11 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

..—a 2 GÜNAŞIRI Evimizin kapısı Komsularımızla evimizin kapısma dair konuşuyoruz. Bu mevzu Üzerin- de hiçbir ev sahibinin olamıyacağı kadar naziğiz.Başkalarının ufak tefek menfaatlerini kendi hayatımız ve emniyetimizle bir gibi tutuyoruz. Kapı- mizi kapamak için hem kâfi derecede hakkımız var, hem de kuvvetimiz... Böyle iken dostluğumuzu göstermeye çalışıyor, yoruz. Birisine dönüp soruyoruz: kimseyi incitmek istemi. Herbiri kendi menfaatini öne sürüyor ve bir türlü aralarında uyuşamı» yorlar, Münakaşa münakaşayı doğuruyor, İtiraz İtirazı... Arada asıl ev sahibi unutuluyor gibi, Bu bahis üzerinde konuşulduğu zaman dünya vaziyeti şudur: Harp bulutları her zamandan fazlâ ufukları karartmış.. Bütün komşu- larm kapıları biribirlerine karşı sımsıkı kapalı... Her türlü siyasi taahhiit - ler ayaklar altında... İtalya, Milletler Cemiyetine rağmen Habeşistanda... Almanya, Renden sonra Danziz'e adım atmak üzere... Komsularımıza nezaketen hatırlatsak mı? Ev sahibiyiz. Yabancıların bahçe kapısına değil, kendi evimizin kapısma dair konuşuyoruz. Hem o kapıya ki, çok zayif zamanımızda bütün dünyaya karsi onu tek basına kapımıştık. Akdenizin dalgaları gibi eşiğinde Türk kanı aktı! Bana öyle geliyor ki: Bu mevzu üzerinde daha fazla konuşmak, yalnız bakka karşı değil, kuvvete karşı da biraz saygısızlıktır! Vur abalıya Sakalar, eşeklerin üzerine biniyor lar ve biçarelere fazla yük oluyorlar mış. Bunu gören Himayei Hayvanat Cemiyeti belediyeye müracaat ede - rek demiş ki: — Yazıktır bu eşeklere! Sakslar eşeklerin üstüne binmesin! Eşeklere gadir olmasın!... Bu havadisi okuduğumuz ozaman Nasreddin Hocanm meşhur fıkrası. nı hatırladık. Bunu birçokları bilir a- ma, yazımızla ilgili olduğu için bura da yazmadan geçemiyeceğiz: Nasreddin Hoca bir gün eşeğine binmiş gidiyormuş. Arkasından da çocuğu geliyormu: Birisi görmüş dı kiz —Amma insafsız adam! kendisi e #eğe kurulmuş ta bacak kadar yar- rucağı arkadan yayan yürütüyor. Hoca fena olmus, inmiş çocuğunu 'bindirmiş. Bu sefer bir başkası itiraz etmiş: —Amma tuhaf! demiş, ihtiyar a- Yusuf ZİYA S — Tanzimat devri ne vakitten ne vakite kadar deyam etmiştir ve neticeleri nelerdir? Dünkü soruların cevapları 8 — Kömür madenleri dünyanın en çok nerelerinde bulunur? C — En zengin kömür madenleri Ingilterede Cumberland'da, Birlesik Amerikn Masasüset" vanya'da Almanyada m da, Fransada simal havzasmda Lens te Anzinde, Sent Etiyen'de, Polonya- dam yayan gidiyor da eşeğe çocuğu-| da Sileyyada, Belçikada Mons'ta ve nu bindirmiş. Bu olur iş mi?.. Bu sefer hocr merhum eseğe co - cuğu ile beraber binmiş. Biraz git - Şarlöruvada Sovyet Rusyada, Çin - de, Avusturalyada bulunur. $ — Madagaskar kimin idaresin- tikten sonra, zahir o zaman Aksehir | gedir, paytahtı neresidir? deki Himayel hayvanat cemiyetinin reisine rasgelmiş, Bu zat ta hemen itirazı bastırmış: ğ — İste bu olmadı. Yazık değil mi bu eşeğe iki kişi birden biniyorsu - nuz? Hoca merhum bu müdahale kar - şırmda ne yapacağını şaşırmış. Ve eşeği arkasma katarak çocuğile be - € — Madagaskar Afrikanm şark sahillerinde 592,000 kileometro murabbalık bir adadır. Afrikadan mo resindedir. Payitahtı Tananarivdir. $ — Amerikanın istiklâline hangi hâdise sebep olmuştur ? C — Amerikaya hicret eden İngi- raber yürümeye başlamış. Sonra ço-| liz kolonları, bilhassa ana vatanm cuğuna demiş ki: çay resmini artırması zerine isyan — Aman oğlum tenha yoldan gi -| etmişler ve nihayet Birleşik Ameri - delim; şimdi buna da bir itiraz eden| ka devletini kurmuşlardır. (75 » çıkar, Vebelki, “alıklar,, der, esekle | 1782) ri var da ikisi de yayan gidiyorlar... o zaman bizim eseği sırtımıza almak tan başka çaremiz kalmaz! Bunun gibi himayei hayvanat cemi yeti de aman sakaların eşekleri sırt lamasını istemesin!.. Vâkıa bu gibi eşeklere ben de pek acırım. Hele adadaki eşeklerin hali bir yürek actsidir. Fakat insanlar a- rasında da eşek olmadıkları halde sırtlarında o kadar ağır yük taşıyan lar vardır ki, sormayın. Her öli de - Zen üstüne biner ve yüklendikçe yük leni — Vur abalıya!.. Böylelerini himaye için de bir cemi yet kursak ne iyi olur! Otomobilde hayvanlar Belediye bazı taksi otomobilleri - nin üzerlerine alabildiğine eşya yük ledikleri, hayvan ve saire naklettik - lerini görerek bunların bu'gibi koku ve toz neşreden şeyleri taşımalarını menetmiş, Alâ, Fakat akşamları vakti kerahatten sonre, bir de tramvayların içine ba - kılsa, pastırma ve sücukla karişik rakı kokusu istişmam edilse o zaman halimiz ne olur? : Ben eminim ki, bu tramvaylar ek- $ — Ik renkli afişler yapılmıştır? C — ik renkli afişler Fransada 17 inci asırda yapılmıştır. Evvelâ Cheret isminde bir adam, 1866 da birkaç ton üzerine afiş yapmıştır. 8 — Entertayp makineleri ne za- man icat edilmiştir? C — Entertayp makineleri matba- acılıkta tertip için kullanılan maki- nelerdir. Kurşun harfleri satır halin- de birleştirip dökmek için, sarfedi - len gayretler daha 1822 senesinde başlamıştır. İngilterede Vilyam Çirç, Amerikada Aleksandr Maki ve daha başkaları bu hususta çok çalışmış - lardır. Fakat bugün kullanılmakta o- lan Entertayp ve Linotayp makine. sinin mucidi Baltimor şehrinden Ot- mar Mergenialer'dir. EE İN İN cek sözümüz yok, Fakat küfe İle adam taşmdıktan sonra taksi ile eşya taşımaya niçin müsaade etmemeli?.. s Hokkabazlık köşesi: Bir yüzük alm, Bunu bir ipin ucu- ne zaman na bağlayın ve bir tarafa asın. Sonra | diyin ki: — Ben bu ipi yakacağım fakat yü ük yere düşmiyecek! Filhakika ipi seriya koyun taşiyan taksilerden da| yakm ve yüzük te yere düşmesin. Bu ha fena kokmaktadır. Eğer bunu or | olacak iş midir? Fakat burun bir ko tadan kaldırmaya teşebbüs etsek o | layı var. Ipi evvelden güyet tuzlu bir | zamanı kerahat vakitlerinden sonra | suda ıslatm, Sonra kurutun ve yüzü | tramvay seyrüiseferlerini tatil etme - | gü o ipin ucuna bağlaym. İplik yan miz icap ederdi. dığı zaman tuz yüzüğün düşmesine Yük tasımaya gelince, ona diye -İ mâni olur, ve Pensi, Cenaze merasimleri Belediye Ağustosta bu işle de uğraşacak Şehir meclisi son içtimamda, ölüle rin teçhiz, tekfin ve teğfin işlerile uğ raşmak Üzere belediye mezarlıklar müdürlüğünce yapılan talimatname ile tarifeyi kabul etmişti. Belediye kanunu mucibince mu - ayyen bir müddet sonra bu İş gehir dahilinde mutlaka belediyelerce yapı Jacaktır. Ancak o zamana kader hem tecrübe mahiyetinde olmak ve hem de apartmanlarda oturdukları cihet- le gasil ve techizi yapacak yeri olmr yanları müşkülâttan kurtarmak için belediye arzu edenlerin ölülerile uğ- raşmayı muvafık görmüştü: Belediye mezarlıklar müdürlüğü bir ağuktostan itibaren halktan Dun- takası içindeki polis komiserliğine müracaat edenlerin ölülerini teçhiz, tekfin edilecek ve alâkadarlarn is teği mukabilindeki sınıfa göre mefa- #imle cenazesini tedfin edecektir. Evvelce de yazıldığı gibi tedfin me tasimi 15 Jira ile 200 lira arasında tehalüf etmek üzere beş smıftır. Bu paralar içinde cenazeye iştirak ede ceklerin otomobil veya otobüs mas- rafları ile dini merasimleri de dahil dir. Bu itibarla mezarlıklar müdür. lüğü bir ağustosta ber şeyi yapabile cek bir vaziyete geçebilmek için her gün hazırlıklar görmektedir. Bu ara. da sesi güzel ve dini âdetlere vâkıf olan hoca'ardan da on kisi ayrılmış, kendilerile her hususta mutabık ka- Unmıştır. Belediyenin kaldıracağı cenazeler de dini işleri ölünün bulunduğu mm- takanm İmamı deği! belediyenin ei- rindeki bu kafile görecektir. Belediyede Motörlü vasıtaların muayenesi bitiriliyor otörlerle rasıtalarınin. sik çen e yilirk fen ni muayeneleri bugün nihayet bula- caktır. Belediye fen heyeti dün Sultanah- met meydanında kamyon ve kamyo- netlerin musyelerine devam etmiş - tir. Ayni heyet bugün sonuncu defa olarak Kadıköy mıntakasındaki kam yon ve kamyonetlerin muayenelerini Ikmal edecektir. Yarından itibaren bütün motörlü Kara nakil vasıtaları muhtelif yerler de ansızın kontrole tâbi tutulacaklar ve bunlardan yıllık muayenesini yap Uirmıyan veya diğer vesikaları nok - san slanlar İşten menedileceklerdir. dir. Çekoslovakyalı talebeler geldiler Dün Çekoslovakya talebelerinden mürekkep bir kafile başlarında pro fesörleri olduğu halde coğrafi tetki- katta bulunmak üzere dün şehrimize gelmişlerdir. Kendileri bugün Maarif Müdürü Tevfikle temas edecekler, yârın mem leketlerine döneceklerdir. Hayvanlar himaye ediliyor Sütçü ce saka gibi bazı yolda at veya merkeplerine bindikle- ri, bu suretle hayvanların eziyet çek tikleri Himayel hayvanat cemiyeti - nin nazarı dikkatini celbetmiş, cemi yet te belediye nezdinde bunun men'i için teşebbüste bulunmuştur. Bunun üzerine dün belediye reis- liğinden bütün şubelere gönderilen bir tamimde bütün zabıta memurları nın her rastladıkları yerde bu gibi ba le mümanaat etmeleri ve alâkadarla- rı cezalandırılmaları bildirilmiştir. Trakyada bir tavşan çiftliği tesis ediliyor Trakya umum müfettişliği tavşan vetiştirmek için köylüyü teşvik et - mektedir. Bu müfettişlik bu maksat Ja bir nümüne mahiyetinde olmak ü- zere tavsan çiftliği yapacaktır. Tav- şanların en ziyade tüylerinden isti- İade edilecektir. Mavi renge yakın tavşan tüylerinin kilosu 15 liraya ka dar satılmaktadır. Trakya tavşan ye tiştirmeğe en müsait bir yerdir. Ni- tekim Şarköyde tavşan derisinden ve,tüyünden istifade etmek için tav- i şan yetiştirenler çoktur. : esnafın SEHİRDE OLANLA | Ne dersiniz? tçi dükkânları Şehrin birçok yerlerinde bisiklet- çi dükkânları vardır. Buralarda ba- zen motosiklet dahi kiraya verili. yor. Bütün mahalle çocukari, mek- tepliler eski, yeni bindikleri bisiklet teya motosiklete göre saatte bir üc ret ödüyorlar. Küçük © müşterilerin öğrenmek gayreti sayesinde işliyeri bu dükkân lar, kontrol edilmemektedir. Ne ret tarifesi sıkı bir murahabe altın- dadır, ne de kullanılan ve kiraya verilen bisikletler... Bize kalırsa, bu dükkânları böy le kontrolsüz bırakmak doğru değil dir. Bundan başka şehir dahilinde bisiklet veya motosiklet öğrenme - ği de yasak etmelidir. Nihayet şeh- rin caddesi, acemi adamların nakil vasıtası idare ettiği bir yol olmama. | hdır. Bu, yolsuzluğa yol açtığı gibi, ufak tefek kazaların da âmili sayıla bilir, Biz böyle düşünüyoruz. Siz ne dersiniz? e a a e | | / KUÇUK HABERLER * Sovyetlerin ticaret mümessili — Sovyet Rusyanm yeni ticaret ml - #messili Ossinof şehrimize gelmiş va- zifesine başlamıştır. * Devlet demiryolları için malze - me — Devlet demiryolları idaresine sit malzemeyi İiâmil bir İsveç vapu- ru şehrimize gelmiştir . Bu vapur, tünel hafriyatmda kullanılan elet ve malzemeden İbaret olmak üzere 375 ton hamule ile gelmiştir. * Bir Alman seyyah vapuru geli - yor — Alman bandıralı Erlih vapu- ru, dört yüz Alman ve Finlândiyalı seyyahla bugün limanımıza gelecek- tir, Seyyallar iki gün şehrimizde ka- lacaklar ve bu müddetten istifade €- derek ağlebi ihtimal Yalovaya gide - eklemdir 4 ik YU * Gümrük inhisarlar müsteşarı tetkikleri — Gümrük ve Inhisarlar vekâleti müsteşarı Adil, gümrük baş müdürlüğündeki tetkiklerine din de devam etmiş ve servis şeflerini da- yet ederek yeni teşkilâtm tatbikatı etrafında izahat almıştır. üsteşer, bu teşkilâtın tatbikinde görülen muvaffakıyet dolayısile be yanı memnuniyet etmiştir. Vatmanlar biletçiler Mütemadi cezalardan şikâyet ediyorlar Tramvay biletçi ve vatmunları, | sirketin haklarmda takip ettiği yol dan fevkalâde muztarip ve şikâyet - çidirler. Geçenlerde dertlerini bir maz bata halinde kaleme ap alâkadar makamlara vermişlerdi. itir. : Henüz bu mazbatays müsbet veya | menfi bir cevap almmadan şirket! müstahdemlerine tatbik eylediği ce. İ xaları tegdit etmiştir. Bu vaziyet karşısında müstahdi - min yeniden bir mazbata hazırlama - İya başlamışlardır. Bu mazbatada işletme islerini teftiş eden bir ecne | İ binin kontrolları her hafta toplıya- Irak kendilerine biletçi ve vatman İlardan bir ay zarfında toplanacak ce İ zanım behemehal dört bin İirayı tut. ması lâzmgeldiğini söylediği, aksi İ halde kontrolların işlerine nihayet İ verileceği cihetle bunların da biletçi ve vatmanların en ufak bir hareke - tine nakdi ceza yazdıkları bildiril - mekte ve pek feci bir vaziyete düştük leri cihetle alâkadar makamlarm yardımları istenilmektedir. Belgrat Üniversitelileri geliyor Belgrat Üniversitesi doçentlerin - kanlığında bu ayın on beşine doğru Belgrat üniversitesi talebesinden 25 kişilik bir gurup şehrimize gelecek - tir. Yoguslavyalı talebe bir leyli mek- tebimizde misafir edilecek ve müze- lerle görülmeğe değer yerler gezdi- rilecektir. Muallim ihtiyacı Ortaokul muallimleri ihtiyaca kâfi değil Orta mekteplerdeki muallim ihti - yacın: karşılamak için açılan müsa - baka imtihanma ilk mektep muallim leri arasından dahi! olup ta tahrirf imtihanları kazananların kimler oldu ğunu dünkü nÜshamızda yazmıştık. Maarif vekâletince tahriri İmti. handa kazansnlar belli olduktan son ra muallim ihtiyacı hakkmda orta tedrisat müdürlüğünce yeniden tet- kiklere başlanılmıştır. Çünkü esasen tahriri imtihanda kazananlar ihtiya- cı karşılıyacak nisbette olmadığı gi. bi bunlardafi bir kısmın da şifahi de muvaffak olkmamaları ihtimali kuvvetlidir. Bu vaziyet karşımda önümüzdeki tedris yılımda orta mek teplerdeki muallim boşlukları bu yıl da muavinlikle idare olunacaktır, Maamafih orta tedrisat müdürlü- Bü bu bapta başka çarelerde aramak tadır. Kat'i karar bu etütler Ikmal edildikten sonra verilecektir. Maarif Vekâleti ilk mektep mual- imleri arasmdan orta mektep münl- imi ayırmak için bu yılda olduğu | gibi daha beş sene müsabaka imti - hanlarma devam edecek ve bu suret le buhranm tedricen önüfe geçilecek | Diğer taraftan muallimsizlik köv- lerde de kendini göstermektedir. Bu na karşı da maarif vekâleti yaşları liselere devam edecek devri geçmis o- lan orta mektep mezunları için bir kurs açıp bu kurstan muvaffakiyet. le ehliyetname alacakları köy mual imi yapmayı düsünmekte ve bü hu- susta da tetkikat yapılmaktadır. Afişaj işi Belediye bu işle bizzat uğraşacak Afişaj imtiyazından mütevellit re- «.mlerin tahakkuk veya tahsil tarzla ndan dolayı çrkan dedikodülar sil. rip gitmektedii.. Bu imtiyaza .it aklarını bir mü- *eahhide vermekle isin doğru neti » celer vermemekte olduğunu gören belediye mukavele müddeti bittikten. sonra bu İşi bizzat yapmak için tet- kikatta bulunmaya başlamıştır. Malfüm olduğu üzere müteahhitle belediye arasindaki mukavele önü - müzdeki martta bitecektir. Yeni sipariş edilecek posta tayyareleri Devlet Havayolları idaresinin An- kara - İstanbul servisinde çalıştırdı. ğı tayyareleri yapan fabrikanın di - rektörlerinden biri şehrimize gelmiş ve dünkü tayyare postasile Ankara- ya gitmişitir. Direktör, Devlet Havayollarnın si“ paris edeceği yeni tayyareler hakkm da umum müdürlükle görüşecek ve bir anlaşma bâsıl olursa mukavele de imza edilecektir. Sahillere konacak ses düdükleri Tahlisiye umum müdürlüğü sahil- lerimizin muayyen noktalarma ko - nulması İcap eden sis düdüklerinin mevki ve miktarlarını tesbit etmiş- tir. Sahillerimizin servis yollarma ya- kın yerlere kâmilen sis düdükleri! konması tekarrür etmiştir. Kerade- | niz sahilleri için yedi, Marmara sahi) | leri için on bir ve Akdeniz sahilleri için on yedi sis düdüğüne lüzum gö- rülmüştür. , Glikoz ve nişasta ihracatı Filistin ve Suriyedeki bazı firma- lar tarafından, şehrimizdeki glikoz fabrikalarmdan birine gelen mektup larda, Türkiyeden glikoz istenmek- tedir. Geçen sene misir fiatleri yük - PİRİ Eİ silâhlanması Avrupa ekonomik ve politik tmda yarattığı akislerden dolay! | manyanın silihlanmak için serfi $i büyük meblâğlara bir göz mek faydah olur. Yapılan lere göre Nasyonal Sosyalistler me kli iktidara geldiklerindenberi Al I man bütçesinden 1982 de silâhlar maya 8,000,000 İngiliz lirası, 1938 200,000,000, 1984 te 328,000,000 1985 te 60R,000,000 İngiliz Hrası fetmişlerdir. Fakat bu sadece b den ayrılan paradır. Ayni buna Alman devletinin &rtan W ve kısa vadeli borç miktarını ilâve mek Tzomdi 0 Haziran 1985 te VW pılan bir tetkike göte uzun v devlet borçları 710,000,000 İngiliz rası ve kısa ve orta vadeli borel 872,000,000 İngiliz lirası arts Yani devlet boreları 1,582,000, sterlin miktarmda tezayüt ter miştir. Borca girmek suretile d hazinesinin ettiği bu baş döndü! yekünün ancak 200 milyon ” gayri askeri işlerde kullanıldığı t min edildiğine göre 1,382,000,000 Alman ordu ve bahriyesini tesli sarfedilmiş oluyor . k Fakat Alman silâhlanmasına £* rek bütçeden tefrik edilen yekün, rekse devlet borcunu arttırmak su # retile elde edilen meblâğlar küf! mediği icin Nasyonal Sosyalist ida resi başka çarelere başvurmuf Hükümet elindeki Alman demiryo” ları esham ve tahvilâtni, ve çelik k* teli hisse senetlerini satmıştır. kaynaklardan temin edilen paran 60,000,000 Ingiliz lirasını tecavüz tiği söylenmektedir. Alman hükümetinin bu üç mul lif menbadan temin ettiği paralar «ap edilince 193? senesinde Ft! mevkii iktidara geçtiği tarihtenbel Almanyanm sitâhlanmak için akı ra hayret veren 2,500,000,000 İn; lirası sarfetmiş olduğu meydana © kar, Bu harp hazırlığın Almanya dolayısile Avrupa için olan ekono mik tesirleri nedir? İlk hafıra gelen sey Alman det let borçlarmın artmasmın Alman yı iflâsa sürükleme ihtimalidir. Ta rihi misaller de bunu teyit eder görünmektedir. Harbi Umumide man devet borcu 18 milyar Ingiliz. imiz wn be artış, hart niha nde Almanyayı ekonomik ve fins sal felikete sürüiklemişti. Şimdi kaç senede bir buçuk milyar teza' «den devlet borçları Almanyayı a) felâkete sürükliyemez mi? Bun endişeye mahal yoktur. Çünkü hazırda devletin ulusal ekonomi üz rinde sıkı bir kontrolu olması dev (i iflâstan kurtarmaya yarıyacak essir bir silâhtır. Ayni zamanda Nasyonal S ler bankalar, şirketler, sigortaları tiyaç olduğu miktarda devlete isti razatta bulunmaya mecbur kadar kuvvetlidirler, Yalnız vaziyetin tehlikeli te milli gelirin beşte birinin sitâhi ya hasredilmesidir ki, bu Alman kımın istihlik kabiliyetinin beşte gibi büyük bir kısmının heder olm demektir. Tabii istihlâk kabiliyeti zalınca “yaşama seviyesi düşecek bu Almanya ile tienret yapan m leketlerin dış ticaretinde maküs ne ticeler bırakacaktır. Esasen Do Sahtım son Orta Avrupa ve Balli seyahati de bu maküs tesirleri gi mek kaygusile yapılmıstı. — N. Vilâyette İstanbul defterdarlı- ğına kim tayin ediliyor ? Yeni maliye teşkilâtı kanunun tatbikma ait nizamnamenin bugül! lerde gelmesi beklenmektedir. Nİ zamname gelince kanunun teğ ve ilç ay içinde tatbiki bitirilecek” Yeni kanunla İstanbulda ihds$ dilen defterdarlığa henüz kimse V£ yin olunmamıştır. Alınan son mit mala göre, Istanbul defterdarlığı maliye vekâleti teftiş heyeti reisi şidin tayin edileceği anlaşılmak dır. İstanbul defterdarının taha) ve tahsil işlerine bakmak Üzere muavini olacaktır. sek olduğu İçin giikoz fabrikaları dış raemleketlere glikoz ihraç etmeğe imkân bulamamışlardır. Maamafih bu sene misir mahsuli boldur. Bir kilo mısırın 10 paraya kadar düşece ği ümit edilmektedir. Mısır fiatleri bu dereceye düştüğü takdirde, Tür- kiyeden dış memleketlere glikoz ve nişasta ihraç etmek kabil olacaktır. Eyüp kazasının teşkilâtı Yeni ihdas edilen Eytip kazas! teşkilâtı tamamlanmıştır. Memu rı tayin edilmiştir. Eyüp kaym vekâletini de yapan Fatih kayma mi Halük, lüzumuna göre, öB kadar Fatihte ve öğleden sonra ” yüpte çalışmağa başlamıştır.