22 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

AN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, erşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmaya alışmaktır. (Günün meseleleri Darülfünundan Üniversiteye Kültür ve bilgi yürüyüşümüzün Önlinde giden Üniversitenin, maiüm İstihaledenberi geçirmiş olduğu Üç se- m6 zarfında neler yaptığını ve ne yol- da çalıştığını tabiidir ki herkes me Fak etmekte ve bilmek istemektedir. Darülfünunumuz o evvelce bir hiçlik değildi; o zaman da çalışır, muhtelif Ölçüde neticeler verir, hizmetler eder- di. Onun bünyesinde yapılan değiş- meler, Üniversitenin ilimle daha sa- mimi, daha yakından olarak başbaşa Zelmesine, maddi ve manevi verimle- Tinin daha mütekemmil ve şümullü “lmasma yol açacak mahiyettedir. Fakat bu hâdiseyi, şekilsiz ve müte- Vazı bir böceğin şatafatlı kelebek ha- Mine inkilâbma benzetmek ve derhal Sözle görünür büyük değişiklikler a- Tamak insafsız ve mantıksızca bir Arzu olur. Üniversitemiz yeni şekli ile Yeni ruhile, yeni rejimi altında çalı- #ücak, muhtelif fırsatlarda kendini Bim Alemine gösterecek ve nihayet gark güzel hususiyetlerile yüksek ilmin ve mükemmel metotların ahenk İli bir imtizacını an'ane edinerek par. | ıyacaktır. Darülfünunumuza bulunan kusur- İar hulâsa olarak şunlardır: 1 — Profesörler talebesine üniver- Siter olmaktan ziyade, ekseriya an- #iklopedik malümat sunmakla vakit &eçiriyorlardı; © suretle ki, güya bu Yüksek müessesenin maksat ve gaye- si lise bilgilerini genişleterek öğret- Mekten ibaretmiş şekline giriyordu. Yeni Üniversiteden beklenen vazife, Mir ilmin müdevven kısımlarını oku- Ül) belletmekle beraber, o müktese- batı bir hareket esası ve bir metot €ylemek hattâ yeni keşifler yapmak. fir. Üniversitenin muhtelif fakülte lerinde sonsuz faaliyet sahaları var- dır, Onların hangisinde az veya çok mühim sahalar ve meseleler bulun.| duğunu kestirmek, tayin etmek mev. Zwwbahs değildir. İlmin her köşesi *hemmiyetli, enteresan ve hattâ be. $ere çok faydalıdır. Astronomi, 700- loji, botanik gibi, avam nazarında i- Min tatbikatta yer bulmıyan kısmı telâkki edilen şubelerde de çalışma. terakki ve keşifler yalnız Üniversiteye sahip olan milleti değil, insanlığı kafa bakımından te- Pakkiye doğru götürür ve arasıra da beklenilmiyen yerlerden tatbiki Ve maddi Kasımlar baş gösterebilir. Onun için ilim adamı bir tüccar gibi, Maddi menfaat gayelerine koymaz, ilim diye sarılır ve ona aşkını ç Meal bir yükseklikle verir. Üniversitenin kürsülerinden, artık lâstik çerçevelerie tahdit edilmiş cu ve az faydalı malimat usu- lü makul nisbetlere indirilecek ve Profesörler ve muavinleri ol üzere, talebe de şahsi tetkik alışacak, onları yapmasını, on- ran netice almasını ve neticelerden ade etmesini öğrenecektir. Me. #İR memlekeğimiz nihayetsiz bir gina, bir flora ve bir fosil hazinesi: : deolojik formasyon tetkikleri yn halindedir. Bu bos sahalarm tarafından işgal edilmesi Üniyer- düşen bir vazifedir. Kuru- nar tamamen gözümüzün önün- ede, Yahisları ve hâdiseleri bize izah *cek yerde yabancı eserlerin bizi ink kismen tatmin eden malüma- ted, rwekten İleri gidemiyen fen d, , çatımızın da Üniversitenin elin. may, 27enİ bir manzara ve cazibe al-! Mi beklenmektedir. Ancak bu su-! kati lise ve ortamekteplerimizin, ve ilk okullarımızın fen bilgileri Beyi derileri özlediğimiz şekle ? — Profesörler bir tensik ve tak- Ye tâbi tutulmalı idi. Bu da yan til, V* Yabaner ilim adamları geti. i, y | 2. Mz Maddi stirdngy vasıtalar kifayetsizdi. ihalar kuruldu, yeni vasıtalar edildi, kütüphaneler zengin- « idare mükemmellestirildi, - Paris, 21 (Tan) — İspanya bir ta-| raftan kana boyanırken, diğer taraf- tan insaniyet namma ufakta olsa! ümit verlei bir adım atılmış bulunu-| ır. Madritteki elçilerin Duayyeni 0- lan Arjantin elçisi, hilkümetinden 21. | dığı talimat üzerine gerek âsiler, ge-| rekse meşru İspanyol hükümeti nez- dinde teşebbüste bulunarak, her iki tarafın almış olduğu sivi) esirlerin mübadelesini teklif etmiştir. Bu tekli İfin neticesi heniz belli değildir. Harp vaziyetine gelince, Havas A- Jansmn İstihbaratma nazaran, hükü. met kuvvetleri Guadarama cephesin- de mühim bir muveffakıyet küyde- derek Modalteral kasabasını işgal et- ! mişlerdir. İrun ve Sarsebastiyen ei. | varındaki askeri harekât 24 saatten beri tavsamış gibidir. Asiler Ernani | kasabasına beş bomba atmışlardır. Diğer taraftan bir hükümet tayyaro- | âsilerin zaptetmiş olduğu Badajoz şehrinin yakınmda yere inmek mec- buriyetinde kalmıştır. Tayyare müret tebatı Portekize kaçmıs, tayyare, ler tarafından ele geçiril Se ek İtalya Balear Adalarını işgal etmek istiyormuş 21 (Tan) — Brükselden bil : Ademi müdahale tekli Fransa ile Italya arasmda konuş malar devam etmektedir, Bazı mahafilden zan haberlere güre, Italya Balear adalarını işgal et mek niyetinde olup, bu takdirde Al manyanm takınacağı vasiyeli ayla - mak istediğinden Berlin hükümetini iskandil etmiştir, Diğer taraftan ise Italyan cevabt- nın gecikmiyeceği söylenmektedir. Asi General Delyano Sevil radyo- sundan yaptığı bir beyânatta, dahili harbin kolayca bitiniyeceğini ve İs - panya topraklarmda bir tek Marksist kalmaymeaya kadar çarpişdeakları. nı söylemiştir. General Frankonün emri Üzerine Rifin yerli şeflerinden üç kişi ve bağ» ka İleri gelen kimseler kurşuna dizil. | mişlerdir, İtalya ademi müdahale teklifini kabul etti : Londra, 21 (Tan) — Fransanm yapmiş olduğu ademi müdahale tek- lifi, nihayet İtalya tarafından kabul edilmitşir, Keyfiyet, İtalyan Hariciye Nazırı Kont Ciyano tarafından Roma Fran- ——————m.ı bütçe ytikseltildi, 4 — Lise mezunu talebe, hele ya- bancı dil hususundaz çok geri udi, Buna çabuk tesirli çareler buluna. mazdı. Fakat kabul ve tasdik edil meli ki, orada da hayli gayretler sar- fedildi, Velhasıl Darülfünuna yeni bir dış şekil, onu eski an'anelerine bağlılık. | tan kurtarmak için yeni bir isim ve. | rilmistir. Ruhi istihalesini, yeni un-| surları, yeni zihniyeti, yeni çalısma metotları ile kendi meydana getire cektir. Milletin kendine verdiği büyük ehemmiyet ve yüksek mevkie lâyık, | altına girdiği ağır vazifenin güclüğü- nli ve mes'uliyetini müdrik olarak çok çalışacağına, feragat ve fedakâr- lıkla yürüyeceğine ve frekansı çoğa. lan müspet neticelerle bizi sevindire. ceğine itminanımız vardır. Nikbin gözlerle ileriyi bekliyoruz. Mi UZ gile 1 / sız elçisine ve İngiliz maslahutgüzarı- ina bu aksam bildirilmiştir. i talyanm ihtirazi kayitler komus i olup olmadığı belli değil, X Avrupa amelelerinin vaziyeti Londra, 21 (Tan) — Amele sendi- kaları federasyonu umumi kâtibi Sir Walter Citrine, Ispanya meselesinde Avrupa amele sınıflarının müşterek bir hattı hareket takip etmeleri İyik- kımda Fransız amele lideri ile görüş” mek Üzere Parise gitmiştir. Dün E - den ile Sir Citrine arasında yapilan görüşmede İspanyol ihtilâlcilerinin muzafferiyeti takdirinde İngiltere ile müstemlekeleri arasındaki münaka - lâtın biraz tehlikeye düşeceği netice- sihe varılmıştır. Londra amele maha- fili, Baldvin kabinesinin muhafazakâr erkânımın bile faşistlere olan sempa- tilerine rağmen bu noktayı takdir et- mekte olduklarını beyan etmektedir. Söylendiğine göre amele fırka lider- leri bir müdahale siyaseti takip edil- mesini isteyeceklerdir. Çünkü şimâi- ki ademi müdehale siynsetinin Mad- ritteki meşru hükümetin faaliyetini güçleştirdiğine ve ihtilâleilerin faali- yetini kolaylaştırdığına kani bulun - maktadırlar. Lizbon, 21 (Tan) — Sevil'radyosu ile neşriyatta bulunan Generallerden de $lono ihtilâlcilerin 81 eyaleti kon- trol altında bulundurmakta oldukla” rını, hükümetin kontrol altımda fse ancak 18 eyalet bulunduğunu, Ispan- ya Bankasının 43 şubesinin ihtilâlci- lerin ve 28 #ubesinin de Bükümetin elinde bulunduğunu beyan etmekte - dir, Madrit radyosunun verdiği bir hebere göre ihtilâleilerin bir kuvveti Saragosse yakininde hezimete uğru tılmıştır. Tbtilâleilerin Gonadarrama çephesinde yapmış oldukları bütün ta arruzlar püskürtülmüş ve Madrit yo A. Nadir PEKELMEN « lu ihtlâlcilere kapatılmıştır. Madrit Kamyonlarla cepheye mütemadiyen gönüllü sevkediliyor ispanyadaki vahşet! italya Balear adalarını işgal etmeği düs'ünüyor | osu hükümetin Majork adasma yeniden asker çıkarmış olduğunu" ilâ ve etmektedir. Malagada büyük bir karışıklık hüküm sürmektedir. Bu şehrin yakinda ihtilâleilerin eline ge“ çeceği haber verilmektedir. kaçmıştır. Yaşıyan ölüler Tabirler de insanlar gibi bazan za- yallılaşiyor. Öyle kelimeler ve öyle tabirler mevcuttur ki vaktile yüksek bir manayı ifade ettikleri halde gim- di birer cılız, miskin bir şekil almak. tadır. İşte.son sigorta kaçakçılığında di- rileri ölü göstermek suretile “yaşıyan ölüler” tabirine bu şekilde bir suikast, yapılmıştır. “Yasıyan ölüler.” Biz bu tabiri eski Harp mecmuala- | rmda görmüştük. Halbuki son ka-| | çakçılık onu zabıta sütununa düşür- bdü. Kaçakçılar ve dolandırıcılar için bu suikast esbabı müşeddide olmalıdır. Cehennem Nasrettin Hocanın mezarını yak - mışlar. Birkaç sadık ruhlu adam, mezarın karşısma geçmişler, oradaki otlara steş vermişler ve karşısma ge- çip seyrederek zevk almişlar... Tıpkı İspanyada ölüleri mezarın - dan çıkaran, duvarlara mıhlıyan, ki- Hseleri yakan adamlar gibi... ” Demek İspanyol Fuhu burada da türemiş. Filhakika Hoca merhum pek kulak asan bir kimse değildi, Fa- | kat ölümünden senelerce sonra Hoca- Jı insanlar tarafından cehenneme insanların yaptığı işe bakm! Kendile- rini senelerce eğlendiren, onlara neş'e İ saçan bir adamı cehenneme gönder. İ mekten bile çekiinmiyorlar. Ata sözleri — Menfaati için ağlıyan menfaati için fenalık ta yapabilir. — Arayan mevlâsmı bulur. — Evvel düşün, sonra evlen. — Sırsatı fevteylemez âkıl, meğer —— İle etmelerini emrettim. Bir âsi kruvazörün başına gelenler Madrit, 21 (Tan) — Asilerin elin lunan Almirante Cervera kruta ü yanlışlıkla Gijon limanma gir - x ten am yy PA in topları, toplarla kullanılmaz bir hale ge! miş ve kruvazör yana yatmıştır. Ge Gijon'un ihtilâlcilerin elinde olma dığını anlayınca bütün sür'atle Ji - mandan uzaklaşmış, ve âsilerin elin- de bulunan Galce limanlarına dağ»u| Alman torpidoları İspanyol sularında Hendaye, 21 (A.A.) — Havas Ajan sı muhabirinden: Albatros ve Sce-rd ler adındaki Alman torpito muhrip- İleri İspanyaya gitmek üzere Bayanne dan hareket etmişlerdir. Guadelove kalesindeki hükümet topçuları, !ht - Yâlcilerin mevzilerini bombardıman Komünistler esirlerle dolu bir kiliseyi yaktılar Lizbon, 21 (A.A,) — Reuter Ajan- 81 muhabirinin öğrendiğine göre Vro- sa de la Frontera'da esirlerle dolu bir kilise, Madrit hükümetinin esir - lerin yakılması gibi barbar usullere müracaat edilmemesi suretindeki e - mirlerine rağmen, komünistler tara- fından ateğe verilmiştir. İhtilâlcilerden yeniden 300 öl Madrit, 21 (Tan) — Hükümet kuv vetleri Avila yakininde bir ihtilâlci kuvvetini hezimete uğratmışlardı Ru muharebede 300 ihtilâlei ölmüş ve 67 si esir olmuştur. Beş top, yedi mit- ralyöz ve birçok malzeme kaybetmiş- lerdir. Sen Sebastiyende, 25 Alman tehlikede Sen Sebâstien, 21 (A-A.) — Alman konsolosu, buradaki 25 Alman ha- yatmiın tehlikede olduğuna hilkmede- rek bunlarla beraber bugün şehri ter 31 eyalet ihtilâlcilerin elinde |ketmeğe karar vermiştir. Alman filosunun Madride şiddetli bir ihtarı Berlin, 21 (A.A.) — Kamerun adm daki Alman vapurunun Ispanyol harp yısile İspanyol sularındaki Alman fi- tosunun kumandanı, İspanya hürü - met filosu kumandanma bir te'graf çekerek ezcümle şu ihtarda bulu muş tur; Bu gibi şiddet hareketlerine karşı müsamaha göstermeğe mütemayiI gilim. Kumandam altmdaki bütün kuvvetlere gemileriniz tarafı ıdan haksız olarak yapılacak olan her tür 15 siddet hareketine siddetle mukube gemileri tarafından muayenesi dola. | etmişlerdir. Bu bombardımana Foa - tarabia limanında demirlemis olan Ng. 3 torpido muhribi de iştirak et. miştir. Zırhlı bir tren de bu muhare- | beye karışmıştır. Hendaye, 21 (A.A.) — Havas A - jansı muhabirinin öğrendiğine göre Bask milliyetçi fırkası murakhasları, Sen Sebastien'in teslimi şartlarını gö rilşmek üzere Burgos'a gitmişlerdir. Sen Sebastien'de hümmayi tifoidi hü- küm sürmektedir. Sevil ne halde? Seville, 21 (A.A.) — Şehir normal manzarasını almıştır. Halk arasında kirmizi kasketli zabitler ve üniforma İl Alman zabitleri de görülmektedir. Bunların arasmda İtalyan zabitleri ve bilhassa tayyarecileri de görülü - yordu. Bunlar, Lejyon Etranjere gir- miş oldukl.rın: söylemişlerdir. Bü- tün kahvelerde orkestralar çalmakta» dir. Arasıra bir askeri müfreze geç- mektedir. Bunlarm göğüslerinde 82'7 lerin resimleri bulunan kumaş parça- lari vardır. Bunları Marksistlerin e « linden şehrin ihtilâleiler eline geçme- $i hütırası olmak üzere taşıma re lar; Avrupa İttihadı Birliği Reisi de tavassut teklifinde bulundu Viyana, 21 (A.A.) — Avrupa itti: hadi birliği reisi Kont Coudenhove - Kalergi, Azana ile Giral'a ve ihtilâler gönerallerden Mola İle Cabaneldas'e müracaat ederek tavassut teklifinde Bilginizi yoklayınız Sorular S5 — Martının yumurtası neye yö S5 — Vücudun en atıl uzvu hangi- idir? S — Eski rakamlarla (bir iki iki delik) remzi kaç tarihini gösterir? 5 — Camı kimler icat etmiştir? Dünkü soruların cevapları $ — lik defa Harbiye mektebine kabul edilmeleri için teşebbilsatta bus human kızlarımız kimlerdir? Ne va « kit? € — 25 eşTrinievvel 1933 tarihinde İstanbul Hsesi talebelerinden bir grup | Harbiye mektebine kabul edilmeleri için teşebbüsatta bulunmuştur. 8 — Son affi umumi kanunu me 5- man neşredilmiştir? C — 26 Teşrinievvel 1933 te, S — Karadenizde 25 senedenberi görülmiyen müthiş fwrtma ne zaman oldu? Tahribatı nelerdir? C — Karadenizde büyük müthiş fır tma 2 Künunuevvel 933 te olmuş, Samsun - Ordu sahil boyunda fazla tahribat yapmıştır. Birçok vapurlar, motörler batmış, kayıklar parçalan - | mıştır. 8 — Osmanlı Bankasınm imtiyası kaç senesine kadar devam edecektir? C — 195 yılına kadar, menem inietnbezi nadan ola, — İyi adam ara yapar, kötü adam ara bozar, — Fırsat, çok vakit ele gecmez. — İşini elden bırakma. — Açılan solar, ağlıyan güler, — Açın karnı doyar ama gözü doymaz. amma —— rine girişilmek üzere bir mütareke ya pılmasını teklif etmektedir. Sen Sebastiyen'de iki tevkif Bâyonne, 21 (A.A.) — Zabıta, Pri- ma de Riveranm tesis etmiş olduğu askeri direktuvarı azasından ölan Ge neral, Muslera'yi. Saint Sebastlende tevkif etmiştir. Zabıta, ayni zamanda Yarbay Baselga'yı da tevkif etmiştir. Bu iki zat, bir aydanberi gizlenmekte bulundukları bir odada yakalanmış» lardır, Bu iki zabitin isticvabı sıra - Sinda ifadelerinde birçok tenakuslar görülmüştür, İngilte-ede bir halkçılar cephesi Londra, 21 (Tan) — Liberaller ma hafilinde bir İngiliz Halkçılar Cephe- si tesisi lehinde bir cereyan mevcut« tur. Bu fikri daha evvelce Komünist- lerle müstakil Amele Fırkası ve Sen dika müesseseleri ekseriyeti kabul et wişlerdi. Kongreden sonra Cemiyetin umumi kâtibi iddialara cevab veriyor Perşembe günü toplanan gayrimü. badiller. kongresinde bazı gürültüler olduğu malümdur, * Gayrimübadiller cemiyeti umumi kâtibi Şehap, dün kendisile görüşen bir muharririmize bu hususta şunları söylemiştir; “— Bazı kimselerin iddin ettiği gi- bi gayrikanun! hiçbir şey olmamış- tır. Eğer böyle birşey varsa delima onlara cevap vermeye hazırım. Fazla mastafa, gelince bü doğru - dan doğruya idari bir meseledir, bu- nu komisyon tetkik eder, Kaldı ki fazla hiçbir masraf yapılmış değil dir, İdare Heyeti fahri olarak çalışır. Bir de küçüklerin hakkı yenildiği- ni söylüyorlar. Bu da doğru değildir. Küçük hak sahiplerinin bir kısmı 20- ten hisselerini satmıştır ve gürültü. ye sebebiyet verenlerin ekseri o his- #eleri ucuz ucuz alıp kâr yolunu tut- muş olanlardır. Uyuşamayanların ce miyetten ayrılması gayet tabiidir. Hiçbir şey zorla yapılamaz, bütün bunlara rağmen Idare heyeti doğru ve dürüst hareket etmiştir. Türk Maarif Cemiyeti Ankarada bir yurt açıyor Türk Maarif Cemiyeti, Ankarada- ki yüksek okullara ve liselere devam eden talebeler için bir yurt binası tesisini düşünmektedir. Bu çok yerin bulunmuştur. Kont, sulh müzakerele- de kararın sür'atle tatbiki bekl, mektedir