1 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

No. 149 Padişah saray otomobillerinden birini Damat Feride göndermişti (Bu menfilerin bikâyesi, çok hüz- aaverdir. Bunların içinde mecruhla- rı vardı. Fakat birçokları; harp es- nasında, pek tabii olarak vazifeleri- ni ifa edenlerden ibaretti. Bunların bir kısmı bir iki . Ermeni kadınım lâkırdısı, veya bir düşmanm tahriki ile derdest olunmuşlardı, Birkaçı da, yanlışlıkla tevkif olunmuştu. (Bundan başka bu zevat, mevki - leriyle ve rütbeleriyle mütenasip ol- mıyan bir şekilde bapsedilmişler; hiçbir cürümle maznun olmadan... ihâl..) Bu satırları yazan Mister Haron Armstrong, mütareke senelerinde İs tanbulda İngiltere fevkalâde komi - serliği muavinliğinde ve ataşemili - terliğinde; müttefikin başkuman - danlığı erkânıharbiyesinde, jandar - ma müfettişliğinde bulunan ve her | hakikate vakıf olan bir zattir.. Bu zatin söylediği şu sözler; isgal faci- #sının en acıklı" hadiselerinden biri olan bu tevkifat faslında hiçbir mü- balâğaya kapılmadığımıza doğruca şehadet etmek suretiyle bizce çok kıymettardır. Bu tevkifatm tesiri, çok ehemmi- yetli bir netice vermişti. Her şeyden evvel, — başta padişah ve saray er- kânı olmak üzere — artık İstanbul da çevrilen siyaset entrikalarını Kâ- milen muhaliflerin eline geçirmişti. İstanbul işgal programınm aynön | tatbik ve ikmal olunması, bu ze tn da İstanbuldan uzaklaştırılma» #ı üzerine, padişah ile taraftarları derhal açıktan açığa harekete gel- mişlerdi. Padişah, saray otomobil- lerinden birini Damat Ferit Paşa- ya göndermiş: bu candan ve tabil müttefikini saraya davet ederek uzun bir müzakereye girişmiş Saraym en nüfuzlu şahsiyetlerinden ve Vahdettinin akıl müşavirlerin - den olan, Hazinei Hassa Müdürü Umümisi Refik ve padişahım kayın biraderi Zeki Beylerin de iştirak et- tiği bu müzakerenin esasını; bü dan sonra taki min tertibi teşkil etmişti. Bu programın ilk maddesi, kabi- | ne meselesi idi. 1 — İstanbulda; bütün nüfuz ve kudret, İngiliz silâhlarma istinat et- tkten; ; i 2 — İstanbul Kuvayı Milliyenin ocağı söndürüldükten: 3 — Hükümet işlerine karışan (Meclisi Meb'usan) da (müzakera - ti tehir) namı altında garip bir ka- rar vererek ortadan silindikten, #onra, hiç şüphesiz ki Salih Pa- şa kabinesi de kendi kendine yıkı- lip gidecek... Onun yerine Damat Perit Paşa bir kabine teşkil edecek. | Padişah Vahdettin de, artık tam manasile muradına erecekti. Esasen Padişah Vahdettinin bl - tün muradı, tek gaye üzerinde te- merküz etmekte İdi. O da; meşru- tiyeti ilga etmek, (kontrolsüz bir #ürette icrayı hükümet) eylemekti. Saltanat makamına geldiği günden itibaren bü gayesinin tahakkukuna birkaç defn teşebbüs etmiş isede her defasında Anadolunun ve Mus- tafa Kemal Paşanm müdahalesile, attığı adımları geri çekmek mesbu- riyetini bissetmişti.. Fakat şimdi; hâdisat ona yardım etmiş; İngiliz - lerin İstanbulu işgal suretile kabul ettikler, (tarihi mes'uliyet) ona büyük bir fırsat vermişti... Şimdiye kadar Padişah Vahdet- tinin en korktuğu şey; İstanbul halkınm isyanı, Mustafa Kemal Pa- şa taraftarlarının anl bir hücumla kendisini iskat etmesi ihtimali idi Şimdi ise, artık bu korku kalmamış- tı. İstanbulu filen işgal eden İngi- fizler, bütün korkulacak unsurlar) İstanbuldan uzaklaştırmışlar;” İs- tanbulun raptı zaptını da çelik sün- # in “tam Bi eledi etili aki tanman bazı gazeteler gülerin tehdidi ile emniyet altına almışlardı. Buna binaen artık bu koca İstanbul, yerinden kımıldıya - maz, en küçük bir isyan ve en hareketinde bulunamazdı. Anadolu tarafından İstanbul üre | | rine bir hücum İhtimaline gelince? İstanbulu İsgal eden İngilizler, hic | şüphesiz ki bunu da düşünmek| mecburiyetini hissedecekler: (BU - yiik Britanya) nm gurur ve şevke- tini muhafaza 6tmek için, İstanbul | e Anadolu arasmda, yıkılması ve asilması imkânı olmıyan bir müda- fan hattı tesis edeceklerdi. İste bu suretle İstanbul; artık| padişah ile taraftarları için tama- men emin bir hale gelmişti. Buna Ziya ŞAKIR| binaen, her türlü tnanladan azade bir halde; matlup olan gayeye doğ- ru yavaş yavaş yürünecekti. , Sarayda tertip edilen programın diğer maddelerine gelince; onlar da şu suretle tesbit edilmişti: ISadaret mevkiine gelecek olan Damat Ferit Paşa; bütün muhale- fet unsurları, sarayın etrafında bir- leştirecek. Utlaf Devletlerini hoşmut o ede- cek surette bir ame İmza ede rek bu devletlerin — ve bilhassa İn- gilterenin — ebedi sürette müzahe- retini temin eyliyecek. İ Bu devletlerin müzahereti saye- sinde Anadoludaki milli mefkâreyi Ve bu mefküre etrafında toplanan kuvvetleri imha edecek. (Bunun içinde — bir taraftan Yunan ordusu, adım adım ilerler - ken; diğer taraftan da — Anadolu- da — büyük mikyasta isyanlar ve ihtilâller tertip edilecek, ) İstanbulun birdenbire aldığı sin- | miş vaziyet, bu programın kolayca tatbik edilebileceği hakkında, gerek | padişaha ve gerek Damat Ferit Pa- şaya büyük ümitler vermişti. Dün, en büyük korku, meb'usan meclisi üzerinde temerküz etmekte idi. Bu- gün ise, (müzakerat! tehir) kararı veren meb'usların herbiri, birer kö- e dağılıvermişti. Meclis Reisi Celâlettin Arif Bey, | meclise memur Polis Komiseri Mü- rür Beyin yardım: sayesinde, Ans- doluya geçmişti. Meb'uslardan bir- çokları da ayni yola düzülmüşlerdi Koca Fındıklı sarayında. meb'usan dairesinin mevcudu; odacılar, bir! iki polis, bir miktar askerle, meclis | rels vekillerinden Hüseyin Kâzım Bey, Abdülâziz Mecdi Efendi ve Dİ- vanı Riyaset Kâtibi Gümüşhane Meb'usu Zeki Beye inhisar etmisti. Faaliyetini tatli eden, yalnız mec 1s değildi. Kuvavr Miliyeye taraf - de iyatlarmı tehir etmişlerdi. Ye- | nigün gazetesinin © çıkmaması mü- him bir hâdise gibi telâkki edilmiş- ti. Hemen her tarafta: — Yunus Nadi Bey, tevkif edil -| miş. l — Hayır. Tevkif edilmiş değil: Aradoluya firar etmiş. Diye, muhtelif rivayetler işitil - mekte idi, Halkı, derin bir sükün ve süküt istilâ etmişti. Şu anda koca İstan - bul, baştanbaşa © uyuşturucu bir madde ile hisleri felce uğramış olan tek bir şahsa benzemekte idi, Yalnız. bütün gözler ( Babıliye cevrilmişti. Alemdar ve emsali gibi muhalif gazetelerin en set küfürler ve hakaretler yağdırmasına rağmen, Salih Pasa Kabinesi, daha hâlâ mev kiini muhafaza etmekte ve bu da halka hayret vermekte idi, İngilizler kendilerine mahsus olan| (büyük kurnazlık siyaseti) ni tat - bik etmişler; İstanbul halkına kâfi derecede dehşet verip sindirdikten sonra; işgal altına aldıkları yerleri! birer birer tahliye eylemişlerdi. Ve| bu hareketlerile de, güya Büyük! Britanya Hükümetinin. ciddiyet ve ulüvvü cenabını göstermek istemiş- lerdi... Fakat, İstanbulun hassas hal| kımın kalbine açılan yara o kadar| büyük idi ki; onun aer ıstırabı, ko-| lay kolay dinmiyecekti, J Arkası var! TAN ABONE VE İLAN ŞARTLARI Sigortalı Türkiye için ir KU 150 135 «s0 4— 750 u— Normal Duşarı iyii Urek 1 aylık 3 4 ki 80 1 yle 1700 Dân için Tlâncılık Şirketlerine ww mcaat edilmelidir. Küçük İlânlar doğrudan doğruye idaremizce almabilir. Kücük ilinların 8 satırlığı bir det lik 30 kuruştur. 5 satırdan fazlas için m. başyma $ kuruş almır. Bir defe la için yekinden 95 10 kurum indirilir. Memleket harıcıns sigortalı abone varılmaz. İm | Yuz , (Mektupları Bir muhacirin dileği “Muhacirlik yaziyetim kanun ve mevzuat dairesinde tesbit edilerek Beyoğlunda Kamer Hatun mahalle - sinde Enli yokuş sokağında 17 - 19 İnumaralı ev, iskânıma tahsis edil - miş ve 21 « 7 - 924 tarih ve 926 nu- maralı iskân muhacirin emvali gay- rimenkule vesikası verilmiştir. Bunu müteakip 1 - 6 - 932 tarih ve 3358 dosya numarası ile d binanın mec- canen kat'i tapu senedinin tanbul vilâyetinden Bey müdürlüğüne yazılmıştı. ve muhacirlere verilmiş ol: gavrime: kuleye hiç bir tara dahaleye mesağı kanuni halde İskânımda ve tahtı bulunan mezkür hanede meskensiz ve perisan bir halde bı - rakılmış bulunuyorum. Bu yanlışlı « u tapu Mübadil emyall an mis olmadığı isgalimde İ ğm düzeltilerek evin tekrar te hususunda alâkadarların naz: katini celbetme Beyazı" Sekbanbaşı mahallesi Ağa çeşme sokağı numara 2Mu- cip bey hanesinde Zâfer. Bakırköy hastanesinde hastaları ziyaret günü Bakırköy hastanesinde hastaları siyaret günü salıdır. Halbuki, cu - martesi olursa memur, halk herkes görebilecektir. Beyazıt okuyucularımızdan Hüseyin Cevaplarımız Dörtyolda davavekili Tahir Altı oka: “ — Iddia ettiğiniz meselelere gö- re yapacağınız şey, mahkemeye baş mektupla bildiriniz... * Burgaz adasında kömürcü 1s- “.- Gazetede çıkan havadis doğ- rudur. Maliye Vekâleti hu hususta İstanbula teblisat vapmıstır. Bundan mal müdürlüklerinin de malümatı olmak lâzmngelir. Adalar malmüdür- Tüğüne basvurarak izahat isteyiniz. * Könyadâ Ali Riba Kapamer've arlradaslarma “— Verilen haber doğrudur. An- cek bunun tatbikattaki kat'i hük- münü de öğrenmek lâzımdır. Müt len ve endiselerinizde haklı olmakla | beraber mahalli emlâk miaeiğüne müracast ederek vaziyeti öğrenirse- İ nir daha fevdalı olur. Alâkamıza te- sekkür ederiz.,, VEN NEGRİYAT Yeni Adom 126 ner sayısı çıktı. İçindekiler Ismail Hakkı, Mantıklar değil olgu lar. Kisa tetkikler, Colette, Baltacı- oğlu. Teleş. İsmeil Hakkı. Bir öğret- mene cevap, Dr. İzzedin Şadan. Aşk- la mücadele Joakin Maurin. İzpan » yada da üç mesi Henri Barhu Garba Karşı sark, F, Dalsar. B ler, E. Henriot. Dostoyevski, A. G Bragaglia, Topluluk tiyatrosu H. Ci- ritoğlu. on bin eğitmen bir arada, Pi erre Dominik, Dünya içinde İngil Te, Aboneman adresi, İstanbul Yeni | Adam. Yavrutürk Çocukları çok alâkadar eden ve eğlendiren bu sevimli çocuk gazete- si bugün çıktı, Meraklı hikâyeler, İfaydalı yazılar ve güzel resimlerle güzel bilmece ve bulmacalarla dolu dur. 100 paraya satılmaktadır. Moda Albümü müteaddit renkli sayfaları, seçme elbise modelleri, İzelliğe, dikişe, elişine ve modaya ait yazılarla her kadmı çok ya! lâkadar etmektedir. 3 fneli haziran sayısı olgun ve dolgun mündericat- Ya çıkmıştır. Müessif irtihal Eski Nafia vekillerinden mühen- 4i$ Ahmet Muhtarm: Eşi SKF şir- keti müdürü Halidun Muhtarın ve A- merikan kız koleji muallimlerinden Sahire Muhtarm anneleri, Türkiye Neft sanayii Türk Anonim Şirketi müdürü Sedat Ziyann kayin valde- <i Bayan Saniye Muhtar Allahm rah metine kavuşmuştur. Cenazesi bü- çün saat 11 de Ahmet Muhtarm E- renköyünde Etem Efendi caddesi 7 numaralı evinden kaldırılarak Cadde bostanmda Galip Paşa camiinde na- mazı kılındıktan sonra Karacaahmet | mezarlığında ailesi makberesine def nedilecektir. Merhume, çok iyi kalp- li, hayrı sever münevver bir Türk bayanı idi. Allah rahmet eylesin. ie bl ep MANZARAL ŞRİNDAN £ , MEMLEKETTE Karasudan Kastamoniye | borularla su getiriliyor Kastamonu,(Tan) —- Himizde sular pek mebzuldür. Buna rağmen, yedi sekiz sene evvel kurulan elektrik motörü ihtiyacı karşılayamadığı gibi, su tev lik, şehre iki Yapı da intizamla yapılamamaktadır. Bunu gözör ât mesafedeki Karasu çayından istifedeyi düşünmüştür. n tetkikler neticesinde buraya bir turbin konulması kararlaşmış, ünde tutan İlbay: kanalları açılmağa başlanarak projeler bakanlığa gönderilmiştir. Yakm- da Kasta ncninin bu derdi de halledilmiş olacaktır. Ereğlide bir tren kazası Konya Ereğlisi, (Tan) — Ereğli civarında feci bir tren kazası olmuş- tur; Ereğliye 3 kilometre mesafede bir köylü rayların arasına uzanarak v- yurken uzaktan tren görünmüştür. Makinist, rayların urusında bir adam bulunduğumu ancak çok yakm bir mesafeden görebilmiştir. Treni derhal durdurmak kabil olamadığı gibi, gürültüden uyanıp kaçmak ben da buna istiyen ço- kân bulamamıştır. Zavallı adamca iz, bir saniye içinde parçalanarak ölmüştür. Hâdise hakkımda tahkikata başlanmıştır. Bu yüz- | ded Adana treni iki saat teehhürle gelebilmiştir. Sapancanın imarı için bir şirket teşkil edilmesi kararlaştı Tenezzüh treni Izmit, (Tan) — Sapancaya tenez- züh treni, önümüzdeki pazar günü başlıyacaktır, Bu iş yi Sapanca na- hiye müdürü İle, befediye reisi geh- rimize gelerek vilâyetle temasta bu- lunmuşlardır. Sapancada imar işi için büyük bir şirket kurulmaktadır. Devlet demir - yollarr, İzmit Hususi mühasebe, Tu- ring klüp, Sapanca ve Adapazarı be- tediyeleri, Izmit Halk bankasının iş- tirak ettiği sermayedarlar Sapanca- Balıkesirde bir Sapanca istasyonunda da büyük bir imar faaliyetine geçe - ceklerdir. Buna vilâyet umumi mec- lisi de 20 bin hira ile iştirak etmiş, bu suretle 120 bin lira bütçeli bir te- şekkülün kurulması kararlaştırılmış- tır. Sapancanm en yüzel bir sayfiye şehri olabilmesi için ayrıca bir plân da çizilecektir. Bu takdirde, Sapan- ca gölünde yer yer yazlık hamamlar la, yazı Sapancada geçirecek sileler için küçük, güzel köşkler yaptırıla- caktır, hırsız yakalandı Balikesir, (Tan) — Palas Otelinde misafir kalan'bir yabancının 120 |i- rası, bir sabıkalı tarafından çalmmıştır. Zabıta Süleyman Asaf ismindeki bu sabıkalıyı, vak'adan birbuçuk saat sonra ilimize 25 kilometro mesafe- de bulunan Çandır köyü istasyonundan trene binerken yakalamağa mu- vaffak olmuştur. Paralar sahibine iade edilerek suçlu hakkında takibata başlanılmıştır. Edrmifte pehlivan güreşi Pdremit, (Tan) — İdman yurdunun Parti kamun kürulu menfaatine tör- tip ettiği pehlivan güreşleri binlerce meraklı seyirci önünde desteden baş alti nihayetine kadar ayni heyecanı muhafaza ederek cereyân etmiştir. . Başpehlivanlarm (güreşi ise bu pehlivanların yekdiğerine denk Ol - maması yüzünden zevksiz geçmiştir. Sıvasta çiçek hastalığı Sıvas, (Tan) — Sıvasta görülen ciçek hastalığı üzerine sosyal yardımı direktörlüğü tarafından okullarda ve şehirde çiçek aşısı yapılmaktadır. / Bir carih tutuldu Edremit, (Tan) — içenin Güre köyünden Çeşmeci oğullarından Ha- sanı bir kır gezintisinde yaralıya ayni köyden Bekir oğlu Zeynel üç gün firardan sonra şehir içerisinde gezerken çarşı bekçisi Halil tarafm- dan yakalanmıştır, Bir otomobil kazası Antep, (Tan) — Şoför Fuadın i- daresindeki kamyon Battal köyü öğ- retmeni Nedim Tahtacının oğlu Cev İdeti çiğniyerek öldürmüştür. Şaför "hakkında takibat yapılmaktadır. Mel if gi “TAN, Karakösede Hayvan hastalıkları ile mücadele yapılıyor Karaköse, (Tan) — Karaköse, ye” bayı bakarinin Iran sınırlarından Türkiyeye girerken ilk uğradığı yer” dir. Bu itibarla, baytari çalışma bs kımından Karaköse, Türkiyenin e8 mühim bir mntakasıdır. Hükümeti * miz, hastalığın önüne geçmek için çok yerinde tedbirler almış, Türk * Iran sınırları boyundaki mücadele nin sıkıştırılmasını emretmiştir. Bu mmtakada mevcut bütün hay“ vanat, yaylâlara çıkarken (oOve oralardan dönerken senede İ defa muayeneye tâbi tutulmaktadır. K ntine işlerine se baytari mücs” delenin idari bütün umuruna azal bir itina sarfedilmektedir. Bütün na” yelerde küçük hayvan sağlık me * murları vardır. Bu memurlar, her 87 7İ gün mmtakaları içinde buluna? Köylerde kontrol ve muayeneler yap” maktadırlar, Köylüyü ve bütün hayvan besli * yenleri en yakmdan alâkadar ede bu hastalık, gösterilen dikkat ve iti na karşısmda bir tehlike ve âfet OK maktan çıkmıştır. Maamafih yapılan bir istatistiği göre hayvan miktarı, 1931 yılına nie petle bu sene yüzde 65 nispeti5? müştür. Bu düşüşün hakiki s8” bebi, ihracatın hayvan tevellüdatın? nazaran normal olmayışıdır. Köyler de damızlık tevziatı ve nahiyele virer sifat İstasyonu kurulmak üze” İredir. Hasta hayvanlarm kesilip y€ rilmesi şarbon hastalığının önün” geçmek için alınması icap eden te©” birlerin en başmda gelmektedir. âyet baytar kadrosunda yalnız direktör vardır. Bu yüzden İgörüldüğü zaman çok güçlük çekil” mektedir. Halkı hayvan yeüiğtirnii teşvik için yakında yarışlar yapılı” caktır. N Erbaaya yerleştirilen göçmenler Erbaa, (Tan) — Romanya ve Bi zaristandan gelen 150 evlik gö: kafilesi ilçenin Destek, Haddadi, 27 raboy, köylerine misafireten yeri?” ürilmişlerdir. Göçmenler için get ..k Karamuk, kırk Hamam köy” iskân ve tapu İdaresinden naml teffiz edilmiştir. Göçmenlere Bükü met tarafından yeni evler yaj zaktır. Arazileri verimli ve geniifi” teraberlerinde hüyvahlarını ve S5” 'arımı getirenler de vardır. Kücük a Izmit, (Tan) — Uzun Aanberi şehrimiz inhisarlar vo &ü başmuhasibi bulunan Tevfik, van kırı inhisarlar müdürlüğüne t* sayin edilmiştir. pir * Inhisarlar idaresi Gölcük öy şube açmak tasavvurundadıl” ei “anksatla evvelki gün Inhisaris” Sl it başmüdürü bay Fahri, Mw Sölcüğe giderek idareye ek 9ina aramıştır. * Bursa, (Tan) — Hafta börberler İçin mecburi ez bakkında Bursa berberleri de F taya miiracaatta bulunacaklar yn * Sivas, (Tan) — Lisede a” gaz kursu büyük bir alâka Me” edilmektedir.