8 Haziran 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— s.6:037 TAN Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI r Ahmet Emin YALMAN YAN ın hedefi: Haberde, fi-| irde, her şeyde temiz, dü- #t, samimi olmak, karin! etesi olmıya çalışmaktır. m | GUNUN MESELELERİ | Bomberg'in 5 Roma Seyahati Alman Harbiye Nazırı Blomberg İ. üye dolaşıyor ve Mussolini omi. üzerinde tesir yapmak (için geleni yapıyor. İtalyan ordu manmasma Alman Harbiye Na. ŞA önünde muhteşem resmi ge. ? yaptırılıyor. iya Avrupa siyaset sahasında Man kalmış gibidir, Ne bahasına | bağa olsun Almanyayı (kendisine vii nak, ve İngiltereye karşı kuv. Ni cephe almak arzusundadır. iy bir taraftan İngiltereye N cephe almak istemediği, diğer ağn İtalyan ordusuna gtivenma. tay İtalya ile dostluğunu bir it. & kadar götürmlyor. Halbuki ng Kurn dostluk İtalyayı tatmin d Yor. İtalya Avusturyayı, Ma. iki anı, ve Balkanları elden kaçır. | an sonra hiç olmazsa Almanyaj .— sıkıya bağlanmak O istiyor! y, temin için de Almanyaya orda ma, çranmasmın ihmal edilemiye. y kuvvet olduğunu göstermi. İste bugünlerde Alman azırı öntinde Italyan ordu Sam m yaptığı resmi geçi mânası budur. akat Almanya henüz karar vere. Mazi vaziyette değildir. e Çünkü air ve Paris toplantıları, Mx ere — Fransa ve Sovyet Rus. b raşmda daha kuvvetli bir an.| hu husulüne yardım etmiştir. Bu| ” ram Orta Avrupa ile Balkanla. a kazanmak için yeniden © faali he İntaç etmiştir. Şimdi gerek Tuna ve gerek Balkan By etlerinde kuvvetle faaliyete k, “btir. Bu sayede bir © müddef mukadderatına © terkedilen kendini toplamıya v rat devletlerle birlesme yolu. | Sirmiye imkân bulmuştur. a, pray telâşa düşüren birazda ikattir. İspanyada . . eni Vaziyet ya Panyal harbinin doğurduğu si, Meseleler tabli mecrasını takip Tayin İspanya hükümeti, dahili fr sona erdirmek için, büyük Miklarin meşguldür. İşi, Panya hükümeti, harbi bitirmek Bam bir kuvvete ihtiyaç oldu. iy « anlamış ve aylardanberi 300 e kişilik büyük bir ordu hazırlamı. dap lanmıştır. Bu ordu bir iki ay. üçe talim ve terbiye görmekte. Ye 15 Hazirandan itibaren cephe. » * sevkedilecektir. vi, Bu kuvvet harp girdikten sonra hükümet. bir taarruza girmek ta. Mvurundadır. O vakit harp az za. yanda kati safhasma girecek ve| "ki de dahili kavga yaz bitmeden F . en Doktoru bir Türk Kızı bul Üniversitesinin fen fa. , inde Nüzhet Toydemir adımda üç, Kürk kızı ilk defa olarak fen Toy or ümvanmı almıştır. Nüzhet ak irin mevzuu © astronomiye İöay Türk kızmın felsefe veya ede. | t faktiltelerinde doktor olması Yakın gelir. Fakat daha düne * üniversiteye girmeli hakkımı ta. olmıyan Türk kıznm bugün fen h,, Ütesinden beynelmilel bir mevzu a, TİNde tez yaparak doktorluk tn. ME kazanması, sevinilecek bir disedir. Türk kadınım yüksek İliyetini bundan daha iyi ispat “en bir vesika olamaz. maa a amaa Tayyarenin Enkazı Bulundu big york, 7 (A.A) — Alpine'den ay yolcu olduğu iz hi Yan bir turist tayyaresi Utah Yetinin gayri meskün dağlık bir Besinde parçalanmış olarak bulun- Yili, bö Yenidünya Yolundan Eskidünyaya Mektuplar OUEEN MARY'NIN BA / 4 Yazan; | | Sabiha Zekeriya ? BİN BİR YOLCUSU icen Mary, sadece > 80,573 tonluk, 1200 kadem uzunlukta, 234 ka- dem yükseklikte bir gemi, veya Jurbo « Generators'ları 150,000 kişilik bir şehrin u- mum tenviratına kâfi gelecek elektrik enerjisine, 4,000 mil kablo cereyanına sahip, yir- minci asır medeniyetinin bir makine nümunesi döğildir. Gucen Mary, “en ltika bir otelde dun saraymdaki renk en büyük veya bi renk si meydana getirdiği dekorasyonları, muhtelif ssansörleri, yazlık, kışlık bahçeleri, kütüphaneleri, barları çocuk yuvaları, sahnesi, sineması, tenis kortu, güzellik salonları, haz tahanesi, seyahat acenteleri, ban - kası, yüzme havuzu, jimnasyumu, günlük gazetesi, her nevi dükkân- Tarı, ticarethaneleri ile küçücük bir şehir de değildir. Gusen Mary, müstemlekelerini koltuğunun eltma almış, Bahri Mu hite süzülmüş, İngiliz imparator- luğunun bir küçük #ümunesidir... irinci, ikinci, üçüncü mev - kiler, bu İmparatorluk dahi lindekei insanlarm maddi kıymet de recelerini, bu mevkilerde hâkim 0- lan ruh ta, İngilizlerin kolonilerin€, ve Anglo 'Sakson olmıyan ırklara kargı duydukları gürür ve azameti temsil eder. Birinci mevki, hususi kapatılmış Pelerile, en muhteğem tuvalet- lerile bir asslet eliketinin arkasi- na saklanan, başları göklerde &9- zen İngiliz aristokrasisinin, maji- telefon ahizesi elinde, New-York'ta Woolword Bulldins” deki müessesesine emirler veren Amerikan milyonerlerinin iş bor- sasıdır. İkinci mevki, İngiliz, Amerikan küçük burjuvazisini, hasta Avru- padan kaçan muhtelif milletlerin melcelerini, avantüre çıkmış İngi- liz, Amerikan ledilerini ticaret için Bahri Muhiti aşan ikinci sınıf tile- carları temsil eder. Üçüncü sut, işsizlikten kaçan dünya proleteryası, İspanyol Al- man, muhtelif milletlerin muhacir- Terile doludur. Bunun içindir ki, Gucen Mary haş metli bir vapur olarak değil, Av- rupadan Amerikaya naklettiği in- sanlar itibarile enteresandır. Birinci mevkiin aristokrasisi biz den o kadar ayrıdır ki, biz ancak müayyen , zamanlarda, muayyen yerlerini görmek fırsatma sahi- biz... Beni alâkadar eden de orası değildir. İkinci mevki yolcularm ekseriye tini Almanyadan Amerikaya hicret eden yahudiler, Faşizm diktatöra- sından kaçan Almanlar, (Çekoslo- vakyadı açan yahudiler, Avus » turyada yıkılan müesseseleri uzerin de aç kalan küçük tüccarlar, Hin- distandan, Habeşistandan, Çinden, dünyanın her tarafından kaçan en tellektileller teşkil eder. Imanyadan Amerikaya hic» et eden bir Yahudi profe- sörile konuşuyorum, — Almanya... Dünyanm, birinci smıf kültürüne sahip Almanya, ar tık bir efsanedir, Dünyanın hiç bir devrinde, ilim bu kadar tehzil edil. memiştir. Bağı geri milletlerin ilim namma en koyu şövenizm ha- Teketle-ini güttüğünü biliriz... Fa- kat geri memleketlerin İl gösterdikleri bu h tsizliğin, u- mum içtimai mekanizmalarile bir âhenk teşkil ettiğini de bildiğimiz için sadece acırdı! Fakat Al manya, teknikte, medeniyette, kül- tlir âleminde birinci Tol oynamış Dir memlekettir. Bütün felsefe âle- minin en büyük dehaları bu mem- lekette yetişti. Neron Romayı na- Sıl vahşi bir hırsla yakmışsa, Fa- şizm 'de bizim bu büyük Abideleri- mizi terör bombalarile tariümar et- ti... Faşizm sadece, kolonilerden mahrum bir Almanya içinde büyük | endüstri kârlarını kaybeden bir â- VUŞ sermayedarın saltanatından başka birşey değildir... Öyle bir s8! tanat ki, Tasi, İntanlık hakları, engizisyon devrindeki işkencelerle boğulmuş ve Susturulmuştur. F aşizm, Almanyaya refah ve #tadet te getirmemiştir. E- vet, bir küçük ekalliyet müref - fehtir.. Fakat Almanya... Al - manyanm yalnız süslü sokaklarını, Tefah ve saadet saçan ön ceph: Dİ değil, arka cephesini görmek lâzım, Şu Gucen Mary'nin içinde büyücek bir ekseriyet teşkil öden yahudiler, hattâ işsiz Almanlar, Amerikaya bir parça ekmek, Ve bol hürriyet havası yutmak için gidiyoruz... Hürriyet, insanların hiç bir asırda feda edemiyecekleri bu İkinci canımızı bulmak için gi- diyoruz. Hele bir entellektüel için hayat, yüzde on ekmek, yüzde dok san hürriyettir. Çucen Mary'nin yolcuları arasın da €peyce bir yekün tutan Çek- oslovaklar da var, Çekoslovakya- dan hicret eden yahtdiler, Faşizm provokasyonile memlekette uya | nan antİsemist cereyanlardan mü- teessir... Çekoslovaklar niçin kaçı: yor?.... Bir genç bu sualin de cö- inde hürriyet, demok- | ARASINDA yabmı verdi: — Çekoslovakya bugün merkezi Av. rupann çok dikka. te değer yeridir. Bosyal cereyan bi- zim memleketi - mizde çok kuvvet idir, Biz Al- manyn İle Sovyet Rusya arasında bir hudut teşkil ediyoruz. Halkın büyük bir ekseriyeti, gençler, içti- rriyet ve adalet prensipleri- ne sıkı sıkıya bağlıyız.. Almanya, ilk fırsatta topruklarımıza girecek tir, Hükümet bütün (bu tehlikelere kazşı, Çekoslovakyanın kapısını Fa şizme. açıyor... Gençler, Almanya. da olduğu gibi Concentratlon kamp larında nöbet bekliyorlar... Ben gi- yaben on beş seneye mahkümum... Yanımdakiler de hep terörden ka- çiyorları.,, Çuccn Mary, Bahri Muhitin dağ Bibi dalgalarmı aşarak “ilerliyor... Avrupanm hürriyet ve ekmek has- retini urmak için, memleket» lerinden kaçan hürriyet âşıklarını, Bahri Muhitin ötesine naklediyor... MERE KEREM MEAEAİ EM Çocuklarımız Ne yapacaklar? Dersler kesildi. Mektepler tatil. Ve mektepler tatil olun. €a on binlerce ilkmektep çocuğu evine döner. Bunlardan pek çoğu artık oyunsuz, ve eğlencesizdir. İlkmektep bizde çocuğun ilk tahsil ve ilk terbiyesinden başka masum eğlen- celerini, oyunlarını da temin eder. Halbuki eve dönen ço- cuk mektep arkadaşlarından, yani hergünkü oyun arkadaş- larından uzak kalır. Girdi z > 5 E , Dersler kesilip mektepler tut! olunca eve dönen on bin- lerce çocuktan pek çoğu sıcak yaz günlerini sokaklarda ğ geçirmek vaziyetile karşılaşıyorlar. Hele evinde oyun ar- g kadaşı olmıyan, bahçesi bulunmıyan çocuk, komşu çocuk. larile oyun ihtiyacını tatmin için kendini sokağa atıyor. Sokak tozludur, Sokak mikropludur. Sokak, çocuk ter- E biyesinin reddettiği aykırı şartlarla doludur. Sokak, çocu- i ğun sıhhi büyüme şartlarından hiçbirine sahip değildir. O z z : halde ne yapmalı ki?.. Dersler kesilip mektepler tatil olunca ilk düşüncemiz ço- cuğu sokak çocuğu olmaktan kurtarmak için neler yap- mak lâzım geliyorsa onu derhal yapmalıyız. Hiç olmazsa her mahallede bir çocuk bahçesi kurmalıyız. İlkmektepler- den bazılarını tatil günlerinde de çocuklara açık bulun- durmalıyız ve muallimler çok sevdikleri talebelerile tatil günlerinde de beraber bulunmalıdırlar, Hulâsa çocuk, ter- biyenin okşıyan elleri arasından hiçbir zaman uzak kal. mamalıdır. V apurda küçük bir ekelliyet olarak Balkanlılar da var. Rum, Sirp, Bulgar, Rumen vesair Balkanlılar çok vakur... Konuşur- ken etraflarma bakıyor, kulak di liyorlar, sonra emniyetli bir lisan- la: — Biz ticaret için gidiyoruz. Memlekette herşey iyi, herşey mü- kemmeldir. N © bir zamanki gürültüler, partiler... Az daha biri- birimizin başmı yiyorduk... Oh şim ka, ne kavga... Her iş yo- luna girdi, ticaretlerimiz dizeldi. Şimdi bir tek fırka, bir tek ses var... Bizim için bundan başka kurtuluş çaresi de yoktur Vapur içinde memnun yalmız bunlara rastgel. dim. Coronation'dan dönen İngilizler de memnun.. Fakat onları Balkan- rlâ kıyas etmek istemiyorum. n dekorasyon gürültülerine, nümayişlerine bakarak değil, fakat demokrasiden fedakârlık yapma « mak şartile, memleketteki dahili mücadeleleri müsamahakâr bir ka- fa ile kabul eden bu milleti daha başka bir gözle görmek ve daha i Ut tahlil etmek lâzmgeliyor. Bir İngilize göre : — Faşizm, İngiliz topraklarma BB 8) Gİ) ME EEE EA PERSAN SAAB OAA ANE A DOO UEAAA ABEL ADO 0OUA0 BAUEEUEUT DABBE UOADA LARDA ASEDERA ASMAN Üniversite Röportajımız Münasebetile Tıp Talebesinden Matbaamıza Gelen Bir Mektup Dün Profesör Nissenle bir görüşme mizi neşrettik. Yazımızda anlattığımız gibi, Profe. sör Nissen, neşredilmek üzere bize hiçbir şey söylememişti. Umumi bir surette tenevvür etmemiz için kendi. sine sualler sormuş ve cevaplar al. miştık. Fakat ecnebi bir cerrahi pro. fesörlinden bahsedilince söz sahibinin kim olduğu nasıl olsa belli olduğu için yazığa isim zikretmek mesuliye, tini tzerimize aldık. Profesörün, talebemizin zeki kav rayışlı olmakla beraber umumi ma. lümatında noksanlar bulunduğu hak kında söylediği bir söz Tıp Fakülte sinin bir kısım talebesi arasında tees sür uyandırmıştır. Dün ma''aamıza iki genç müracaat etti. Aşağıdaki mektubu neşretmemizi istediler, Bu mektubu neşrediyoruz. Fakat şunu ilâve etmek isteriz ki Nissenin sözlerinden y irk talebesi hakkında sevgi do. lu bir lisan kullanmıştır. Urnu Ihmattaki nok: şahsi değil, sistem kastedilmiştir. Bu. gün hepimiz biliyoruz ki lise prog. ramlarımız derslerle çok yüklüdür Dersler bukadar çok olunca bi ni sathi kalmıya mahkümdur. Bu nok, san da tamamile anlaşılmıştır. Maa, rif Vekâleti, Türk orta mektebini ve lisesini hepimizin gönlümüzün istedi, ği seviyeye çıkarmak için esaslı ha zırlıklarla uğraşmaktadır. Bizim bir hatamız yüzünden Pro fesör Nissenle talebesi arasma kil, çük ve geçici bile olsa bir küskünlüğ duygusu girdiğinden dolayı çok mü, teessiriz. Her iki taraftan özür dile, riz. Matbaamıza gelen mektup aynen şudur: “Cerrahi Profesörümlüz Nissenin gazetenizde bir mülâkatı çıkmıştır. Bu mülikatta Türk talebesinin zekâ ve kavrayış sahibi olduğu söylenmek. le beraber umumi malümatının nok. san olduğundan bahsedilmiştir. Bu söz birçoklarımızı müteessir etmiş tir. Tıp Fakültesine girmek için hi. | kümetce konulan sartlar nelerse he. pimiz bunları tatmin etmis bulunu yoruz.. Lise İmtihanlarını, olgunluk İlmtihanmı, sömestr imtihanları nu, vaffakıyetle geçirdik. Her stimre icin. de olduğu gibi Tıp Fakültesindeki ta, İlebe zilmresi içinde de elbette kuv, İ vetliler ve zayıflar vardır. Bir pro. fesörümüzün umumi malâmat noksa. mından bahsederken herkesi birden kasteder yolda bir llsan kullanma, masmı ve vasati bir tıp talebesinde dersleri takibe kâfi bilgi ve alâka bu. Tanduğunu kabul ve tasdik etmesini beklerdik. Bu teessiiriimüizün İzharı, na vasıta olmanızı birçok arkadaşla, rmız namına dileriz.,, basamaz... O kadar ağır bir vergi- ye tâbidir ki, bütün ülkesini, impa- ratorluğunu satsa, bu bedeli ğdeye mez İngilize göre, bütün dünya, bü- tin dahili kavgalarmı kenara bıra karak bir tek tehlikeye göğüs ger meğe mecburdur. Faşizm... Her - hangi sınıfa mensup İngiliz ve Fran #zia konuşursanız konuşun, bu İ cevabı alırsınız. Hürriyet, ve de- mokrasiyi kurtarmak lâzım. (İkinci mektubu yine bu sütunları da Cumartesi günü okuyacaksınız.) Tramvay Şirketinin Yeni Çıkardığı Arabalar Tramvay şirketi yeni sistem araba» lar hakkında belediye ile mlsakereye İ girişmiştir. Şirket, yeni araBalardan beş tanesini tamamlamış, sefere çi - karmıştır. Bu arabaları, Harbiye — Fatih hattında işletmek ve buradan tasarruf edeceği arabaları Maçka ve Kurtuluşa tahsis etme karzusunda - dır, Şirket yakmda sefere çıkartacağı arabaları Harbiye, Taksim ve Galata. saray, Tepebaşı gibi dört mühim is » tasyonda durak yaptırmak şartile Harbiye - Fatih hattında işletmek i- çin izin İstemiştir.