleye kadar yine şehir gerilecektir. Misafirlerimiz, öğ- le üstü Mareşalin zâyafetinde buluna- caklar, saat 17 de Şiikrü Kayanm çay ziyafetine iştirak edeceklerdir. Sant 10,30 da da hususi trenle Istan- bula hareket edeceklerdir. Misafirlerimiz, Cuma günü buraya döndükleri z2man Haydarpaşada yi ne merasimle karşılanacaklardır. General Metaksas, şehrimizde ka- lacağı müddet zarfında, valiyi maka- er Perapılastz isde edecektir Oğleyin de şerefine Tokatliyanda bir ziyafet verecektir. Yunan harp filosu kumandanı A- miral Ikanomos da Averofla birlikte burgya gelecektir. Yunanlı meslektaşlarımız Evvelki gün sebrimize gelen Yu nanlı gazeteciler, dün sabah vilâyete giderek valiyi makammda ziyaret et mişlerdir. Öğleden #onra da Fener patrikhanesine gitmişlerdir. Bugün mihmandarları ile şehri ge- zeceklerdir. Yarm akşam, General Metaksasın refakatinde Ankaraya hareket edeceklerdir. Yunan gazetelerinin haharetli neşriyatı Atina, 18 (AA) — Gazeteciler, yekil Metaxsas'ın Ankaraya ya” çağı ziyareti mevzuu bahsederek ii Türk — Yunan dostluğu gibi gamimi olursa, sulh için ne büyük bir nimet olduğunu bütün dünyaya ispat etmek hususunda bu ziyareti yeni bir vesile telâkki etmektedir. Katimerini diyor ki: “Bu ziyaret, mazide karşı karşıya carpışan ve fakat bugün sulh lehin- de sarsılmaz samimi bir bağlılıkla elele veren iki millet arasında bir te- mas mahiyetindedir. Iki büyük asker olan Atatürk ve Metaksas'm telâkisi bu , ziyaretin mânasını artırmakta ve muahedele - rin tespit ettiği, iki millet kalbinin teyit eylediği ve Ankarada hazırla- nan tezahliratın da tarsin eyleğiği bir silâh arkadaşlığı mahiyetini vermek tedir... Sulhün muhafazasında kuvvetli iki âmil Vradini diyor ki: “4 Ağustos 1936 inkılabındanberi #ik defadır ki, Yunan hükümeti rels dost ve müttefik devleti ziyaret et- mektedir. Yunan Başvekilinin Anka- rayı ziyareti bittâbi daha sık: bir ma- nevi temas tesis edecek ve sulhün mü hafazasmda iki kudretli âmil olmıya azmetmiş olan iki millet arasında da- ha 8lki rabitalar yaratacaktır. Başvekil Metksas, Türk milletine Yunan milletinin selâmlarını iblâğ e- decektir.,, İki millet arasındaki ç sıkı işbirliği Atinalka Nen gazetesi, Metaksasin, “Türk ve Yunan orduları çözülmez, ve yenilmez bir kül teşkil ettiği hak- kmdaki beyanatını hatırlattıktan son ra diyor ki: “Başvekilin bu beyanattan sonra, Ankarava yaptığı ziyaret iki millet arasmdaki sıkı ve samimi teşriki me- sainin yeni bir tezahürüdür. Başvekil Metaksas. Türkiye cüm- huriyetinin büyük Şefile şahsen ta- nışacaktır. Kendisile ve Türk zimam- darlarile ve beynelmile) vaziyet hak- kında fikir teatisinde bulunacaktır. Bugünkü şartlar içinde bunun böyle olması gavet tabidir. Türkiye ile Yu manistari arasmdaki tesriki mesainin direktifleri o derece ivi tayin edilmiş buluunvor ki, bu xivaretten ancak me sai ve duvgu birliğinin ve iki devlet srasmdaki siyasi mütabakatin tevi - dinden başka bir şey çıkması bekle- nemez.., e m —— derek mesele hallolunmadığı takdir- de İngiltere ve Fransanın kati ted - birler alacaklarından bahsediyor. Alman gazeteleri ise, nutku iyi kar şılamamışlar ve gönüllüler meselesi- nin hallolunmamasından İngiltere ile Fransanın mesul olduklarmı yazmış- lardır, aret edecek, ve Vali bu Zi-| memleket arasındaki dostluğun. | İmiş ve piyasa istekli PAMUK REKOLTESİ Adana Mahsulü 160 bi Balya Tahmin Ediliya Ege Mıntakasında da 65 Bin Balyayı Bulacağı Anlaşılıyor Bu seneki pamuk rekoltemiz için yapılan tahminlere bakılı! Adana mmtakasının pamuk mahsulü, 75 bin balyası Klevli 85 bin balyası da ikinci mal olarak ceman 160 bin balya kadar Elyafının inceliği ve uzunluğu ile tanınmış Klevland'lardan b ka ikinci mal pamuklar da senelerdenberi yapılmakta olan 1s) tecrübeleri neticesinde meydana gelmiş iyi evsafta uzunca pamuklardır. Adi ve kısa lif pamuk çeşitleri A- dana mıntakasından tamamen çika- rümıştır. Adanada geçen senenin pa- muklarından hemen hiç kalmamış gibidir, Adana pamukları ihracatçı- ları ve fabrikatörlerimizi memnun €- decek evsafı kazanmışlardır. Ege mıntakasmda ise bu senenin pamuk rekoltesi 65 bin balya kadar olacağı söyleniyor. Bu Opamukların elyafı oldukça ince ve uzundur. Ege de geçen seneden 10 bin balya ka- dar mal kalmıştır. Istanbul piyasa- #mda pamuk fiyatı 42 — 45 kuruş arasındadır. Çavdarsız Buğdayla- ra Alıcı Çoğalıyor Dün şehrimize yalnız 19 vagon buğday gelmiştir. Piyasa istekli ol- duğundan gelen malların hepsi satıl- kapanmıştır, Çavdarsız ekstra buğdaylara talip ler artmaktadır. Yumuşak buğday. lar 5,25 — 6 kuruştan, Polatlılar 617ğ5 — 8.22 kuruştan, sertlerden 430 ton 5,30 — 5,35 kuruştan sal mıştır. Dün 45 bin kilo arpa 4,05 ten ve bir miktar çavdar 4,10 kuruştan müşteri bulmuştur. —— Borsadaki Muameleler Dün borsada pek az muamele geç- miştir, Unitürk tzerine birkaç iş ol- muş 13,60 lirada açılarak yine 13.60 lirada kapanmıştır. Londra borsasın dan frenk 147,37 gelmiştir. Bir ister- İin 624 — 627 kuruştur. Borsa dışm- da bir altın 1060 — 1062 kuruş ola- rak satılmaktadır. Bazı Sebze ve Meyvalarda Yükselme Var Son günlerde yağan devamlı yağ: murlar, sebze ve meyva haline geti- rilen sebze ve meyvalardan bayıları- nin fiyatlarının yükselmesine sebep olmuştur. Bamya 18 — 25 kuruşa, Aysekadın fasulye 7 — 10, barbun- ya 8 — 12, ıspanak 4 kuruşa çıkmış» tır. Üzümler de kilo başıma 1 — 3 kuruş yükselmiştir. Ecnebi limonla- rın yüzü 120 — 140 kuruştur. e — : a . Maarif Vekâleti- : . e e nin Tebliği (Başı 1 incide) kümlerinin tatbikinin tabii olduğu lâzrm gelenlere bildirilmiştir. 3 — Talimatnameyi değiştirmek kastile haksız ve usulsüz müracast- leri teşvik etmek istiyen ve esasen hu kuk fakültesinde iki sene #mıfta ka- larak geçen sene iktisat fakültesine geçmelerine müsaade edilen ve bu fa kültede de bu sene yine sınıfta kalan ve arkadaşlarmı Üniversite aleyhinde müşterek harekete teşvik eden 3 ta- lebenin üniversite ile alâkaları ke- silmiştir. 4 — Üniversitedeki yerli ve yabar- cı profesörlerin çalışma ve verimle- rinden Cümhuriyet hükümeti mem- nundur. Matbuatta, Üniversite de dahil ol- mak üzere talebeyi çalışmamazlığa ve beyhude hayallere saptırmıya mii- sait neşriyatı memleket irfanma za- rar verici olduğu ve çekinilmesinin bir memleket vazifesi bulunduğu su- reti mahsusada zikre değer mahiyet- te görülmüstür. z ie Tıpalık Mantar Kalmadı Ispanyanın son vaziyeti, fı mallarmın yurdumuza getirilme mâni olduğundan müskirat fabri törlerile, eözanelerin (kullandı! mantar tıpalar ihtiyaca kâfi gek yetek kadar azalmıştır. Son bir rarla İspanya ile olan ticaret anl masmın feshedilmesi ilzerine €vvej İlspanyadan getirilen mallarm ba; memleketlerden temini için ithalg tüccarlar araştırmalar yapmak! lar. Mezbahada Kesilen Hayvanlar Mezbahada kesilmek üzere şehi xw getirilen (hayvanların «nik 42175 baştır. Bunlardan 2739 karar koyununun kilosu orta fiyatla 18 166 baş dağlıcn kilosu 19,54, 915 zunun kilosu 21,14, 267 kara keç kilosu 12,08, 43 oğlağın kilosu 1 kuruştan satılmıştır. Büyük baş P vanlardan 69 öküz kilosu 11,73, sı inek kilosu 11,56, 24 dana kg) kilosu 11,49 kuruştan ve yedi ma kilosu 9,39, 37 baş malak kilosu 1 kuruştan satılmıştır. (BORSA : 16 Birinciteşrin CUMARTESŞ | PARALAR Sterlin 625,— İ Dolar 13— İ Fransız Fr. Oo 80— | Liret 100. — geiçika Fr. 5U,— 620,— Şilin Avusturya 21,— akar 28, Zioti 3 Pengo 30— 32 1062,.— 1063,—- 260,— 261.- ÇEKLER 626.50 235225 0,7925 15,0438 4,70 87,23 3,4417 | 627— Nevyork İ Mülâno | Brüksel | Atina Cenevre Sofya Amsterd. Prag Viyana Madrid Berlin Ya apeşte Bükreş i Belgrad i Yokohamo Moskova i Stokholm 5,9984 107,4225 344375 2.1420 2 5 3,0057