29 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

edefi: Haberde, fi- seyde temiz, dü- olmak, karin İN a Büyük di 11) l Mi Vekillerin tasavvur ve tamamen anlatmıya imkân a esat Vekilinin, memleke. VE altında bulunan ser. t Meydana çıkarmak için sar. iyeti pek muhtasar olarak » Ona rağmen devletin mem. Parma rcut petrolleri meydana erimi İçin nasıl çalıştığını, sahil yapmak için nasıl Hik 7 kin , ihracatımızı arttırmak ayarlar aldığını öğrenmiş bu- Nar, İrmiy mak insanı heyecana Mene 1, “© kâfidir. Nafra Vekâleti bu Tae İşlerine 31 milyon lira sar. bitin suz Atağı yukarı memleketin #abıt ve rabıt altına air. Veri Yozanların tahribatma son Vit Milyonlarca hektar o müm- çin tertibat almış, müte. > 15, teşkilât yapıl. aha v, > yi şimdi bir de yol 'apmıştır. Devlet şimendi- Mağ Yanında, birde yol giva-| da v yöneler deği, A az l dâde VTUPpA,. ak Papa Betik beton yollar o- Mo it Vekâleti bize köylüyü na. a acağını anlatıyor. Ve bunu oği yapmıya, haki. kia ylmy lüzum görmüyor, Ha- ün çıplaklığı ile görüyor ve| BR aletin Tun gartlarına Ye, hususi tedbirleri bildiri. ya Meclis müzakereleri, bize “tiniy >Apıcılık ve kuruculuk siya. DE önünde açılıp gösteril. Bütüy, Vesile teşkil etmiştir. tv a ekletler büyük projelerle, Fİ; fi fi il fi İMSiZ Kültüründen | m | Müş y, Et metu F kültii- ün a a bize Fransız mecmunla. li ve ciddi ve enteresan maka- terclime edip gazetemize tu soruyor. Eve e rucumuz İngilizce, Alman. ii bilseydi, bu defa da bize Run Alman mecmunalarında Yap “ymetii yanlara situnlarımız- Maç iğimizen dolayı şikâ- dep yağa bir gazete bütün dünya Ming sütunlarma geçirecek ka. " biçki, Ye bilyük değildir. Dünya. | Düz seteel, mecmualarda çi) Sütunlarma geçirmez. da dünya Fransadan ibaret N Dünyayı yalnız Fransız ktil. İnsanı hataya düm UYucumuza biraz da diğer Sıkan yazıları okumasını TN F | Şale. Sanayii İçin | ne iyı nacak Tedbirler ln © İiçieriik sanayiinin inki- Mai Elbi tedbirler alınması e Ğİ hakkında Ticaret Oda ağı tetkikler neticelenmiş- ie, u Vekâlete gönder. İzmite davasmda bulunmak Üzere gidip gelmekten bıkan Hüseyin Cahit nihayet, dava- nın uzayıp gitmesine sebep o. lan avukatlara ve avukatlığa isyan ediyor. “Yedi Gün,, mec- muasının son çıkan ntishasm. da avukatlar ve avukatlığn kaldırılması lâzım olduğunu iddia ediyor. “Sosyetenin içinden, adalet cihazmdan avukatları çıkar- sak, avukatlığı kaldırsak ne olar?,, Diye kendi kendine bir sual soruyor ve bu suale şu suretle cevap veriyor: “Hemcinsinizden biriyle ih. tilâfımız olabilir, Bumu hallet. mek için mahkemeye gidersi- niz, Derken, hâkim ile aranıza avukat denilen bir meslek &- damı karışır. Onun işi ne ora. Taranan TAN da? Siz söz söylemek kabiliye- tinden mahrum musunuz? Yoksa hâkimler mi lâkırdı an, lamazlar? Alelüde, kendi dilimizle ko- muştuğumuz zaman bir tereli, man arar mıyız? Şu halde, en derin bahisleri kendi aramız. da bülbül gibi konuşup hallet. tiğimiz muhakkak iken, neden mahkeme huzuruna çıkınca eski Babihli dilsizlerine dönü- yoruz da meramımızı İfade için başka birine muhtaç olu. yoruz? Kanunları bilmediğimiz için mi? Peki, kanunları, diyelim ki, bilmeyiz. “Diyelim ki,, de- gil ya, gerçekten | bilmeyiz. Hattâ, bazı frenk memleketle. rinde, yapanlar da farkında değildirler derler. Biz bilmi- yorsak, Hükimlerin de kanun. ları bilmediklerini kimse iddi- aya cesaret edemez. Biz hâki, min karşısına çıkar, derdimiz ne İse anlatırız. Hâkim de ka- nunun icabına göre davamızı fasleder, Olur biter. Bütün bu işlerde bir yabancıya neden yer olsun? Avukatlara ve Avukatlıga çatıyor “Kanımları bildikleri | için mi? Ben mahkemelerdeen yüksek hukuk üstatlarını din. ledikçe, avukatların kanun ku- Susunda bizlerden çok cahil ol.. duğuna (man getirdim. İster, Beniz, siz de bu tecrübeyi yapı. nır, birkaç gün bir mahkeme salonuna sokulabilmek için zahmete katıanmız. “İşte en maruf bir Üstat, si. ze büyük bir talâkatle kanun. lardan bahsediyor. Onun vu. kufuna, dirayetine, düşüncele.. rindeki isabete hayran kalı- yorsunuz. Fakat setle etmeyi. niz, işte karşısında Şimdi baş. ka bir üstat söz söylüyor. A, man yarabbi, biraz evvelki üs. tat meğer ne cahil şeymiş! İs. tinat ettiği kanun fıkralarmın daha mânasmı bile anlama, mış... Şimdi bu ikinci üstat o. Dun bütün söylediklerini yine kanuna, mantıka, emsale İsti- Bat ederek çürütlüyor. “Herhalde bunların bir ta. nesi, demek ki sizin, benim ka. dar cahil, Acaba hangisi? Fa. kat meslekleri kanın ve hü- v8 | 7 İ ingilterenin Yeni Basvekili "ava ..mandanhari Başvekilliğin eşiğinde duran İngiltere Maliye Nazırı Mister Newille Chamberlain artık bu mühim mevkie yük- selmiş bulunuyor. Babası da, kısa bir zaman önce ölen ye- ğenide bu yüksek mevkie namzet oldukları halde talih- leri kendilerine yardım etme. mişti, Mister Chamberlain, gösteriş a damı değildir. Şahsiyeti ddeta kus rudur. Söz söylerken, babası gibi, dalma hakikatle yüzyüze kalmak is ter ve sözünü belâgat oyunlarilş İ süslemekten çekinir. Sesi de, sözü İ gibi, nağmelerin âhenginden ve ta- dından mahrumdur. Fakat şahsiye- ti de, sözü de itimat telkin eder. Evet, dediği zaman, kelimeyi tam mânesile kullandığına emin olabi - lirsiniz. Dimağının hareketi, sürat- li değildir. Fakat sağlamdır. Loyd Corç veya Çurçil gibi parlak ilham» Wi bir adam olmamakla beraber, kati kararlar vermek kudretini ha izdir. Ve verdiği kararları, muhak- kak tatbik eder, Cesareti, teşkilât çılığı, berrak düşünüşü dolayısi İngiliz bakımından, Başvekilliğe yakati su götürmez. Mister Cham- berlain'in sağlam düşünüşü, emni - yetli ve telâşsız hareketi sayesin » de İngiltere korkunç bir buhrandan kurtulmuş ve refaha kavuşmuş, ve son bilyük silâhlanma programını bir gerginliğe uğramadan kabul e- debilmiştir. ister Chamberlain 1860 80- nesinde doğmuş: olduğuna göre 72 yaşındadır. Meşhur Jo - seph Chamberlain'in oğludur. Rug- by ve Mason kolejinde tahsil et - mg ve 1911 de Birmingham şeh- rinin Belediye Meclisine aza seçil- mişti. Chamberlain, bu şehre yap - tığı hizmetlerle tanınmış ve 1915 de şehrin belediye reisliğine getiril mişti. Büyük harbin ilk senelerin - de içki ticaretini kontrol eden heye İ tin faal azalığna tayin olunmus, daha sonra Loyd Corç'un Başvekil. liği strasında askeri ve sivil hizmet ler arasında taşriki mesaiyi temin için çalışmış, fakat projeleri itiraz ile karşılaştığı için 1917 de istifa etmişti. 1918 de yapılan umum! se- Mr. Neville Chemberlain Büyük . Britanya Imparaforluğunun iktidarıni ” ele“ aliyor. Mr. Baldwini istihlâf eden yeni Başvekil hayli çap- raşık meselelerle karşılaşmaktadır. Şu satırlar. da bu meseleleri ve yeni Başvekilin hayatını veriyoruz. çim Üzerine Mister Chamberlsin Birminghamdan mebus seçilmiş, 1922 den 1923 e kadar Posta umum müdürlüğünü yapmış ve 1923 sene- sinin sonlarma doğru Sıhhiye Na- zırlığna tayin olunmuştu. Cham- beriain Sihhiye Nazırlığı sırasında mesken ücretlerini tahdit eden ka- nunu çıkarmakla şöhret kazanmış ve daha sonra Mister Baldvin tara- İmdan Maliye Nazırlığma getiril mişti. Fakat Baldvirin hükümeti, bütçenin müzakeresinden önce düş- tüğü için Mister Chamberlain büt- çesini müdafaa edememişti, Fakat 1924 de Muhafazakârlar tekrar ik- tidar mevkiine gelmişler ve Mis ter Chamberlain gene Sıhhiyeye ge tirilmişti. Mister Baldvinin 1931 Mr. Chemberlain de Mili hükümeti teşkil etmesi Chamberlain* Maliye “Nazırlığını getirilmiş ve © zamandan beri bu mevkiini muhafaza etmiştir. M ister Chamberlain Maliye Nazırlığı esnasında mamül eşya için himaye usulüne müstenit tarifeler kabulü için büyük bir zs- rar İle çalışmış ve bu suretle İngil tereyi an'anevi serbesti! mübadele siyasetinden uzaklaştırmağa mu » vaffak olmuştur. Mister Chamberlain'in ismi 1981 de Ingiliz lirası kıymetinin indiri- mesini takip etmiş olan mali selâ- ba da bağlı kalacaktır. * Varidat vergisi mikdarınm artti. rılması, harp İstikrazlarınm parlak 14 A kimleri öğrenmekten ibaret olan bu üstatların hiçbirine ca. hil demiye İmkân olmayınca, sizi şöyle bir düştünce alır: De. düşünceleri yok... “Onun için diyorum ki, da. vacılar ve suçlularla hâkimleri başbaşa bırakmalı, Hâkim sor. sun, anlasın ve tarafların hiç. birinden falan kanunun, filân maddesi mucibince şöyle ol mak lâzımdır. Sözünü dinle. mesin. Kanunu, maddeyi hak. kı ve adaleti hâkim düşünsün ve hükmiint versin. Mahke. melere okadar nz İş kalır ki, bir kısmını lâğvetmek bile lâ- zım gelir.,, Li YETENE OUA EEE ŞAMUR bir sürette tahvili; bü mali icraat elimlesindendir. Bu tahvil smeliye- si, İngilterenin mali tarihinde mu- vaffakıyetle başarılmış olan en mü kemmel ameliyelerden biridir. Yüz de 3,5 faizli dahili” düyunun Üçte birinden fazlası tahvil edilmiş ve bu veçhile senede 52 milyon faiz ta sarruf olunmuştur, Mister Chamberlain'in meli siya. setine, memleketin 1081 senesin - denberi iktısat sahasmda mali ol - muş olduğu kalkınmanın noktai ha reketi nazarile bakılabilir. Mister Chamberiain, ceman altı bütçe yapmıştır. Bunların en cüret- kâranesi 1837 bütçesidir. Çünkü Bütçe, teslihat masarifine karşı Ko- nulmak üzere sanayi sahasında el- de edilen temettüleri munzam bir resme tâbi kılıyordu. Yeni Başvekil, baridâne harekât ve etvarile iştihar etmiştir. Fakat kendisine takarrüp edenler, sadeli- “ine ve nezaketine hayran olurlar. ster Chamberlain, serahatle süz yler, kendisinde düzgün söz söy- nek isteyen hatiplerin sarfetmek oldukları gayretlere tesadüf edil mez. Mister Chamberlain'in sarfedece ği mesal, müşkül olacaktır, Çünkü silhlanma siyasetine para yetiştir- mek için halkın gözünden düşme tehlikesine karşı koymak mecburi- yetinde kalacaktır. Fakat siyasi co- sareti, istikbal için bir falihayir - dir. Mister Chamberlain, birçok e - #erler neşretmiştir ki, Zamanımız- da Sulh, 1928, Senelerin Peşinde, 1935. bu meyandadır. ister Baldvin, aşağı yukarı bir seneden beri çekilmek ü- zere olduğunu söylemiş ve Mister Chamberlain'i de kendine halef ©- larak göstermişti. Bu yüzden Mis- ter Chamberlain, aşağı yukarı bir Beneden beri Başvekillik için hazır- lanmakta ve Mister Baldvinin çe - kilmesi yüzünden herhangi şekilde bir buhranm: tahaddüs etmemesi İçin tedbir almaktadır. Mister Chamberlain de, Mister Baldvin gibi bir fırka hükümeti vücude getirmiyecek ve bir milli hü kümetin başma geçecektir. Mill hükümetin bu şekilde devamına muhalif olanlar yok değildir. Bun- Fıkra Yeni Yollar Almanyadaki yeni otomobil yolla. rmı gördükten sonra, taş yoseler, in. sana, eski arnavut kaldırımı tesiri veriyor. Hattâ ray bile gözden düşü. yor! Düşününüz, kalın betondan beş metre genişliğinde bir gitme yolu, 0. nun” bitişiğinde, yine beş metre geniş. liğinde çiden otomobili geçme yolu, üç dört metrelik bir bahçe, ondan son. ra 5 metrelik bir gelme yolu, yine bi. tşiğinde beş metre gelen otomobili geçme yolu! Bu yolun üstü bir &ra beton köprülerle donanmıştır: Çünkü hiçbir yan yol, ana yolu kesmez. Gö- zünüz kapalı yüz elli kilometre hızla, slabildiğinize, istediğiniz yere gidebi. tirsiniz. İstediğiniz yere diyorum: Bu yollar bir iki sene evveline kadar âde, ta sile kabilinden şeylerdi ve otomo- bil yarışları için, yahut, büyük deniz. lerden kısa messfelerdeki eğlence yer. lerine gitmek için kullanılırdı. Şimdi |ise koskoca Almanyanın hudutlarmı denizlere, ve denizleri biribirine bağ- yor. Kırk kişilik otobüslerle yüzden aşırı süratte ve dört yolun dördünden birden (çünkü yollar istenildiği vakit bütün hususi seferlere kolaylıkla ka. panabilir şekildedir) insanların nehir gibi akıtıldığını tasavvur ediniz! Çimento otomobil yolu, bilhassa nüfus kesifliği olan memleketlere bt, Yük bir masraf kapısı, fakat, diğer bütün nakil vasıta ve usullerini de ge» ride bırakan bir hareket devri açtı, O. tomobli yolundan on iki metre geniş, likteki asfalt yola çıkmak bile seyyar ha güç geliyor. Şehirden Frankfort banyolarına doğru giden otomobli yolunun üstün. | de ne görsem beğenirsiniz? Bir geyik resmi ve altta 700 rakamı! Bu ilân demek istiyor ki 700 metreye kadar yol üstünde dolaşan geyiklere rast, gelmek ihtimaliniz vardır; dikkat 6 diniz. Almanlar tabiati ve onun haya. tmı da ondan rahat bırakmışlardır. Ormanlar olduğu gibi duruyor ve ge. yik benzin kokusu içinde çimentodan aşarak yuvasına dönebiliyor! - Fatay —— ———— « ların biri Loyd Corç'tur. Loyd Corç birkaç gün evvel milli hükümetin “daima” tesirsiz ve ira» desiz hareket ettiğini, -tereddütten kurtulamadığı, hiç bir karar ve. remeğiğini, hiç bir siyaset sahibi o- lamadığını yazmış ve böylece milli hükümetin herhangi mesele karşı « sında hangi hattı hareketi tutaca. ğını bir kimsenin de bilmediğini an latmıştı. Loyd Corcun bu mütaleasını tas- Vip eden gazeteler Mister Chamber İsin'in işbaşma geldikten sonr? ne yapacağını tahminden âciz oldukla- rını söylüyorlar. Meselâ Nevs Chro- nicle gazetesi diyor ki: “Mister Chamberlain'in Milletler | Cemiyetine müzaheret edip etmiye- ceğini bilmiyoruz. Acaba Mister Chamberlain Fransa ile ittifak yap mak ve bu ittifakı Sovyet Rusya- ya teşmil etmek, Almanya ile dost olmak, Italyayı Almanyadan, ves ya Almanysyı Italyadan ayırmak, Akdenizde bozulan isttatejik mü - vazeneyi yenilemek fikrinde midir? değil midir? Bunların birisini bilmi yoruz. Fakat İngiliz gazetesi bunları sayıp dökmekle Ingiliz siyaseti hâ- riciyesinin en mühim meselelerine işaret etmiş oluyor. Mister Cham- berlain işbaşına geçtikten sonra bü tün bu meselelerle meşgul olacak ve hepsine bir hal çaresi bulmiğa uğraşacaktır. Fakat iş bu kadarla da kalmı- yor. Ayni İngiliz gazetesine göre Mister Chamberlain daha başka iş- ler de vardır: Bunların birincisi Irlanda ile In » giltere arasında devam eden iktısa- di harptir. Yeni hükümeetten bu harbe son vermesi istenecektir. Daha sonra imparatorluk dahilin- de ticareti himaye etmek, konten- jan msulünü tadil etmek veya kak dırmak, döviz tahdidatı, gümrük engelleri meseleleri vardır. İmpara torluk konferansının siyasi sulhü korumak için iktisadi fedakârlıklar ra katlanacağı söylenmektedir. Fas kat bu iktısadi fedakârlıkların ma- hiysti henüz anlaşılmamıştır. Hülâsa, Mister Chamberiain iş- başma geçtiği dakikaden itibaren pek büyük meselelerle karşileş « makta ve bütün tecrübe ve liyaka. tini seferber etmek mecburiyetin- de bulunmaktadır.