4 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

£-104938 Asker “görüşü: 1936 italyan manevraları Tank ve Hava taarruzuna çok ehemmiyet verildi İtalyan ordusu geçenlerde Milâno! taraflarında büyük bir manevra yep. ta ve biz o zaman kısaca bahsettik Bu manevralar, Aftikn harekâtı do-! leyssiyle İtalyan kuvvetlerinin za .| yıflamış olduğu kanaatini silmek ve İtalyan ordusunun daha kuvvetli ol. duğumu göstermek maksadiyle tertip olunmuştur. Bir de tam teşkilâtı ve yüzde yüz harp kadrolu piyade ala - ymm iştirak ettiği son İtalyan ma - nevralarının asker Köziyle tafsilâtını burada veriyoruz: Apenin dağlık mmtakasmda, çok kesik ve arıstlı, Susuz ve yolsuz bir sahada yapılan manevraya İştirak eden kıt'alar şunlardı; Altı piyade tümeni, bir seri tümen, bir #motörlü liva, birçok Bersg- lierj alayları, süvari alayları, seri ve orta tank taburları, siyah gömlekli - Jer taburları, kuvvetli kolordu ve or. du topçusu, istihkâm ve Muhabere birlikleri , İ Manevra 25 ağustos, Saat 5 te başlıyarak 31 ağustos, öğleden son. ra bitti. İLK VAZİYET: İki taraf günler. denberi muharebe ediyor, fakat iki misli kuvvette olan kırmızı, mildafa. aya mecbur olan maviyi ağır zayiata uğratıyordu , Mavi taraf, Kalare nehri gerisine gekilerek burada bir mildafaa mevzi- ine yerleşmek ve takviye edilinciye kadar bu hattı müdafaa etmek kara- rını verdi, Kırmızı taraf, mavi tarafa cephe- den yaptığı taarruzu, cenup kanadı- ma-ievcih etliği bir ihata hareketiyle inkişaf ettirerek maviyi takviye e- dilmeden imhaya uğraşiyordu. Her iki cephe cenupta bitaraf bir devlet hududuna dayalıydı. "3 8/25 muharebenin bütün yükü mavi 25 inci tümendedir. Bu tlimen ordu komutan'ığmdan aldığı emir ü. gerine artçılarla &ık; bir muharebe vererek ve arazinin bhususiyetlerin - den istifade ederek Kalareye doğru | çekiliyor. Şiddetle takip eden düş - man mavi harekâtın: güçlestiriyor . 40 mci piyada alayı Gpardina'daki yollar telâkisini uzun müddettenberi mildafaa ediyor. Cenupta, motörlü kıt'st Ofanto vadisini müdafaa eği - yor. Solda bulunan 125 İnci tümen (Mefruz), ayni zamanda Ufita'ya| çekilmekte, Jik gelen 60 ımcı tümen (Mefruz), 'Nusko - Montefusko hattında yerle- gerek düşmanı karşılamak, Kalore iki tarafta da fazla, mavi tayyareler *ren hatlarmı tahrip etmiştir , 8/26 İÇİN KARAR: 30 saatlik bir muharebeden sonra cephede hü - yük bir sükünet başlıyor. Mavi bir çok müşkülâta rağmen çekilmede mu vaffak olarak Kalore hattın: işgal e- diyor. Kırmızı döğmanm; geriye at- mış olmakla beraber kat'i neticeyi elde edememiş,, Iki tarafta da ağır zayiat var, ... (8/21) istirahat günü!, 28 ağustos sabahı başlıyan hare- kât büsbütün başka bir çehre arzedi- yor. Harekât serbestisi maviye inti- kal etmiştir. Maviye gönderilen tak- viye kıt'aları (henüz yolda bulunan 18 inci tümen müstesna) tamamiyle gelmiş olduğurdan, mavi taraf, kır - mizıyı, yeni ulaştığı Hatta bir Mmüdaz faa hazırlığı yapmağa vakit bulama- dan, mukabil taarruza atmak isti - yor! : Kırmızı evvelki günlerde . ağır za- yiat vermiştir. Geri ittisal hatları Adriadaki Üasiharekeden gittikçe u- zaklaşmış, ikmal işleri dağlık arazi ve düşman tâyyarelerinin tsarruzları tur. Düşman tarafından tahliye edilmiş olan Kalero - Ufita hattında mlida- faa maksadiyle yerleşmek İstiyör.| Motörlü liva, cepheden cephenin orta gerisinde hazır bulun- durulmaktadır. Kırmızı takviyelerin 30 ağustostan evvel gelmesi beklene. mez. Bunların muvasalâtmdan evvel herhangi bir taarruz meVzuubahis değildir **» 8/28 MAVİ: Bir topçu hazırlığın. dan sonra, düşman cephesinin orta - yüzünden şiddetle müteessir olmuş-| alınarak | geçişini Kolaylaştırmak vazifesini al. mıştr. Mavi taraf emrine takviye içir, gu kuvvetler gelmektedir: 27 nci tümen ile 2 nci seri tümen Balerno ve Bâttipaglio indirme iske- Jelerinden. 21 inci tümen İle 1$ indi tümeni “Vi kolordu olarak) trenle . Kırmızı VI11/25 sabah: mavi çekil me harekâtını #€2€'6k taarruzlarını sür'atlendiriyor . 19 uncu kolordu (sağda) Protola - Serra istikametine, onuncu kolordu doğrudan doğruya Avelinoya teveo- tüh ediyorlar Siklet merkezi onuncu kolerdunun ! orta kolundadır. (23 üncü tümen ve motörlü liva). Cenuptan Ofanto va . disinden (o Bersaglleri'ler ve motörlü siyah gömlekliler, Genuz süvari alay. lariyle seri tank birlikleri taarruz &- sma, Via Appia boyunca, bir taarruz yapmak, ayni zamanda diişmanın 63- nüp kanadını motörlü ve 8eri hare ketli kıt'alarla hata etmek, düşmanı muvasala hatlarından uzaklaştırmak istiyor. Taarruz başlangıcı saat 6,30! Mavi I inci ordunun kuvvetleri : Dördüncü kolordu, 127 ve 60 mci timenlerden mürekkep, İkinci seri| tümeni doğruca ordu emrinde. Yedinci kolordu: 21 inci ve 18 inci tümenlerden mürekkep. Onuncu kolordu: 25 inci ve 125 inci tümenlerden mürekkep . Kırmızı, herşeyden evvel, Rocea, | 8. Filco ve 5, Angelo der Lombardie| bölgesinde mevzilerini takviye etmiş, Ofanto mmtakasmdaki sol yanmir ör- tecek tedbirler almıştır. Ordu Kıt'aları düşmanım yarmala- rmı karşılamak Üzere hazırlanmış - tır, | 82RDE MUHAREBENİN CE- REYAN TARZI: Mavi taarruzu dö- be ziyade cenup kanadında muvaffak olmakla bereber öğleden sonra gev - şemeğe baslıyor. Akşama doğru ta- arruzu durduruyor, *.. 8/20 * yeniden yapılan topçu ha- zırliğını Mütenkip mavi birinci ordu bülün kuvvetiyle taarruza geçiyor. Düşmanm cenup kanadım: ihata için ayrılan IV kolordu ayrıca 127 nci ve sağ kanattan getirtilen 60 mcı tü- menlerle takviye ediliyor. diyorlar . 124 üncü ve 23 üncü tümenler çe- tin bir müdafaa yapan düşman art - çılarmı atarak ilerliyorlar. 23 üncü tümen büyük mukavemetleri zerhi; vasıtalarla kırıyor, İki tarafm tay - yareleri canlı bir faaliyet halindedir. ler. Mavi tayyareler Roşstto ve ve S, Antonlodaki yolları tahrip edi- Yor, kırmızı tayyarelir mavinin ih - Faç iskelelerini bombalıyor » ... (8/26) kırmızı taarruzuna devam «diyor. Mavi artçıları muannidane müdafaadadır. Tayyare faaliyeti her Çalılıklar arasında gizlenmiş bir ağır makinalı Kırmızı metörlğ i re a e TARAF DEVLET » N ei çi Yulagaamsy a .sauzjse et ki bürayi Son-ltalyan manevralarının cereyan ettiği. sahayı gösterir İrohi sami” re ai Bersagileri alayı .Aosta süvari. alayı, orta bir tank taburu ve bir motörlü topçu kıt'asi da ihata kuvvetleri em- rine veriliyor , Cepheden yedinci kolordu Guardio der Lâmbardio . Frigento hattına taarruz ederek sant 9 a doğru bure- $lnı ele göğirecektir . Bunun şimalinde onuncu kolordu bilhassa 39 uncu kormızı firkanın ç8- tin müdafaasını da altederek taar - ruz hedefini elde ediyor. Daha saat yedide La Civita ile La Balzato arasıda bir yarma olmüğ- tur. Burada 20 inci seri tümen ileriye atıyor . Bu neticei kat'iye noktasma ordü komutanı da bizzat gelmiştir. Man * te La Serra'da gittikçe artan düşmab mukavemeti 127 nej tümenle 2 nel | seri tümenin müdafaası Üzerine kırı liyor. Bunun üzerine Sant Andrei di Conza üzerinden Roşetto ve $ Antonio'ya doğru taarruza muvaf * fakiyet hasıl oluyor, Kirmizi bil hassa sol yandaki mukabil taarruf tecrübeleri akamete uğrıyor. 30 ağustos.günü alay birliği dahi- linde hakiki bir muharebe atışı yapi yor. Bu sırada taarruz eden 40 mü piyade alayına müteaddit ağır piya- de silâhlariyle 25 inci tüfek en az il topçu kıt'ası yol açıyorlar . Bu sayede, orta ve yakın mesafe - lerde son muharebe bölgesini aşmak ve girmeden evvel bir çabalamanın nasıl yapıldığını tamamiyle ameli 0- larak göstermek mümkün oluyor. Muharebeye uygun bir şekilde ce-| reyan eden bu son kısım ile iki taraf tan yapılan tank taarruzlarma bil - hassa kiymet atfedilmiştir . 40 mcı piyada alayı İtalyan piyade alaylırmda bulunmasi mutasavve bütün silâhlarla milcehhezdi. Onler da şöyleydi: 81 bafif makineli tüfek (her man- gada bir tane). > gi 36 ağır makineli tüfek (her biri 12 tüfekli üç bölük, model 35, çap 8). 27 hafif piyade havanı (4,5 luk). 12 orta piyade havanı (8.1 lik). 2 takım tank defli top (4,7 lik). 1 piyade refakat bataryası (“piya- de topu olacak,, 4 topla. Toplar 6,5 çapımda. ) ” zi 7 ma RDEN RÖPORTAJLAR | NAZIiLLi KOMBİNASI YAZAN: Suat Derviş azilli... Askıda asılı küçücük tayyö- rimü koluma aldım. Şapkamı sç0- le ile başıma geçirdim. Sanki Nazillide, beni hısımım, akrabam, < kardeşim, anam bekli- yormuş gibi içimde büyük bir hel yecan ve sevinç var... Nihayet yüz şu kadar kilometreyi sabahın sa- at yedisinden akşamm beşine ka- dar kat'etmiş olmanın sıkıntısın. dan kurtuluyorum. Vagonun merdivenlerinde bir an durarak etrafa bakıyorum. A- caba bizi bekliyenler var mı? Evet bekliyorlar ve büyük bir nezaketle yanımıza gelerek © bizi karşılıyorlar. Nazillide kurulmakta olan kom- binanın buraya kadar bizi bulmak için gelen nazik mühendislerine ve memurlarma teşekkür ediyoruz. şoşsat Mühendisi Bay Azmi, İ bise inşaat hakkında bazı malümat veriyor: — Bir sene içinde kombinanm kurulmuş, makinelerinin yerlerine konulmuş olması icap ediyordu... — Yetişmiyecek mi acaba?. — Biz yetiştirmiye gayret ediyo ruz. Fakat bilmem ki yetişecek mi? İ Çünkü burada işçi buhranı var... — İşçi buhranı mı?... Hayret edilecek şey... Halbuki İstanbul gibi büyük şehirlerde insanlar iş- sizlikten şikâyet ediyorlar, — Türkiyede hakikaten işsizlik var mı bilmiyorum. Fakat eğer iş- | sizler çok olsaydı, burada iş oldu- | du zaman çıkıp gelirlerdi. Bugün bizde ancak beş YÜZ amele çalışı. İ yor. Hemen hemen bir 6 kadarın: daha kullanabiliriz. Biz burada va- sati iki ekiple, bin amele işletebili. tiz. Bu halde on beş günün vasati- si 525 ti, — Acaba memleketin şurâsı ve. ya burasındaki işsizler burada iş olduğunu duymuşlar mıdır?.. Her halde duymuş olsaydılar, hiç şüp- * yy geniş bir #aha görlin. dü. Sağda, solda birtakım tuğla İnşaat Var. Gene genç mü. hendis bize İzahat veriyor: — Bu gördüğünüz yapılar kah - vehanelerdir. Buraya amele geldi. Zindenberi Nazillide görülen en büyük faaliyet bu oldu. Mütenddit kahveler açıldı. Akşamları ekse- TİSİ uzaktan gelmiş Ve bekâr olan bu zavallılar burada barmırlar, bü- ralarda vakit geçirirler, İçimizden birisi: — İşte kombina, diyor. Ve bize ilerde bir nokta işsret ediyor: Memur apart manlarından biri ları bulunacak... Burasi da depo 0- — içinde kalacaktır. lacak... ii : b Hiç şüphesiz ki, hususi sermaye- lerih kuracağı fabrikaların hiçbi- rinde çalışanın sıhhati ve rahatı» böyle düştünllemez... Eğer bu kom- binalar kurulduktan sonra içlerin- dö, gösterişlerinin vadettiği - gibi” salışılıyor ve öyle yaşan'lıyorsa Kayseri fabrikasının içi bir cennet olmalı... «ar Bitgide çöküyor... Or. talık kararmıya bağlıyor. İş bitti. Grup grup işçiler şehre doğ- Tu uzaniyorlar... Burada tam bir köloni hayatı var... Kadmsiz çalışın erkekler... Asırlarca ihmal edilmiş memleketi. MİZ Yeni keşfedilmiş bir Zıt'a gibi, Ben Amerikanın kuruluş Düşlangı. edi yüz elli metre usmlukta ve 300 metre genişlikte ol. duğunu söyledikleri bu sahanın et- rafmda evvelâ otomobille bir dö- nüyoruz. Sonre otomobilden atlıyarak bu MUAZzam yapınm içine giriyoruz. Evvelâ memur ve mühendislere mahsus olan binaları geziyoruz. Bunlar Her katında bir apartman olan ilki kat binalar, Üçer, beşer o- duaları, mükemmel baryoları, ga- yetle güzel ve aydınlık mutfakları Bineşe nazır geniş tarasalar: var. Bu arada bize iltihak eden genç bir Rus milihendisi de bunun tıpkı Kayseridekinin eşi ve tıpkı Sovyet» ler kombinalarındaki binaların bir örneği olduğunu söylüyor. Ve kar. Şısını İşaret ederek orada da ame- le evleri yapılacağını anlatıyor, narın içinde bir arı kovanm- daki faaliyeti gösteren bir kayna. yısla çalıştığı bu sahanın tam or- tasma tesadüf eden yerde muaz - zam bir binanın temelleri kurulmuş Ve duvarları topraktan fişkırır gi- bİ yükseliyor: — Burası ne olacak? — Bütün &meleyi içine asacak kantin ve tiyatro... Daha ilerde de imalâthaneler gö- rünüyor... Küçük husus! sermayelerin ku- ramıyacakları muazzam kombina, henüz bir körpe fidan halinde... İn- şaat mühendisleri büyük bir neza- ketle durmadan anlatıyorlar: — Burada tenis yeri yapılacak, şurada duslar. ötede vüzme havuz- B'w arzum, çatışan bir kom. bina görmekti, Fekat beş senelik sanayi programımıza dahil en mühim bir işi filiz halinde gör mek te ne iyi bir talih... Ben buna da çök memnunum, Yanımızdakilerden biri: — Genç Türkiye Cümhuriyetinin yarattığı yeni sanayi programmın en güzel bir enmuzecidir ba,di- yor. NaziMi fabrikası kurulduktan #onra artık memleketin pamuklu mensucat İhtiyacı tamamile (da. hilden temin edilmiş olacak ve mil- yonlarea Türk lirasi memleket Nafıa Vekilinin Bürhaniye Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, Tamış, bazı tetkiklerde bulunmuştı niyedeki tetkiklerini gösteriyor . son seyahatinde, Bürm, ur. Yukarki resim, «s1 hep böyle tasavvur ederdim. Şimdi bu memileketin kadri bi. Binmiş, zenginlikleri anlaşılmış, o. ya medeniyet getirili yor... Oraya medeniyetin piştarı o. lan san; oraya İş, ekmek ve has yat getiriliyor, Asırlardanberi bugünkü mede « "iyeti kurmak için Yıpranmış ve tereddi etiniş Avrupanm bütün, kos şifleri ve en son icat edilmiş maki. nelerinin çelik kolları, böyle” bip işte hiç yorulmamış, hiç yıpranma. * mış, zinde Ve taze Türk İscisinin gevik avuçlarma teslim ediliyor, —— Tetkikleri aniyeye © ug. vekilin Bürha -