2 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Yazan: Aleksandr Kerensiki Duma azasından, mifrit sağlar - dan olan ve harp esnasında, hattâ bizzat intihabı ile bir müddet dahi - İiye nazırlığı yapan 'A. N. Hovstof, kabinesince elde edilen gizli rapor - lârdan haberdar olunca “Mukaddes Mezaretine verilmiş olan mestur tah» *isattan, bu maksadını temin ettir- Mİt en gizli malümatı Rasputinin sa- Yesinde temin ettiklerini, çok emin Yerlerden haber aklığını, onu saray- lünmadığını, bizzat bana söyledi. Yumupof tahkikat O komisyonunda Verdiği ifadesinde şöyle söylemişti; le, “ha içki veriyorlar. ROMA » ÖLDÜR tdâm” t öldürtmeye karar verdi ve Bek için para da ayırdı. O,Almanla- tm,büyük umumi erkânıharbiyeye uzaklaştırmanın dn imkânı bu- Rasputini öldüren prens Feliks “İş odasında, birçok defalar, hiç tanımadığım adamlara tesadüf et - tim, Bunlar, ya onun Çarskoye Selo- Ya gidişinden evvel, yahut oradan av odasında bulunuyorlardı. Avdet eder etmez, etrafını alıyorlar, | Bu arada öyle tahmin ediyorum, ona bir takım su- #İlerde soruyorlardı, Ben, gözetliyor Ye verdiği cevapları not ettiklerini No. 9 Guzova isminde bir kadın vurmuş- tu). Haşmetmeap, bir çok telgraflar la onun fikrini istimzaç etmişti Babam, elinden geldiği kadar di yanmasını ve harp ilân etmemesi ni, cevaben, bildirdi. Ben, o &iri da yanımda İdim: Çarın telgrafların da, babamın verdiği cevabi da gö- zümle gördüm. Babam, o kadar mü- teessir oldu ki, yarası yeniden kana- mağa sbaşladı.., Rasputini tarassuta memur olan zabitin ifadesi, bize, bir adım daha arttırıyor: “19168 senesi ortalarma doğru, Raspütinin şu sözlerini kendi kul ğımla işittim: (Bu pis kadm beni bıçaklamasaydı, hiç bir zaman harp olmıyacaktı; çünkü ona müsaade et-, miyecektim.., O,herkesin önünde (ar tık bu kadar kan dökülmesi yeter.. Harbi bitirmenin zamanı geldi. Al- m— Kuin Meri tran NOFLAR ULDıU Börüyordum. Böylece Rasputinin bir Alman casusu olduğunu anladım. Bununla beraber kanaatim şudur, siyasi hareket tarzı Alman ajan - Uiğı yaptığını gösteriyordiyse de, bu- | Du istiyerek yapmıyordu; hattâ bir ye kadar, Rusyanm felâketi - Da >. Tercüme eden: M. Rasim ÖZGEN Eğer Rasputin zahir olabilseydi Çariçe harbin önünü alabilirdi manlar tehlikeli olmaktan çıktılar. Artık zayıfladılar.) diyordu. Onun fikrine göre Almanya ile müsaleha "akdetmemiz lâzımdı Müsaleha akti fikri, oRasputinin ptidat halde bulunan zihnine, birden bire, girmemisti. Muhasematın bi - dayetinde onun kanaati şöyle görü- nüyordu: “Dövüşeceksek, iyi dövü- şelim; zafer bizim olacaktır., Bazı kimseler, bu fikirleri, Rasputinin bir manevrasi... hakiki fikrini gizlemek için o başvurduğu bir çare. Çariçe- yi, bilâhare, Berlinin istediği yolda, daha kolaylıkla, (o yürütebilmesine imkân verecek bir kurnazlık adde- diyorlardı. Ben, bunda, daha sade bir izah yolu buluyorum: Müsaleha filri.. harbin meydana getirdiği, her aha (fazla artan, müşkülâlın | fArkası var) satlântik vapuru TAN OJJENE Binalar, daireler Bir binayı yapmak güç bir seydir. Fakat ona bakmak daha az güç de-| ğildir. Yıkılan, harap olan milli, ta rihi binalarımızdan çoğu bakımsız- lıktan mahvolmaktadır. Resmi dairelerden birçoğü, İstan- bulda, kira ile tutulmuş yerlerdir. Bu demektir ki, mesele para meselesi değildir. Bir organizasyon meselesi- dir. mi iktıza eder. — Habeşistanm İtalyan hâkimiye- ti altma girmesi Üzerine yeni Roma Imparstorluğunun ikmal edilmiş ol- duğu söylenilebilir mi? — Zeeri tedbirlere nihayet veril- mesiyle İtalya memnun memleketler zilmresine dahil olmuş olacak. — Akdenizin küçük devletleri, I- talyan emperyalizminin onlar için bir tehlike olduğu endişesi içindedirler. Bu korkunun aslı var mı? * — Bu devletlerin korkmalarma hiçbir sebep yoktur, hiçbir sebep! İ- talyanm Türkiye ve Yunanistan ile Meselâ, herhangi bir inşaat şirketi ortaya çıksa da, resmi daireler yap- mak işini üzerine alsa, öyle zannedi- yorum ki, buçün verilen kira 'ücret- leri ile, beş on senede ödenmek üze-| re birçok binalar yapılabilir. Fakat böyle bir düşünce tahakkuk ederse, | bakım işinin de tanzim edilmesi şart- | tar, Bana bu satırları yazdıran sey, geçenlerde, bir dostumun evlenme muahedeleri vardır. İtalya bu merasimine gittiğim zaman evlenme gi < v dairesinde gücünle yanısmaza, ilgine | EE 110 TY. erişir. yahatten gelen bir dostumu bekle--Akdeniz sulh siyaseti mek üzere uğradığım polis komiser-| ,. Ialyanm Arnavutluktaki ba- liği dairesi oldu. A kimiyetinin Yunanistan ve Yugoslav- Evlenme dairesi, Eminönü evlen-| yağa doğurduğu sinirlilikten müte me dairesiydi. İsminin “Emimönü” ©l-| veliit endişelere ne dersiniz? masına rağmen, eski Babrâlinin hari-| © ftalyann Arnavutluk siyaseti ciye binası kısmınm, alt katında olan) ayet vazıh ve dürüsttür. Tomanm bu yer, itiraf edeyim ki, hiç de insa-| yezâne gayesi senelerce bizle dost rlenmeğe teşvik edici değildi. İki ; istiklü- bebe İ geçinen bu küçük memleketin istikli hayatın birleşeceği yolun kapısı de-İyine hürmet ve onu muhafazadır. mek olan bu. dalreyie, şehre Keen) —. Akdeniz havzasında itimat ne em kapa im bir surette iade edilebilir? Ista- | tükonun muhafazası ve denizlerde se- hat etmekten korkutacak birer MAN-| for hürriyetini temin etmek için ak- zara gösteriyorlardı. tedilesek en iyi arsrulussl v N iyi arsrulusal vasıta ne- Hükümet ve şehir otoritelerine, gir? ftalya yalnız büyük devletlerin onların mümessillerine ve bu otorite- dahil bulunduğu bir paktı mı, yoksa lere eler Mace ha dele kücük büyük, bütün Akdeniz devlet- fazla hürmete mecburuz. Ç - İlerini ihtiva eden bir paktı mr tercih p am Mussolini anlatıyor Biz sulh için elimizden gelen herşeyi yapacağız INCIDE münasebetinin teminine yol olacaktır. Tsana gölü ve İngiliz menafiine riayet —Tsana gölünlün sularından İstifade meselesi Afrikadaki Italyan otorite « leri ile İngiliz ve Mısır hükümetleri arasında bir müzakereye mevzu Ol - mal: midir? — Tsana gölünün suları mesele sinde İngiliz menafline sıkı sıkıya ri- ayet edilecektir. Bunu müteaddit de- falar tekrar ettim. Bir anlaşma mü- kemmelen kolay ve basit olmalıdır. — Afrikada bir silâhlanma yarısı- na karşı gelmek mümkün müdür? — Bir silâhlanma yarışı olmasına hiçbir sebep görmüyorum. Avusturyanın istiklğli — Libyadaki büyük garnizon kuv- vetleri şimdi ne olacak? — Ubyadaki garnizon zannedildi- ği kadar mühim değildir. Akdenizde- ki gerginlik izale edilmeden geri çe - kilmiyecektir. İngiliz gemileri geri çekilir çekilmez bütün bu kuvvet Italyaya getirilecektir. — Fikrinizee bir Italyan - Ingiliz yakmlaşması arzuya şayan mıdır? Bu yakınlaşmayı temin için İngilte- re ne gibi teşebbilsler yapmalıdır? Şarki Afrikadaki Italyan mümessille- rinin İngiliz otoriteleri ile dostane bir teşriki mesai temin etmek için direk» tif almış oldukları söylenilebilir mi? açılmış gin için “nerede Fikret ADİL oturduğunu söyle, kim olduğunu söyliyeyim” diyebiliriz. — Mngiliz - Itilyan anlaşması sade Sa deniz kı lerinin tah- eder? Italya deniz kuvvetlerinin tal gi İda yk anam dit edilmesi lüzumunu tanır mı? Bir anlaşma yapılması için, önayak ol- masını ister mi? : — Simdiki şartlar tahtında ve ze0- ri tedbirler devam ettiği müddetçe Italya Akdeniz anlaşması yapılması Bulgar kabinesinde zemdir. Ben sahsımca böyle bir neti- ceye erişmek İçin elimden geleni esir- gemiyeceğim. Şarki Afrikada İtalyan Ingiliz otoriteleri arasında milnase - bat daima dürüst olmuştur. De hizmet ettiğini de takdir edemi - Yordu.,, i Sokolof, yaptığı resmi tahkikatın- dn. Yusupofum, bu not defterli ya- metların kimler olduğunu Raspu- len sorduğunu ve onun okumaz tebessümle “bunlar dostlarımız- dir; onlar, bilhassa İsveçte; pek çok- Mi veriyoruz. adamlar. Maili eriyoruz. cevap. verdiğini, Yusupofun ifadesine atfen kaydedi- Yor. Tuhaflır ki, o zamanın posta Umumi direktörü bulunan Pokvist- Mev, aynı zamanda, İmparatorun al- iğı bütün telgrafları da gözden ge- eğe memur olduğu için.. O si a, Çariçeye gelen bir o telgra- Ün altında “Yeşil adam, İmzasını Rördüğünü, bilâhare, söyledi. Bu İgraf, evvelden kararlaşan kinaye- bir ifade ile yazılmış ve Dahiliye 'Azırı Protopohofun azline meydan Yerilmemesi Hizumuna dairdi. — Ayusturyanm istiklâli meselesi Italyan siyasetinin o değişmesi kabil olmıyan prensiplerinden biri olması elân bir hakikat mıdır? Şayet hare kete geçmek mecburiyeti doğarsa Italya İngiltere ve Fransaya danısa- cak mı, yoksa kendi başıma harekete mi geçecek? — Avusturvaya karşı Italya siya- seti malümdur ve Roma protokolu da bunu takviye etmektedir. hususunda o önayak © olmıyacaklır. Zeeri tedbirler nihayete erince bu meseleleri bir anlaşmaya erişmek ve sulhün temini için teşriki mesaj et- mek arzusu İle İneeliyeceğiz. Duçenin Teminatı: Kin beslemek yok — Son on iki ay zarfmda oynadık: Jarı rolden dolayi onlara karşı hiçbir kin beslemiyeceğine - dair Akdeniz devletlerine italya teminat verebilir Uluslar Kurumu ve İtalya mi? — Zecri tedbirlerin devamı İtalya- — Biz kin besliyen bir millet deği | kurumdan çekilmesine müncer o- lacak mı? liz ve ben kendim gayemize karşı | ©“ Zecri tedbirler devam ederse bu kadar hasımkir ve adaletsiz olmus | mesele ile daha kesin olarak karşıla” gazetenize bir mülâkat bahsederek şacağız. kindar olmadığımızı İspat ediyorum.) — Zecri tedbirlerin kalkması İtal | Umit ederim ki bu müilikat Daily Te-| Yayı Avrupa siyasetine avdet ettire- legraph için yeni bir siyasetin meb. |cek midir? dei olsun! yapılacak tadilât Sofya » (A.A.) — Bu hafta içinde kabinede tadilât yapılması beklenil- İ mektedir. Ancak bu tadilâtm ne şe- ' kilde olacağı bilinmemektedir. Bu- İ nunla beraber siyasi mahafil, dört İ veya beş nazırm yerine idnci plhp- İda şahsiyetler getirilerek" bu suret- le normal siyaset rejimine doğru ye- ni bir adım atılacağını beyan etmek- tedirler. a e Yugoslav Kralının Bükreş seyahati Bükreş, 1. (AA) — Dimineata| gazetesi, yazıyor : Yugoslavya Pren- si Paul'un 6 - 8 haziranda Bikreş'i İziyareti Küçük Ttlâfa dahil olan dev Ka | — Tedbirlerin nihayete (ermesi atın, kolan; ar olmadığını ve böyle bir ar- İzhar etmediğini tekrar ettim. un münferit bir müsalehayı dü- mediğinden eminim. Evvelki fâsıl da, İmparatoriçe Aleksandra Fe- Wna'nın, hiç bir suretle, Alman iedilemiyeceğini anlattım. O, bi- Mikimız ki, İkinci Giyoma yardım Mtekten ve bu yolda en küçük bir (tel beslemekten uzaktı; U bilâkis Bap, ilân olunur olunmaz, ondan amiyle nefret etmeğe başladı. Pakat şurası da doğrudur ki, o, ği 'Temmuzunda harbi istemiyor- a Ve eğer, Rasputin, sarayda bu- Up ta ona zahir olsaydı, ihtimal Çariçe, harbin önünü alabilirdi. Mi, İmparatorun seferberlik ilâ- Ny & ânir olan iradesine tekaddüm Mep meş'um günlerde, Resputin, a ağar fikirlerle şiddetle mü- San 8 ediyordu. Duma âzasmdan a dostum Suhanof (ki Rasputi- tayo dtuğu eyaletin, Tobolsk eyale- mümessili idi), bir telgrafta, ağtinin. “harp ilân etme, Niko- 4, 2yı (Gran-Dük Nikola) azlet!,, Braga emir verdiğini gözleri ile ii söyledi, ve bilâhare, n “ni san TEZ VE EE YE a 77 wa BAL 3 iye Nazırı Sazonofun, Çar- yim seferberlik iradesini kur- ağa çalıştıkları zamana tesa» *diyordu. Rasputinin bu Âmira- telgrafmm alt tarafında da şu ibare vardı: “Harp ilân e- Yi, vw. zararı bizzat sana ve Çâre- ikunacaktır.,, oraları, Çar ailesinin katli hak- Yapılan tahkikata, Rasputi- Ca Matriyona aynı şekilde ifa- yer Almanya ile bir harp ya- mm tamamiyle aleyhinde idi. ai aladağ zaman Tiyumende i Yüzünden yatakta idi. (Onu RE Barik F T Vi 7 AR e Ben, gerek Rus, gerek ecnebi mat İsatmda bir çok defalar, ikinci Ni- sapmış münferit bir müsalehaya Löndra, 1 (Tan) — “Kuin Meri" vapuru bu sabah Nevyorka varmış- tır. Bu muazzam vapur Fransızlarm “ Normandi ” gemisi tarafından ya- pılmış olan rekoru kıramamıştır. “ Normandi ” nindört gün, üç saat ve ondört dakikada kat etmiş olduğu mesafeyi, “ Kuin Meri ” dört gün, dokuz sant ve kırkaltı dakika- da katetmiştir. Kuin Merinin seyahatine dair gelen tafsilât Nevyork, 1. (A-A.)— “Kulin Meri, transatlantığı, Nevyork saatile saat 8,50 geçe Ambrose Fener gemisi hi- zasına gelmiştir. Bishopsrock'dan Ambhrose'ye kadar olsn o mesafeyi in Meri ”, “Normandie,, den 29 dakika daha fazla müddette katet Çelikpalas kaplıcaları törenle açıldı Bursa, 1 (Tan) — Çelikpalas adı” nı alan ssri kaplıca, bugün saat 17 de törenle açılmıştır. Merasimde il- bay, şarbay, Parti Başkanı ve Ulus gazetesi başmuharriri Falih Rıfkı A- tayla ve daha birçok güzide davetli- ler hazır bulunmuşlardır. Mükem * mel ve modern bir şekilde döşetilen hamam ve otel kısımları gösterilmiş tir. Müteakiben Atatürkün yüksek İşaretlerile açılan müessesenin Bursa ya bir kat daha şeref vereceğinden bahseden söylevler söylenmiş, Anka- ra Palas orkestrası tarafından çalı- nam havalar dinlenmiştir. Kuin Meri gemisi hareket ederken miştir, “Kulin Meri” saat 10 u 9 daki- ka geçe karantina İskelesine yanaş- muştur, Transa.lantikde, biri gizli olarak binmiş olmak üzere 1806 yolcu var- dı. “Kuin Meri,, seyahati osnasında sis ve muhalif rüzgürlardan ziyade- siyle müteessir olmuş ve bu suretle iki yüz mil okaybetmiştir. Bahriye mehafili, “Kun Meri ” nin istediği zaman “Normandie” den mavi şeridi alâce” *« kani bulunmaktadır. vin Meri bu suretle saatte 33 mil bif sürat fazlalığı o gösterebilmiştir. Maamafih tam suratle giderken ge- minin ihtizazı o derece süratli bir hal almıştır ki, kiç güğerteden bir- çok takometre'ler kopmuş ve bazı vide'ar sökülmüştür. Yeni inhisar kadrosu İnhisarlar idaresinin yeni sene kadrosu*dünden itibaren tatbik ölun mağa başlamıştır. Geçen Nisan bâ - şında sin tahdidi dolayısile edilenlerden boşalan yerlere, kurs gören ve İmtihanda “muvsffak olan memurlar tayin olunmuştur. Son ya pılan namzet imtihanmda kazanan 45 kişiye de mülhakatta vazife verii- miştir. İdare, kurs görmemiş olan memurlar için bir haftaya kadar yeniden kurs açacaktir. Kral Korfoya gidiyor Atina, 1 (Tan) — Kral bu ayır içinde Korfo adasma giderek bir &y oradaki sarayda ikamet edecektir. letler arasındaki tesanüdün bir te- zahürü olacak ve diplomasi sahasm- da yapilan ve bu organizmi sarsma» ğı istihdaf eden bazal manevralara karşı doğrudan doğruya verilmiş bir cevap teşkil edecektir. Bu manevra lar meselâ albay Beck'in Belgrad se; yahati gibi şeylerdir. Beek'in, bas zi haberlere göre, merkezi Avrupayı hudutların masuniyeti için tehlikeli | olacak bir şekilde tensik etmek pro- jesine Yugoslavyayı imale etmeğe çalışmış olduğu söylenmektedir. Hindistanda müslüman olan putperestler Londra, 1. (Tan) — Dün Hindis- tanm Bombay şehrinde muszzam bir| . - Büyük bir siyah ordunun orga miting yapılmış ve putperestliği| pize edilmesi için bir plân mevcut terkederek islamiyeti “kabul etmeğe| mu? ae ye — Ialyada ihtiyat 37 kurayı se- Mahatma Gandinin oğlu Iraham| ferber edebiliriz ki bu 8,000,000 luk ilk defa olarak ihtida etmiş ve Ab-İpir ordu demektir. Ne Afrika, ne de dülhak ismini almıştır. Avrupada siyah bir orduya ihtiyacı- mız vardır. — Yeni Imparatorluğun hudutları dahilinde diğer milletler ticaret yap- mağa müsaade edilecekler mi? Ve ne gibi şartlar tahtmda? — Imparatorluğumuzun diğer mil- letlerle olan ticari münasebatını in- celemekteyiz. Bunun için mutedil ve müsnit bir hal çaresi bulacağız. — Adisababa merkez olarak kala- cak mı? Yoksa Eritreye daha kakm Macaristandan alınan |bir yere nekediecek mi? — Adisababa merkez kalacaktır. — Imparatorluğu ile civar memle- damızlık koçlar geldi ketler arasmdaki münasebeti yoluna Ziraat Vekâleti hesabına Macaris- | koymak için Frrnsa “e agiltere ile tandan mübayaa edilen 40 damızlık | Italya arasında görüşülmelere başla- koç şehrimize gelmiştir. Merinos cin | ması arzu edilir mi 7 sinden olan bu koçlar hafta içinde/ — Yeni ve değişmesi kabil olmıyan Karacabey harasma gönderilecektir. | darumda Italya ile Fransa ve İngilte- Merinos boğaları münhasıran Kara- | renin ekonomik menfaatlerini hem a- cabey harasmda slakonacaktır. Koç | henk kılmak için görüşmelere başlan- ları mübayan eden heyet, tetkikat | nası İyi bir şey olacaktır. Fer hangi maksadiyle Bern'de bulunmaktadır. | vaşka bir mesele daha münakaşa e- Yakında şehrimize dönecektir. dilebilecek ve üç hükümetin dostane — Yeni Halyan Imparatorluğunun organize edilmesinde baş rolü oymi- yan fikir nedir? İngilterenin Hindis- tanda tatbik etmiş olduğu politikanın esasları takip edileceğini söylemek doğru olur mu? Bu takdirde Domin- yonların temsil edebildiği gibi doğu Afrikada Cenevrede doğrudan doğru- ya temsil edilecek mi? — Yeni İmparatorluğun kanunu esasisini o hazırlamaktayız. Büyük Britanyanm tecrübelerinden, açıkça söyliyelim, istifade edeceğiz. Adisababa Merkez olarak kalacak İngilterenin Mısır komiseri Londraya geliyor Londra, 1, (Tan) — İngilterenin Mısır yüksek komiseri, bugün, Mısır- daki İngiliz hava kuvvetleri kuman- danı Sir Robert'te beraberinde oldu- ğu halde, Kahireden Londraya hare- ket etmiştir. durumun gerginliğini izale edecek ve Avrupada istikrar ve İtalyan teşriki mesaisi için bir yol açmış olacaktır. Duçe şu sözlerle mülâkata nihayet verdi: — Sizden Italyanm sulh istediğini ve bu gayeyi temin için elinden her geleni yapacağını tekrarlamanmı ri- ca edeceğim. Avrupada harp Avru - pan felâketi olacaktır. Liman idaresi devri gecikecek | , Istanbul Liman işleri umum mü - dürlüğünün Maliye Vekâletinden İk- usat Vekâletine devri hususundaki kanun lâyihası henüz Kamutaydan çıkmadığı için idare.bir üddet da- ha Maliye Vekâletine bağlı olarak idare edilecektir. Bununla beraber; idarenin İktisat Vekâletine geçmesi- ni müteakıp yapılması düşünülen ye nilikler için icap eden hazırlıklara devam olunmaktadır. Bu hazırlıkla- ra esas olmak üzere, bu sabah liman ve gümrük idarelerinin şefleri, güm rük umum müdürü Mahmut Nedi - min de İştirakile bir toplantı yapa caklardır. Toplantıda gümrük am - barlarının liman idaresine devri has zırlıkları üstünde son kararlar &lr- nacaktır. “Umum müdür Mahmut Nedim, dün kendisile görüşen bir muharriri mize bu hususta şunları söylemiştir: “— Yeni çıkması beklenen kanun mucibince gümrük ambarları limana devredilecektir. Liman idaresi ambar “ lardan başka büro olarak kullandı- ğımız dairelerin de terkini istiyor ve bilmukabele Çinili Rıhtım hanmda yer gösteriyor. Bu teklif bizim İçin de rahat karşılanacak mahiyettedir. Fakat heniiz kat'i kararımızın ver- miş değiliz ve bu İş Üzerinde etüt yapmaktayız.,, Umuşı müdür, karaya gidecektir. yarm akşam An-