3 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

| az 3-4.9037 TAN Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI Ahmet Emin YALMAN sali hedefi: Haberde, fi- rü” ze temiz, dü- » imi lr İ ... Bazetesi öiniya rel ye er... e a ersun, GUNUN MESELELERİ Tifodan Ölen Profesör m Üniversitesi Fen Faktil Andre Nalan Profesörü İsviçreli Uiğından öm Sy gün tifo hasta- vay nl İstanbulda birçok aileler iz möeğmilei kaynatmadan su İçemi- yorlar, el salatayı evlerine sok “ İstanbuldan tifoyu silip, siiptirmek kadar güç bir iş midir? Belediye ie tifo mikrobu ile mücadele etmek- Aciz midir? . Çalışan Bir Cemiyet Ankara Hukuk İlmini Yayma Ku- Tumu, dün bize senelik faaliyet rapo- Tunu gönderdi. Bu raporu tetkik et tik ve bu Kurumun faaliyetini diğer için nimune olacak dere-| “ede faydalı bulduk. Memleketin en ziyade muhtaç ol - Şağu şey, fikir sahasında geniş bir Aaliyettir, Hukuk İmini Yayma Ku- FUMU, bu bakımdan, hayırlı bir çok tır. Muntazam konfe- TaNslar tertip etmiş, broşürler meş - Tetmiş, bir kütüphane vücude getir- Miş, fakat hepsinden miihimmi Türk hukukuna alt bir kamus tertibine başlamıştır. Bütür. fikir kurumları, bütün tini versite fakülteleri bu yolda yürüse- ler, memleketteki fikir hayatında mü- him bir inkişaf görüleceğine şüphe €- dilmemelidir. . 25 Milyar Lira Bu para, bu sene Avrupanm silâh- lanma için sarfedeceği servetin yekü- Budur, Yanl, Avrupa yeni bir harbe hazırlanmak için memleketlerin Te fah ve umranına sarfedilecek parayı, mühimmat fabrika'arına döküyor. Bu para, 1936 yılı içinde silâhlanma için sarfedilen paradan fazladır. 1918 te Cihan Harbi arifesinde bütün dün- Yanm silâh için sarfettiği paranın Üç mislidir, Dünya tarihinde Insanların o herp #llâhı için bu kadar para sarfettikle- Yİ vâki değildir. Şunu da ilâve edelim kd, fen, ihtira, zekâsı 1937 de en büyük kuvve” tini bu sahaya hasretmiştir. Bir de bunun aksini düşünün, İm sanlık bütün bu serveti, bütün bu © a) Ve dehayi yaratıcı işlerde, fi- ve imar sahasma dökseydi, husü- ke bila harikalar akılları durdurs- . Bir Küçük Nasihat ne Insanlar kendi gözlerindeki ire TİSĞİ görmezler, başkalarmın gö - ndeki çöple mesgul olurlar, Dün bir aksam gazetesi, bizim halk arasmda yaptığımı” ankete çatıyor - da. Bu arkadaşa su kücük nasihati yapmakla iktifa ederiz. Basmuharri- Tinizin dünkü nülshanızda çıkan yazı- #mı okuyunaz, ve baskaltarile mesgu' olabilmek İçin evvelâ kendi gözünüz. deki merteği çıkarınız, e Bigada Zenginler Odun Alıyor Biga, (TAN) — Burada vakti hali müsait olanlar, kış Yyaklaşıyormuş Bibi harıl hard odun almaktadır ve kestirip evlerinde bir köşeye istif ettirmektedir. Bu hal, gelecek sene ormanlarm sıkı bir İnzibat altma alı- Bacağı rivayet edilmekte olmasmdan Yeri nel a TAN Kara Sporu Amerikada Kafa Sporu Yapan Bir Türk Takımı dislerimizden Geç m slkile berker kafe öpöbüsü birçok münaka, yedi galebe ile biten bu müna- hatıralarını şu sütunlarda anlatıyor. kında arkadaşımla beraber osas1 eütle yaptık ve hazırlandık rikada tahsilde iken de çok meşgul olmuş, Galip Kardam üçe kartı kaşalar hakkındaki afa sporunda fili tecrübe « K ler geçirmiş, Amerika ti- kmlariyle bütün bir mevsim Çar- pışmış ve üçe karşı yedi ie gali? gelmiş bir vatandaş sıfatiyle si29 bu satırları yazmağa ihtiyaç duY- dum . Anglosakson memleketlerinds debating denilen usulü ve bunun pratik gekillerini o meml sokmağs çalışıyorsunuz. Bu mevzua dair yazılar yazıyorsunuz. Bunla rı zevk ve alâka ile takip ©itÜm Bu sahada çalışmakla gençliğimiz8 İ gok büyük bir hizmette bulunuyor. sunuz. Teteslifle itiraf etmek A. zamdır ki münakaşa san'atı (The art of angument) bizde yoktur. Bu yokluğu her gün gazete gütunların da, hattâ edebi sahalarda cereyan eden münakaşalarda görüyoruz ve müteessir oluyoruz « Açtığımız çığırda benim başım - dan bir takım tecrübeler geçti. Bu tecrüibeleri anlatacak olursam, uzak bir âleme git gibi görünen bir usul hakkında daha yakım bir alâka hâsıl olabileceğini düşündüm. İşte bunun için kaleme sarıldım. vvelâ kendimi kısaca tanı »' tayım: Devlet Şürası Aza, #mdan Doktor Kilisli Rifat Karda. mn oğluyum. 1909 da İstanbul - dn doğdum; İlk tahsilimi bir Türk mektebinde fkmal ettikten sonra Alman ve İngiliz mekteplerine de. vam ettim z 1928 te Robert Kolleje girdim. 1928 de Kollej o fen kısmından, 1930 da sivil mühendislik kısmın- dan diploma aldım, Ameriksda Hlinois Üniversitesinde inşaat mü- bendisiiğinde ihtisas yaptım. A. merikada tahsilimi â Kazandığım para temin ettim, 1931 senesinde Ünivrsiteden Master de. recesiyle çıktım, 1982 de memle . kete döndüm: o Manisada, Moris Şinasi hastanesinin ingaatnda çalış tm. 1983 de Ankaraya giderek ev » lendim. Evvelâ Ankara nafıasında vazife aldım. 1984 te Nafia Ve. kileti merkez fen heyetine geçtim. Ş'imdı yap: İşleri umum müdürü. günde baş mühendis olarak hiz met etmekteyim. 1936 da babam Doktor Kilisli Rifat öldü, 1 ikbaharında Türk-Ame- riks döstluk cemiyeti kâtibi Jenningden bir mektup aldım. Ay. zi senenin ilkbaharmda mektebi ikmal etikten sonra diğer bir Türk urkadaşla, beraber bir kafa sporu takımı sıfatiyle Amerikayı dolaş. mam teklif ediliyordu. Jenningin kendilerini alâkadar eden akikmâa kendi dillerile her hâlde alâka uyan. dan anladı ktı, Şonradan uğrma ve rikan milli talebe bir. ği) her sene bir kaç ecnebi takım rak masrafını verir ve bu takı. o Amerikada bir kafa sporu mü. sabakasına çıkarırmış İşte > Ti talebe birliğinin mi. safir ertetiyle müeabslnia Ke Tak ecnebi takımlardan yiz ik: art yapılan teklifi pa le kabul ölelim ve grkidaş le w veyyorkta ticaret tah N rako sırada dan Süha Zekiyi seç- meseleler hi çarpışması ata telebe birliğinin N çi kömitesi bize bes müs gakaşa mevzru verdi. Bunlar hak- Galip Kardam vaktile Ame- ra girişmiştir. Mevzular şunlardı: 1 — (Bolşevizm) cihan sulhil için Faşikmden büyük tehlike midir? (Biz faşizmin daha bü. yük tehlike olduğunu isbat et. meği üzerimize aldık.) ? — Amerika, Sovyet hükü metini tanımalı mıdır? (Biz müsbet tarafı müdafaa ede - cektik), 3 — Türkiye Milletler cemi. yetine girmeli midir? (Biz o zaman girmemek fikrini mü. dafa ediyorduk.) 4 — Amerika işsizliğe karsı bir sigorta kurulmalı mı? (Riz müsbet tarafın midafaasım al ymaştek.) 5 —ldam cezası dünyadan kaldırılmalı mı? (Biz kaldırıma masını müdafaa edecektik.) M evsular tekerrür ettikten sonra Amerikanm hangi kısmma gideceğimiz hakkmda di. ğer davetli ecnebi takımlariyle kur'a çektik. (Bize Amerikanın garp taraflarındaki üniversiteler düştü, 22 İlkteşrin 1091de seyahat pro,.amımızı elimize verdiler. Biz de yola koyulduk, 24 yere gittik, 24 kafa sporu garpışması yaptık. Bunlardan 14 mlsabaka kararsız geçti. Yani bir çokları omünakaşayı (dinlediler Fakat bir hakem heyeti yoktu ve kimin kazandığı hakkında karar verilmedi. Yalnız on yerde karar verildi. Karar usulli başka başka idi. Ba- zan bütlin dinleyicilerden rey toP- lanıyordu. Bazan 1, bazan 2, ba- zan da üç kişiden mürekep bir bâ- kem heyeti son kararı veriyordu. Kararla biten on müinakaşadan yedisinde galibiyet kararı aldık, üç münakaşayı kaybettik. Evvelki sene ayni mmtakada dolaşan Oks- ford Üniversitesi takımı karar 8 dedi itibariyle mağlüp saylmışti. Bunun için bizim galebemiz iftibar edilecek bir netice mddeğlebilir » di. uayyen bir kararla me- Gcelenen mü “ Şunlardır: 1 — Nebraskada Orte e . Mevzu Rusyanm Ame! © tanınması, karar sieyhimiz. de, 3 —Yine Nebraskada Oma- ho kolleji, idman cezası li mı münakaşasında karar le mizde. 3— Vaşingtonda Walls kol. leji,, Rusyanın Amerikaca İs » münakaşasında nınması karar aleyhimizde. 4 — Arizonada Tuscon Üni. versitesinde Rusyanın tanınma ması karar & leyhimizde » 5 — Yeni Meksikada bükü. met Üniversitesinde, Rusyanın tanmması mi ka» rar lehimizde. lehimizde. 7 — Oklohamada kız Kolle - Jinde, Amerikan kerlariyle İş. sirliğe karşı sigorta münaka. lehimizde. versitesinde usyanın tanıma, sı münakaşasında karar lehi. mizde, 9 — Teksasta (o Dustinde, Türkiye Miletler ( Cemiyetine münakaşasında ka - Bir Kafa Sporu Atle ğ vi ; Hatıralarını anlatan Galip 10 — Teksasta, Huston hu- kuk fakültesile Amerikada iş- sizliğe karşı sigorta münaka- u kafa sporu münakaşaları B vesilesiyle Amerikayı gez. dik, yakmdan tanıdık. oOBundan başka kendimizi Amerikaya tanıt. tık. Bu son nokta daha mühimdir. Çünkü Amerika bizi pek az tanır. Her gittiğimiz yerdeki Amerikan leri o bizden uzun uzadıya bahsetiler. Türkleri hiç böyle ta. savvur etmediklerini İngilizegyi hâkim surette konuştuğumuzu, Amerikalı muhasımlara münaka. ga usulü bakımından Üstünlük gös terdiğimizi yazdılar. Her tarafta son derecede İyi ka- bul edildik. Mü » nakaşalardan son- ra ziyaretler, çay» lar tertip edildi. Her tarafta Tür. kiye, Türklük, A» tatlirk ve Cümhü- riyet rejimi hak kında konferans - lar verdik, uzun uzadıya görlisme- ler yaptık. Her rittiğimiz yerde Türk bayrakları haztrlanmıstı. Bunlardan bir kısmmı hatma di- ye bize verdiler, Münakaşada ta- kip ettiğimiz u- sule gelince bizim, takımda iki kişi olduğu için karşı- mıza da iki kişi- lik bir takım ge- çiyordu. Müsbet tarafı müdafaa eden ta- raf evvelâ söze Kardam başlıyordu, Menfi tarf cevap veriyordu. Sonra her iki tarafın diğer hatipleri birer de fa söz söylüyorlardı. Her iddia ve cevaba programa göre onar veya on beşer dakika zaman İşgal edi- yordu. Sonra rebuttal denilen cevaba, cevap faslı başlıyordu. Bu kısım . da evvelâ menfi iddiada bulunan taraf söz söylüyor. müsbet taraf buna mukabele ediyordu. Son fa. sılda yalnız birer kişi, programa göre beşer veya onar dakika ko. nusuyordu. Verdiğim bu malümatın işe ya - Tamasmı temenni ederim. Çünkü giristiğiniz bu teşebbüs, © evvelce de söylediğim gibi, gençlik için çok hayırlı bir iştir. IT Gİ Misli Fiyatla Defter, iki Kalem Satılamaz Beşiktaşta okuyucularımızdan E- mekli Sibay B. Emin Dalkilıça: “.— 'Telebenin kendisine lâzım © lan şeylerin en İyisini aldanmadan tedarik etmesi İçin kurulan bir satış kooperatifinde, mektep malzemesi, | çük cinsler de bu ilcrete tabi midir?., | iki misli fiyatla değil, dışardakinden daha ucuza verilir, Sonra, bu gibi malzemenin muhakkak kooperatif - ten tedarik edileceği hakkında bir yağ 7 konulmaması da icap e - N Talimatname, çocuk o velisine ye. dek olabilecek hiçbir külfete yer ver miyor, Binaenaleyh, çocuğunuzun mektebe atfen istediği parayı verip vermemekte tamamen serbestsiniz. Alâkadarlarla temas ederek çocukla- ri sıkıştırmanın doğru olmıyacağını hatırlatmanız faydalıdır. , ... Radyo aboneman ücreti Beyazıt Aksaray enddesinde B. N B. rümuzile yazılıyor: I o Konya Kız Sana't Okuluna büyük bir rağbet vardır. Muhtelif şube .| de muallimleriyle bir arada gösterilaz olduğu halde ltmanımızdan yap lere devam eden talebeler iyi rar lehimizde... neticeler almışlardır. Yukarıki re- amaaa a Konya Kız San'at Okulu ketine aboneman değildim. Radyo tiyorum. Kulaklıkla dinlenen bu kü İ Neşriyatı kulaklıkla yahut hopar- lör ile dinleyiniz, radyonuz küçük ve ya büyük olsun, senelik radyo abone man ücretine tâbidir. Bu ücret, 10 li radır. Elinizde radyo idaresinin abo» “.- Küçük bir radyo almıştım. Kulakla dinliyordum. Eski radyo şir lardan senelik bir Ücret alındığını bi- LİKRASİ Beynelmilel Kadınlar Günü İ 1937 senesi martında bütün dünya kadınları, beynelmilel kadınlar günü. İnt tes'it ettiler. Bu seneki kadınlar günllnün en büyük mânası, esaret zincirlerini koparmak İçin mücade leye girişen dünya kadınalrının, sulh, demokrasi, kültür ve terakkinin mü, dafii mevkiine geçmiş olmalarıdır. Bütün nümayişlerde kadınların hak. lariyle beraber, dünya sulhü, demok. rasi, kuvvetle müdafaa edildi. . e Kadınların dünya mikyasında fen, ilim, san'at, siyaset sahasında gös - terdikleri muvaffaluyetler, artık ka. dınla erkek kabiliyetinin müsavi ol - madığını iddin edenleri yalancı çı » karmıştır. Çünkü güneşi elle kapa. mak, insan kudretinin elinde değil dir. Bu sahada en büyük terakkiyi İ gösteren de (Sovyet kadınlarıdır. Sovyet kadınlarının ihtilâlden sonra gösterdikleri terakki, hayretle müta. leaya değer. . İngilterede üniversitedeki kadm miktarı yüzde 20,7, İtaiyada yüzde 14, Alamayada yüzde 13 iken Sov. İyet Rusyada yüzde 38 dir 82.000 ka- dın mühendis, teknisiyen iş başında. dır. Kadın doktorların miktar gün. den güne artmaktadır. İptidai mek » tep muallimlerinin yüzde 901km dındır. . Bu sene Leningratta toplanan ka, dın mütefenninler kongresi, kadm - ların entellektüel sahada işgal etik. leri mevkiin büyüklüğünü gösterdi. Konferansa, riyaset eden Leningrat Tıp Enstitüsü Direktörü Profesör Gö- lant bütün dünyaca tanınmış bir psyeharist'tir, 70 tane eseri vardır. Ve dünyanın ilk psyehiatroy profesö- rüdür. 7 Bundan başka Ilmi taharrilerde ou. lunan ve 172 fenni kitap yazan, SÜ kitap yazan, ve şöhretlerini, dünya. ya tanıtan kadınlar, bo konleransta kadının kabiliyetini dünyeya kabul” ettirmişlerdir. Bundan basi an'ad fikir sahasında yükselen, erkekle ay. ni safta ayni şekilde mücadele eden, ayni haklara sahip bir kadınlar Me. mi meydana gelmiş, asırlarca hayal olan kadm, erkek müsavatı bir hakk kat olmuştur. v . Pesimist buna inanmaz. Kadmla, rın erkeklerle ayni mevkii işgal et. *İtökleri iddiasını bir propaganda ola - rak telâkki eder. Hakikata dayan» mıyan propaganda, iskambil kâğ te ur. günde tes'it ettikleri muvaffakıyet, tes'it edenler için bir propaganda #eğil, bir hayat ve hakikattir.. Kadın, kabiliyetini, haklan cemi. neman kâğıda bulunması zaruridir. Müracaat ediniz. ".. Mısıra Gitmek İçin... H. S.H. Sevim imzesile mektup gönderen okuyucumuza: *-— Mısır Kralı Faruk, halen Ce - nevredeğir, Mısıra deniz yoluyla 4, kara yoluyla 3 günde gidilir. Adi mektup Ücreti 125 kuruştur. Bilet ücreti deniz yoluvla yalnız gitme için birinci mevki 120, Ikinci mevki 80 liradır... , ..». sim, talebeyi biçki ve dikiş dersin yor vete kabul ettirmek © için asırlaren aörastı. şimdi kabul edilen kabi. yetini propaganda Peslmiziminden kurtarmak için mücadele etmelidir, ADSIZ YAZICI amm Kızılcahamamlarda hıfzıssıhhaya riayet edilecek i Kızılcahamam (TAN) — Çok eski asırlarda yapılmış acayip sekilde ine $a edilmiş olmaları yüzünden içine girenlere korku veren Kımica mamlarınm dahili vaziyeti hastala « rın mikroplarını etrafa saçıp diğer! rine geçmesine pek müsait olduğu gi bi mülevves suları da kasabamızın OF. tasından akıp gitmektedir. Sıhhiye vekâleti, bu sene havalı ıs#mmadan hıfzıssıhha kavaidine k talimatnamesine muvafık bir hale ife rağmı ve yahut kapatılmasını emret, miştir, $ Gemlik Limanının Bir Yıllık İhracatı Gemlik, (TAN) — Gemlik dairesi gönderilen tahsisatla leştirilmiş ve mükemmel bir hale nulmuştur, Ancak liman reisinin dımcışız, tatilsiz, hattâ bademesiz Şi luştığı görülmektedir. m 938 yılında Gemlik limanına m mu tonu 187857 ye varan Türk vapt ru gelmiştir. 936 senesinde zeytin mahsulü pek Inn ihracat 2 milyonu tecavüz el tir.