5 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

———— 5.11.9887 Nasıl doğdu 7? - Nasıl yaşadı ?- Nasıl battı? Demokratlar'a /ttihatçılar Arasında Cerginlik Arttı e Aradan çok geçmeden, fırkanın heğir vasıtası olan (Türkiye) gâze- tesinde, Bezmi Nusret Bey tarafın dan yazılmış olan (Vur. Fakat, dinle...) başlığı altında bir yazı in- tişar etmişti. Zaten demokratları hr palamak için bahane arıyan İttihat çılar, bu yazıdan dolayı ilk darbe- Yi indirmişler.. Türkiye gazetesini bil mliddet tatil ettikten sonra, gazete sahibini de divanı harbe ver mişlerdi, Demokratlarla İttihatçılar prasr da, ilk harp böyle başlamıştı, Ve: her gün şiddetini biraz daha arti” Tarak, korirunç bir hal almıştı. Demokratlar, efkârı umümiyeden kuvvet almak için muhalefete ge mişlerdi. Kendilerini böylece mü- dafaa edebileceklerini zannetmişler di. Itihatçılar ise; İstanbul sokak larında henüiz kurumamış olan (SL Mart) kanlarını gözönünde tuta- Tak, bu muhalefeti söndürmek için giddetle mukabeleye lüzum görmüş derdi. Idarei örfiye, şiddetle devam edi yordu. Divanı harpler, muhalifleri Uzun zeman (Bekirağa bölüğü) ha Pishanesinde yatırdıktan sonra, A- hadolunun muhtelif köşelerine sürü Yordu. Şu hakikati ilâve etmek te Mzımdır ki; hükümet bu hareket- İerile haksızlık etmiyordu, O sırada, İstanbulun ve hattâ, bazı vilâyet merkezlerinin ahvali, çok şayanı dikkatti, (31 Mart) ta, devlet ve milletin geçirdiği buhran, Sarçabuk unutuluvermişti. Muhte- ” yine (muhalefet) perdesi a- unda çoşkunluk göstermektelerdi. « Bu coşkunluğu yapanların ekse- Tİsi yahaner unsurlara mensup ol- dukları gibi, bazı Türkler de, men- İaat temin etmek İçin bunlara âlet Olmaktan çekinmemektelerdi. Istanbul; her an patlamak istida d: gösteren bir volkan gibi için için kaynıyordu, Bu kaynaşmanın en korkunç noktası, Mebusan Meclisin de görünüyordu. Rum, Ermeni, Arap, Arnavut me buslardan bazıları grup grup top- lanmışlardı, Bunlar, kendi milli ga Yelerini ele geçirmiye çalışıyorlardı Ayni zamanda bu gruplar Türk mu halif mebuslarile de birleşmişler; İttihat ve Terakki Cemiyetini de- Virmek; ve sonra da kendi emelle- tie uygun bir hükümet vücude ge- tirmek için âdeta bir blok teşkil et- Mişlerdi. Istanbul, (81 Mart) tan daha bü Yük bir tehlikenin tehdidi altına gir Mişti, Jtihatçılar, şahsi tesirine al danarak, Hareket ordusu kuman- danı (Mahmut Şevket Paşa) yı Harbiye Nezaretine getirmişlerdi. Mahmut Şevket Paşa, tam bir dik İatör gibi hareket ediyor; Istanbul halkını (200 bin süngü) ile tehdide Birişiyor.. fakat bu da tesirini gös- iyordu. Talât Beyin Dahiliye Nezaretine Eelmesi; İttihatçılar aleyhinde çok yük bir bücum vesilesi teşkil et- Mİşti. Bilhassa muhalefet, o tarih- ten itibaren bütün şiddetile başgös ermişti, "Talât Bey, çok temiz ve halisaha Vatan perverliğine, ve bilhassa 8öz Sötünniyen hilsmü niyetine rağ- Men, heniz bu işin ehli değildi. E- Basen kendisi, büyük işler içinde Yetişmemişti. Hattâ, devlet idaresi — kında esaslı bir fikir bile edin- #MİŞti, Sekiz on senelik memuri- Yet hayatını, posta - telgraf idare- e, mütevazi bir vazife başında .. İşte, bu vukufsuzluk ve ei dolayısile; hükümet idare kim olmak liyakatini göste- meka e sebepler dolayısile Arna Cl emea isyan etmişti, Bu isyan, eyle ) ve (Havran) a da sirayet ezemişti.. Anadolu ise, daha hâlâ EN içinde idi, tarafta yer yer çarpışmalar » tişmra başlamıştı. Mizancı devam ediyor. Dökülen kanların mesuliyeti, Ittihatçıların ömuzları- na yükleniyordu.. İttihatçılar ise; bütün bu isyanların, ibtilllerin 88” babıı araştırıp fenalıkları izaleye muktedir olamıyor., Her hâdiseyi, (Kan ve demir) le, dşiddet ve deli- şet siyaseti) ile bastırmıya çelışa- cak kadar gaflet gösteriyordu, Bütün bunlar, (muhalif) lerin €- linde mebzul bir sermaye teşkil e diyordu. Mebusan Meclisınde, (mu halify-ve(muvâfik) “Mebuslar biri birlerine girerek, tokat şakırtıları- na kadar dayanan mücadelelerde de vam ederlerken; muhalif gazeteler de, hükümete - yani, Ittihat ve Te- rakki Cemiyetine - ateş püskürü- yarlardı. Bazı cahil ve müfrit Ittihatçılar, vaziyetin nezaket ve tehlikesini id. râk edemiyorlar; muhalif gazetele. ri susturmak için barbarca ve gu- ursuzca hareketlere basvuruyorlar- dı. Bunlar, yaptıkları hareketlerin ne. ticesini dilişiinmiyerek. gazete mü. vezzilerini dövüyorlar. Gâzete aa. hip ve muharrirlerini ölümle tehdit ediyorlar.. hattâ; - güy8 cemiye- tin (kuvvei kahire) sini göstermek için - Bahçekapı gibi kalabalık bir yerde, ve binlerce halkın gözleri 6- nünde, muharrir Ahmet Smim Be yi öldürmekten. bile çekinmiyorlar. di. (31 Mart) felâketinin, şuursuzca atılan bir kurşundan geldiğini dü. şünmiyen bu müfrit komiteciler, i- kinci bir kurşunun da ayni felâket tekrar edeceğini akıllarından gesi miye lüzum görmüyorlarâ” Fakat o devrin ateşli gencleri, &r- tık ortaya atılmışlardı.. Ne Mah- mut Şevket Paşanın iki yüzbin sün gösüne.. Ne Bekirağa bölüğüsün ru tubetli zindanlarında geçirilecek 2 tıraplı hayata... ne sürgünlere. Ve nede; (Cemiyetin fedajleri) ismi- ni taşımakla mağrur olan; ve # dum öldürmekle cemiyeti yaşat” caklarına kani bulunan cahil ve sürhogların rüveiverlerine ehcmmi- yet vemiyorlardı Bu harsretli gençlerin ekserisi, (Demokrat fırkası) nin bayrağı 8 tında birleşmişlerdi. Zerre .Kaâir perva göstermeden, neşriyatların devam etmektelerdi.. (Türkiye) gar zetesi kapandıktan sonra, (Selâme- ti Umumiye) isminde bir gazete ir- Bu gazeteyi de (Bezmi Nusret Bey) idare ediyor” du. Ayni zamanda, Dektor Temo (1. T.) imzası ile,. Fuat Şükrü Bey (Omer Adil), Abdullah Cevdet Bey de (bir Kürt) Imzalarile yazı Yâ- zıyorlardı. (Şahabettin Süleymen Bey), (Baha Tevfik Bey) gibiozi manın tanmmış genç muharrirleri TAN aaa TEKONOMİ | Permiler Geldi Erzak Fiyatlarında Ucuzluk Bugün Ramazan olduğu için dün akşam geç vakte kadar Balıkpazarm da devamlı alıbverişler olmuştur. Bu senenin ramazanında geçen seneye nazaran erzak fiyatlarında nisbi u- İ cuztuk vardır. Anadolu Için piyasa - dan toptan mal alınmış olmakla be- raber kantariye eşyası üzerinde bak- kallara da bir hayli satışlar Y: mıştır, Yiyecek maddeleri hemen top tan fiyata yakın ve ax farkla satıl. maktadır. Yalnız, et eski pahalılığı. bı muhafıza etmektedir. Balık ücüz dur. Palamutların tanesi beş, kolyos lârm kilesi 15 kurusa verilmekte - dir. Toptan zeytinyağ fiyatlarında 3-5 kuruş düşüklük olduğu halde pe rakende yağlarda bü fark görülme- Murat Bey de dımdan çekinmiyorlardı. iğer muh if gazetelere naza- ran Demokratların neşriyatı mute di) bir lisan ile devam ediyordu. Dr. Temo, fırkanın ilmi ve İçi hadi programını kızıl muhalefetle kirletmek istemiyor; etrafına topla dığı gençlerin reşriyatını. yine bu esas dahilinden taşırmamaya gay- ret gösteriyirdu. (Arkasr var) Dalma iştahsızlıktan bahseden- ler çok bulunur, Bunlardan başka, herkesin iştahi arada, sırada her- hani bir sebepten - meselâ bir ü- zilatüden, uzunca süren bir yorgun luktan - kesilebilir. Bu halde pek goklarımızm yaptığı şey: — Canım yemek istemiyor, sof raya gelmiyeceğim... Demektir, Böyle yapmak evde bu lunan başkalarmı üzerek onların dS istahını kesmek olduğu gibi, sofra” Ya oturmak istemiyenin kendisine de zararlıdır.Çünkü insanm iştahlı ol mazsa, bundan dolayı, yemek yeme mesi, aç kalması lizrmgelmez. Ye mek yaşamak içli bir zarurettir. Yemeye iştah olmaymca aç değil, iştahı aşmak lâzımdır. Iştah dişin dibindedir, diyen ata lar sözünü, artık pek eskimistir, di- Ye, isterseniz, beğenmiyebilirsiniz. Fakat muntazam saatlerde sofraya oturanların iştahları hiç bir vakit | Prime kabul etmek zaruri” ir. Yemek vakitlerinde intizama dal ma riayet etmek, bir kere, medeni- yet alâmetidir. Vâkra, medeniyette ilerilemiş olduldarmı tanıdığımız milletlerin yemek saatleri arasmâz haylica fark vardır, Fakat her me- deni millet kendini alıştırma; oldur Ku saatte mutlaka yemeğe oturur. Çünkü medeniyet intizamla kaim dir, Yemek saati muntazam olma- yınen insanın bütün işleri intizami- nı kaybeder, Sonra da yemek saatlerinde inti- zam iştahın intizammı, hazmin de Yine intizamını ve kolaylığını temin &der, Insan yemek saatinde imtiza- ma alışınca © saatte, iştah açan us vumuz harekete, ifrazatını yapmıya başlar, Mideyle, biltüün hazmi temin edecek olan uzuvlarımız işlerini gör miye hazırlanırlar, Hersey kolayla- şır, herşey yolunda gider. miştir, Sade yağların fiyatları da de #iamomiştir. Beyaz peynir ve kaşerler | 123 kuruş kadar ucuzlamıştır. Türkborcu Birdenbire Yükse di Dün Borsada Türk borcu üzerinde hararetli işler olmuştur. Sabah 1420 liradan başlıyan musmeleler yavaş yâ vaş artmış ve akşama kadar ünitürk 14 80 liraya kadar fırlamıştır. Akşam Paristen gelen telgrafta Ünitürk 225 frank bildirilmiştir. Bunun üzerine fiyat 14,65 lirada kapanmıştır. Bu yükselmenin sebebi; kuponların bu ayın 25 inde frankla, gelecek mar yasta da dolarla ödeneceğine dair Pa rsten gelen haberlerdir. Londra Borsası bir isterlini 147.07 frank, Merkez Bankamızda bir ister- lini 625,5 - 627 kuruş olarak göster- miştir. Arslan çimentosu 11 ilradır. Diğer tahviller üzerinde hiçbir iş ol- İştah İlâçları Arada sırada gelen iştahsızlık, | kederden veya üzüntüden gelse bi le, ona karşı yapılacak en İyi ilâç böyle, yemek vaktinin intizamını bozmıyarak, yine sofraya oturup ye mektir, İştahsızlık bir hastalıktan ileri gelmiş olabilir. O- halde hastalığın, iştahsızlıktan başı ke olümetleri de meydana çıkar. Hastalığı tedavi etmek tabii heki- min öşidir. Fakat iştaherzlik belli başlı bir hastalık olmadan da gelebilir. Böy- lesi, en çok, yemek vakitlerinde im- tizama alışmamış olanlarda görülür. Yasanın iştahı olmayınca sofraya oturmamaya kendini alıştırınca, İş- tah ta ne yapacağını şaşırır. Hiç bir vakit kendini meydana çıkar- maz, Zayıflık modasına uyarak, İ$ tahı varken mümkün olduğu kadar az yemiye çalışanlarda da iştahım nihayet kesildiği vardır. Bu hal fe na bir alâmettir. Artık zayıflama düşüncesini bir tarafa bırakarak, bilâkis, iştahı yeniden açmıya ve ye miye çalışmak lâzımdır. Böyle, sürekli iştahsızlığa karsı da İyi bir çare, hareket etmek, açık havalı yerde yürümektir. Öğle ye- meğini beğenmiyen çocuğun, anne- si kırlara götürdükten sonra dönüş te ayal yemeği akşama iştahla ye- açık havada gezmenin iştah diğini hikâyesini elbette hatırlarsı Biz. O hikâye uydurulmuş olsa da, hakikatini gösterir. Mik sudan başlayıp gittikçe soğu- tarak su dökünmek, duş yapmak ta Kktah açan en İyi vasrtalardandır. İnsan kendisini alıştırmca kışm bi- le, büsbütün soğuk değilse de, hiç vi biraz kırılmış su dökünebi- Deniz havasmmn da ne kadar iyi İştah açtığını İstanbullular pek iyi bilirler, — — —— —— m << —— — Almanyaya Satılan Mallar Şu Günlerde Gönderilecek Almanya ile esaslı işlere başlanmıştır. Türk ma'larınn ithali için ihracat tacirlerimize verilecek olan Alman permi'eri alâkalı tüccarlara gönderilmiştir. İlk gelen birkaç permi Tüccarlarımızın Almanyaya teklif ettikleri ve mukabil teklifler- le anlaştıkları malların gönderilmesine bu hafta başlanacaktır. Sif Hamburg orta cins mallar İçin p————— kilosu 165 — 160 kuruş arasnda angajman yapılmıştır. Daha yüksek tiftik cinsleri için henüz permiler gel memiştir. Fakat, bunların da kalite-| lerine göre fiyatlarının daha yüksek olacağı tabii görülmektedir. Sovyetler de tiftiklerimize alâkalı davranmaktadırlar, Ancak beriüz fi- yatlarnı vermemişlerdir. Almanya- dan gelen haberlere göre, Türk tüf- tikleri Alman sanayiinde Ingiltere ve Amerika tiftiklerinden daba iyi not- lar aldığı için Alman piyasaları Türk mallarını tercih etmektedirler. Tüccarlarımız, Almanyaya gönde tilecek mallar için bankalarımızın ko layık göstereceklerini ve bono mese- İesinin daha basit şekillere sokulüca- ğı ümidini besliyorlar. Sovyetlerin aldığı yapağılar Yerli fabrikalarımız da son günler de kıvırcık yapağısı almıya başlamış yet mümessilliği yapağı için mükave leler yapmakta devam etmektedir. Fi yatlarda bir yenilik yoktur, Fransa için de görüşmeler yapılmaktadır. Dün borsada Sovyetlerin aldığı mal lardan Kilosu 68;10 kuruştan ancak iki yüz bin tonun kaydı yapılmış, di- Zerleri işaret edilmemiştir. “Zahire Piyasasında İyi Satışlar Oluyor Dün piyasamıza altı vagon buğday, üç vagon arpa ile bir vagon çavdar gelmiştir. Piyasa bir kararda devam etmektedir. Bevax mallara ihtiyaç ol duğundan çavdarsız buğdaylar. ça-| buk satılmaktadır. Şehrimizin her gün için yirmi beş vagon buğdaya ih tiyacı vardır, Stok mal bulunduğu için fiyatların şu günlerde yüksele- ceğine pek ihtimal verilmiyor. Yumu sak buğdaylar 5.32 — 6.15, Polatlılar 6,30, çavdar 4,25 kuruştur. Iskele teslimi çuvallı olarak Karabiga mir larmdan 12 bin kilo 4.135 ve Ban- dırma malda 418 kuruştan satıl mıştır, Susam 16,27, kusyemi 765 kuruştur. Bandırma teslimi iki yüz kirk bin k'lo arpa 4,04 — 4.05 kuruş tan müşteri bulmuştur. Dün tabak- hane malı 9066 kilo keçi kit kilosu 325 kuruştan alıcı bulmuştur. Sanayi Birliğinde Dünkü Toplantı Grda imalât ile uğraşan sanayi ev- lerinin mümessilleri, dün Sanayi Bir- liğinde toplanmışlar ve iş bakımın- dan iç talimatnemelerini hazırlamığ” Egede Tütün Alışverişi Çok Canlı Şehrimiz tütüncülük mehafiline ge len haberler, Ege tütün piyasasının birdenbire hararetlendiğini bildirmek tedir, Piyasaya Amerikan şirketleri ile Alman fabrikaları hesabma tütün alan yerli firmalar ve Felemenk şir- keti hep birden girmişlerdir. Bunlari inhisarlar idaresiyle Türk tütün Li- mitet Şirketi takip edince fiyatlar birdenbire yükselmiştir. Egenin nefis tütün yetiştiren Ak hisar, Sındırgı gibi yerlerinde #atis- ar büyük bir süratle inkişaf etmek- tedir. Geçen sene Alman firmaları hese- bna Ege mıntakasından çok fazla tü tiln alınmıştır. Bu sene Almanya ile Zen yeni ticaret anlaşmasında tik tün satışmın, diğer ihraç emtiamıza daha geniş satış imkânı verilerek tah | dit edilmiş olması dolayısiyle bu sene Alman fabrikalarınm Egeden az tü tün alacağı söyleniyordu. Fakat, sop daklkada, Almanların, geçen sene Ol duğu gibi bu sene de Ege tütünterine fazla miktarda alıcı oldukları önla- şılmıştır. Şimdiki halde bütün mmtakağa sa tışlar, köylünün yüzünü güldürecek vaziyettedir. Fiyat 65 — 99 kuruş a- rasındadır. Bu sene, kavü V de tesiriyle küçük Y nefis olarak yetişen Eze tütünlerinin kısa zamanda ve tamamen satılacağı ümit ediliyor, Kliring Hesaplarının Son Vaziyeti Ankara, 4 Iktisat vekiletinden ak dığımız malümata göre, 25-10-1681 tarihinde klring besaplırı ve kredi: li mübayaata ait taahhütleri göste ren hesaplardan blokaj cetveli göyle dir: Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban kasındaki blokajlar: Memleket Avusturya Belçika Bulgaristan Kekoslovakya Estonya Finlandiya mikdar TL lardır. Bütün sanayi mücsseseleri bu talimatnameleri, şehrimizdeki iŞ bü-| Hollanda rosuna vereceklerdir. Iş bürosu, bun- ları tetkik ederek muvafık gördükle- tini tasdik edecektir. Bu suretle İSCİ| yayiçre ile iş verenlerin arasındaki MÜNASE-| Talya betler, kanuna uygun şekilde kontrol Fransa İngiltere Ispanya Isveç Lehistan Macaristan Norveç Romanya Yuroslarya Yunanistan Yekön Zührevi ve cilt hastalıkları vr Hayri Ömer İğleden sonra Beyoğlu Ağı karşısında No 133 Teletan:43585