14 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ve An 14.10.97 TAM Gündelik Gazete a BAŞMUHARRIRI Ahmet Emin YALMAN TAN''ın hedefi: Haberde, fi- İirde, her şeyde temiz, dü- rüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmıya çalışmaktır. ea | GÜNÜN MESELELERİ | Ortamektepler Kaldırılıyor Maarif Vekâletinin yeni bir proje- sinden bahsediliyor. OOrtamektepler kaldırılarak ilkmektepler sekiz sınıfa çıkarılacaktır. Bu tasavvurdan şu fikir doğuyor: Bizde tahsil dereceleri, Universite- ye talebe yetiştirecek surette tertip edilmiştir. Ilk tahsil talebeyi orta tah sile hazırlar. Orta tahsil seye talebe yetiştirir. Liselerde hedef, çıkacak talebenin Universite derslerini takip edebilmesidir. Peki amma, ortada bir de hayat vardır. Tahsilin hayata adam yetiştirmektir. Bizde ilk veya orta tahsili, hattâ liseyi bitiren bir talebe hayata atılmak için hazır değildir. Akademik birçok bilgiler öğrenmiş- tir, Fakat hayat sahasında muvaffak olmak için elinde hiçbir bilgi yoktur. Birkaç senelik tecrübe maarif sis. temimizde böyle bir noksan bulundu- Zunu meydana çıkarmıştır. Maarif orta tahsili kaldırıp İlk. mektepleri sekiz sınıfa çıkarmayı, bu noksanı telâfi maksadile nazarı dik- , Kafe almıya mecbur olmuştur. lk- mektepler sekiz sınıfa çıkarılımca, bu mektepten çıkıp ta hayata atılmak is tiyenler, muhtaç oldukları ilk ve “| 4£” mumi bilgileri elde etmiş olacaklar. iw. dır. Sonra hayatta takip ettikleri el mesleğe göre iki iç senelik teknik ih- pe Usas mekteplerine girecekler ve mes- 4, leğin Icaplarma göre yetişeceklerdir. “ Bu bakımdan maarifin tedrisat sis- EE Hamle ük Tahsil Yaşı 15 e Çıkıyor vrupanın kafası Çin ve İspanyadaki heyecan verici vaziyet ile o derece meş- gul ki öteki meseleler aşağı yukarı gölgede kalıyor. Hava bombardımanları (o yüzünden silâhsız vatandaşların yığın yı ğın imha edilmeleri erkek, ka- dın, her sınıfa, her siyasi aki- deye mensup herkeste o kadar derin nefret uyandırmıştır ki €şine nadiren tesadüf etmi- şimdir. Muztarip insanlığın bu hissi, Isyanından başka, mütecaviz mil letlerin ibtiraslarına set çekilme. diği takdirde medeniyetin, diz- * ginsiz ihtirasların hüküm sür - düğü karanlık devirlere dönece- ğine dair kanaatler tebellür ef- mektedir, Talya ile Almanyadan başka he- men her milletin nefret hissine i$- tirak ettiğini söyliyebiliriz. Fakat muazzam bir millete karşı yapılar hataları bertaraf etmek için alma- cak tedbirler üzerinde fikir ihtulğ- fı görülmektedir B en de bu vaziyet karşısında insanların yalnız hislerini anlatmakla mı kalacaklarını kendi kendine soran yüz milyonlarca in- sanın biriyim. Çünkü ben de peşin olarak bir şey söyliyemiyorum. Sen senelerin türlü türlü tecrübeleri neticesinde beynelmilel iş beraber- Siğİ, büşbütün itibardan düşmüş ve silâhları azaltma meselesi, Mançu- Tİ, Habeşistan ve Ispanya hidise- leri, son Çin hâdiselerine karşı top- lu bir hareketin vukuu ihtimalini zâfa uğratmaktadır. Biribirini kovalıyan muvaffaki- yetsizlikler, Milletler Cemiyetinin itibarmı düşürmüştür. Cenevrede vukubulan ve en çok silâhlı dev - Jetlerin silâhsızlanmayı akim bi rakmalarile neticelenen manevra - lâr, Milletler Cemiyetine karşı iti. madı sarsmıştır. Almanya, sürü sürü komitelere, istişerelere, kol- feranslara, vesaireye yüz çevirmiş- tir. Çünkü Alman hatt Milletier Çemiyeti tarafmdan aldatrldığınz -i nanıyor ve bu yüzden Milletler Ce- miyetine şüphe, nefret ve istihkar hissile bakıyor. en utandırıcı hareketlerinden biri. dir. Ingilterenin bu yüzden tarih nazarında mesul olduğuna kaniim. Amerika, İngilterenin iştirakile tesirli harekette bulunmayı teklif ettiği zaman, Ingiltere Hariciye Nazırı Sir Con Simon pişmiş aşa ÖTLEĞEY?S E| k- 4 uzun 0 Bu ha Sari kılar, GÜ de böyle dd dn tedris sistemimiz. le bir. in | lanmıya gi e sevinçle karşı og de M. Zekeriya amala Hayvan Hırsızlıkları yaka SARA, 13 (TAN) — Dahiliye zamanl ne gelen malümata göre, On ii arda hayvan hırsizlıkları art Tr. Vekâlet bu işle ciddi surette ein olarak teşkilâtma bir emir İz ve bir hayvan hırsızlığı ha- viii Yatandaşların o mağduriyetine derha -*, Verilmemesini, çalandan erhal tazminat ulmarak mal sahibi- ns Verilmesini bildirmiştir. Tazminat veremiyen kimsenin malları haczeği lecektir, BETESİYE7TET rikatürü; İNGİLİZ KARİKATÜRÜ amme tayyarelerinin açık şehirleri ve masum halkı rine bütün dünya ve Milletler Ce miyeti Japonyayı P' protestolar karşısında Japonyanın düşüncesini gösteren Bu Cİ en at e e TAN Gidisle Dünya Ne Olac YAZAN: Lloyd George (İngilterenin Eski Başvekili) pe m) .— A A, TA A Su katmıştı, Bu hâdise, Milletler Ce miyetine karşı emniyetin sarsılma» sma yardım eden ikinci adım teşkil etmişti. Bu sayede mütecaviz dev- Jetler, Milletler Cemiyetinin bir şey yapamıyacağını anlamış ve onun sitemlerine aldırmamıya başlamış- lardı. Milletler Cemiyeti olsa olsa bu milletlere nasihat edecek, fakat. bir şey yapamıyacaktı, Bunun üzerine Japonya, kendisi- he çevrilen revolverlere rağmen İ- lerlemiş ve Mançuriyi ilhak etmiş- tir. Japonya şimdi de Mançuriye beş Ülke ilâve ediyor ve bu sayede Japonya bir“Japon Birleşik Devletle- ri,, vücude getirerek Amerikanın İ- ki misli nüfuslu bir devlet olacak- tır. Daha sonra sıra Fransanın Co chin — Chin'deki müstemlekelerini yutmıya gelecek, Mongolistan, Y& hut Siberyanın Pasifik sahilleri 22p tedilecek. Milli kongrenin hükmü altına #i- ren Hindistan, gimdiden (Doğan Güneş) memleektine dönmüş bulur nuyor. Ve buna karşı imparatorlukların devlet adamları, mânasız nasihat- lerle işin önüne geçmeyi ummak - tadırlar. spafiya gailesi, Çin hakki da hissolunan endişeleri VA” himleştirmekte, Çin gailesi de — panyaya karşı faaliyete geçmek ia kânlarına müdahale etmektedir. Çinin, Japonya tarafmdan istilâ sile yakından alâkadar olan İngi- tere ile Fransa, Akdenizdeki vasi- yet yüzünden bütün kafa ve kuv- vetlerini Çin meselesine veremiyor” lar. Çünkü bu yüzden Akdi veziyetleri tehlikeye düşer. Bun dan başka Mançuri meselesinde sonra bu mesele ile lâzım olduğu Japonya: Bunlar sahiden beni durduracaklarını mı sanıyorlar? rotesto ettiler. Bu bir Jngiliz ka- Mr. Lloyd George'un en son resimlerinden —gekilde meşgul olmak, “bu ilki döv. İletin Akdenizdeki kaynakları Uze- rinde çok fena tesir eder. Mussolini ideal bir vaziyettedir. Istediği gibi eğlehmektedir. Japon- lar onu meşgul etmiyorlar. Çünkü onlar da ona benziyorlar. Musso- Bininin Popolo d'ltalia'da çıkan ya- ası, Japonları kardeş faşist, ve de- mokrat devletlerin biribirine karsı ayaklanmış silâh arkadaşı saydığı- ni gösteriyor, Mussolini, Atlas Okyanusunun İ- Xi kıyısmdaki ürkek, hürriyet şam piyonlarının düştükleri çıkmazdan son derece memnun ve Japonyaya, Milletler Cemiyetinin kofluğunu is- pat ettiği için minnettar görünü - yor. Ç ünkü Japonlarm Mançuriyi işgal etmeleri Üzerine o Ja onları örnek sayarak Habeş'sianı İşgal etti, Milletler Cemiyeti teh - ditler savurdu ve Mister den bir hayli atıp tuttu, Fakat en Bonun- da Mister Eden'in âmiri Mussolini- Ye bir mektup yazarak onunla el sıkmak istediğini bildirdi ve Fran- #R &yni hattı hareketi takip etti ve gire özür dileyenler kafilesine ka- Kim bilir, Italya diktatörü bun- ların hepsini ne derece istihkar e- diyor? Mussolini Habeşistan ve 1s- Panya ile alâkadardır. Demoktat Mmilletlerse, Akdenizde şöyle böyle bir şeyler yaparak Pasifikte bir- takım işler başarmak arasında mü- tereddittirler, Sonunda hiçbir sey Yapamıyacakları muhakkak. Mus- #olininin hesabı bundan ibarettir. Haklı mı? Şimdiye kadar hesahin- da yanılmadığı görülmüştür. ihayet Mister Roosevet'in nutku bir sürpriz teşkil et- ti. Fakat herkes bu mutuktan son- Tâ De vukubulacağını soruyor. Lord Baldvin de, Mister Con Si- mon da, Sir Samuel Hor da, Mister Eden de buna benzer nutuklar 8öy- lemişlerdi, Acaba Mister Roosevelt Milletlere yeni bir liderlik mi teklif ediyor? Bu sual her yerde sorul - maktadır. Verilecek cevap acaba ne olacak? ak? M. Şotan, geçen perşembe söy- lediği nutukta Amerika Cümhurre- isinin dünyadaki medeni milletleri mütecavizlere karşı müşterek ha- rekete davet ettiğini söylemişti. Mağa GÖPÜŞLER REAYA OLMAKTAN KURTULACAK MIYIZ? Saltanat devrinde kapitülâsyonlar vardı, Bu devirde mukavelelerini ya- pan şirketlerin de hudutsuz imtiyazla rı vardı. Nafın Vekâleti bunları birer birer temizliyor. Son defa olarak Kadıköy Su Şirketini de aldı, Diğer €cnebi şirket kardeşlerinden hiç bir farkı olmıyan Kadıköy Şirketi de be- lediyeye birtakım kötü miraslar bi- rakabilir. Meselâ bu şirketin tahsildarı üç ay da bir defa kapınızı çalar, su fatüra- © sını verir. Şüphesiz sarfettiğiniz su miktarmı ödeyeceksiniz. Fakat fatu- rada bir de 90 kuruş saat kirası, 140 kuruş maktu ücret yazar, Siz Şirket tarafmdan verilen bu saatin kirasını, Ingiltere Başvekili de bu nutka kargı aşağı yukarı Fransız Baş vekilinin sözlerini tekrar et. Fakat M. Şotan, müşterek hare ketten ne kastettiğine dair hiçbir iz vermiyor. Zannederim ki, kendisi de bu yolda karar vermiş değildir. Japonya ise dokuzlar konferan- sma iştirak etmek fikrinde olma- dığımı söylemiş ve bugünkü askeri harekâtını hiçbir şeyin geciktirmi- yeceğini anlatmıştır. Çünkü Japonya, kendisine karşı herhangi iktisadi boykotajm tesiri başlamadan Çin işini bitireceğine dair askeri liderlerin verdikleri te- minata İnanmaktadır. Bulgaristanda Bir Çetenin Muhakemesi Bofya, 13 (TAN) — Yunanistanda ive Bulgaristanda Koca Balkanda bir müddet gizlendikten sonra yataklık edenler tarafından polise teslim edi- len haydut Ivan Davkov ve çetesinin muhakemesine Cumaibalâ kasabasin- da başlanmıştır. Müddelümumi hay- dutlardan altısının idamını İstemek- tedir, kumpanyanın keyfi ve iradesile tarhe dilen maktu ücreti kaydi hayat şar. tile ödemiye mecbursumuz.. | 4 2 Normal ticaret kanunlarına göre bir malı kiralamak, satmak, iki ta raf arasmda bir akde bağlıdır. Fiyat üzerinde anlaştığınız takdirde tir ma- b ya kiralar, ya satar, ya satın sır. smız. İstemediğiniz takdirde sizi alış verişe mecbur edecek bir kanun yok» tur, Su Şirketile saat kirası için pa- zarlık yapamazsınız. O eski bir dure- beyi gibi ücreti tayin eder ve sizi öde- miye mecbur tutar. Saati satın ala- cağım derseniz, satmam der, Böylece siz saati kullandığınız müddetçe, ölün diye kadar bu tayin edilen kirayı vers miye mecbursunuz, Orta çağda derebeylerinin, Rume- lide Voyvodaların bir şehri istili et- tikleri zaman reaya dedikleri tebaa- larını haraca keserken kullandığı ke- lâm tarzı da budur, “Mecbursun”. 4 Hele, maktu ücretin ne olduğumu merak ederseniz, size şu cevabı verir; — Şirket her saat kullanana mak- tu bir ücret kesmiştir. Siz isterseniz. suyu kullanım, İsterseniz üç ay evini. xi kapayıp gidin, bu ücreti ödemiye ——— Otomobiller İçin Ankara, 13 (TAN) — Her mevi 0- tomobil araba ve bunlar asit aksamın hangi tarifeye tâbi tutulacağı hak- kında gümrük ve inhisarlar Vekâleti bir izahname hazırlamıştır. Afgan Elçiliğinde in KAS) iğ Efgan Kral Majeste Muhammet Zahir Hanm do- gumlarının yıldönümü o münasebetile Efgan Büyük Elçisi Seyt Ahmet Han 15 Teşrinlevvelde sefaretanede bir süvare verecektir. ARA CEVAP amana “Tan” m avukatı, okuyucularımı- zın muhtelif suallerine Şu cevapları veriyor: Bizada, Malülgazllerden Bay Mus- tafa Koçar'a: Elinizdeki vesikayı görmeden İl birşey sö Maamafih dava bale Ven Yat dava etmeden bana elinizdeki vesikann bir suretini gönderirseniz, tetkikat yaptıktan son ra daha tafsilâtiı malümat verebili- rim . İ tükmektep muallimlerinden A. 0. iye: Birinci sualinize cevap: Müdahale nin men'ini dava ediniz. Hasım taraf yalancı şâhitle işi halledemez. Bu korkunuz mânasızdır. Zaten muame- ie resmi şekildedir. Hak sizindir. Yal. nız vakit kaybetmeden işe başlaymız. Ikinci sualinize cevap: Müvazaayı ispat çok güçtür. Öyle zannettiğiniz gibi kolayca hâlledilemez. Üçüncü sualinizin mânasını anlıya- madığımdan cevap Veremiyeceğim. Dördüncü sualinize cevap: On sene sonra müruru zamana uğrar, “ Akçaşehirde E, ERTURK'e; Meselenizi uzun uzun tetkik ettim. Ancak tashihi karara hakkınız var. BİZE SORUNUZ mecbursunmuz. — Neden ? — Nieinl, sebebi yok. Şirket bana böyle kabul etmiştir. ” Saltanat devrinde milleti haraca kesen yeniçeri ağasına da niçin, sebep soramazdınız. Ağanın keyfi böyle Is. tiyor. Şirketin de keyfi böyle östiyor. Kadıköy Şirketi, belediyeye geçi yor. Derebeyi, Voyvoda, Yeniçeri Kası da başımızdan gidiyor mu? Aca- ba reaya olmaktan kurtulacak » ya? Sabiha Zekeriya VERELİM Tİ Fakat size bir nasihat: Bu dav kendiniz takip edemezsiniz. Muhaka kak surette bir vekil tutun. Diğer bir dava açarak hakkınızı yeniden talep dahi etmek kabildir. . ğ Eskişehirde Hoşnidiye maballesim. de Bay Halil Yol'a: Vaziyetiniz müşkül, Resmi evrak ol | duğunu yazıyorsunuz, Aksini bilmem ispat edebilecek misiniz, En İyi çare bu meseleyi bu gün hasım olduğunuz karmızla sulhen halletmektir, . Bay Necatiye: Şahitle ispat edemezsiniz. Muhak-' kak surette yazılı vesika ibraz otmg- niz icap eder. . Bayan N. L, M'e: Mahkeme aleyhine boşanma kat vermiş ve ufak çocuğunuzun da ve lâyetini babasına bırakmış. Şimdilik yapılacak hiç birşey yoktur, yazdığınız gibi baba başka bir ka la evlenecek olursa, yeniden mahl meye müracaatle çocuğa sizin di iyi bakabileceğiniz! ispat ile velâyel size verilmesini bir kere talep edebi» lirsiniz. Kati surette hak kazanıp kür zanmıyacağınızı söyliyemem, ğ İsmail Kemal Elbir (istanbul Barosunda Avukat