21 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

İ Tür: Arap Kardeşlik Cemiyeti Mühim Bir Kitap Neşretti Türk « Arap dostluğunu takviye etmek gayesiyle Kahire'de bir Türk - Arap Muhadenet Cemiyeti kurulmuştur. Bu cemiyetin heşreltiği bir kitapta, Türklerin Araplara karşı beslediği sami- mi ve kardeşçe duygular izah edilmektedir. Türk - Arap Mu- hadenet Cemiyeti, Suriye'nin bazı siyaset adamlarını, Arapları Türkler aleyhine teşvikle, Lübnan'ın siyaset adamlarını ve gizli Taşnak cemiyetlerini de Türk - Arap münasebetlerini bozmak- la itham etmekte ve Türkiyenin Araplara karşı vaziyetini şu $€- kilde anlatmaktadır: yaseti cihan sulhünlün istihdaf ürkiye devletinin harici al- <ttiği eserlerle sabittir. Türkler, ken- dilerinden ayrılan milletlerin mukad. deratını kendilerine bıraktıklarını Lo zanda, Cenevrede fırsat düştükçe her yerde ilân etmişlerdir. Hiçbir vakit mandayı tanımamışlardır. Türkiye hükümetinin, hudutları haricinde hiç kimsenin toprağında gözü yoktur. Türkiye bütün komşuları ile sulh ve musalemet dairesinde (yaşamakta, hatttâ birçoklariyle müttefik bulun. maktadır. Türkler her davalarını sul- hen halletmetkedirler. Türklerin bü . yük devletler arasındaki nüfuz ve kudreti ve beynelmilel meselelerdeki sulhperverane teşebbüsleri her yerde takdirle karşılanmaktadır. Uzak, ya- kım, büyük, küçük her devlet, her mil let Tür dostluğuna ehemmiyet ve kıy met vermekte ve Türkiyenin kuvve - tine, dostluğuna güvenmektedir. Tür- kiye de bu dostluğunu ve dostluktan mütevellit vefakârlığını ve fedakârlı- ğın: dostlarından, hususiyle kotnşula.. rından esirgememektedir. Karşılıklı binler, Türkiye — İran, Türkiye — 1 rak kardeşliğini doğurmuştur. İrak Istiklâlini ve istiklâlden sonraki mu. veffakıyetini bu dostlukla teyit et miştir. Irak da bir Arap devletidir. ısırın istiklâlini en evvel Türk- ler istemişler ve onlar alkışla- mışlardır. Bu defa da Mısırın Millet- ler Cemiyetine kabulünü Türkler tek. Jif etmişler ve kapitülâsyonların il - gasını da Türkler müdafas etmişler. Gir. Yaxmda rurrlerıe MIsirtlar ara» Binda ticari ve iktisedi münasebetler artacak ve bundan İki taraf milletleri çok istifade edecektir. Mısırda bir 'Arap devletidir. Suudi devleti ile Türkiye hüküme. tinin münasebetleri dostluktan ileri bir halde, Âdeta kardeşlik derecesin- dedir, Coğrafi vaziyetin bu iki mem- İeketi biribirinden çok uzaklaştırmış © bulunmasına rağmen aralarındaki mü © masebet, dostluk ve anlaşma âdeta hemhudut devletler münasebetlerine benzemektedir, ve bu münasebetlerin inkişafını herikitarafta temenni © etmektedir. Hicaz Suudi devleti de bir “Arap devletidir. Arapların istiklâl ve istikbalini bu © kadar candan arzu eden ve Arap İk. 'baj ve istiklâlini kendi ikbal ve istik- , âli ile hemahenk gören Türkiyenin, Suriye istiklâline hasım olduğunu dü. » şünmek yanlış bir harekettir. Türk- lerde böyle bir his ve temayül yoktur. © Ve hiçbir yerde böyle bir hissin mad. di veya manevi izine tesadüf oluna- maz. Bu muhayyel husumet ancak bazi aşkın Suriyeli politikacıların ma. — Mül beyallerinden doğmuş bir mugs- lâtadan başka birşey değildir. uriye, Lübnanm ayrılmasiyle parçalandıktan ve Hatay iç İş — lerinde ayrıldıktan sonrada birçok © unsurlar ve mezheplerden müteşekkil bir camiadır. Şimalde Kürtler, Erme- niler ve hattâ son defa Habur kenar. larında yerleştirilen Nasturiler, Arap unsuruna adetçe faik bir vaziyettedir — Ter. Bu münevver ve çalışkan kitleyi Zur livasınn nim meskün aşiretleriy- le Şammir ve Anze haymenişleriyle © idare kolay değildir. Hatay hudutlarından Cizreye ka. dar gerit gibi uzanan ve 800 kilomet- relik şimendifer hattı Türkiyenin ta. #arrufu altmdadır. Bu yolun cenu- bunda pek çok Türk, Türkmen ve Kürt köyleri vardır. Hududun cenup kısmında asayişin muhafazası mes. uliyetini Türkiye taahhüt ve tekeffül © etmiştir. Türkiye, her itibarla Suriyenin en © yakm, en alâkalı ve en kuvvetli kom © gusudur. Suriyeyi sulıyan, Halebe can ve hayat veren Firat, ve Habur su. © ları hep Türkiyeden çıkar. İskende- Fun limanında Türkiyenin hakkı ta. yunmıştır. pskenderun limanında Türkiye 1 ticareti için yer ayrılması İs- kenderun limanının derhal oTürkiye Çümhuriyeti tarafından bütün teçhi. zatı haiz bir liman haline konmasını icap ettirecektir. Hattâ, Türkiyede bu yolda hazırlıklar bile başlamıştır. İs- kenderun, ikmal edilen ve edilmekte olan Şarki Türkiye şimendifer şebe. kesinin müntehası olacaktır. İsken- derun limanı Şarki ve Cenubi Türki. yenin, Irakın, Vasati ve Garbi Iranm hattâ Afganm ve Cezirenin tabil bir limanı olacak, halk bundan çok istifa de edecektir. İskenderun limanmda Türkiyeye bir yer ayrılmamış olsaydı,bu teşkilât ve hinterlanttan mahrum bulunacak, yalnız civarımm ve Halebin limanı o. larak kalacaktı, Halbuki Halep bugün bile eski revnak ticaretini kaybetmiş. bulunuyor. Suriyenin en büyük bir şehri ve büyük ticaret ve sanayi merkezi olan Halebin eski vaziyeti, İsikenderunun bu suretle müstakil Hatayda olması ve limandan Türkiyeye yer ayrılması sayesinde iade edilmiş olacaktır. Ha, tayın iç istiklâli ve İskenderun lima- nının Türkiye tarafmdan teçhizat bir liman haline konması, İskenderu. nu Yakm Şarkta rakipsiz bir iskele ve Halebi de rakipsiz bir ticaret mer- kezi yapacaktır. Eskidenberi en yüksek ticari fikir. leri bütün Şarkta malüm olan Halep- lilerin, samimi rufilarında bu sevinç, her tehdide rağmen; belli ölmuktadır.! Suriyenin “Avrupa ile'en yakın ve en geri münazebetve muvasalasını te - min eden kara yölları ve demiryol - ları Türkiyeden geçer. ütün bu coğrafi, iktenadi ve ti. cari âmlller Suriyenin menfa- atini Türkiye menfaatine bağlamak. tadır. İki taraf halkımın ekseriyetinin dini hisleri ve asırlarca beraber ya- şaman verdiği ahlâk ve his birliği bir demiryolu hattından ibaret olan siyasi bir hududun ayıramıyacağı ka dar kuvvetlidir. Bu hakikatler ve za. ruretler, Türk husumet ve aleyhtarı. ğını kendilerine mesnet yapan bu. günkü Suriye zimamdarlarının zaten bildikleri fakat yanlış bir siyasanm zebunu olarak görmemezlikten ve bil- memezlikten geldikleri doğru yolu er. geç kendilerine kabul (ettirecektir. Bugün Halepte Hama, Humus'ta hu. susiyle Şamda ve Beyrutta böyle düşünen Arap münevverleri pek çok- tur, Fakat Taşnak komitecilerinin te. siri altında kalan birtakım eşref, Fi- listinden çekindikleri için kan ağla” dıkları halde hakikati söylemekten içtinap ediyorlar. Bıçak kemiğe daya nmea Suriyelilerin hiç birşeyden çe- kinmiyerek hakikati olduğu gibi söy- Hyeceklerine ve memleketlerinin men faati uğrunda hayatlarını feda ede- ceklerine tarihte binlerce misal var- dır, Asıl Halep zaferleri tarihte gu veya bu kumandanm adına izafe olu. nur. Halbuki o zaferlerin hakiki kah. ramanları Suriyelilerdir, Bugün mev- hum Türk dilşmanlığma karşı bile « nen bıçaklar yarın hakiki Arap düş. manlarına çevrilecektir. Yalnız bu kılıçlar, ilk hamlelerinde karşılarmda havale edilecek ne bir göğüs ne bir kafa bulacaklardır. Çünkü, onlar ka- çacak yerlerini kendi elleriyle Suriye- den ayırdıları Lübnan dağlarında şim diden ayırmışlardır. Yabancı millet- lerin keşişleri manastırlarında onları bekliyorlar.,, Mevlüt İstanbul Müftülüğünden: 23 Mayıs pazar günü Rebillevve- lin on ikisine tesadüf ettiği için önü- müzdeki cumartesi akşamı (pazar ge. cesi) Peygamberimizin doğduğu ge cedir. Tatil “günlerinde çocukları sokaklarda başıboş dolaşmaktan kurtarmak için yer yer çocuk bahçeleri açıyoruz. Fakat, bu tedbir, mektep çağındaki çocukların bi- le ders günlerinde boş vakitlerini fay- dalı şekilde geçirmelerini temine . elver- miyor. Mekteplerin henüz $ kapanmadığı şu günlerde bir çöp sandığının başında kendilerine eğlence arıyan çocuklar, bu kifayetsizliğe en açık misal teşkil etmez mi? Nüfus Kesafeti Bütün Şehre Yayılmalı Şehircilik mütehassıs Prost, gebir- de nüfusun toplu bulunduğu semtler- ve nüfuz vaziyetini tetkik etmekte- dir. Evvelce plânsız olarak genişliyen İstanbulda, kalabalık nüfusun Tak - sim ile Beyazıt arasındaki mıntakada Prost, sıkışmanm sebeplerini araş- turmış, tek sebep olarak nakil vesi. talarmın yalnız tramvaya inhisar et- tğini bulmuştur. Halkım sehirde .ça- lışan büyük çokluğunun çobuk gidip gelmek endişesile Taksimle Beyszit arasmdaki sahaya yerleşmek mecbu- riyetinde oldukları anlaşılmıştır. Prost, tramvayla yaptığı bir tet - kikte, Şişli - Topkapı, Maçka . Edir- nekapı gibi ayrı mıntakaların ancak bir buçuk saatte ve 1755 kuruşa gidil- diği neticesine varmıştır. Prosta göre, bu doğru değildir. Bu- nun İçin mütehassıs, nüfus kesafeti- | nin şehre yayılmasını zaruri bulmuş- tur, Bu yayılma için neler yapılacağı hakkında bir rapor hazırlamıya baş- lamıştır. Mühendis Piju'nun kararı bekleniyor Mühendis Piju, dün sabah belediye fen ve köprüler müdürü Hüsnü ve Ga iple görüşmüş, Unkapanına giderek tetkikler yapmıştır. Piju, dönüşte va- li ve belediye reisi Muhiddin Üstün- dağı da ziyaret etmiş ve köprü me. #elesi hakkımdaki fikirlerini anlat - mıştır. . Piju, belediye ile kendi fikirlerini birleştirerek bir formül bulmıya ça Uşacaktır. Bu işe ait tetkikler en az on gün sürecektir. Piju, ondan sonra Son sözünü söyliyecektir. Karadeniz Öbür Hafta İşinde Gelecek Valensiyaya giden Karadeniz va - Pürunun bazı sebepler yüzünden ha- reketini tehir ettiği ve ancak evvelki gün hareket ettiği anlaşılmıştır. “Ka. eniz,, ancak gelecek hafta İlma- bala gelebilecektir. Sandalcıların İmtiha- nına da Yakında Başlanacak Kayık ve sandal kullananlar hak- kmdaki yeni talimatname, haziran- dan itibaren tatbik edilecektir. Tica- ret maksadile kayık ve sandal kulla- nanların 18 yaşından büytik olsalar, yüzme bilmeleri şart olduğundan bu| gibilerin imtihan edilmeleri dün sey- rüsefer müdürlüğüne bildirilmiştir. Ehliyetnamesiz olanlar hazirandan sonra çalıştırılmıyacakları gibi tenez- züh için sandal tutanların da sandal- larda sandalcr bulundurmaları mec - bur olacaktır. Abdülhak Hâmidin Ruhu İçin Mevlüt Mayısın 23 üncü pazar günü saat 13,30 dx Maçkada Teşvikiye camiinde Abdülhak Hâmit Tarhanm ruhuna it- haf eğilmek üzere mevlüt okunacak- tır. Merhumu sevenlerin teşriflerini rica ederim. Merhumun zevcesi Lüsyen Tarhan “İtereceklerdir. Bu defter kayıtların ,Muhakkak Kapatılacak "Gülcemal,, |; Yine Kadro Harici Kaldı Denizyolları idaresi, yolcu vapur. larınm eri eskisi olan Gülcemal va. purunu kadrosundan çıkarmıştır. Bu- nun sebebi, vapurun çok kömür yak-| mast ve masrafının ağır olmasıdır. Yapur, şimdi Ortaköy açıklarmnde demirlidir. İçindeki telsiz tesisatı Gü- neysu yapuruna almacaktır. Diğer parçalafmıdan dü Taydaldtirması dü- şünülüyör. © m Gülcemşale, iştekli çıkâraa #atıla - caktır. AHCiK“herüz katı bir karar verilmemiştir. Hangi Silâhlar Alınıp Satılacak? "Taşınması yasak olmıyan silâhla / rm alım, satımı hakkındaki nizamna- menin bazı maddeleri değiştirilmiş - tir. Yeni yapılan bir tebliğe göre, si lâh satıcıları ellerindeki silâhların ne- vi, cins ve çaplarmı bir deftere yaza- caklar, alım, satımı bu defterde göz. ber hafta sonunda mahallin en bü - yük zabita amirine bildirmeleri lâ - zımdır. Yeni hükümler, dünden itiba- ren meriyete girmiştir. Tramvay Kapıları Tramvay kazalarmı önlemek için tramvayların "gittiği istikametteki ön kapılarmın Yamanlar, arka kapıları. nın biletçiler tarafından kapatılması hakkındaki karar tam ve kati olarak tatbik edilememiştir. Daimi encimen belediye zabrtası talimatnamesine i-| lâve ettiği yeni bir madde ile bu hu- susta İhmali görülenlerin cezalandı- rılmalarını katarlaşlırmıştır. Boğaziçi Lisesinde Verilecek Müsamere Boğaziçi lisesinde pazar günü tale- be tarafından bir müsamere verilecek tir. Müsamereye istiklâl imarği ile başlanacak, okilçükler | tarafından Yeni İthal Karar vi 21-5.0517 ei namesi. Bugünlerde Neşrediliyor 27) | Bütün Maddeler Bütün ' Serbest Girecek Yeni gümrük rejimi kararnamesinin bugü” lerde Resmi Gazetede neşri bekleniyor. rejim, Temmuzdan itibaren tatbik edileeöi için kararnamenin 40 gün evvel neşri öz gelmektedir. Sızan haberlere göre, yeni reji” de bütün memnuiyet kayıtları kaldırılacak “* her türlü maddenis memlekete girmesi bırakılacaktır. Yalnız, bazı maddelerin gü” rük resimleri fazlalaştırılacaktır. | Piyasaya yayılan bu haber Üzerine bir çok ar, müddeti 31 mayısta bitecek olan serbest ithal saadeşinden istifade etmemeği kararlaştırmışlardı”. Gümrüklerde bekliyen mallar için beyannanıç ver” ler de bu malları çekmemektedirler. Ucuzlıyan maddeler Sön serbest ithal müsaadesinden sonra gümrükte” çıkarılan mallardan çoğu supalan olarak mavnajsf” alınmıştır. Bugüne kadar en çok manifatura. ! deri, hırdavat, demir malzeme ve galvanizli maddekf çıkarılmıştır. Bu gibi mallar piyasada bollaşmış Vİ Yesi teen” mr fiyatları da nisbeten ucuzlamıştır. anne Eskiye ww 9 Rağbet Artıyor * B elediyenin hazırladı- & ğı istatistiklere gö- X| re, Mezat İdaresinde eşya V| satışları, her ay biray ön- cekine nazaran en az yüzde | 4 yirmi artmaktadır. Geçen a- 4 # yın satışları da evvelki aya X İ göre birdenbire yarım misli X # çoğalmıştır. Bur çokluk bil - hassa altın ve gümüş avanı ç 4 üzerinde görülmektedir. Bu Ş 4 arada: 14075 lira değerinde , 4 752 altın ve gümüş avanı, Xx 1 3964 lira değerinde'690 ha- V 4 lu ve 8082 liralık 1486 muh- $ telif eşya satılmıştır. Yine Belediyenin hazır. 4 ladığı bir istatistiğe göre, # 4 Nisan ayında şehrimizde ye- * İ niden 38 ev, 9 apartıman, 8 * dükkân ki, topyekün 57 bi. i na yeniden yapılmış ve 279 4 muhtelif bina tamir edil. $ 4 miştir. / İrem Liman için Yeni i Romörkerler Liman işletmesi biri Almanyadan, ikisi de Holandadan olmak üzere üç romorkör almiştır. Bunlara ait mu- kaveleler, dün imzalanmıştır, Romor- körlerin her biri 40 bin liradır. Hazi- ran İçinde llmanmnıza getirilecekler - dir. Bunlar limanmmızdaki eşlerinden / / ; / / / Bir Genç, Dört Yerinden Bıçaklandı Bir genç, konuştuğu kızm erke” arkadaşı tarafından dört yerinden H çakla yaralandı. Hâdisenin tafsiliğ| gudur: İ Ortaköyde Çerçeveci sokağında © turan 18 yaşında Hakkı, evvelki #ö$ Ortaköyde Dere içindeki evine dön | ken ayni mahallede oturan karşılaşmıştır. Ötedenberi Hakkıya içerliyen BA” ram, birdenbire çıkışmıya başi ve: ? *- Sen benim “kız kardegimle Kö nuşuyorsun,, Ayağını denk al, soğ fenâ olur.,, demiştir. - 15 bu kadarla kalmamış, kavg3 yilmüş, bir aralık Bayram, bıçağiğ çekerek Hakkıyı vücudünün mubi yerlerinden yaralamış ve açmıştır. BİRKAÇ SATIRLA Ü niversite tabiiye ve lisans talebelerinden lik bir grup, yarm profesör ve Hâmit Nâfizin nezaretinde UV! ga gidecektir. egüsün haziran sonlarms ru şehrimize gelerek bir * , ta kalacağı kati olarak belli ol tur. daha büyüktür. Liman dışında da ça- ışabilecek kudrettedir. Üsküdarda Bina Tahriri Bitti Usküdar kazasında yapılan umumi İbina tahriri bitirilmiştir. Maliye Ve- kâleti 937 mali yılından itibaren Usküdarda tahakkuk ve tarhettirile- cek vergilerin yeni tesbit edilen irat- lar üzerinden hesap edilmesine karar vermiştir. danslar ve oyunlar yapıldıktan sonra birçok milli oyunlar. gösterilecektir. En . e “Daver ve mahdumu müessesi” İsminde dört perdelik bir komeği oynanacaktır. Rıhtım Şirketi Tesisatı için Ödenen Taksitler Tesisatı devralınan eski Rıhtım şir- ketine dün 75,000 liralık bir taksit daha ödenmiştir. Bu yıl içinde öden- cek taksit tutarı 200 bin lirayı bula- caktır. 21 Mayıs 937 CUMA Yeşilköy meteoroloji istasyonun - dan alınefi malümata göre, bugün Orta Anadolunun mevkii yağışlı, di- ğer mntakaların kapelı olması, rüz- gârların şimal istikametinden orta kuvvette esmesi muhtemeldir, Dünkü Hava Dün hava, akşama kadar hafif bu» Jutlu geçmiştir, rüzgâr, cenuptan sas atte 15 kilometre, hararet en; çok . Üs sömüneri sn yüzünden rü açılamamıştır. HalC yağ gok gemiler beklediği için dün 98 yg muayyen saatten önce açılmış gemiler çıkmışlardır. © 4 Jp dman şenlikleri dolayısile İÜ pal olan orte meli Tek” seler, bugün açılacaktır. Orta “yg teplerle liselerin son e pl Bugünkü Hava: Kapalı Gün;- 31 Hizir” 5 inciay Rumi 1 Arabi 1356 Rebiülevvel: 10