28 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

Atatürkün * Hitaplarını ” Tahlil Ediyorlar (Başı 1 incide) fik Balkan devletleri hudutlarmın bir tek hudut teşkil ettiği, hakkındaki gözleri Elen milletini ziyadesile sevin- NN Girmiştir. Bu sözler, dört müttefik © devlet arasındaki münasebetlerde mü M8 him bir merhaleyi kaydetmektedir. M8 Bu merhale, müttefik Balkan devlet- £ lerinin teşkil ettiği grubun dinemiz - # mini ziyadeleştirecek ve Balkan sulhü #8 için daim! ve sarsılmaz bir temel ku- racaktır.,, mituklardan bahseden gazeteler di - # yorlar ki: “Bu nutuklar, tariht rollerinden Şu- 1 “ii dostluğunun müsbet, daimi, semimi İ ve vakur mahiyetini açıkça göster - # mektedir. Bu resmi nutuklar, gerek hi komşu memleketlerde gerek bütün 8 Avrupada geniş akisler yapacaktır. Bİ etin, Balkan antantınm esas unsu - Tunu teşkil eden grubunun Balkan # antantı çerçevesi içinde, toprak bü - İ tlinlüklerini muhafaza ve Balkan sul- WE hünü takviye için iş birliklerinde de- WE vam etmek ve tek bir cephe teşkil ey- İ lemek hususundaki kati azimlerini a- çıkça göstermektedir.,, Gazeteler, Türk Başvekili Ismet 1- 'nönünün, Majeste Kral İkinci George İle Başvekil B. Metaksasın eseri ve İN Türk - Eleniş birliğine yaptıkları yardım hakkındaki sözlerini de bil, İ hassa tebarüz ettirmektedir. rofesör Heilbronn ile berü- İ ber enstitünün bahçelerini İ gezdik. Az bir zamanda çok güzel ve çok istifadeli bir nebatat bah- mamı gezdik. Profesör Nevil geçende ölmüştür. Profesörün herhalde çok kuvvetli bir şahsiyeti var. Yerinin boş kaldı Bı hissediliyor. Yetiştirdiği doçent ler, profesörün hazırladığı dersle- re ve araştırmalara devam ediyor» lar. Profesörün P, C. N. dersini do- gent Bayan Fahire Akif veriyor: Bayan Fahire Sorbonda tabiiyat okuduktan sonra Profesör Nevilin doçenti sıfatile ilmi araştırmalara devam etmiştir. Enstitünün büyük anfitestrında yüzlerce talebeye verdiği dersi dinledim. Mevzuuna hâkim bir tarzda ders anlatıyor, her cümlede sözünü kara tahta üs- tünde şekillerle aydınlatıyor ve takririni talebesine alâka ile dinle- tiyordu. Bayan Fahire, kabuklu hayvanlar arasmdaki verasete dair bir doktora tezi hazırlıyor. oçent Bayan Fazla Şevket bize Hayvanat Enstitüsünü gezdirdi ve herşey hakkında mükem mel izahat verdi. Genç âlimin dokto- ra tezi iç ifraz guddelerine aittir. Do çent Bayan Suat bana, karafatma böceklerinde parazitlere, asistan Bayan Saime Gamnaruslarda ve - rasete, asistan Bayan Seniha kırk ayaklarda verasete, asistan Bay Rallu çekirgelerde vorasete, asis - tan Bay Muhtar solucanlarda sinir. lerin mülala'asına dair tezler ha- zırlıyorlar. | Her biri birer ihtisas mevzuu Ü- zerinde çalışan bu gençler, yeni bir istikbalin müjdecileridir. İlim âleminde Türk adm du- yolması hepimiz için bir hasrettir. Buna muvaffak olacak bilgi adam- larımız Türk cemiyeti içinde ve va» tandaşların kalbinde sevgi ve hür- met dolu bir yer kazanacaklar - * dır. Yunan gazeteleri Zira, bunlar, iki devlet ve iki mil- | BAŞMAKALEDEN MABAT Meclisin Hakiki Siması (Başı 1 inelde) »e Meclisin "şaliis yok, mesele var, der gibi görünen temkinli cereyanları, derhal bunun önüne geçti. Geniş ve cömert görüşü ifade eden her söz al- kışlandı. Ifrat diye kabul ettiği söz- ler karşısında Meclis sabırsızlandı ve hatıra bakmıyarak daima hak tara- fm: kuvvetle tuttu. Fertler gibi meclislerin de kendile- rine mahsus vasıfları, sarih bir şah. siyetleri vr, Pek çoklarımız Millet Meclisinin siması hakkmda uzaktan uzağa hükümler veriyoruz. Meclisi, yakından tanısak seveceğiz ve daha gok benimseyeceğiz. Bu nlâkalar da Meclisin memleket için verimini yük- seltmiye hizmet edebilecektir. nkü müzakerelerde göze çar- pan bir, iki nokta üzerinde durayım: Evvelâ şurası var ki, kür- süde söylenen sözler duyulmuyor. Bu- günkü muvakkat ve dağınık toplantı yerinin akostik hassası her halde çok noksan... Bunun için sesi büyütme İtertibatı yapılmış. Fakat sesleri yük- İsek olmıyan vekiller ve mebuslar bundan istifadeye ehemmiyet vermi- yörlar. Tertibatı seslere göre ayar ©- decek bir fen memuru da yok. Halbu- ki bu noksanı bertaraf edecek küçük bir tedbir almasa Meclis daha verimli surette iş görecek, İnsan, hatiplerden birinin sözünü duyamayınca müna- kaşaya olan alâkası tabif olarak gev- şiyor. Sonra Mecliste iyi hatip çok az... Söz söylemiye, münakaşaya küçük- ten alışmıyoruz. Kafa sporu diye or- taya atmıya çalıştığımız cereyandan olan ihtiyaç, Meclisten başlıyarak her tarafta kendini gösteriyor. Hatiplik te nihayet idman ve irade meselesi- dir. Bir toplantıda söylenecek sözleri, zevkle ve alâka ile dinlenecek ve mu- hatap üzerinde tesir yapacak surette söylemiye her halde daha çok kıymet vermek icap eder. » yi bir hatibin birkaç sözle ne- İ kadar iyi-bir hava uyandıra- bileceğini bize Mazhar Müfit göster- âi, Şahst münakaşa İstidadı gösteren bir vaziyette dedi ki: “Bu kürsüde tahdidst yoktur. Vatanseverlikte he- pimiz beraberiz. Hepimiz analarımı. zı, köylüyü severiz, Burada söylenen sözlerin altnda hüve aramak doğru değildir, Hiçbirimizin diğerimizin hak kında şüpheye hakkımız yoktur. Bu sözlerin Meclisteki geniş (Ve temkinli ruhu ifade ettiğini, bütün $i- ralardan yükselen tasvip havası pek açık bir surette gösteriyordu. Bazı in- sanlar var ki, kendi kendilerini uzak- tan belli etmezler. Kıymetlerini keğ- fetmek lâzımdır. Bugünkü Meclisimiz de daha iyi tanınmıya ve kegfedilmi- ye muhtaçtır ve lâyıktır. Dün Maarif ve Nafıa bütçelerinin müzakeresinde en çok göze çarpan taraf, asırların ihmali yüzünden her tarafta karşılaştığımız boşlukların ve ihtiyaçların uyandırdığı ıstırap. Hükümet te bu acıyı ayni derecede duyduğum gösteriyordu. Fakat ya- pıcı kudreti nihayet vasıta ve imkân- larla mahduttu. Yapılan işlerde başka başka görüş ve ölçülere göre elbette tenkit edilecek taraflar vardır. Fakat eldeki vasıtalara nisbet etmek ve ge- niş bir ölçü kullanmak şartile şu hük- mü vermek caizdir ki, geçen sene ya- pılan işler ve gelecek sene için ha- zırlanan projeler heriki Vekâletin yüzünü ağartacak yoldadır. Sıra Iktısat Vekâletine gelince, uf- kun manzarası biraz değişti. Iktısat Vekili de kendi faaliyet sahası hak- kmda mebuslar tarafından ortaya ko- nulan arzuların hepsinin güzel şeyler olduğunu, fakat “ancak ve yalnız, gibi kelimelerle imkân hudutlarını ha. tırlamak”lâzım geldiğini ileri sürdü. Bununla beraber memleketin toprak altındaki servetlerini ortaya çıkar. mak, mallarını satmak ve para ettir- mek gibi işlerle meşgul olan Vekâle- tin yaptığı ve yapacağı işler gözö- nünde geniş ufuklar ve Ümitler açı- yor, Insana şu emniyet geliyor ki, İbir defa yürümiye başladıktan son- ra istihsal hayafımızdan gittikçe faz. la verim almak»ve hepimize ıstırap veren boşlukları umduğumuzdan da- ha az zamanda doldurmak imkânları bulunacaktır. Ahmet Emin YALMAN TAN Mecliste bütçe müzakeres i Dün Evkaf bütcesi münakaşa edildi Ankara, 27 (Tan muhabirinden) — Millet Meclisi bugün de öğleden son- ra toplanarak 1837 bütçelerinin mü- zakeresine devam etti, Tegviki sana- yi kanununun bir maddesinin tefsiri- ne dair Maliye Vekâleti tezkeresi ve encilmenler mazbataları okunduktan sonra Tahlisiye umum müdürlüğü 986 mali yılmdan 1 milyon 915 bin li ralık münakale yapılmasa dair ka- nun lâyıhasile Milli Müdafaa Vekâ - leti 936 yılı hava kısmı bütçesinde 121,713 Yiralık münakale yapılmasına ait olan proje okundu, kabul edildi. Vakıflar Umum Müdürlüğü bütçesi Evkafm Başvekilimizin pek yakm- dan gösterdiği alâka ile son seneler de çok faydalı işler gördüğünü, kıy- metli cami ve âbidelerimizi tamir et- tiğini söyliyerek söze başlıyan Naşit Dluğ (Kütahya), iki milyon 800 bin liralık Evkaf bütçesinde tamire muh- | taç eserler bulunduğu halde konan paranın 159 bin 10 lira olduğunu, ge- çen yıl Beyoğlu caddesindeki Ağaca: mlinin gerçekten milli bir üslüpla ye- »iden tamir edildiğini, gelecek bitçe- de de bütün bu işler için tahsisat ay- rılmasıı ve 159 bin lranm az oldu- ğunu söyledi. Taşdelen suyu Naşit Hakkı Uluğ: “. Acaba, dedi, Evkaf idaresi, memleketin her köşesinde satılan bu suların hakiki Taşdelen olup olmadı- ğı ile alâkadar mıdır? Bundan sonra söz alan İstamat Öz- damar (Eskişehir) Kamutaya proje- nin kontrolü hakkmdeki kaydi dola- yısile evveğk şahsı adına, sonra da ortodoks, Grekoriyen, katolik o ve protestan binlerce kişi namma şük- ranlarını sundu. Bu vatandaşların ken dilerine sorulmadan verilmis olan büy. Je bir imtiyazı reddedeceklerini . va hatti yakında proteşto gekeceklerini onlar namına bildirdiğini söyledi. Kontrol işinin en mühim bir emni- yet âmlli olduğuna işaret ederek bu: nun alâkadarlar tarafından takip €- dilmesini istedi. Okmeydanı Muğla ile Küllük arasndakiZe tinliklerin bakımsız olduğunu sö yen Hüsnü Kitapçı, asırlık bir mili #pora sahne olan Ökmeydarimın mu- hafazası için idarenin ne gibi ted - birler aldığmı, B. Pikri de geçen 8e- ne Kamutayın verdiği para ile Evkaf umum müdürlüğünün nerelerde heler yaptırdığını sordu, yapılacak işlerin büyüklüğünü anlattı ve mümkünse bütçenin bu faslınm arttırılmasını is tedi. Mehmet Sonel (Kütahya)da, e- kalliyetlere ait eyaletnamelerin hükü metin idaresine niçin almmadığını sorarak şunları söyledi: “— Dahiliye ve Sihhiye Vekâletle- rinden rica edeceğim. Eytam mektep- leri hükümetin himayesine almamaz mı? Dünyanın hiçbir tarafında eytam mektepleri hükümetin idaresinden ha riçte bırakılmamıştır. Ben bunun için olan dileklerimi huzurunuza tahriren getirmek istiyorum. Istanbulda be - nim tanıdığım, bir insan, hükümet ricaline zaman zaman hulül etek is- tiyerek bu gibi işlere parmağını sok- mak istemektedir. Ben kendisine bu işlere karışmama sını söyledim.,, Birikmiş paralar Müteakiben Mehmet Sonel, “Taş - delen suyunun temiz olduğunu, yalnız bu suya diğer başka iki çeşme suyu- nun ilâve edilerek ket'tesinin bozul- duğu hakkındaki dedikoduları anlat- tu. İcareteyn meselesinin halledil - mesi Mizumuna işaret etti vededi ki: “— Taşra vilâyetlerinde Evkafın satılan emlâkinin paraları toplanmış- tır. Benim başka vilâyetlerden bah - Betmek salâhiyetim yoktur. (Var, var sesleri). Peki var. Ben şimdi Kütah- yadan bahsediyorum. Orada 30 bin li- ra kadar birikmiş para vardır. Bu pa ranm faydalı yerlere sarfedilmesini, vakıf da ruhunu şadetmek için en ziyade muhtaç olduğumuz gibi, hal - km istifade edeteği güzel bir mües- 8ese kurulmazını rica edeceğim.,, Çocuklara ait vakıflar Amerikaya yaptığı seyahatte iğti- maf mülesseselerimizin en kuvvetlile: çıkaracağını: söyledi. it edilmiştir. Masraf kıs. mı, varidatın aynidir. Bu kıs- min yedi küsur milyon lirası işletme haricinde kalan mas. raf, 19 küsur milyon lirası da hakiki masraftır. İrinden olan Evkaf anlatan Doktor Fuat (Kırklareli), Evkafın eski de- yirlerde memlekete çok faydalı öldu- ğunu, fakat bugün bazı yerlerde ç0- cuklar için tahsis edilen vakıflardan gocuklarımızm İstifade etmediğini söyledi ve: “— Genel Direktörden rica ede - rim. Bü vakıfları tetkik etsinler. Ço- cukları düşünmüş olan insanlarm da ruhunu şadetmek için vakıfnameleri ni yerine getirsinler, Bundan sonra Cemal (Afyon), Af yonda tarihi kıymeti olan Gedik Ah - met Paşa camiinin askeriye tarafın - dan boşnlt#imasmı ve muhafazasını istedi, Bundan sonra umum müdür Fahri Kiper kürsüye geldi ve kendi - sinden evvel görüşen hatiplerin her birime ayrı ayrı cevaplar verdi. w Fahri Kiperden sönra, İsmet Ço. rumY, “Taşdelende niçin İki mus lak olduğunu, eski ve yeni su arasın- da ne gibi ayrılıklar bulunduğunu &or dü. Fahri Kiper, iki suyun ayni oldu -| ğunu, günde 60 ton alındığını, çocuk | Vakıfların da tetkik ederek meydana | Vakfın bugünkü hali Vakfın mahiyeti hakkında izahat veren İsmet (Çorum), bütçeğe sos « yal hayir İşlerine yalnız 21 bin lira sarfedildiğini söyledi ve dedi ki: “.- Demek Ki, evkaf milessesesi, ne dünün bir müessesesidir, he de bu- Galatasaraylılar dün Ankarada coşkun tezahürat Ankara; 27 (TAN Muhabirin. den) — Dün Galatasaray futbolcu. ları Ankaraya gelmişler ve Ankarada Gala! kargılan- muşlardır. Bugün Saat yarımda Ata. türkün heykeline çelenk koymuşlar, üç defa “sağ ol!,, diye bağırmışlar. dır. Akşam, Ankara Galatasaraylıları. nın Karpiçte Verdikleri ziyafet, büyük ölçüde bir selini a lilik tezahürü Dahiliye Vekili eski Galatasaraylı Şükrü Kaya ve Fenerhah vi ei Şükrü Saclı, yattte br Tunmi Saracoğlu, Galatasaraylılar, Ga. Iatasaraylılar ve genç sporcu arkadaş lar şerefine içmiye davet e & ae mn alkışlanmıştır. Buna Ka; BN NE MEYE kadehini «.- Bizi hervakitki p ihabbeti Yikasiyle heryerde alkışlıyan ad coğlunun şerefine mektep ve klüp na- mma hepinizi içmiye davet ediyo, rum., Erciment Ekrem de Galatasaray. lılar namma söylediği nutukta, An. karadaki Galatasaraylıların Gokluğub ci kem rilen İşgal etmele- tir kiz a ee “— Galatasaraylılarm en © büyük günün.. Dünün değildir, çünkü birçok hayır içtimai hayir işleri ifa ederdi. O yok... Bugünün de müessesesi de gilâir. Çünkü bugün yaptığı şey, an - cak “mebanii heyriye,, dediğimiz Abi deleri tamir etmektir. Doktor Mithat Altıok ta memleket içinde beliren imar ve nafıâ hareket» leri karşısında bazı vakıfların bir ha. raplık manzarasi arzettiğini, Safran. boluda 300 ü aşan evkaf dükkânmm bir sefalet manzarasından başka bir- gey göstermediğini söyledi. Bunlardan sonra evkaf bütçesinin emrini geçildi, okundu, kabul edil. Posta, Telgraf Hudut ve sahiller umum müdürlü. ğü bütçesi görüşülüp kabul edildikten sonra posta telgraf ve telefon umum müdürlüğü yeni yıl bütçe kanunu lâ- yihasının müzakeresine geçildi. Münakaşasız kabul edilen kanun , dan sonra Nafta Vekili kürsüye gel. di. Ve şunları söyledi: “— Posta, telgraf ve telefon mües- sesesi hakkmda bilhassa bütçesi mü, zakere olunurken bir sual varit olma» dı. Dolayısiyle heyet! muhteremenizin tamamen itimat ve muhabbetine lâyık olduğumu kabul ediyorum. Bundan dolayı cümlenize teşekür ederim. Ha. kikaten geçen sen: ye nisbetle gerek memurların çalışmasında, gerekse ser vislerinde oldukça mühim ve şayanı dikkat bir inkişaf vardır. Önümüzde. ki sene daha iyi olacağına eminim. Arkadaşımız Berç Türker dün posta tasarruf sandıkları hakkında bir Bu. | al sormuşlardı. Hakikaten bu mühim bir iştir ve şayanı arzudur. Bunun ü- zerine tetkikat yaptırdık. Fakat he- nüz zamanı gelmediğine kani olduk. Çünkü kadroyu tevsi etmek ve iptidai bazı masraflar ihtiyar etmek mecbu. riyeti vardir. Binaenaleyh, henüz”s- manı gelmemiştir. Dolayısiyle bu su- alinize de cevap vermiş oldum. (Bra. vo sesleri, alkışlar) Bundan sonra tahlisiye bütçesi de münakaşasız kabul edildi. Polis Kanunu Müteakıben birkaç kanun lAyihası daha müzakere edildikten sonra bü. tün memleketi alâkadar eden teşkilâtı lâyihasınm müzakeresine ge- çildi. Bu sırada birçok mebuslar söz alarak fikirlerini söylediler. o Fakat vakit gecikmişti ve müzakereler ya. rma bırakıldı. yaptılar hususiyeti İmparatorluktan Cümhu. riyete kadar memleketin en temiz ide. allerine nefer saflarında hizmet et. mek hâzmı duymamızdır. Memlekete #por sözünü sokan, spor zevkini aşı. lıyan bizim çok sevdiğimiz ocağımız. dır... Eski umumi sürveyyom Gene ral Şeker Ahmet te hatıraları anlat. mıştır. Birçok talebesi: “— Bize adam olmaz diyordunuz, Diyorki: 28.5.0987 << Faşizm, İspan yayı niçin kanâ Boyuyor? (Başı 5 incide) | yada Faşizmin tutunması” na imkân yoktur. Çünkü faşizm, büyük burjuvaziye mensup b“ xi zabitler, zengin papazlar, der” beyleri, barbar Faslılar, İtalyada Almanyadan, dünyanın her tarö” fmdan gelen karmakarışık insân * lar, avantüryeler, temsil ediyo” Böyle bir kuvvetin İspanyada mü” vaffak olmasına imkân yoktur « İspanya muzaffer olacaktır, 18“ kat en âziz çocuklarını, en kıyme” li hazinelerini, en büyük sanat â bidelerini verdikten sonra... Faşi#” min galip gelmesi değil, çimdide8 sonra yürüyebilmesi dahi güçtür” Ümit ettiğimiz şekilde İngiltere * nin, Fransanm siyaseti o zaman faşist ordular, bütün bis dünya kuvveti karşımda : ten başka bir şey yapamaz... fsi yanlar, zaten askeri kabiliyetlerini göstermişlerdir. İtalyanın malzemesi Almanlardan daha lamdır. Fakat bu tayyareleri kul * lanmasını bilmiyorlar. Alm: harp materyelleri çürüktür, faksf pilotları, organizatörleri müker * meldir, Buna rağmen kazandık!” muvaffakıyet hiçtir, Almanya, bif” leşen bir dünya kuvvetine karşı &€“ lemez.... Sonra Sovyet Birliğini d€ hesaba katmak lâzım... Bu mua” zam kuvvetlerin karşısında Al” manyanın bir harp açması tehdit” leri dahi biöftür. İspanya hâdiselerinin o bütün dünya efkârı umumiyelerinde “© gazetelerinde aksi çok büyüktü” Her memlekette hürriyeti, rasiyi müdafaa eden gazeteler zim cephemize geçmiştir. Emper” yalizmin, faşizmin ajanları olan * | | lardır ki, General Franco'nun, # sizmin müdafaasını yapıyorlar. Kk istiklâli için harp ed” bir millete aleyhtar olabi mek için; anenk maddi menfaatler: siyasi ihtiraslar, emperyalist lerle meşbu olmak lâzım, Biz yaf niz İspanyanın sulhu için değil, tün dünvanm sunu icin cârps ruz, Faşizm İspanvada bu mücad leden mağlüp çıkacaktır, ve Pİ mağlödiyet onun bugüne kadar k9 zandığı muvaffakıyetler zincirini ilk kopan halkası olacaktır. Müsterek sulhu korumak İçi kol'ekti? bir emniyet, kollektif Pİ mildafaa lâzımdır. Biz hemen bu kollektif yardımı temin gibiyiz. Sulh, hakiki sulh. bütün düny* nım istediği sulh carsıda satılan V€ herkesin alabileceği bir meta de” ğildir. Bu ancak kollektif ol muhafaza edilebili Hariciye Vekilimiz (Başı 1 incide) kmda Türkiyenin istediği şeyin, konun muhafazasından ibaret old Bunu da tebarüz ettirdikten sonr3 #*” nu ilâve etti: il “— Ve statükonun muhafasl, de, müessir surette Akdenize dar bütün devletler srasında se”... bir iş birliği hakkındaki kati az” temin olunabilir.,, Bundan sonra bir çok murat söz alarak Mısıra “Hoş geldiniz” mennisinde bulundular. 5 olduk.,, diye eski hocaya çatmışlar, o da istikbalin kendisini tekzip etmesin den dolayı iftihar göstermiştir. Fenerbahçe umumi kâtibi Muvaf. fak Menemencioğlunun da şerefine içilmiş, bütün Galatasaraylılar Fener- bahçe lehine dostça tezahür yapmış - lardır. , Menemeneioğlunun o Galatasaraylı olmıya lâyık olduğu söylenmiş, Mene- menceloğlu da $ yaşmda müteassıp Ga latasaraylı olan oğlunu cazip hediye. lerle Fenerli yaptığını J⣠arasında ağzından kaçırmıştır. Müdafi Roşat, gençler namma ağa- beylere teşekkür etmiş ve: “— Yapılacak maçlarda canımızı dişimize takarak çalışacağız, demiş- tir. Toplantı sonunda Galatasaraylılar Atatürke şu telgrafla saygılarını ar. zetmişlerdir: “Ba gece bir alle toplantısı yapan Assamblenin adi içtima eylüle talik edilmiştir. Şimali fevk2i de Içtima devam etmektedir. Türk - İran Anlaşmaları İran Meclisinde Tahran, 27 (A.A.) — Bark tonun hariciye enelimeni, dün. pad ciye Nazırı da hazır olduğu 'Türk — Iran anlaşmalarının * ne dair olan lâyihaları müzaker* miştir. — Galatasaraylılar, aziz liderin ei kurtarıcı dehasınm. ynağı bağli Ten» kay kutsal varlığmıza, candan ğını teyit eder ve çizdiğiniz şaşmadan yürümeye bir ker€ and İçeriz.,.