16 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

TA Kamutayca kabul! edilen iş kanununun metnini bütün iş sahiplerini ve işçileri alâkadar ettiği için aynen neşrediyo Umumi hükümler Madde 1 — Bir iş akti dolayisile, başka bir şahsın işlerinde bedenen Ve yahud bedenen ve fikren çalışan kimseye “ işci ” denir. Bir iş akti dolayisile kendi iş ye- başka bir kimseyi bedenen ve Yahud bedenen ve fikren çalıştıran Bahsa “ iş veren ” denir. Müdürler, idare memurları ve W- Mumiyet itibarile işin sevk ve idare- W vazifesini gören kimseler “İş ve- Yen vekili ” dir. İş vereh vekilinin » ba sıfatla diğer işçilere karşı mua- , Mele ve teahhütlerinden doğrudan doğruya iş veren mesul tutulur. i — İşçiler, doğrudan doğruya iş ve- . Ten veya vekili tarafımdan olmayıp- / İa üçüncü bir şahsm aracılığı ile girmiş ve bu üçüncü şahs ile mu kavele aktetmiş olsalar bile muka- İşçinin birinci fıkranm tarifi vec- bile, işini görmekte olduğu yere “İş Yeri ”* denir, İş, sabit ve muayyen bir yerde yapılıyor ise o işin mahiye K dolayisile bu yere bağlı bulunan diğer yerlere avlu, istirahat, çocuk emzirme, yemek, uyku, banyo, mua- Yene ve bakım, bedeni veya mesleki terbiye yerleri gibi sair müştemilât dahi iş yerinden sayılır. Madde 2 — A) Bu kanun, mahi- itibarile yolunda işliyebilmesi günde en az on İşçi çalıştırma- Bl icap ettiren iş yerlerine ve bura- Bünun tatbikatını temin ve tatbika Balâhiyettar makam tarafından bu Büküm mucibince tasnif edilmiş ol- mak vaziyetine karşı iş veren veya İşçisi tarafından vuku bulacak itiraz lar Iktisat vekâletince incelenerek kesin bir karara bağlanır. B) Yilm her hangi bir devresinde tam veya fazla faaliyette bulunup teki devrede bilsbütün faaliyetten kalan veyahud faaliyetini azaltan İş yerleri için bunların faaliyet dev- Tesinde yolunda işleyebilmelerine muktazi işçi sayısı, kanunun hüküm lerini tstbika esas tutulur. C) Yukarda yazılı (A ) fikrası- nin tarifine uyan vasıfta olmamakla beraber mahiyyetleri ve ekonomik durumlari itibarile bu kanunun her hanği bir faslmm yeya bir hükmü- nün kendilerine teşmili lâzım gelen İşler bir nizamname ile tesbit olu- Bur; Ç) Çifçilik, deniz ve hava işlerile bir ailenin fertleri veya yakin akra- bası bir araya toplanarak ve arala- Yma dışarıdan başka (işçiler katıl- mayarak ev içinde yapılan İşlere bu kanunun hükümleri şamil değildir. Madde 3 — Bü kanuna göre sana- Yiden sayılacak işler şunlardır: A) Her türlü madenleri veya di- Ber her hangi bir maddeyi toprak- İan çıkarma ve taş ocakları işleri; B) Ham, yarı ve tam mamül mad- Öclerin o işlenmesi, (temizlenmesi, Şeklinin değiştirilmesi, süslenmesi , Satış için hazırlanması İşleri; C) Her türlü kurma (Montaj) . e temizleme, söküp dağıtma İş- ri; Ç) Bina yapılması ve tamiri ve tadili ve bozulup yıkılması işleri ve bunlara yardımcı ber türlü smai Imalât işleri; D) Yol, demiryolu, tramvay, li- man, kanal, dalgakıran, tünel, köp- Tü, lâğım ve kuyuların yapılması ve tamiri ve bataklık kurutma işleri; EB) Elektrik ve her türlü muhar- Tik kuvvetler istihsali, tahvili, nakli, tesisat ve tevziatı işleri; F) Su ve gaz tesisatı ve işletmesi İşleri; G) Telefon, telgraf, telsiz telgraf Ve telefon tesisatı ve İşletmesi işleri; H) Gemi ve vapur inşası, tamiri, tadili, ve bozup dağıtma işleri; 1) Karada nakliyat işleri; 1) Göl ve nehirlerde insan veya €şya ve hayvanat nakli işleri; i J) Eşyanın istasyon, antrepo, İs- kele ve limanlarda yükletilmesi, bo- Baltılması, ve işletilmesi işleri; K) Matbaa işleri; Madde 4 — Üçüncü maddede ya- #ilı işler haricinde kalan her hangi bir işin sanayi işleri arasma konma- 8: lâzımgelip seğini tayine İktisat vekâleti selâhiyettardır. Madde 5 — Umumi, mülhak ve husust bütçelerle belediye bütçele- den maaş veya ücret alan | memurlar ve müstahdemler bu ka- nun hükümlerine tabi değildirler. Umumi veya mülhak yahud hu- susi bütçelere veya belediye bütçe- lerine tahsisat konmak suretile doğ rudan doğruya, yahud mali yardım da bulunularak dolayisile | işletilen işyerlerinde maaşla veya ücretle ida Tİ vazifeler gören memur veya müs tahdemlere dahi bu kanun hüküm- leri tatbik olunmaz. Ancak işveren vekili sıfatile bunlara o tealluk eden mükellefiyet ve mesuliyet hü- kümleri caridir. Madde 6 — Bu kanunda zikrolu- nan “ ihbar” veya “ tebliğ” lerin, alâkadar kimseye imza mukabilin- de yapılması şarttır. İhbar veya teb- liğin muhatabi, bunu kabul etmezse, keyfiyet, O yerde zabıt varakası ile tesbit edilir. Madde 7 — Gerek İkinci madde- nin “ B ” işaretli fıkrasında yazılı işlerden her hangi biri veya hepsi için, gerek Üçüncü ve dördüncü mad deler mucibince sanayi işleri olmak üzere ayrılanlardan başka çalışma sahalarından bir kısmı veya umumu hakkında, işin mahiyetinin icap et- tirec: teren nizamnameler çıkarılır. Birinci fasıl Madde $ — Mahiyetleri itibarile | ancak otuz İş günü devam eden işle- re “ süreksiz iş ” ve bundan fazla süren işlere “ siirekli iş ” denir. Bu fasıl hükümlerinin sürekli İş- lere aid 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 22, 24, 25, 26 ve 20 ncu maddelerin den madası süreksiz işlere de şamil- dir. Süreksiz işlerde işbu o maddele- rin mevzuu olan meseleler hakkında borçlar kanunu hükümleri tatbik olunur, Madde 9 — Muayyen miiddeti bir sene veya daha fazla olan şilrekli iş akitlerinin yazı İle mukaveleyo bağlanması mecburidir. Yazılı mukavelelerde iş verenin ve işçinin isim ve hüviyetleri yaprla- cak iş ve iş yerinin mevkii, verile- cek ücret miktarı ve mukavelenin müddeti ile iki tarafın mutabık ka- lacakları hususi şartlar sarahatle yazılmak lâzımdır. Bu mukavelelerden almacak her türlü resim miktarının tayini husu- sunda İş Ücretinin aylık miktarmm otuz liradan fazlası esas tutulur. İş mukavelesi noterlikte tasdik ettiril- diği takdirde,, noter harçları bu hü- kümden hariç kalır. Madde 10 — Müddeti muayyen ol- mıyan veya müddeti muayyen ol. mukla beraber otuz İş gününden faz la ve bir seneden eksik bulunan iş akitleri yazı ile mukaveleye bağlan- mayabilir. Bu takdirde, İş veren, işçi her ne zaman İsterse kendisine, umu mi ve hususi bütün İş şartlarını gös- teren ve imzasını taşıyan bir vesika vermekle mükelleftir. Bu vesika her türlü resimden mu- aftır. Madde 11 — Bir İş verenle müte- addid işçilerden Mürekkep bir ta- kım arasında “ takım kılavuzu ” lan İşçi ile işçiler #dma aktedilen mukaveleye “ Takım mukavelesi ” denir. Takım mükavelesinin, müd- deti ne olursa olsun, yazı ile yapıl- ması mecburidir. > Bu mukavelede iş verenin ve ta- kıma dahil işçilerin isim ve hüviyet leri,yapılacak iş Ve İŞ Yerinin mevkii, işçilerden her birine verilecek ücret miktarı, mukavele müddetinin mu- ayyen veya gayr! Muayyen olduğu ve mutabık kalınmış olan hususi şar tlar tasrih kılınmalıdır. Takım mukavelesinden almacak her türlü resim miktarının tayini hu s#usunda dokuzuncu madde hükmü- ne göre muamele olunur. Tâkım mukavelesini imzalayacak olan takım kılavuzunun aynı işe alı nan işçilerden biri olması şarttır. Takım mukavelesinde isimleri ya gilr işçilerden her birinin işe başla- masile beraber bu mukavele o İşçi ile İş veren arasında doğrudan doğ- ruya yapılmış sayılır. Ancak takım kılavuzu hakkında borçlar kanunu- nun 110 uncu maddesi hükmü de mahfuzdur. Takım mukavelesine girmiş olan işçilerin ücretleri iş veren tarafın- dan her birine ayrı ayrı verilmek lâzımdır. Madde 12 — Sürekli is akitlerinde o gi şartlar dahilinde, bu kanun | hükümlerinin tatbik tarzları gös“ | yaptığı iş itibarile bedenen çalışma- $ı fikren çalışmasına galip olan İşçi İler için tecrübe müddeti en çok bir aydır. Yaptığı iş itibarile fikren çalışma» sı bedenen çalışmasına müsavi veya galib olan işçiler için tecrübe müd- İdeti her biri ileişakdi sırasında | serbestçe tayin edilir, Tecrübe müddetleri içinde taraf- lar, akti tazminatsız ve ihbarsız feshedebilirler. Ancak işçinin çalıştı ğı günler için tleret hakkı mahfuz- dur. Madde 13 — Müddeti muayyen ol-| mıyan sürekli iş akitlerinin iş veren veya işçi tarafından iş bitmezden ön- ce feshedilmesi için diğer tarafa ih- barda bulunmak şarttır. Fesih keyfiyeti: A) İşi altı aydan az sürmüş olan bedeni işçi hakkında ihbarm diğer tarafa bildirilmesinden sonra gele - cek hafta nihayetinde; B) Işi altı aydan bir buçuk seneye kadar sürmüş olan beden tişçi hakkın da ihbarın diğer tarafa bildirilmesin- den sonra gelecek İkinci hafta niha- yetinde; C) Işi bir buçuk seneden ilç sene- kadar sürmüş olan beden! işçi hak- kında ihbarın diğer tarafa bildiril mesinden sonra gelecek ikinci haf- ta nihayetinde; Ç) İşi üç seneden beş seneye kadar sürmüş olan bedeni işçi hakkında ih- barın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek dördüncü hafta niha- yetinde muteber olur. Bedenen veya fikren çalışan işçiler hakkındaki fesih keyfiyeti ise, yukar- da bedeni işçinin iş kıdemine göre yazılı bir haftadan dört haftaya ka- dar olan mühletlerden ikişer misli za- man geçtikten sonra muteber olur. Bu mihletler asgari olup mukavele ile arttırılabilir. Bilimum işçiler hakkındaki fesih- lerde, beş seneden fazla olan her bir tam iş #enesi için ayrıca on beş giün- lük ücret tutarmda tazminat dahi ve- rilir. Ihbar şartma riayet etmiyen taraf, yukarda yazılı mihletlere ait ücret- İerin tutarı ile beraber ayrıca işin mahiyetine göre miktarı hâkim tara- fından takdir edilecek bir tazminat İdahi ödemeğe mecburdur. | Madde 14 — Müddeti muayyen o- lan veya olmıyan sürekli iş aktiyle bir iş verenin işine girmiş olan işçi, Akit milddetinin bitmesinden önce ya” İhut ihbar mühletine riayet etmeksi- İ zin işini bırakıp başka bir İş verenin işine girerse, aktin bu suretle ihlâ - linden dolayı eski iş verenin zarar ve ziyanından işçinin mes'uliyeti yanın - da, ayrıca yeni iş veren dahi, hâkimin takdir edeceği derecede mes'uldür, şu İ şartlarla ki: 1 — işçinin bu hareketine, yeni igi- ne girdiği iş veren saik olmuşise, 2 — Yeni iş veren, işçinin bu hare- ketini bile bile onu İşine almışsa, 3 —- Yeni İş veren, işçinin böyle bir harekette bulunduğunu öğrendikten sonra dahi onu çalıştırmakta devam ederse, Madde 15 — Müddeti muayyen ol- sun veya olmasın, sürekli iş akitle- rinde işçi, aşağıda sayılı hallerde, di- lerse akti müddetin hitamından evvel veya İhbar mülletini beklemeksizin, derhal feshetmek hakkını haizdir: I — Sihhi sebepler şunlardır: A) Iş aktinin mevzuu olan işin ya- pılması, mukavelenin akti. sırasında tahmin edilmiyen bir sebep dolayısiy- le İşçinin sıhhat veya hayatı için teh- likeli olursa; B) İşçinin daimi surette yakmdan ve doğrudan doğruya temasta bulun- duğu iş veren veya vekili yahut baş- ka bir işçi, bulaşıcı veya istikrah ve- rici bir hastalığa musap olursa. TI — Ahlâk veya hüsnüniyet kai- delerine uymıyan haller şunlar ve benzerleridir: A) Iş akti yapıldığı sırada bu aktin esaslı noktalarmdan biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göster - hek yahut hakikate uygun olmıyan malümat vermek veya beyanatta bu- lunmak gibi hallerle iş veren, işçiyi yanıltırsa; B) Iş veren veya vekili, işçinin ve- İ ya ailesi tarafından birinin şeref ve namusuna halel getirecek veya ahlâ- kımı ifsat edecek mahiyette sözler ve ya hareketlerde bulunursa; C) Işçi, iş verenin veya vekilinin evinde İkamet ettiği takdirde, bunla» rın yaşayış tarzları ahlâk ba- kımından düzgün olmazsa; Ç) Iş veren veya vekili işçiye veya ailesi efradından birine karşı tecavüz veya tehditte bulunursa, yahut işçiyi veya ailesi efradmdan birini kanu- ha mugayir bir harekete teşvik, tah- rik veya sevkederse, yahut işçiye ve ya ailesi efradımdan birine karşı ha- pisle cezalandırılan bir suç irtikâp ey- terse; D) Iş veren tarafından işçinin üc- reti kanun ahkümu veya iş mukavele. si şariları mucibince hesap veya te- diye edilmezse; E) Ucret, parça başıma veya iş mik tarı üzerinden tediye edilmek mukar- rer olup ta iş veren tarafından İşçi- ye yapabileceği sayı veya miktardan az iş verilerek bağka bir gün fazla iş- le bu eksik telâfi edilmezse yahut iş şartları esaslı bir tarzda tebdil, tadil edilir veya tatbik edilmezse (muka- velede bu fıkradaki haller hakkımda başka türlü kayıt bulunmamak şar- tiyle); TI — Işçinin çalıştığı iş yerinde 1 şin bir haftadan fazla müddetle tatil edilmesini mucip esbabı mücbire hâ- dis olursa (bu bir haftalık beklemek devresinde işçi yarım ücret alır). Madde 16 — Müddeti muayyen ol- sun veya olmasın, sürekli iş akitle - rinde, iş veren, aşağıda sayılı haller- de, dilerse, akdi müddetin hitamından evvel veya ihbar mühletini beklemek- sizin, derbal feshetmek hakkını ha- izdir: 1 — Sıhhi sebepler şunlardır: A) işçinin kendi kasdinden veya derbeder hayatından yahut işret ipti- lâsından veyahut suç mahiyetinde bir hareketinden mütevellit olmaksızm bir hastalığa veya arızayı uğraması, takdirinde, bu hastalık veya arıza Hü kümetçe çıkarılacak bir nizamnamede tasrih edilecek müddetlerden fazla sürerse, yahut işçi, deruhte ettiği işi yapmıyacak hale gelirse, B) Jeçinin bulaşıcı veya istkrah ve- rici bir hastalığı musap olduğu anla- şılırsa (A bendinde yazılı olan nizam- namede bu gibi hastalıklar için dahi ayni esaslara müstenit hükümler bu- tunacaktır): A bendinde sayılı sebeplerden müte vellit ve işçinin sun'u taksirine mah mul oları hastalıklar ve arızalar aşa - ğıda yazılı (11) işaretli fıkranm (E) bendindeki (Devamsızlık) hükmüle- rine tâbidir. Isbu sıhhi sebepler için, iş mukave- lesinde iş veren tarafından, işçinin lehine olmak üzere yukarda anılan nizamnamenin hükümlerinden daba müsait şartlar tesbiti caizdir. 1 — Ahlâk ve hüsnüniyet kaide- lerine uymıyan haller şunlar ve ben- zerleridir; A) Iş akdi yapıldığı sırada bu ak- din esaslı noktalarından birine müte- allik vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunları haiz oldu- unu ileri sürmek yahut hakikate uy- gun olmıyan malümat vermek veya beyanatta bulunmak gibi hallerle işçi, iş vereni yanıltırsa; B) İşçi, iş verenin veya vekilinin, yahut bunların aileleri efradından birinin şeref ve namusuna halel ge- tirecek veya ahlâkını ifsat edecek ma hiyette sözler veya hareketlerde bu lunursa; C) İşçi, iş verenin veya vekilinin evinde ikamet ettiği takdirde yaşa- yış tarzı o evin âdap ve erkânmâ uy gun veya umumi ahlâk bakımından düzgün olmazsa; Ç) İşçi, iş verene veya vekiline ya hut bunların aileleri efradmdan biri- ne veyahut iş verenin diğer bir İşçi- sine karşı tecaviz veya tehditte bu- Tunursa, yahut iş yerine sarhoş ola rak gelir veya alkollü içki getirirse; D) Işçi, iş verenin emniyetini suf- istimal etmek, hırsızlıkta bulunmak, iş verenin mesleki sırlarını ifşa ey- lemek gibi sadakate uymayan hare- 'ketlerde bulunursa, yahud üç günden fazla hapisle cezalandırılan ve ceza- sı tecil edilmeyen bir suç işlerse; E) Işçi, iş verenden izin almaksı- zın veya meşru bir sebebe istinat et- meksizin ardı ardma iki gün veya bir ay içinde iki defa her hangi bir tatil gününü takip eden İş günü, ya hut bir ayda ceman İç iş günü işine devam etmezse, iş yerinin dahili ta- Jimatı veya İş muksvelesinin şart- ları mucibince yapmakla mükellef bulunduğu ödevleri ifadan kendisine vâki ihtara rağmen imtina ederse, yahut işin yolunda işlemesini boza» cak hareketlerde bulunursa; F) İşçi, kendi kasdi veya ağır bir ihmali inden işin emniyetini teh likeye düşürürse, iş verenin malr o- İlan veya malı olmayıp ta emaneti al- tında bulunan makineleri, tesisatı veya sair eşya ve maddeleri on gün lük ücretinin tutarı ile ödenemiyecek derecede hasara uğratırsa: MI — İşçiyi bir haftadan fazla müddetle çalışmaktan meneden es - babı mücbire hâdis olursa (bu bir haftalık bekleme devresinde işçi ya- rım ücret alır). 17 — On beş ve on altıncı madde- ler mucibince ahlâk veya hüsnü ni- yet kaidelerine uymayan haller do- layısile işçi veya iş veren İçin tanm- miş olan akdi derhal feshetmek 8a- lâhiyeti, iki taraftan her hangi biri- nin bu kabil hareketlerde bulundu- ğuna diğer tarafın ittilâ hâsıl ettiği günden itibaren altı iş günü geçtik- ten #onra kullanılamaz. Işbu hallerden dolayı işçinin ya- hut İş verenin iş akdini yukarıki fık ranm mühleti içinde derhal feshet- mesi takdirinde, haklı olan taraf ay- rıca dava açarak haksız çikan taraf tan hakimin tayin edeceği mikdarde, tazminat dahi alır. 18 — İhbar mühletleri esnasında İş veren, işçiye yeni bir iş bulması i- çin lüzumlu olan arama zamanmı iş saatleri içinde temin etmeğe mec- burdur. Bu yeni iş arama izninin müddeti günde iki saatten az ola - maz, 19 — İsçi Wereti; en geç, haftada bir tedavtlü mecburi para ile öde-- İnir. Ancak işçinin muvafakatile bu İ müddetin iki hafta veya bir ay ola- rak tesbiti de caizdir. Devlet, vilâyet ve belediyelerle bunlara bağlı müesseselerde çalışan işçilerin fcretleri ayda bir verilebi- A 20 — Iş akdinin feshinde veya i- şin hitamında işçi ücretlerinin der- hal ia larak ödenmesi mecburi dir. 21 — Iş veren, her tediyede işçi- ye Ücret hesabımı göseterir ve pusla vermeğe veya İşçinin yanmda bulu- nan buna ait deftere bu hesapleri kaydetmeğe mecburdur. Bu muame- leler her türlü resimden muaftır. 22 — Iş akitlerinde iş verenin tazminat karşılığı olarak işçi ücret- lerinden muvakkaten #'akoyahilece- ği mikdar, on haftada müsavi tak- sitlerle kesilmek üzere, İşçinin on gü ücreti tutarından fazla ola- MAZ Bu kesilen tazminat Kârşılığı bü. tün iş müddetine şamil olup bundan bir mikdar mahsup edilince yeniden tevkifat Jcrası caizdir. 23 — İşçi ücretlerinin ayda otuz liraya kadar olanının haciz veya baş kasma devir ve temliki caiz değildir. Kanunen iaşe ve nafakası işçinin üzerine düşen aile fertlerine tahsis edilen meblâğlar yukarıdaki fıkra hükmüne tâbi tutulmaz. 24 — Mecburi askerlik hizmetin- den başka manevra veya herhangi bir sebeple silâh altına alınan işçinin iş verenle münakit iş mukavelesi, işinden ayrıldığı günden itibaren iki ay sonra münfesih sayılabilir. İşçi- nin bu haktan istifade edebilmesi i- çin o işte en az bir yil çalışmış ol- ması şarttır. Bir yıldan fazla çalış: mış olan İşçiler hakkında her bir ay fazla çalışmaya mukabil ayrıca iki İ gün ilâve edilir. Şu kadar ki, bu müd det, hiç bir suretle doksan günü ge- çemez. Mukavelenin münfesih sayılabil - mesi için beklenilmesi lâzımgelen za- man zarfmda işçinin ücreti işlemez. Bu müddet içinde iş aktinin başka ka nuni bir sebebe müsteniden İş ve - öteki tarafa ihbar edilmiş olsa bile, bu ihbarın tazammun ettiği kanuni mühlet, işbu müddetin bitmesinden sonra işlemeğe başlar. Ancak iş akdi esasen muayyen bir müddeti ihtiva edip te bu müd- det, yukarıda yazılı mühlet işinde kendiliğinden bitiyorsa, işbu madde hükümleri tatbik edilemez. 25 — 1) Kadın işçilerden gebe o- lanlarm, doktor muayenesi neticesin ren veya İşçi tarafından feshedildiği ! | de, doğumun vuku bulması muhto- mel görülen târihten üç hafta evvel ve doğumdan sonra Üç hafta müd- | detle çalışmaları yasaktır. Gerek do- | gumdan önce ve gerek sonraki mec buri izin müddetleri sıhhi lüzum ha- linde altışar haftadan ceman on iki haftaya kadar uzatılabilir. Bu İzinlerin devamınca, iş veren, işçi kadma yarımşar Ücret öder. An- cak ayniiş yerinde altı sydanberi en az üç ay çalışmış olmayan İşçi ka dın hakkında iş veren buna mecbur değildir. 2) — Her iş veren işten dolayı has talanı lerini elli sekizinci mad- de mucibince Iktısat ve Sıhhat ve Iç timai Muavenet vekâletleri tarafım- dan hazırlanacak olan nizamnamede tasrih edilecek müddetler ve şartlar dahilinde tedavi ettirmeğe ve Ücret» lerini yarım vermeğe mecburdur. 3)1 ve 2 numaralı bentlerde yazıldı ğı veçhile gerek gebelik ve lohusalık müddetlerince ve gerek işten dolayı hastalanan İşçiler için nizamname ile tesbit edilecek zaman zarfında ya rım ücretlerin iş veren tarafmdan tesviyesi mecburiyeti, bu ücretlerin veya bu hallere ait sair tazminatın bir sigorta teşkilâtı veya başka tür- lü bir umum! müessese tarafmdan kısmen veya tamâmen tediye edilme si sisteminin ihdasile ve bu $iste- min derece derece tatbiki nisbötin- de hükümden düşer. 26 — Bu kanunda derpiş olunan İ herhangi bir sebebe müsteniden iş veren tarafmdan iş akdinin feshine dair işçiye vâki olacak ihharlara sit mühletler, kendi kasdi olmaksızın İş kazasma uğrayan işçi hekkmda ka « zanın vukuu gününden itibaren © - tuz iş gününden sonra, ve gebe ka- dmlar hakkmda ise doğumdan önce ve sonraki kanuni izin müddetlerinin biteceği günden itibaren İşlemeğe başlar. Madde 27 — A) İşçilere veya bunla rm ailelerine yiyecek, içecek, giyecek ve yakacak gibi zaruri ihtiyaçlara aid maddeleri satmak üzere, doğru- dan doğruya veya dolayisile, her ne şekilde olursa olsun, “ Ekonoma” lar açılması, aşağıdaki şarllar dahilide İdktısat Vekâletinin iznine bağlıdır. 1 - Yukarıda yazılı zaruri ihtiyaç ründdölerinin işçiler tarafından ken* İdi başlarına tedarik edilmesi müş“ kül olursa; 2 - Ekonoma açılmasının İğçiler için daha faydalı olacağı anlaşılırsa; B) Şehir ve kasabalardan ufak iş yerlerinde, işçiler veya bunlarla müş- tereken iş veren tarafından ekonoma açılmamış olduğu takdirde, İş vere- nin ekonoma açması mecburidir, C) Bu suretle açılacak ekonomalar İ da satılacak zaruri ihtiyaç madde- lerinin cinslerini, vasıflarını ve satış | fiyat ve tarzlarını tayin ve bunları İmurakaba etmek iktisat vekâletine alddir; Ç) isçiler ekonomalardan alış veriş etmeğe icbar edileniezler. D) işçinin alacağı ücretten başka yemesi, içmesi gibi zaruri ihtiyaçları İ veya yatısı dahi temin edilmek şarti le yapılan İş akitleri bu maddenin şü mulü harleindedir. Şu kadar ki bu takdirde işçilere verilen istihlâk maddeleri ve yatılarına tahsis edi- len yerlerin şartları her zaman Hü- kümetin mürakabesi altında bulu- Ur, E) Bu kanunun meriyetinden evvel mevcut olan ekonomalar veya müma» sil satış yerleri için, iş veren, kanunun meriyet tarihinden itibaren üç ay zar fında Iktisat Vekâletine müracaat 6 derek işbu satış yerlerinin yu- karıki hükümlere uygunluğunu tesbit ettirmeğe mecburdur. Bu gibi yerler- de yapılması icabeden tadilât ve ıslâ hatın, selâhiyettar makamca verile- cek münasip mühletler zarfında iş ve- ren tarafından ikmal edilmesi meş- ruttür. Madde 28 — Iş veren işçinin kendi- sine ald olup iş dolayisile telef olan veya sakatlanan alât ve edevatını ve hayvanlarını tazmin ile mükelleftir. Şu kadar ki, iş veren işbu telef veya sakatlanmanın işçi tarafından kasten yapıldığını isbat ederse tazmine mec- bur tutulmaz. LArkası var)