9 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 GÜNAŞIRI Bilrmece Küçücük pencereleri, kıyı sularının yosundan ve köpükten baharma dalmış bir kitapçı barakası.. Her tarafından renk renk mecmualar, boy boy gazeteler sarkıyor. Resimlerine bakıyorum: Leon Blum'un bir kari- katürü.. Greta Garbonun renkli bir fotoğrafı. Büyük bir İngiliz gemisinin denize indirilişi Almanyada spor şenlikleri. Japonyada bir yanardağ... »* İran bahçelerinin büyük ve renkli gülleri, Afrika ormanlarmm iri ve esrarlı yaprakları, sedef kanatlı medar kuşlariyle süslü bir bahar âlemi: Güverte kadın şapkalariyle dolmuş. Yaz güneşinin ve yaz denizinin ışıklarını, kokulu mi taşıyan bir rüzgür şarkılar savuruyor. Dinliyorüm: Holivut perdesinden ezberlenmiş bir ge- mici havası. Çıplak ayaklı gazete satıcılı — Matin.. Marianne.. Candide., — Vu. Lu. Le Rire,, kalabalık arasında bağrışıyorlar: — Die Woche.. İllustrlerte Zeitung.. — Nasches.. Tit Bits.. Daily Herald. ** Geniş bir caddeden geçiyorum: Camekânmda, renkli şekerlerden, çi- kolatalardan kuleler yükselmiş bir pastacı dükkânı, Adı: Parizyen! Buğulu camlarının arkasında soluk yüzler düşünen bir çayhane: Pet- rograd! Bir vitrin, İpek çorabın buse kadar hafif örgüsüne bürünmüş bir bacak, nadide bir muz güzelliğiyle duruyor. Mağazanın ismi La jönes! Solda: Liyon.. Sağda: Buton dor. İlerde Loryan.. Aşağıda: Pazar dö bebe!., Li Geniş salonun her hava zerresi bir dilin notasiyle ürperiyor: İşte, burunlarının korkunç gagasmda gözlükleri fransızca bir borsa münakaşasında... titriyen iki sarraf işte, İşeytani çizgilerle değişen iki çilli surat almanca bir makine pa- zarlığında.., Şu kızıl saçlı baş, İngilizce düştinliyor ve şu boyalı kadınm dudakların- dakl gürültülü kahkaha Amerikalıdır! * Bu yazıyı, bir coğrafya bilmecesi rum! Galip nasıl anlaşılacak ? Fransadaki grevler, bazı yerlerde yatışır gibi görünürken bir taraftan da şimal eyaletlerine sirayet etti. Bu grevlerin hususiyeti, bir vakit İtalyada olduğu gibi, grevcilerin ça- lıştıkları fabrikaları işgal etmiş ol- malarıdır. Bu suretle grevciler, pat- ronlarm işsizler arasından yeni ele: manlar tedarik edebilmelerinin önü. ne geçmiş oluyorlar. Bir Fransız gazetesi diyor ki: — işgalciler, daima galip taraf 0- larak bilinegelmiştir. Halbuki bu grevde iş böyle değildir. Fabrikala- rm işgali devam ettiği middetçe greveller, tahliye başladığı zaman da patronlar mağlüptur. Çünkü pat- ronlar, grevcilerin istediklerine bo- yun eğmeliler ki onlar da fabrikaları boşaltamlar, İki yüz birinci Fransız Sosyalistlerine göre, şim- diye kadar Fransayı idare eden ve idaresi altımda ezen “iki yüz aile” vardır. Zengin ve sermayedar olan bu iki yüz ailenin şöhreti, hele son geçim sıralarında, Fransada bir hay» li almış yürümüştür. Bir Fransız gazeteci son günlerde otomobilini tamir ettirmek Üzere bir fabrikaya göndermiş. Cuma akşamı fabrikanın ustabaşılarından biri ken Gisine telefon etmiş: — Çabuk gelip otomobilinizi alı- nuz. Grev ilân etmek üzereyiz. Ace- le etmezseniz sonra alamazsınız. Hafta tatilinde otomobilile bir ge- * sanmayınız: İstanbuldan bahsediyo- Yusuf ZİYA Bilginizi Yoklayınız Sorular — 1833 te meşhür ressam Rafaelin tabutu açılarak kafasının Kalıbı alın” mıştı, Bu kalıbm.. kopyaları nerelere ve kimlere, yerilmiştir? Ke ve — Rodos adasınm İsmi nereden gelir? — Olürken “Devletin düşmanlarn- dan başka dlişmanım olmadı, diyen kimdir? — Rossini kimdir? — Sadi Şirazi'nin iki meşhur ese rinin isimleri nedir? Dünkü soruların cevapları 8 — Kont Valevski kimdir ? C — Üçüncü Napolyonun nazırla- rmdan olan bu kont, Napolyon Bona. part ile Polonyalı Kontes Mari Va- levska'nm gayrimeşru oğludur. 8 — Amerikalıların “Şimendifer Krah ” ismini verdikleri kimdir ? C — Meşhur zenginlerden Kornel- yüs Vanderbilt (1794 - 1877) 8 — Monna Vanna kimin eseridir? — Belçika ediplerinden Meterlink- e “Lise” ismi nereden gelir: C — Aristot, talebelerini toplıya- rak Atinanm mesirelerinden biri olan Use'ye götlirür ve orada derslerini zinli yapmağı tasarlamış olan gaze- | verirdi. Sonraları Aristot'un kurduğu teci bu haberi alır almaz fabrikaya | mektep bu isimle anıldı. koşmuş. Kapıcı bırakmak istememiş: — Aman' girmeyin, vallahi linç ederler sizi! Buna rağmen gazâteci adamcağı-| zı göğüslemiş, tamirat atelyesine dalmış. Ötede beride grüp grup do- laşan grevellere ehemmiyet verme - den otomobilini bulmuş, içine atla- mış ve hemen savuşmak istemiş. Derken “grevcilerden beş on kişi otomobilin önüne dikilmişler; — Mütoeessitiz, fakat otomobilini- zl götürmenize imkân yoktur. — Yapmayın yahu, bu otomobil benim değil mi? — Senin amma, sendikanm kara- rı böyle! Gazetecl soğukkanlılığını muhafa- za ederek alaya başlamış: — Peki amma dostlarım, siz âra- bamı göttirmeme mân! olursanız ben tatil günlerinde Fransanm iki yüz birinci ailesini nastl ve ne İle gezdi- na gitmiş ki, hemeri yol verm: — Haydi, iki yüz birinei ai iy gezdir ve bize de haber ver; Güle gü- 8 — Tekerlikli nakil vasıtalarını yürütmek için buhar kullanılmasını ük düşünen kimdir ? C — Ingiliz Robinson. kennel İdeal takım ! İmzasını stmağı - belki de tevazu olarak - unutmuş bir okuyucumuz- dan aldığımız mektubu olduğu gibi aşağıya yazıyoruz: “Ankara muhtelitine ve sonra First Vienna'ya karşı çıkarılan İs - tanbul muhtelitleri o kadar güzel yapılmıştı ki bu esaslar dahilinde da- ha da iyi bir takım yapmağı düşün- dilm ve kendimi biran Futbol A- janlığındakilerin Yerine koyarak ide- al İstanbul muhlelitini şöylece tes- bit ettim: im Fikret Rebil Ami Safa M.Ali Yaşar Faruk Hüsnü Fazıl LAif| Bir mahzur görmezseniz bu takı- mı alâkadarların dikkat gözleri önü- ne koymanızı saygılarımla rica ede- mekteplere verilen | Ruhsatiye tezkeresi Pazar günleri -açık kalacak dükkânlar Belediye memurları mali senenin mşesi münasebetile pazar güfi- eti olan dük kânların yeni ruhsatiye tezkeresi a- lap almadıklarını kontrole başlamı: lardır.Ancak yeni emlâk tahiriri olan mıntakalai mi Beşiktaş, Sart- vo Beyoğlu ka- d r, Çünkü rüh- göyri safi irada göre ktadır. Bu resim de bu iradın yüzde onu risbetindedir. Yalnız bu yüzde on, hiç bir zaman elli lirayı geçemiyecektir. Fakat gayri safi irat yeküinları fazla tuttuğu cihetle Ke - men bütün dükkânlara yeni sene için ruhsatiye “harcı elli lira olarak tarfledilmektedir. Otelciler, lokanta- cılar, kahyeciler, berberler, muhalle- bielfer, pastacılar bu parayı vermek- satiye resmi alı tenzili için de teşebbüslere girişme - ğe başlamışlardır. Fakat, berberler kısmı bu Feslmideni pazar günl şlerdir. İstahbul cihetindeki berberlerden bazıları bu karara uyarak geçen pa- tar günü dükkânlarını kapamışlar. dır. Belediyede Kimsesizler yurdu bu yıl genişletilecek Belediyenin Galatadaki kimsösiz- ler yurdunda halen 82 çocuk vardır. Bu yurdda yetiştirilen çocuklar iyi bir vaziyete gelmiş olduklarından yurdun kul ımdan beklenen fay bulünmaktadir. An- esk, bu yurdda yetiştirilmesi lâzım: gelen dahı is gez in de bir proje hâğir- latılmıstır. Fakat, Yeni bütçe bu gibi yenilikler yapmaya rrüsuft olmadığın dan yurdun bıl sene de genişlötilme- sine imkân hâsıl olamamıştır. Ân- | esk yeni Evkaf kanunu müetbince it balâim bütdesinde bir #muaveneti iç- İtimsiye faslı vardır. Evkaf idaresi | bu fasıldan memlekette hayir İşlerile uğraşan müesseselere yardım etmek salhiyetini halzdir. * Ölçü ve tartıların muayene ve damgalanma işinin muayyen müd- det zarfında ve tamamile bir inti- zam dairesinde yapılıp yapılmadığı - nım daimi surette kontrol edilmesi belediye reisliğinden şubelere bildi- rilmişti: * Dünkü gazetelerden biri Beledi- ye Reis muavinlerinden 'Nurinin bir valiliğe nakledileceğini ve yerine me murin müdürü Salimin getirileceği» Bi yazıyordu. Tahkikatımıza göre bu r Nurinin shhi mazeretine meb Bi Üç aylık bir mezuniyet almasından galattır. Nuri mezuniyetinin yarısını bitirmiştir. Alman Elçisi geliyor Ankarada bulunan elçiler, yaz mü- mışlardır, Alman büyük elçisi, birkaç güne kadar hlikümet merkezihden İdönerek Tarabyadaki sefaret binası- na nakledecek * Muamele vergisinin tahsil şekli Istanbul Sanayi Birliği Reisi Va- sıf, dün sabah Ankaradan gelmiştir. İ Müracaat, Ankarada muamele vergi İ sinin tatbik şekşşli hakkında teşeb», biislerde bulunmuştuşr. Kendisi ile görüşenbir muharririmize şu malü- matr vermiştir; : “ — Muamele vergisinin cibayet usulü etrafındaki isteklerimiz alâka- darlar üzerinde İyi tesirler burdkmış- tr. Verginin. gümrüklerden almna» sı hususundaki teklifimiz Iktisat Ve kâleti tarafından kabül edilmiştir. Mesele Maliye Vekâleti tarafından tetkik edilmektedir.” Kâmutay tatil devresine girmeden önce vörginin tadil edileceğini timit ediyordu. pek cok anormal çocuk”? Bu itibarla bu| in tevsli için Evkaftan mu | İnasebetiyle şehrimize gelmeğe basla: | Ne dersiniz ? ! o Gıda maddeleri | Necaşinin seyahati, Fransız grevi, İtalya Ingiltere ihtilâfı, (Gucen Ma- ry) nin sürati falan Hepsi mühim şeyler.. Lâkin arada bir şey var ki bizi çok daha fazla işgal etmeye de- ider, Gıda maddeleri göze çarpacak ka- © İdar pahalandı. Soğan palalı, patates pahalı, zerzevat pahalı, zeytin, zey- tinyağı, sabun pahalı. Orta halli veya fakir malsetli ta- bakayı ne Habeş meselesi, ne Fransız grevi alâkadar eder. Onu tasalandı- ran hayat pahası grafiğinin aşağı. dan yukarıya çizdiği münhanldir. İ Biliyoruz ki; bizde hayatı ucuzlat- İ mak için henüz elddi tedbirler almıya | tesebbüs edilmedi. Ama bizden söyle- mesi ve hatırlatması, Alâkadar otori- itelerden de bunlarm nazarı dikkate alınması, Umarız ki söyliye söyliye işi krvamma getirelim. Biz böyle düşünüyoruz, Sizne dersiniz ? a — — e KUÇUK HABERLER * Merinos koyunları gönderildi — Macaristandan mübayaa edilen ve İs- tanbula getirilen kırk tane damızlık Merinos koçu, dün Karacabey hara- sına gönderilmiştir. * Türkkuşunda nazari dersler — Türkkuşunun nazari derslerine dün Universite salonunda başlanmıştır. * Tapu ve kadastro işleri — Birinci mıntaka kadastro müdiri Fa- ik, ikinei mmtaka kadastro müdiri Emin, üçüncü mntaka kadastro mü- dürlüğü namına âzâdan Hadi, ve fen Amiri Necmettin tapu ve kadastro umum müdürlüğünün daveti üzerine dün Ankaraya gitmişlerdir. Müdür. ler, Trakya ve İstanbulun kadastro- İsu hakkında umum müdürlüğe iza- fhat vereceklerdir. * Birçok heyetler geliyor — Güneş tutulma hadisesini takip etmek Üzere iyiış. Tiki Yüğöalav v& bir Bülgür profesö- Finlin yakında, gehrimizden , geçerek Tnebolliya gidecekleri haber vefilmek tedir, “Ingiliz sefareti başkâtibi — İngi- Tiz büyük el: ti y birlikte Londraya gitmiş olan sefa- rethane başkâtibi Böker, Tokyo İn- giliz sefaretine tayin olunmuştur. Bo- ker.yakında Türkiyeye dönerek yeni memuriyetine hareket edecektir. Antrepoların idaresi İşi Liman işleri umum müdürlüğü ile Gümrük baş müdürlüğü arasmda, Rıhtım şirketinden devralan antre» polarm idaresi meselesi etrafında cereyan eden müzakereler tam bir anlaşma ile neticelenmiştir. Alâka- dar Vekâletlerin tasvip, tasdikmdan sonra tatbikata alt talimatname ha- | zırlanacaktır. Sokaklarda münbasran sağdan ve yaya kaldırımlarndan yürünmesi ve karşıdan karşıya muayyen yerler- İden geçilmesi hakkında verilen ka- rarlar heniz töcrlibe devresindedir. Sokaklar işaretlenmeden önce bü kâ- rarlarm lâyikı veçhile tatbikme im- her şeyden evvel sokakların işaret- lenmesine başlanılması muvafık gö- rülmüştür. Boya tecrübesi iyi neti- celer vermediğinden dün Galatada Arazi tahriri Belediye hududunda 3 komisyon. çalışıyor İstanbul vilâyeti tahriri içir ü komisyonların Bepsi bunların çalışma mıntakaları ayrıl miştır. Bu iş için üçü İstanbul bele- diye hudutları içinde ve yedisi Vilâ- yet dahilinde çalışmak üzere on ko- misyon teşkil edilmiştir. Bunlar da merkezdeki komisyon reisliklerine eski Vilâyet mektupçusu Ecvet, eski Maliye müfettişlerinden Nazmi ve erki hukuk müşavirlerinden Şefkati tayin edilmiştir. Bund. taler kom. 3 ğine eski ko- misyon relslerinden Aziz, Yalovaya eski reislerden Halis, Kartala Mira Is mütekaitlerinden Tevfik, Silivri- ye eski Şile kaymakamı Vâsıf, Bey- koza #skeri mütekalt, din Mekki Vekâleti eski teftiş bey hi, ve Şileye askeri mütekaitlerden Ziya tayin olunmuştur. ndeki arazinin Bugün şehrimize 400 İngiliz seyyahı “geliyor Ingiliz bandıralı “Arandora - Star” vapuru ile bu sabah 400 İngiliz sey. yahı şehrimize gelecektir. Vapur Bo- gaziçinde bir gezinti yaptıktan son- ra, seyyahlar karaya çıkacak ve şeh- rimizin temaşaya değer yerlerini ve tariht abideleri gezecöklerdir. Vapar, geceyarısı Atinaya hareket edecektir. Üniversitede açılan . kurs dün neticelendi Resmi hususi ifkmektep muallim» mekteple - coğrafya, yurt lerile ecnebi ve ekal rinde türkçe, tarih, bilgisi gibi kültür derslerini okutan musilimler için Üniversitede açılan iki gazlr konferans İrursu dün bitmiş tir. Kurslara üç“binden fazla muak Um devam etmiştir. Günaşırı olmak üzere dört gün devam eden kurslar- da şimdiki harp tayyarelerinin var ziyeti, bombaların bugünkü şekli, ze hirli gazlar ve bunların yakıcı, öldü- rücü, tahriş edici, bayıltıcı, gözyaşı getirici vasıfları anlatılmıstır. Ayrı: ea, sığmakların nasıl olacağı, evler- de ve sipartımanlarda alt kat odala- rm zehirli gazlara karşi nastl sığı- nak yapılacağı etrafında izahat ve- rilmiştir. Dünkü konferansta, son olarak gözyaşı getiren bir gaz tecrii- besi yapılmıştır, Kurslardan alman netice çok iyidir. Bu konferanslar, | bütün muallimlere teşmil edilecek- itir. Sağdan yürünecek Dün Karaköyde birkaç caddeye çiviler çakıldı Caddelerde karşıdan karşıya geçilecek yerler böyle işaretlenecek bazı sokaklara çiviler çakılmaya baş- lanılmıştır. Bir hafta kadar da bu usul tecrlibe edilecek, eğer İyi neti- öeler elde edilirse çivi usulü şehrin her tarafmdaki sokaklara teşmil olu nacaktır. İşaretler işi bittikten: sanra nakil kün görülememektedir. Bu itibarla | vasıtalarını idare edenlere kat'i teb- ligat yapılacak ve bunlarm işaretli yerlere gelince tamamile ağırlaşma» ları ve evvelâ halka yol vermeleri bildirilecektir. iş, | yeni hükümet Fransada grev Sosyalist bir hükümetin mevkii ik- tidara geçeceği “bir anda birkaç fab- rika amelesinin işlerini bırakması ile başlıyan grevin, Pransanm bütün s1- mai sahalarma sirayet etmesi, hattâ Parisi yiyeceksiz ve vesalti nakliye- siz bırakacak kadar ileri gitmesi, her tarafta hayret. uyandırmış bulünu- yor. Amele lehine leraatin bulunmayı programına esas İttihaz edinen bir karsısında bile Fran- sız amele kütlesinin hoşmutsuzluğunu açığa vurması ve 6 hükümeti müş- kül mevkie o düşürecek kadar İleri varması az çok garip görülebilir. Bu- bunla beraber, son birkaç senedir amelenin maruz bulunduğu müşkül vaziyet nazarı itibara alınır, ve amele hoşmutsuzluğundan — istifade etmek kaygusiyle propaganda yapan siyasi unsurlarin tesirleri gözönüne getiri: lirse bu grevin sebepleri daha iyi an- aşılır. Son dört sene zarfında, şimdi grev yapan Fransız sma amelesinin gelir- leri yüzde otuz nispetinde eksildi. Bu eksilme üzerine deflâsyon siyaseti de gelince amele ailelerinin vaziyeti büsbütün vahamet kespetti. Devamir darlık ve yoksulluk ameleyi komünist propaçandasma maruz birakarak son seçimde komünist ve sosyalist gale- besine sebebiyet verdi. Fakat bu ga- lebe amelenin ihtiyaçlarını tatmin et- medi. Bilâkis onları İstediklerini ka- zanmak yolunda tahrik etti. Gayeye erişmek İçin sabırsızlandırdı.. Amele yeni silâhlanma programmdan müte- vellit kârlardan ona hisse ayrılmadı. ğını, yani silâh endüstrisinin halkçı cephenin vaadi mucibince millileşti- rilmediğini görünce salâh çaresini grevde aradı. Fransız amele kütlesi, ieretlerinin ârttırılmasıni, haftalık mesai saatlerinin kırka indirilmesini ve ücretlerinin kollektif konturatlar- In tesbit edilmesini arzuluyordu. Bu icraatı yeni İikümeti derhal tatbik ettirebilmek Için grev Yolu ile Blum kabinesini tazyik etmek İstedi, Fransanın büyük fırkaları meyanı- İns giren komünistler, ralimdur ki, | Halker Cepheye dahil oldukları halde Rim kabinesine girmekten Içtinap etmişler, Bluma sade mizaheret va- adetmişlerdir. Kahine de yarı yarıya Radikal ve Sosyalistlerden teşekkiil etmiştir. Radikallerin.. pöogramları pek mutedil olduğuna nazaran komii- nistlerin bu grevle Blümu tehdit ede- rek yeni kabine programın iyice s0- la müteveccih olmasını temin etmek istemeleri imkânsız değildir. — N, W, Maarifte |, Askeri derslerden yapılacak imtihanlar Askeri derslerden talebenin ne sw- retle imtihan edilebileceği hakkında. | ki talimatname dün İstanbul Maarif Müdürlüğüne tebliğ . edilmiştir. Bu telimatnameye göre askeri dersler. den diğer dersler gibi sınıf geçme notu almacaktır. Orta mekteplerle Ti selerin üçüncü smıflarmdaki talebe kampa götürülecek ve bir ehliyotna- me alacaklardır. Her ders yılı içinde talebe ikisi yazılı ve biri sözlü ve a- melf olmâk üzere üç imtihana tâbi tutulacak ve beşten sşağı hot alin talebe ikmale bırakılacaktır. Sihhi mazeretine binaen imtihana giremi- yenler ikmale kalabileceklerdir. As« ker derslerden muvaffak olamıyan talebe diğer derslerden muvaffak ol« sa bile smıfta ipka edilecektir. Bun- dan başka kampta ehliyetname al maya muvaffak olamıyanlar.da ol- gunluk imtihanlarını kazanmış dahi. olsalar Üniversite veya yüksek mek» teplere kabul edilimiyeceklerdir. * İlk mekteplerde açılan sergiler 12 Haziranda kâpanacaktır. Sergiler de mevcut eserler arasmda en mu- vaffak olanları ayrılmakta ve bunlar Istanbul birinci ilk mektebinde top- latılmaktadır. Evvelce de yazıldığı gibi bu eserlerle bir mmtaka sergisi acilacak ve içlerinden seçilecek eser ler Paris beynelmilel sergisine gön- derilecektir. Dil Kurultayı hazırlığı Türk dil tetkik cemiyeti *üçüncü kurultayınm toplanması münasebe- tile, vilâyetlerde valilerin riyasetle- rindde teşkil edilen dil heyetlerinin faaliyeti, çalışmaları hakkında taf- silât istenmiştir. İstenilen“ maltmat lecektir. Bir kül halinde toplanarak gönderi- .....moIodazRKASA uri