31 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 31-10-9886 Madride Londra, 30 (Radyo-Tan) iddia etmektedir. Bugün #ki taraf da harp haberleri vermekten ziyade propaganda yap » mekla meşguldür. Asiler, hilkömet kuvvetlerinin elinden Ruslar tarafin- dan idare olunan Rus tankları zap - tettiklerini ve tankları idare eden Ruslarm bir tek kelime İepanyolez e a A lay al gün harp hakkında heinen hiçbir şey söylememiştirler, başka püskürttüğünü de anlatıyor ve bu yolda mübalâğaya sapıyor. BOMBARDIMANLAR de be membalarından geli Bu haberlere göre hikü. met, Hoeska'yı bombardıman etmiştir Oviedoda muharebe devam ediyor.Şe hir civarında sevküleeyş noktaları hü kümet kuvvetleri tarafından işgal o- lunmuş ve-bü suretle asiler tarafım. dan imdst gönderilmesine imkân bı. Londra, 30 — Başvekil Baldyin ân Avam Kamarasında şu Sözler; ww “Ademi Müdahale Komitesine ter. di edilen vesaikin ihtiva ettiği malü » mattan İngiliz hükümetinin aldığı u- mum! intıba, ademi müdahale anlaş. masma karşı bazı ihlâl vak'alarının ww ve heriki tara, imiş bu Fakat “» mildabsle x gelmie-o) iaki siyasetimizi değiştirebile. €e > İedrecede mühini olmaktan çok üzeketir.., Baldvin, Balear adalarında İvitza- »m İtalyanlar tarafından işgal mese- lesi hakkında da şunları söylemiştir: “Balear. adalarmdaki bu vaziyet hakkımda oldukça tam malümata sa- kip bulunuyoruz. Arsu ederiz ki bu Malimat yalan çiksın.., âsi taarruzu durdu Asiler Her Yerde Ameleyi Bi- ner Biner Kurşuna Diziyorlar İngiltere ve Balear Adaları vetlerinin dün yaptığı taarruz âsileri durdurmuştur. Hü kümet âsileri durdurmakla kalmıyarak ilerlediğini de Madrit ve civarını en son harekâta göre gösteren kroki başlıyan — İspanyada Madrit kuv - Bulgar Ve Yunan Gazolaleri Atatürk İnkı'âbmdan Hara- retle Bahsediyorlar Ankara, 30 (Tan muhabirinden) — Cümhuriyet, bayramımız bütün mem İekette Atatürk inkılâplarına “derin bir bağlılıkla kutlandığı gibi yurt ba ricinde de bu münasebetle muhtelif tezahürat vuku bulmuştur. Bütün ej- Şiliklerimizde cümhuriyetimizin on dört yaşma basması, kabul törenleri 18 kutlanmıştır. BULGAR MATBUATI Sofya, 30 (Tan muhabirinden) — ,, |rakki elmesini muazzam bir hâdise Türkiye Cümhuriyetinin on dördüncü Yılını idrak etmesi, Bulgar gazetele- rinide hararetli neşriyata vesile ver - miştir. Utro gazetesi “Türkiye dün ve | bugün, başlıklı bir yazısında, Ata - türk Türkiyesinin dev adımlarile te- olarak anlatmakta, Atatürkün 13 yıl gibi kısa bir zamanda Türkiyeyi tam mânasile bir garp memleketi yaptığı nı söylemektedir. Bu gazete Türkiye de en büylik terakkinin kadınlıkta ol duğunu da ilâve etmektedir. YUNAN MATBUATI Atina, 30 (A.A. Atina ajansı) — Gazeteler, Türk milli bayramı hak - kında yazılar yazarak başta Kamâl Atatlirk olmak üzere bidayette bir a- vuç insanın göstermiş oldukları bü- yük gayretleri hatırlatmaktadır. Bun lar, köhne Osmanlı imparatorluğunun harabeleri tüzerinde herkesin hürmet Ve riayet ettiği yeni kuvvetli ve mo- dem bir Türkiyeyi doğurtan kıyas kabul etmez derecede yüksek bir hız Ve çok şayan: takdir bir azim gös - termişlerdir. Türkiyeye dosluk bağ- ları ile merbut bulunan ve Türkiyenin kalkınması ve terakkilerini büyük bir müka- We; tskib Yunanistan. z rma gem: r. Macaristan ve Hukuk üsavatı Peşte; 30 (A.A) — Hariciye Na FI âyan ve meb'usan meclisinde SÖY-| lediği bir nutukta, Avrupada itti- faklar siyasetinin sarsılmış olduğunu, tam bir hukuk müsavatı tanmmadı. ğı Macaristanm silâhsızlanma işlerile T SON FIABPBEFP KÜÇÜK HARİCİ HABERLER ransa Ticaret Nazırı, Fransanın ticaret fi- losunu kuvvetlendirmek için 120 milyon frank lâzım gel- diğini söylemiştir. çadelesi bütün şiddetiyle de- vam etmektedir. e a'da kraliyetçi muharrirlerden o ma- ruf Şarl Morras, ölüme teşvik cürmünden hapse konulmuş» tur. unanistan otuz tayya- rs yaptırmaya karar vermiştir. . unan Başvekili yakın- da Girit adasını ve Garbi Makedonyayı ziyaret e- decektir, Romanya ve Çekler İki oevlet Arasında Tam Bir Mutabakat Hasıl Oldu Prag, 30 (A.A.) — Römanya Kralı Karol bugün Çek Cümhurreisini 3i - yaret etmiş, iki devlet reisi, iki mem. ieketi ve Küçük Antantı alâkadar e- den meseleler üzerinde görüşmeler yapmışlardır. Romanya ve Çek Ha. riciye Nazırları da uzun müddet gö » #üpmüşterdir; - Petiside ii memle ketin siyaseti arasında tam birmu Kral Karol, Küçük Antant birliğinin daha ziyade kuvvetlendirilmesi ve da- ha açık bir şekilde tecelli etmesi ar- zusunda bulunmuştur. Bu sebepten, önümüzdeki aylar zarfında, B. Hodza tarafmdan “Mutlak tesanüt” diye tavsif olunan bir siyaset takip olun - ması beklenmektedir. Fransa Silâhlanıyor Paris, 30 (A.A.) — İyi malümat almakta olan mahafilde, hükümetin Bahriye Nazırı tarafından verilmiş O lan 1937 senesine ait bahri programı tasvip etmiş olduğu beyan olunmak- tadır, Programda tonaj yekünu 47000 e baliğ olan 51 cüzütamm inşası derDi? edilmektedir. Türkkuşunun Genç Şehidi Eribenn Cenazesi Merasimle Kaldırıldı Ankara, 30 (Tan muhabirinden) — Cümhuriyet bayramı sabahi, Türk kuşu paraşütçüleri telim yaparken paraşütçü talebeden maruf tayyare cimiz Vecihinin kızı Eribe, heyecana kapılıp paraşlitünü geç açması Yü - zünden yere sert inmiş, dahili bir sar sıntı neticesinde, kaldırıldığı hasta - nede ölmüştür. Bu ateşli gencin © - naze merasimi bugün çok hazin bir şekilde yapıldı, kabri başında Türk|,., Hava Kurumu Reisi Puat Bulca çok vilessir bir nutuk söyledi, Cenaze , cerasimine kıymetli misafirimiz Sov | yet Hava Generali Aydeman ve mâ iyeti de iştirak etmişlerdi. Kral Boris Emdende Sofya, 30 (A.A.) — Kral Boris bu- gün Alman kruvazörü Emden'i ziya- ret etmiş ve merasimle karşılanmış- tır. Kral, gemi kumandanı ve yük - sek zabitlerinin delâleti ile Emden'i dâkadâr olmıyacağını anlatmıştır. | gezmiştir. | AN biri çık Memleketimizde yukarı aşağı bin otobüs vardır. Bunlar hemen hemen bep ayni tiptir. Bir buçuk ve nihayet iki ton yük için yapılmış kamyon şa- seleri üzerine karoserisi bir buçuk ton tutan otobüsler yapılıyor. o Böylece daha yapılışlarında yük itibarile yol- İcuya ya hiç yer kalmıyor veya niha- yet on yolcuya müsait oldukları hal- de belediyeler, karoseriyi hiç nazari dikkate almaya lizum görmeden bu otobüslere 16, 20 veya azami 24 kişi ak ruhsatını verirler, Otobüsler ise, şehir haricinde üst teki bagaj yerine oturttukları hariç olmak Üzere asgari 30 yolcu alırlar. Eskişehirdeki elim kaza sırasmda o tobüste (35) kişi bulunduğu anlaşıl. maktadır. i GÜNDE OTUZ BİN!.. gün otuz bin yurddaş hayatlarmı, göz leri kapalı bu ecel beşikleri içinde teh likeye koyarlar. Otuz bin çok ise ya- rısmı alınız, bu da çoksa dörtte birini herhalde çok görmezsiniz. Demek ki günde 7500 kişi bu yularsız, kontrol. suz, kâlde nizam bilmez, ne polis, De jandarmanm karışmadığı otobüsler içinde seyahat etmek mecburiyetin - dedir. KONTROL DERDİ Yularsız, kontrolsuz, diyorum, Bu, bir hakikattir. Çünkü bizde otomobil ve otobüs gibi nakliye Vasıtalarına bakanlar, çok kereler bu vasrtalar. dan hiçbir şey anlamıyan teşkilât sahibi şehir ve kasaba belediyeleri - dir. Belediyelerin teşkilâtı çok mü - kemmel de vine, yine kazaların önü- ne geçilemez. Her belediyenin nüfu- zu.ancak kendi hududu dahilindedir. Böylece iki şehir veya kasaba hudut ları arasındaki yol boyunca otomobi) ve otobüsler her türlü kontroldan â- zadedir. İstediği kadar yük ve yoleu alır. İstediği kadar hızlı gider, istedi- ği kadar kurban verir, Hattâ kull nanlar, kendileri de kurban gide Çünkü kullananların çoğu herhangi |bir tehlikeyi tasavvur edemiyecek ka dar cahildir, Kontrolsuz cehaletin ne lere sebebiyet verebileceğini düşü - ürken insanm tüyleri ürperiyor. BEREKET TESADUFE Şehirler içindeki - Ankara müstes- BA - kazaların cinsi ve Sayısına ba - kılırsa hiçbir kontrol ve inzibat kor. kusunun bulunmadığı şehirler dışm- da her gün birkaç facia olmama; ancak fevkalâde tesadüflerdendir, Bundan takriben iki ay evvel - ha. Itrımda kaldığına göre - İngilterede bir otomobili yarışı sırasında det tayyare sürati ile koşan bir otomo - bil herhangi bir sebepten ise yolunu Şaşırıp kesif halk kütlesi içine dal Yor: Sekiz ölü ve on sekiz yaralı. Bu nu bizimtiler de dahil olmak üzere bütün dünya gazetelerine verilen tel graflar “otomobil tarihinde görül - memiş kaza, diye bildirdiler. Ya biz de vâki olin şu Eskişehir otobüs fa- cilası otomobil tarihinde nasıl tavsif edilebilir? Kasten ve bile bile 17 ki- $i ölü! Bu ilk gününün haberi. Ağır Yaralılardan ölenler olursa bu biçare kurban adedine ilâve etmek lâzım, Bu kadar müthiş bir kazadan sonra kalanlar da olursa kör, topal, kötü. rüm şeklinde yarı diri kalabilir. MAALESEF, Bu dehşet karşısında ilgili ma. mların yeniden emirler verecekle - rİRe, çok sıkr tenbihler yapacakları - B& şüphe yoktur. Maalesef bu ted- birlerle kazaların önüne geçmek mad deten imkânsızdır. Yapılacak, ve kabilse bir gün kay. betmeden yapılacak bir tek çare var- dir; Her'yerde olduğu gibi otomobil $ıkı kontrol altma alınmasıdır. Bu da bu meseleyi nüfuz ve kontrollari be- lediye hududundan öteye geçemiyen belediyelere bırakmıyarak emir ve nehyi memleketin her noktasinde ay. ni şiddetle cari olan vekâletlerin üs - hir otubüs faciasının sebebi gün gibi aşikâr: Sür'at hevesi, i. Bu öir değil, iki değil, lerce kaza oluyor. Br kısrnını işitebili sinde sür'at ve yine sür'at hevesinden ileri gelen Bu hesapla memleketimizde her ve otobüslerin şehirler haricinde de | | Otobüş Faciaları Yazan: V. BİRSON beş değil, on değil; her sena yüz- iyoruz. Hepsinde bir tahlil netice- “Vitesten atmak,, tâ- fine a Hi haha 1 KESTİRME ÇARE Mübalâga korkusu olmadan iddia edilebilir ki, hiçbir yerde otomobiller | ve bilhassa otoblisler bizdeki gibi şe- hirler arasında kontrolsüz bırakılma mıştır. Her memleket bu işi kendi bususi şartlarına göre çoktan hallet- miştir. Bunlardan bir İki tanesini mütehassıslarma tetkik ettirmek biz dede alınacak tedbirleri tespit et . mek için kâfidir. Benim gördüki; . rim ve bildiklerim arasında Yugos Iavyadaki kanun, tarz ve teşkilât bi. Ze en uygun olanıdır. Bunun umumi batlarını gelecek sefer yine bu sütün larda çizmeğe çalışacağım. Türk Ordusuna İtimat (Başı 1 incidej müdürü Süreyya, Atatürkün sözleri- ni ecnebi misafirlerimize tercüme e- diyordu. Bir görüş kudreti ki... Bir Yugoslav gazetecisi intibaları- ni şöyle ifade etti: — Hiçbir insan ölçüsüne sığmiyan bir görüş kudreti, insanlara hedefle- ti bildirmek ve oraya doğru coşkun coşkun duygularla sevketmek kabi - liyeti, Orduevine - gittiğimiz zaman ce) Atatürk . Ankarapalastan o sonses Halkevine ve Orduevine misafirleri - mizle beraber gitmiş ve oralarda da vatandaşlar arasında samimi saatler geçirmiştir, İsmet İnönü Bir aralık biz gazeteciler Ismet 1- nönünün etrafını aldik. Çok #âmimi bir vatandaşça hasbihal içinde bizim Için kıymetli dakikalar geçti. Ismet İnönü ile konuştuktan sonra İnsan mutlaka gönül rahatı ve nikbinlik du yuyor. Başvekilin hiçbir yorgunluk ve müşkül karşısında tazeliğini kay - betmiyen neşe ve nikbinliğinde ruh - ları derhal teşhir eden bir hassa var, Baloda Ismet Inönünün istirahat ve eğlenceye ayırdığı saatleri nasıl! geçirdiğini de öğrendim. İnönü, en meşgul bir insanın bile istirahate a- yırmak mecburiyetinde bulunduğu saatlerde zevk ve eğlence diye Ingi - lizce öğreniyor, Tercüme hocası mat buat müdürlüğü müşavirlerinden Şe. kip, konuşma hocası bir İng saat bir düziye ders yaptığı vâkidir. Bugün İngilizce her okuduğunu an - hyor, bir mütaleayı takip ediyor, me ramını anlatıyor, fakat gizdiği hedef lisanı serbestçe konuşacak ve iyice yazacak dereceye gelinceye kadar “örenmeğe devam etmektir. | TÜRKİYE . İNGİLTERE | Baloda çok konuşulan bir mevzu'da | donanmamızın Malta seyahatidir. Bu Fransada Sağ Sol Paris, 30 (Radyo) — Bugün #istlerle komünistler © arasmda çarpışma olmuş, birçok kimseler ralanmışlardır. Bu esnada f; den beşi bir gar. müdahalesile fa.) iğ ya. u istler. | araja sikşmiş, polisin hâdise yatışmıştır. yalnızlık demektir; o halde münasma geldiğini ki Başvekilimiz uykuyu unutarak dört rakamları diye kullanılanlar | tarih “chronogramme” düşürülür, Wolfgang adı konm | yapılan mezbaha ile . . a FELEK ö Gezme Zevki İnsan gezme zevki neğir bun; mek fakat anlamamak için ME) akşam Beyoğluna gitmeliydi, Galatasaraydan Taksime gidinciy, kadar sarfedilen zamanda İnyyare ile Londradan Parise gidiliyor. (iğ rüyorum ve anlamıyorum. Bu halk ne yi görmeye gelmiş. Herbirinin bürnile önündekinin ensesi arasında ancak otuz, otuz beş santim mesafe olduğu. ma göre ister istemez bu binlere, insanm biribirinin ensesini görmek, göremezse koklamak için sokakinra döküllüğüne inanmadan başka ça kar yol yok! Enseye bakmaktan ne çıkar? Eğer bakacaksak karşımızdakinin ya ağzıma bakmalıyız, ya eline, Aşık olanlardan başkasının birihi. rinin gözüne baktığını bilmiyorum, Ayağa bakmıya gelince; kadının ço- rabma, iskarpinine bakılır, ayağa ba. kılmaz. Çünkü “Dost başa, düşman ayağa bakar,, derler. Ben de bu dar. bımesele uyup dostlarımn başma bakacağım ama bulsmıyorum. Ve iyice anladım ki bize, sokaklara konmuş radyolar, yazılmış levhalar, dikilmiş noktalara daha yıllarca sağdan gitmeyi talim etmek gerek - tir. Zira evvelki geceki mahşerin içi- ne düşenlerden kalbi çürük, sinirleri zayıf olanların ölmese bile bayılma” ları muhakkaktı, Şehrin hücra köşelerinden gelip kalabalıkta puslasını şaşıran ve ava 71 çıktığı kadar; — Huriyeese! Kiz Huriye nerdesin! Diye bağıran ve Huriyenin: — Annesee! Buradayım! Diye ar- kadan bağırmasına karsı: — İlâhi bir şeycik demem, birle. #ip erme yumurcak! Diye pat e den kadınlardan tutun da, benin en- $eme fiske vurup, dönüp bakmca kıpkırmızı kızararak? — Pardon! Birine benzettim! Di. ye özlir dileyen delikanlıları kadar herkes muhakkak evine gidip ayak. larını uzattığı zaman bu garip gez- menin tadımı anlıyacaktır. Lâkin bu tad bir daha seneye kadar unu- tulduğu içindir ki tekrar bu ense seyrana çıkacıktıfve tekrar benin enseme fiske vuracaklardır. B. FELEK İ NASIL YAZIYORUZ 7| Yalnızlık, can sıkıntısı ve melân- Koli ile büsbütün inzivaya çekilmiş, Galiba bu seyahatlerden birinde, müzmin bir romatismanın asfirabın. N vAŞ yavaş kaçımlmaz bir illet halini almış. — #ümi Ziya, Cumhuriyet, 27. 10. 1936 Buradaki “inziva”, elbette bir kı kilip oturmak manasında değil “ye k “yalnızlıkla yalnızlığa çekilmiş” demek olur. (İnziva. pm bir köşeye çekilmek değil yalnıla i seyahatten bahsedilme. 2, Morfin, kullanmak da £ “İptilâ” dır. . Okuyucularımızdan “Nurettin Rüş- cümhuriyetimizin yıldönümü *çin iarih düşürmüş bize vermiştir. sinden “il, ür“ anlıyoruz.) let” değil, tü bir hesab edilerek Haber'in riyet küca. 2717 eder.) özmder elen e kei gin . Bundan yüz seksen yedi sene oy . vel, 1749 yılında, Almanyada Mein üstü Fronkfortta doğan bir douğu Jan. » Volfgang Göte adını verdi « Mari — Balli Teset, Tata konu ları, 8, 91 re O çacuğa Jan - Valtganz, yani Mez iş: Göethe n | seyahat için hazırlanan programda | eni“, gaman iğ lim in İngiliz - Türk döstinğunun Ge samimi |oerdu da şairin ade, çi, ilim ie ya günlerine mahsus yakınlığın canlı ş. |9otuyor. Pala fadeleri vardır. Seyahat münasebeti. | - > le iki millet arasında görülecek dost B V si luk tezahürleri iki tarafım da Akde. 1 ana se e | Pergama Müzesi met bildiğini en samimi bir şekide| A çal ortaya koymuş olacaktır. La 3 i Emi YALMAN İzmir, 80 (TAN muhabirinden) .. Akropoluna Ge, Bergama müzesinin a, çe İzmirden Valinin Tiyasetinda a kalabalık heyetler önünde 7 Heyetler Borgamada halk ta hararetle karşılandı. ri i açılma töreni mMünâsebeş söyledi. Bu arada Me ş tile bir nutuk 'nemende Yeni gat edildi, bal binası dâkü. idi