26 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ey, v Kesi yı | a; Tora eye ik — Minüy “arp aha 'n dn Bl, b Abdi hü > Gelince; AE olan Pikti eklerine, yi olan Medet, bik, Mat Ml et partiye V rayg PAL bi tedir, iseler ğe ve » bu hücumlarmın Fi-| Ma enden ziyade hüküme,| ği U. | Miş Kerim” Bazetesi meşhur mu. İnen yer Bh te Filistin. yollamıştır. iy, AEEipe, 3 la ik, SÖPE, Filistinde hali. | iin *yan görülmektedir. m doğruya tesiri a ğruy | 5 Dana taksim projesine May, rizdrelar, i büy anl Partisine: mensup o- i Kak tip ve bariyle Projeye mu. Rİ izl Vğ Sindy tdlât yapılmasını! Projeye Pali telgrafta, ye- Diy Kalarak, Beş ila e Iı ” hü daya âlemi, Sldağı pg erenin yeni eri, dilere ye ri vr A diğeri Araplara tereniy, hı kalmak, b ti bu üne eğ bu Yahudi, Ve pe eke, ler diğ ü Pistine, lerinden g er Tühteği, ir ini bep, il ta e haklarmda ka- at — AN me; Air Mi tinde bazı viyol N ünl yal noksan ve- : kları 1 görül- iş derik, eKâletinden vila. a & ye EN bir emi N pılan ye irde, hakkın ale, AİN Mey neMurların uzun Vey künye v»de kalmamar ve Bİ tbikinde ge. sara Eazeteleri en zi. Fillstinin üç Yı ayrılan Ve mamur olma, bunlar, tin her ne sekilde tinde | teşekkitltinil Almanya ile kovulan Ya- senedenberi Arap- Mağ yerleşmesi. | €tmektedirler, atanma gelince: Vefd e Mensup olan ga- T vaziyet takınmakta Yürlitmekten içtinap et partilerine Tojeye hücum et. | j aziyet almak için ya-| Mağ anlaşılmaktadır. Sabiti tetkikatta bu- mütalealarmı öğrendik. iktir, bisuuğ. e e > Filistin Yüksek Ku Shyet mutedil bir ta ve Arap menafii. İçin mantıki vasıta 9 kadar çalışacağı. Mam Füze 13 Temmuz 1987 “mil » Arabi gazetesi dün ge.| kayı öğrendi, Bu mmtakalara tak- mamur Pilin, Bu mun makamlar “zareti ve idaresi) Yahudilerin Ketirmeki için gös. li hareketin. garip al Şarka gelen sine tap, #tlenmek ve Filis, ld 9 ta rilmiştir. Arkadaşımız Sabiha Zekeriya Amerikada "TAN,, için tetkiklerine, müşahedelerine de- vam etmektedir. Kısa bir müddet sonra Av- rupa yolile buraya dönecektir. Bayan Sabiha Zekeriya, bugünkü mektubunda Amerikanın içyüzüne “doğrudan doğruya temas ederek zencilerin hayatını ele alıyor, onları anlatıyor. Ve "Amerika zencileri nasıl yaşıyorlar?,, sua- linin cevabını çok etraflı veriyor. NEVYORKTAN : Kör siyah, kadın erkek, çocuk ihtiyar, Afrikadan 20 dolara satım almıp Amerikada 500 dolara satılan esirle- rin torunları, torunlarının torunları geçiyor. Harlemden yukarı şehre, Lenox'a kadar uzanan, | mecliste müzakere edilen antilipç kanununu geçirtmek için nümâyiş ya- zenciler, federal pıyorlar, Yardım bürosunun işsiz zencileri yardımdan mahrum bırakma- sını protesto ediyorlar, 10,000 zenci, Amerikan hürriyet ve demokrasi- si içinde medeni haklardan mah rum 10,000 köle, rengin, bir esaret damgası olmadı- ğını haykırıyor. lar, Önde, göğüsle- rinde yazılı kar- tonlar taşıyan Pi Met'ler o “grevci- ler) geçiyor. Her hanım Üzerin- de siyahinin bir azabı o yazılıdır. Demokrasi, cins, mezhep, trk fars ! tanımaksızın bütün insanlarm müsavatı demektir.,, “Linç, Ameri- kada vahşetin, barbarlığın senbo- lüdür,, “Irk nazariyesi, faşizmin istismar bayrağıdır. “İşsizleri yar dımdan mahrum bırakmak açlığın istilâsı demektir,, “Zenci kurtulu. şunu temin için, siyahiler, beyaz işçilerle birleşiniz,,.... Aku. vılan kırumıklamı, srihi aa. — kakları, meydanları sarıyor. New- Kork sokaklarından siyah esirler geçiyorlar. # enci, Amerikada esareti temsil eder. Evvel zaman İçinde, kırmızı derilileri topraklara miz. raki toprağı işletmek için Avrupa hapisanelerinden getirdik. leri köleler kâfi gelmedi. Afrika gölünde, hurma ağaçlarınm gölge. sinde kurdukları çadırlarda, tabi. atle başbaşa yaşıyan #iyahileri de aslan avlar gibi kementle avlıya, rak, satın alarak bu topraklara ge tirdiler, 1619 senesinin ağustosunda, Vi. ginin'da yerleşen beyaz çiftçilerin “Hazine” isimli gemisi, Amerika topraklarma yirmi köle çıkardı, Zenci esaretinin bu ilk pişdarları, toprağa zincirli köle gibi bağlan. dlar. 1630 da Bahrimuhiti otuz gün otuz gecede geçen “Servet, adlı gemi, büyük bir zenci hamulesile cenup sahillerine yaklaştı. B5 ba. ril rom, 5 baril tütün mukabilinde getirdiler, Esir ticareti, derebey. in en kfrlı ticareti oldu, Bu bir tarihtir, A arar YAZAN: |) Sabiha Zekeriya | A raber dövüştüler... 1776 da İngi- liz hâkimiyetile bereber esaret te kanun olarak kaldırıldı. Virginia topraklarma pamuk ve tütün eken khileva hirivet. hu tirareti durdur mak demekti, Büylik toprak büro- — Jarı İngiliz kaptanlarının yardrmile, Afrikadan Amerikaya esir kaçak- çılığma başladılar. Afrikadan 600 esiri kaçak ola- rak Amerikaya getiren kaptan Homans'n hikâyesi çok fecidir. Amerikan sularında, hükümet ge- milerine rastlıyan kaptanın, ayak- larma zincirler bağlayıp Bahrimu- hite sarkıttığı 600 esir, hâlâ Bah- rimuhitin altında yüzüyorlar, Bu bir tarihtir. Bugün Haziranın 20 si, Seneler. den 1987. Bahrimuhitin altında yü zen esirlerin çocuklarını hâlâ çam ağacına bağlayıp yakıyorlar, T arih bize hâdiselerin men- şeini, ve bir zincir gibi bi ribirine bağlı hâdiselerin, seyrini sebeplerini gösterir. 1619 danberi Amerikada devam eden zehei esa- retinin İlk sebeplerini. derebeylik esaretinde buluruz Bugün zenci hâlâ niçin esirdir? Bu da ayni zin. cirin diğer bir halkasıdır. Ameri- kada burjuva demokrat inkılâbın. dan sonra ticdret, yavaş yavaş bü yük sanayi kuruldu, Toprağa bağ- lanan siyah esir bu defa fabrika larda, beyaz işçiden daha ucuz İs- AMERİKA MEKTUPLARI Amerika zencilerinin Afrikada, esaret altında yaşıyan kardeşleri NEW - YORK'TA SOKAKLA ESİR GECİYOR! RDAN tismar edilen bir köle oldu. Amerikada zenciye karşı göste- rilen ırki münaferet, içtimai ayrı- lık, siyasi müsavatsızlık, iktisadi, harsi gerilik, rengi siyah olduğu için değildir, Eğer böyle olsaydı, buhran senelerinde fabrikalar yük- sek ücret alan beyaz ameleyi kapı dışarı edip, yerine zenci ameleyi almazdı, Siyahiye karşı gösterilen hi minaferet, onu bayramın. Öldün dr bırakıp daha kuvvetle istismar etmek içindir. Linç onu korkutup uyuşturmak içindir. Bugün zenci, bilhassa Müttehit Amerikanm Cenubunda tama men bir esir mevkiindedir. Beyazlarla ayni lokantada ye mek yiyemez. Beyazlarla oay- i , ayni trene binemez. Beyazlarla evlenemez. Zenci, beyaz işçinin ayni İş İçi aldığı icretin nıştını alır. Zenci için mesal saati yoktur, En kötü şerait içinde çalı gir. En kötü evde yaşar. Üzmmilik zenciler srasmda “0 16,3 beyazlar arasında 9 4 tür, Zenciler rey hakkmdan mahrum durlar. Ancak yüksek vergi veren- ler rey verebilenler, beyazlar zen- ciyi Jinç ederler. Cezası yoktur. 1858 denberi 5,000 zenci linç edil miştir. Zenci niçin linç edilir?, unun sebepleri ya komşu bahçeden bir şeftali çal ması, yahut borcunu fnzla yazdığı için efendisine isyanıdır. Adi birer mahkeme vakası olan suçlar, top- rak sahipleri ve hükümet memür- larının teşebbüsile cezalandırılır. Bugüne kadar zencilerin orga- Bugün haziranm yirmisi, seneler. den 1937. Amerikaya gelen ilk | 20 esirin torunları 14 mellyondur. | NewYork sokaklarında hilâ bi, riyet diye bağırıyorlar. vvel zaman içinde Afrika E gölünden getirilen esirler, Cenuhi Amerikanm “Siyah Kemer” | dedikleri mıntakaya hakikaten &i- yah bir kemer gibi yayıldılar. Top» rak eşildi, toprak ekildi, toprak ye , gerdi, mülikâneler, sivri damlı, ar- İ düvaz döşeli kâşâneler birinin : başları üstünde yükseldi. “Hazine, ; ve “Servet” in Afrika çölllerinden ge | tirdiği tohum feyizli bir mahsul ! verdi j ! | | 1808 de Amerika Esas Teşkilât Kanununu yazan kanunşinaslar “Esir ithali (o serbestir, meclisin bunu menetmek hakkı yoktur, kaydini ilâveyi unutmadılar... Çün kü Amerikan servet ve refahı, bü esirlere dayanırdr. İngiliz emperya- lizmine baş kaldıran koloni tabur- ! larında, #iyahiler de beyazlarla be- Eki e iki erkekle evli bir kadmı görüyoruz. Geçenlerde Şikago | mahkemelerine düşen bu dava, halk arasnda büyük bir heyecan uyandır | iki kocasını da biribirinden habersiz idare et- | iiştır. Kadm, uzun seneler, miye muvaffak olmuştur, İki Kocalı Bir Kadın “3 nize olmaması, toprak sahiplerine, büylik sanayicilere bunları daha kolaylıkla istismar imkânını veri- yordu. Bugün şuurlanan yeni ne- gil, zenci kurtuluşunun birinci esası teşkilâtlar altında * toplanmak, ve ayni smıf şuuruna sahip beyaz laris ayni ünyonlar içinde müca. dele etmek olduğunu anlamıştır, Zencileri teşkilâtlandıran — iki ünyon vardır, Bunlardan biri A. T. L. Amerikan amele birliği, diğe- Ti C. L O sanayi amelesini teşki- latlandırma komitesi, oAmerikan amele birliği zencinin tam müsa- valına taraftar olmadığı için, 7en- ciler Kütle halinde C. L O, ünyon- larma iltihak etmektedirler, enci karşı yapılan mezali.. Z me düşman, halk ve bükümet arasında da büyük taraftarlar var, dır. Şimdi federal mecliste anti- ji akere edilirken bir çok mebuslar, senatörler bu ka nunun geçmesi için uğraşıyorlar. Zenci kurtülüşü için ön kuvvetli çalışan Komünist fırkasıdır. Irk ayrıldığını kaldıran, hür insana, ol- duğu gibi zenciye de müsavi insan hakkı veren Sovyet Rusyaya kar şi zenciler arasinda büyük bir sem- pati vardır, Hattâ Amerikadan 2i- yade Sovyet Rusyayı kendile ring vatan biliyorlar ve Sovyet bir Amerikanm hasretini çekiyorlar. Zencilere hak verilmesinin en büyük muhalifleri, Cümhuriyet fırkası, Liberiy demokratları, ve burjuva matbuatıdır. Zencilerin ünyonlardan * başka haklarımı müdafaa için teşkil ettik- leri birçok cemiyetleri vardır. Si- yah tekin haklarını müdafaa cemi» yeti bunların başında gelir. Ba cp- miyet zenci ve beyazlandan müte- şekkildir. Amerikada gençler, he- men de umumiyetle bincin ve irk ayrılığının aleyhindedirler. Şimdi federal mecliste müzakere edilen | enti dinç kanununu geçirtmek için; Amerikan gençleri, ileri teşkilât. lar, siyahilerle beraber mücadele ediyorlar . e garip bir tesadüftür ki, antilinç kanununun mü- zükere edildiği bu haftanın içinde cenupta Roosevelt kasabasında. iki zenci feci bir gekilde linç edildiler. Bu linci seyreden bir Amerikalı hikâyeyi şöylece anlatıyor: JBİR DİLEK B. Şükrü Kaya'ya Açık Mektup Şu satırları, Ankarada çıkan Ar Mecmuasında okuduk ve buraya al. dık: Türkiyede sanat buhranı var mı- dır? Resim ve heykoltraşlığın bizde» ki revaçsızlığından kim mesuldür?, Ar mecmuasınn, tebarüz ettiril. mesine yardım etmekle yaptığı İlk hizmet bizce bu olmuştur. Bu mecmuanın plâstik sanatlar bakkında açtığı anketle âbideler me, selesi hakkındaki suallerine verilen cevaplar da gün gibi göstermiştir ki, sanat sahasında İster buhran deyi. niz, ister başka bir isim veriniz, bü- yük bir çalkanma, kaynaşma, hat. ta, bilmem tâbir caiz görülür mü— bocalama mevcuttur. Bu kaynaşma. nın, bir “istihale,, olduğunun müna- kaşa edilebileceğini teslim etmekle beraber, hiçbir zaman “hamle,, diye- meyiz. Tarih, Cümhuriyet rejiminin bütün sahalardaki başarılarmı em. salsiz bir “elan,, olarak kaydedecek. tir. Sultanlar rejiminde kaybedilen za. manı pek az bir zamanda telâfiye meebur olan Cümhuriyet rejimi, hiç- bir sahada hiçbir işin diğerinden da- ha az ehemmiyetli olmadığmı pek tabii olarak görmüş ve işte bu suret. le de baş döndürücü süratler yurdu olan Amerikanın yine baş dön. dürücü (Oerant Orekorunu kır. mış olan şimdiki UReisinin dahi hayranlığını celbedecek bir hızla her sahada birden faaliyete geçmiştir. Bunun içindir ki, on sene gibi millet. ler tarihinde bir dakikayı bile fade etmiyecek derecede küçük olan bir zaman zarfmda bütün bu sahalarda başarılan işler en menfi ruhların bile teslim edeceği kadar muazzam İken, yalnız sanat sahasmda, bir “istihale,, ismini vermekte bile tereddüt etti, imiz, bu “hamle,, sizlik sebeplerinin mesul ve salâhiyettar devlet adam- ları tarafından araştırılması zamanı» um artık geldiğine kani bulunuyo. ruz, Dev adımı ile ilerliyen diğer saha. lardaki başarılar yanında sonat sa, hasındaki bu durgunluğu, bu karar- sızlığı, Türkün sanattaki kabiliyetini inkâra kallışacaklara bir teselli ve- silesi, bir istinat noktası olarak ver. memeliyiz. Bir taraftan, Türkün tarihi biyik sanat eserlerini muazzam fedakâr, hklarla meydana çıkararak bütün dünyanın gözü önüne sererken, diğer taraftan bugünkü Türk çocuğunun ayni kabiliyete varis olduğunu, ara. da gezen mahdut bir taassup ve w- yuşukluk devresinin bu cevherden hiçbir şey eksiltmemiş olduğunu da onlara göstermeliyiz. Radyoda her gün çiftetelli çalmdı. Zı için müzik kabiliyetimizi; resim, den anlar gibi görünen ve öyle geçi, nen söz ve mevki sahibi kimseler yalnız fotoğraf taklidi eserleri beğen diği ve buna mukabil bir kısım res. samlarımız da, ya kolay olduğundan yahut ta kimse anlamadığından do- layı, tamamen gayritabii, gayribeşe- ri birtakım çizgi ve renk halitaları yapmakta ısrar ettikleri için resim kabiliyetimizi, ve nihayet, ancak ya, bancı heykeltraşlara verecek kadar paramız olmadığı zaman kendi sa. Yeni Umumi Helâlar “Siyah gömlekli iki adam, ayak ları zincirli iki zenciyi çam ağacı nm önüne getirdi. Zencileri ağaca bağladılar, Manzarayı zevkle sey- reden çiftçiler, başta muhtar Ol- mak üzere lincin çabuk bitirilme- si için acele ediyorlardı. Siyah gömlekli iki adam ağaçların altıma yığılan çalıları ateşlediler, Mavi a- lev, siyahilerin bacaklarını yaladı. Yanık kokusu Missisipi nehrinin ö- tesine kadar duyuluyordu. Siyahi» lerin ölüm azabı dağlara aksedi. yordu. Çocuklar, başlarmı anaları. nın etekleri arasına sakladılar. Ya- nanlârın acı seslerile, çocukların feryadı biribirine karıştı. Linci zevkle seyredenler, bu feryadın, bir günah itirafı olduğunu söylü- yorlardı. Alevler artık siyahilerin omuzlarını kavuruyordu. Çam 8- Zacınm eteklerinde yanık etli is. Yaptırılacak Şehrimizin muhtelif yerlerinde ye- niden umumi belâlar yaptırılmasına karar verilmişti. Bu helâların nere. lerde yapılması icap ettiği hakkın daki tetkikler bitmiştir. Bu tetkikle re göre, bütün İstanbul halkının he- lâ ihtiyacını temin için kaç helâya ihtiyaç varsa bunlar üç yıla taksim edilecek ve ber sene Üçte biri inşa 0. lunacaktır. Bu suretle şehirde üç se- ne sonra lüzumu kadar umumi belâ bulunacaktır. kelet ve toprağım üzerinde bir a- vuç kül kaldı, New.York sokaklarmdan geçen esirler, işte bu zulmü, muazzam Amerikan hüriyet ve demokrasisi içinde vatandaş bir ırka karşı iş- lenen bu cinayeti protesto ediyor- lar,