14 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

| Türkiyede Yenilik Mücadelesinin .- Tarihi -- a e Hans Kohnun İngilizce eserinden "Türkçeye çeviren: Ali Çetinkaya Bayındırlık Bakanı / ark hakkındaki siyasetleri > nin inhilâlinden dolayı pa nik halinde olan Loit Core ile Çur- çü, işi İngiliz — Türk harbine gö- türmek için ellerinden gelen herşe- yi yaptılar. Loit Corc 16 Eylülde İngiliz dominyonları ordularına ve müttefiklerine miracaat etti. Oİn- giliz Hariciye Nezaretinden tereg- şüh eden haberlere göre harp, İç- tinabı mümkün olmıyan bir hal o- larak ifade olunuyordu. Boğazla- edil Harington inin bile ülmesine niyet gösteriyordu. General ve İngiliz efkârı umum yük bir kısmının saş Corcun harp plânları tahakkuk et- medi, Löit Core — Çurçil hükümeti is- tifa etti ve Şark, Avrupa ile mli- cadelesinde ilk kat'i zaferini istih- sal etmiş « 24 Eylülde (Ankaradaki Büyük Mi hükümetin)i resmen sulh müzake- relerine davet ettiler. Bu davet Sevr muahedesinin inhilâli demek- ti. Büylik harbin muzaffer akıbe- beyaz ırkın Şarkta yükselen milli ve demokrasi hare- ketlere vurm. ediği zincirin ii halkası kırılmı e Mudanya mi- 19 Teşrinlk ara hükümeti “Mum, idamanimi. slime id Istanbu- we Teşrinisani 922 de Türkiye» de ilk defa olarak Cilmhuri- yet resmen ilân olunmuş demekti, Türkiye Büylik Millet Meclisinin hukuku hâkimiyet ve hükümran. Bin li hakikisi olduğuna lan kanunun birinel maddesi ; (Teşkilâtı Esasiye e Türkiye halkı hukuku hâkimiyet ve hükümranisini mü il Türkiye Bü- şahsiyeti esinde gayrikabili terk ve olmak üzere tam- sile ve bilfiil istimale ve iradel milliyeye istinat etmiyen hiç bir kuvvet ve heyeti tanıman kas i * hu- hilinde Türkiye Büyük clisi hükümetinden maa- da şekli hükümeti tanımaz. Bina- I hâkimiyeti stenit olan İstanbul- daki şekli hükümeti 16 Mart 1438 dan itibaren ve ebediyen taribe İG müntekil addeylemiştir.) Bu kanun ile Türk milletinin hâkimiyeti ilân olunuyor ve asırlar danberi Türkiyeyi Osmanlı hane- © danma bağlıyan bağlar kırılıyor ve yeni bir Türk devleti ve milleti vi- cude gelmiş oluyordu. Türk milleti © taze hayat bulan gençliği ve arka- * Jarında bıraktıkları maziyi hissedi- İ yor, mazi; İslâm dini âlemiyle za- © yaf bir rabıta olarak kalıyor, indei- ip kemale eriyordu. İstanbulda bulunan Büyük Millet Meclisi mu- “rahhası 5 Teşrinisanide artık İstan- bul hükümetinin mevcut olmadığı- “Bi ilân eti, Babrllinin dosyaları © Ankaraya naklolundu. 7 Teşrinisanide büyük iha“ k netle müttehim olan Altm- «1 Sultan Mehmet Vahdettin bir “İngiliz harp gemisiyle Maltaya fi- rar etti. 19 Teşrinisanide Osmanlı “hanedanı âzasmdan (Abdülmecit © muvskkaten halife intihap olundu © ve tetviç merasiminde ilk defa ola- “rak Arapça yerine Türkçe dua 6- Lozanda urun müzakerelerden “sonra Türkiye fle müttefikler ara- © smda 24 Temmuz 923 te sulh mua- hedesi imza edildi. Bu muahede e Türkler, elde etmek için mücadele ettikleri herşeyi elde etmiş oluyor- Jardı. Yeni Türkiye Osmanlı İm- paratorluğu ile kıyas kabul etmi- yecek derecede kuvvetli bir mevki almış oluyordu. Zira kapitülâsyon- lar lâğvolunuyor ve Türkiye, dahi- H ve harici hayatında Avrupa dev- letlerile mutlak bir mlisavata maz- har oluyordu. Türkiye Cümhuri- yetinin ilânı tarihi demek olan 1 Teşrinisaninin milli bayram olmak Üzere tes'it edilmesi keyfiyeti Garp- Ulaşmak ameliyesinde kat'i bir a - dımdı; ve Mustafa Kemal ile onun partisinin gayesi idi. Asri malüm ta müstenit umumi tahsil ve terbi- ye, din işlerinin devlet işlerinden Ayrılması, bütün resmi ve içtimal faaliyet sahalarmda tamamen as - rileşmek, kadınm hürriyeti... İşte bunlar davlet adamlarınmn yol gös- teren prensipleri olup, onların gn” yesi ilk ve son olarak Türkiyeyi or ta zamandan yeni bir devire sev- ketmek zarureti M2 Kemal (Paşa) İzmire muzafferane girdikten gon- ra İlk iş sırasmda Bursada bir halk meelisi davet etti. Bu meclis- te kadınlara hitap ederek (biz bü- yik ve pürüzstiz bir zafer kazan- dık, fakat siz kadınlarımız bizim yardımmıza g: zaferi - mizin mânası olmaz. Siz de bizim 28EnİZ, için ta Türzi ve terbiye zaferini ka A are daha fazlı hiz. met etmiş olacaksınız...) ve erkek- lere hitap ederek (oundan böyle milletin içtimai hayatına iştir: etmezseniz ve esaslı bir sürette â- detlerimizi kabiliye fiştirmezseniz tam izle asla inkişaf ve te- rakki etmiş olmayız ve içtinabı ka. | ——— — —— a >“ > — | İsviçreli Profesör İçin | Dün Yapılan Tören eçen hafta, ölen Üniversite Hayvanat Profesörü B. Andre bil olr Ve Garp medeniyetini ayni derecede karşılamıya muvaffak olamayız)ve hepsine birden hitap ederek (Eğer 8iz asri hayata doğru azimkârsne yürümiyecek olursanız ve bunun için Üzerinize terettüp eden vazife inkâr © decek olursanız her gey. faydasız geri kalırız olacaktır). demişti, ıkara liderlerinden birisi ©- lan Han dahi 1921 senesinde $ mişti: (Hareketimizin fe zarasına bakılınca gözlerimiz gar- be dönmüştür, Biz garp miessese- | lerini Asya topraklarına götürüp dikeceğiz, Mekteplerimiz! Garp mo- deline göre değiştireceğiz. Artık Asyanın yeni parolası Panislâmizm değil nasyonalizmdir. İlk ve en ön- | de olarak bozulmaz ve tam olsrak milli ferdiyetimizden mülhem bu - lunuyoruz. Açık yürekle günün fi- kirlerini kabul ederek asri bir mil- let olmak, bununla beraber; kendi kılmasını ve mânevi setler arkasın- da kendi başımıza kalmamızı iste- iyoruz. Bizim tahsil ve terbiye ve rümüz medeni memleketleriş doğrudan doğruya bir muvasala ka- nalıdır. Bugün bir şiir ve edebiyat mektebi yükselmiştir. O hakikaten memleketin en içini temsil ediyor, O bizim hayati âmillerimizden biri ve belki hareketleri: arkasın. da muharrik bir kuvvettir. O, ilk ve eski kaynaklarımıza avdeti ik ham ediyor. Ve kendi halkına ve kütleye hitap ediyor. O, dünlün ho- calarmı ve müderrislerini bedbin- liklerinden dolayı muaheze ederek arkasını çev Bugünün şairi Mehmet Emin Beydir...) (Arkası var) İnşaatın Men'ine İmkân Yok Belediye, Birliğin Arzu- sunu Yersiz Buluyor | Kurdulduğunu dün yazdığımız Em lâk Birliği,, henüz beled at etmemiştir. Fakat, böyle bir m racaat Yapıldığı takdirde birliğ gayelerini teşkil eden isteklerin rine getirilmesine imkân görülme - mektedir. Belediyenin kanaatine gö- re, yeni apartıman İnşastına müsaa - de edilmemesi demek, bina sahipleri arasında bir inhisarm peydahlanma. sma göz yummak demel Parası olan her vatandaş istediği yerde be- lediye kanunları çerçevesi içinde ol. mak şartiyle bina yaptırabileceği için bunun yasak edilmesi kanunsuz ve im kânsız görülmektedir , Alâkadar bir zat bu hususta şun- ları söylemiştir : — Nasıl şahıslarm haklarına teca. vüz ederek yeni inşaatı menetmeğ* imkân voksa, devletin haklarma te boş olduğu zamanlarda vergi alın maması da imkânsrder. Re: itibar Emlik Birliğinin bu isteği de gi önünde tutulamez.,, : Neft Sendikat Neft Sendi! leketlerdeki işlerini © uştur. Bu rivay Türkiyedeki | ve edilmek- şirketinin dış mem- edeceği piyasada şayi ol: İlere, Neft şir rini de tasfiye edeceği il tedir Dün, bu b rinden malümat istedik. ususta şirket mümessile- Alâ arla- İhiçbir yerde işlerini tasfiye etmiş de- ye gelince, memleketi- mönalekilenin. Ül münnkasalarına girebilmek için İstanbulda fazla mal bulundurmak zarureti hâsıl olmuş ve Umuryerindeki tesisat Çubukluya akledilmiştir. Çubukluda büyük fe- dakârlıkla muazzam bir tank vücude getirilmiştir. Şirket, Türkiyede bun dan böyle faaliyetini artıracaktır. Navilin cenazesi, dün bü; ze, evvelâ, otomobille Alman hastanesinden Üniversite Hayva- nat En süne getirilmiştir. 19 Mayıs Şenliği 19 Mayıs memleketin her tarafın- Jda spor bayramı günüdür. - O gün İ ayni zamanda mütarekenin kara gün lerinde Atatürkün Samsunda ilk defa karaya ayak bastığı gündür. Bu iki bayram birden, fakat her ikisinin de lâyik olduğu derecede kutlanması İiçin bu yıl işe daha fazla ehemmiyet verilecektir İ Önümüzdeki 19 mayısta yapılacak bayramm çok mükemmel olması için İ bugün vilâyette bütün teşekküllefle resmi daire mümessillerinin iştiraki - le bir toplantı yapılacaktır . Fal Bakarken Yakayı Ele Verdi Kadıköyünde Yeldeğirmeninde Ba. yır sokağında 68 numarada oturan Marika, evine gelen müşterilere fal bakarken dün eürmümeşuht halinde tutulmuştur » Yapağı Satışları Bu hafta yapak piyasası biraz can klık göstermiştir. Ruslar, şehrimiz. den yirmi bin kilo yapak satın almış: | lardır. cavüz demek olacağı için binalardan Faaliyetini Genişletti. ; İş Bankası Umum Müdürü | B. Muammer Eriş İş Bankası Londrada 14 4,07 İhraç Malları İçin 10 Şilep Alınacak Iktısat Vekâleti, ihracat mallarrmızı yerli gemilerle gönderi için tetkiklere başlamıştır. Ankaraya giden Denizyollari U Müdürü B. Sadettin, bu iş üzerinde Vekâletle temaslar Y: tadır. Iktısat Vekâleti, Avrupa şan- tyeler'ne 5 - 10 şilep yaptırmak tasavvurundadır. Fakat, on ya- şını geçmemek şartile hazır yeni şilepler bulünursa bunlar satın alınacaktır. Bunun için yakında Avrupadaki fabrika ve milesseselerle temaslara başlanacaktır. Bu suretle ihracat mallarımız, ecnebi vapur kumpanya- larınm keyfi hareketlerinden kurtul. muş olacaktır Liman Retsliğine göre, çöpler Marmaraya dökülmeli! Liman re i, şehir çöplerinin de- esi hakkında belediyenin suallere cevabmı gön çöplerin Marmara- ze dökü ni, yalnız lodos ha. İ valarda dökülmenin doğru olmadığı- gelmiştir. B. Muammer a Alt hazırlık. larla meşgul ol r, Bu arada da ingiliz mali n ırda bulunacaktır . übenin hazirandan sonra açılma- #1 kuvvetle muhtemeldir . B. Muammer Eriş, dün öğleden son ra İş Bankası İstanbul şubesi rek meşgul olmustur. Umum Müdür dün kendisiyle görüsen bir muharri - rimize şu İzahatı vermistir “— İnsiltere ile olan iktesadi te . maslarımızı ve işbirliğini genişlet - mek ve bunun için temaslarda bulun mak Üzere Londrava (gidiyorum. da,hu, münasebetle bir sube aç A ei SE ap ZEN NEME EZ » gele ond. me m tütlerde bulunacağım., , Ağır Yaralanan Çocuk Şoför Vartanm idaresindeki 1747 numaralı o otomobil, Kadıkövtnde y caddesinden Münüre çarpa- ır sürette yaralamıştır . ! rak ik törenle kaldırılmıştır. Cena* Orada bütün talebeleri ve pro- fesör arkadaşları toplanmış, muhtelif kimseler | tarafından| profesörün hayat ve meziyetleri hakkında söz söylenmiştir. Dalia sonra cenaze, yine otomobi- le konulmuş, Üniversite rektörlük bi. nası önünden geçirilmiştir. Cenaze me rasimine Üniversite profesörlerinden bir çoğiyle talebeler, arkadaşları iş .| tirak etmişlerdir , Önde bir çok çelenk ve onu takip eden Şehir bandosundan sonra cena- ze alayı ağır ağır tramvay yoliyle Divanyoluna kadar gelmiş, oradın Babıâli yoliyle Sirkeciye Indirilerek vapura konulmuştur . Cenaze, profe. sörün memleketi olan İsviçreye götü - rülecektir, İktisat Vekilimizin Bir Telgrafı İktısat Vekilimiz Bay Celâl Bayar, Türkiye Turing ve otomobil klübü - nün senelik toplantısı münasebetiyle bir telgraf göndermiş, cemiyete tu . rizm sahasında muvaffakıyetler di leyerek verilecek kararları dikkat ve ehemmiyetle tetkik edeceğini ve na - zarı itibare alacağını bildirmiştir. Şehremini Halkevinde Şehremini Halkevinden: Şehremini halkevinde 15 nisan 1937 perşembe günü saat 17 de Dr. Reşit Sami tara- fından (ağız hıfzissıhhası ve diş ba- dilmiştir. Bir köy Yıkıyor Paşabahçede belediyeden İzin alın madan ve plânsız bir şekilde bir köy kurulmuştu. rulan bu kö; çirkinlik ver Amele tarafından ku - manzarası itibariyle &i gibi lâğımlarından dolayı da sıhhi zararlara yol açıyor. du. Daimi encilmen, dünkü toplantınm da bu köyün kaldırılmasına ve kuru « lan binaların yıktırılmasına iştir . Tüzlerce Şişe Kaçak İçki Gümrük muhefaza teşkilâtı, lan ihbar üzerine Beyoğlunda karar yapı- Yeni da İtalyan tebaasından Yank Sı lantın evinde araştırma yapmış neticede yüzl şişe şarap ve rom yakalamıştır. Evin mahzeninde tutu - lan bu içkiler bandrolsüz ve kaçak - tir. İçkiler müsadere edilmiş, ev sa hibi hakkında tahkikata başlanmış - tr. Maarifte Tayinler Fatih orta mektebi fransizca mu - allimliğine Hayreddin, Nazilli orta mektebi fransızca muallimliğine E - min ve Kadıköy kız enstitüsü biçki ve dikiş muallim stajiyerliğine Neza. het tayin edilmişlerdir . B'r Motör, Üç Sandal Batırdı Hasan kaptanın idaresindeki Yük - sel motörü Balıkhane önünden geçer. ken balık tutmakta olan Tahsin, Zi - ya ve Nazifin sandallarma çarparak batırmıştır. İçindekiler, kurtarılmış - Türk Basm Birliği tarafmdan 20 Haziranda Beylerbeyi sarayında veri lecek gardenpartinin hazırlıklariyle uğraşmak Üzere gazetecilerden ml - teşekkil bir tâli komite dün toplan - mış ve işe başlamıştır . Komite kararlarını Vali ve Parti — a Görünüp Kaybolan Mayinler Trabzondan sonra KaradeniB ği ğa yakınlarında göri se mayin da müfrezelerin bütün e malarma rağmen bulunamam$”. Bahriye Komutanlığiyle Deniz Tİ ret direktörlüğüne ait tahrip M zeleri diln de Karâdeniz Boğasi rmı altüst etmişlerdir . Mayinin evvelki gtinkü todostöf * çıklara sürüklendiği zannedilmeki*.. dir. Deniz Ticaret direktörlüğü Y9* niden Karadenizde seferde bul” vapur kaptanlarma ve tahlisiye # yonlarma tehlikeyi bildirmiştir. Son günlerde Karadenizde sik g serseri mayinlere rastlanmağa Pİ * landığından gerek vapurların ve 8 rekse tahlisiye istasyonlarının diğ 1 katli bulunmaları bir kere dah& tar edilmiştir . EYÜPTE HALKEVİ BİNASI Önümüzdeki'yıl içerisinde bir Halkevi açılacaktır. Eyüp Xİ © makamı B. Haşimin reisliğinde t9?* lanan bir komite, Eyüp iskelesi Gi rındaki Tabakhane arsasında P ve Halkevi için büyük bir bina i9$** sına karar vermiştir. dahili şekkülleri bu binada toplanacak”. Ayni'yerde bir de'büyük spor . hası ve çocuk bahçesi tesis eğil“ tir. Hükümet kon ler yapılmaktadır. Tahsisat temin. dildiği takdirde Tabakhane meyfi nının Defterdar caddesine bakan Kğ mında bu sene içerisinde bir büX konağı kurulacaktır inşası için Müstahdimlerin Muayenelefi Müstahtimlerin sık muayen$ * dilmediği görülmektedir. Hazirs”” , itibaren bütün müstabtimler Ye, den sıhhi muayeneye tâbi tutulaöğ lardır Bu muayeneler her tç ve da bir tekrarlanacaktır . nsl aş m KR BİRKAÇ SATIRLA sizler Cemiyeti paranı eya aktif fena vaziyete dünmüştk miyet yakında kongresini topl ça ve vaziyeti hakkında kat'i verecektir . “ G yrimlibadiller Gele mumi kâtibi Şehap, g0” Ti badil işleri için bugünlerde Ankaraya gidecektir . . ugoslavyanın İstanbul “e konsolosluğuna tayin B. Spasoze Vesniç dün şehrini? reisi Muhiddin Üstündağa bildirecek | lerek vazifesine başlamıştır « Ss ve muvafakatini aldıktan sonra prog ramıni tesbit edecektir » Bugün hava değişik ve bülutlu gececek. | tir. Rüzgürların şimalden mutedil bir si le esmesi muhtemeldir. Eğe, Karadeniz sa-| bil suntakalarında hava açık olacaktır, Dünkü Hava Dün barometre 763.5 milimetre, hararet | en çok 16, en az 10 santigrat olarak kay « kımı) mevzulu bir konferans verile cektir. Herkes gelebilir. dedilmiştir. Rüzgâ: saniyede 10 metre sür! xi Tünel ay Gün: 30 Kass | i Safer 2 Nis İİ 1356 Hite İİ Güneş: 5.22 — Öğle: İkindi! 15,57 — Akşam: ekinde | İmam