23 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

Babıâlide hükümeti temsil edecek bir mes'ul memur mevcut değildi Cevabı verilmişti, V. rine de yapılacak teza geçilmişti, bunun Üze- » Tevkifat, devam etmekteydi. Baş- ta, merkez kumandanı liva Esat pa- şa olduğu halde, İsparta mebusu Ce- mal paşa ile İzmir mebusu Tahsin bey tevkif edilmişlerdi... Yapılan bu zulümlerin bütün hedefi, münevver "Türklerin ezilmesi ve Türk ocakları- nın söndürülmesi olduğu için Türk ocaklarındaki faaliyeti ile temayüz etmiş olan Antalya mebusu Ham- dullah Suphi bey şiddetle aranmak- ta idi. Hamdullah Suphi beyin, Saraçha- nebaşmdaki mektep müdürünün nez dinde saklı olduğu İngiliz zabıtasına ihbar edilmişti. Derhal iki kamyon İngiliz askeri o mektebe gitmiş; bi- nayı basmış: tavan aralarından bod- rumlara kadar her taraf aranmış; Hamdullah Suphi beyin bulun ması Üzerine zavallı mektep müdürtü silleler tokatlar, dayaklarla İngiliz kamyonuna atılmış, İngiliz tevkifha- | nesine gönderilmişti. Bu tevkif ve taarruzlar, bazı şeh- zadelere de teşmil edilmişti. Şehzade Tevfik efendi ile refikasını, sarayla- rında tevkif etmişler; sarsym her tarafına höbetçiler dizerek hariçle alâkasını kesmişlerdi. Ayni zamanda veliahdin o sarayı etrafmda da bir kordon hattı tesis etmişlerdi. Şehzadelerden Ömer Faruk ve Ab- dürrahim Efendiler, birer otomobile binmişler; köprüden İstanbul tarafı- na geçmek istemişlerdi. Fakat her ne dense, ikisinden de şüphe etmişler; derhal tevkif ederek -mevkuflara tah gis edilen- vapura gönderilmişlerdi. Şehzadeler, bu vaziyetten fena halde korkmuşlar; — Yahu!, Biz, şehzadeyiz. Herhal de bizi başkalarına benzettiler. Aman saraya haber verin. Diye feryada başlamışlardı... O w rada, orada bulünan Hürriyet ve Iti- Iâf erkânmdan biri şehzadeleri tanı - mış; bir otomobile atlayarak saray gitmiş, hâdiseyi haber vermişti... dişah Vahidettin derhal İngiliz işgal kumandanma yaverler ( göndermiş; gehzadeleri tahliye ettirmişti. Bu tevkifat fırtmasmın en acı bış mma uğrayanlardan biri de, Ayan âza sından Çürüksülü Mahmut Paşa idi. Mahmut Paşa, çok hamiyetli bir zat tanmmakla beraber, son zamanlarda (Misakı Milli) etrafmda toplanan mefküreyi haleldar edecek mahiyet- te - ve bilhassa Ermeniler lehinde ba 1 uygunsuz sözler söylediği için mil Ji teşkilât o mensuplarını cerihadar etmişti. Bu zat te.pek feci bir şekilde tevkif edilmişti... Rivayete nazaran, Mahmut Paşa; kendisin! tevkife ge- lenlere karşı mukavemet etmek iste- miş; — Ben, kolay kolay gitmem, An - cak beni, kuvvei cebriye ile götüre - bilirsiniz. Demişti. Paşaya istediği kuvvel esbriye, derhal istimal edilmiş; -ve yine rivayete nazaran- tokatlar, tek- meler, tüfek dipçikleri altında sürük- lenerek vapura gönderilmişti... Paşa » nın başı açık ve gecelik entarisi ile va Pura atılması, görenler üzerinde bü - Yük ve acı bir tesir husule getirmiş: müteessir olanlardan bir seyirci, ba « gmdaki fesi Paşaya vermişti. Muhtelif sebeplerle tevkif edilip va pura sevkeğilenlerin adedi, sekseni, geçmişti, Bunların aileleri feryat ve figan içinde idi. Ocakları yıkılmış, ışıkları sönüvermişti. Ortada, ne bun ları himaye edecek bir fert ve ne de bir hükümet görülmemekte idi. * Istanbulun dört köşesinde, bu fe- eaat devam ederken, Babı! hüktü- meti temsil edecek hiçbir mes'ul me - mur mevcut değildi. Sadrizam ile na zırlar, makamlarma gelmemişlerdi. (Osmanlı hükümeti), tam mânasi- le bir ande felce uğrayıvermişti. Za- brta; ne yapacağındı. müteredditti. Ortada dolaşan beş on hamiyetli po- Ya memuru -ancak vicdanlarınm ilha mile- her mes'uliyeti ve hattâ tehlike yi alark bazi fenalık ve taş- X a eö”lis germektelerdi. Hür- Tivet ve İMAP frrkasma mensup olan. larla muhalif partilere mensup âmir- lerinden direktif almadan hiçbir şey yapamıyanlar ise, cereyan eden bü - tiln bu fecayie karşı, tamamile seyir- ei vaziyetindelerdi . Cnddelerin ve sokaklarm manzara- #, cidden hüznâverdi... Oradan ora- ya gidip gelen, şurada burada devri- matya ve Sulumanasi İğıtmaya teşebbüs eder etmez; derhal Ziya ŞAKİR ye gezen İngiliz müfrezelerini başla TE açık... Önlük ve peştemalları belle- rine sarılmış... kirli suratlarından iğ renç tebessümler taşan kafile kafil esnaf ve İşçi çırakları takip ediyor; şimarık kahkahalar yükseliyor; yan- larmdan geçtikleri Türklere kol garp mak, parmaklarının — ucile başların-! daki fesleri fırlatıp o yere yuvarla- mak, sizca işaretler yaparak Türkleri kız- dırmak; hülâsa, çıban başı kopar» dillerini çıkarıp elerile hayâ-|" Büyük Britanya kuvvetlerini arttırıyor Bütün fabrikalara tesisatı genişletmek için emir verildi Londra, 21 (A.A.) — Avam Kama rasmda Milli Müdafan hakkındaki müzakere esnasında, Bakan İnskip. müdafaa plânmm herşeyden evvel teçhizat ihtiyat nı derpiş etmekte olduğunu, istihsalâ tm, 24 sant Içinde iki hattâ Üç misli- ne çıkacak veçhile çoğaltılması lâ - zım geleceğini, 400 müessesenin harp mesi ndeki imkânları. nm tetkik edildiğini ve diğer 500 mü essesesenin de muvakkaten kontrol mak için vesile arıyorlardı. Bir iki saat zarfında, şapkacı mağa zaları yağmaya uğramış gibi bir hale gelmişlerdi. Sirkeci iskelesinde hamal lara, kayıkçılara zeytin, pastırma sa- tan karamanlı bakkal Bodos, başma bir melon şapka geçirmişti. Bahçeka| pıda aşçı Sivaslı Vartan usta, pırıl pı rıl bir fötr şapka giymişti. Mütareke- nin ilk günündenberi, her gün biraz daha gevşiyen ve dağılan vatandaşlık | bir iki saat sanki büsbütün tarumar oluvermişti Bu çılgın ve şimarık ve ayni za - manda korkunç cereyanm nereye ka- kalplerinin elem ve ıztıraplarını din. dirmek için kuytu köşelere çekilirler ken; Tatavlada, Feriköyde, Tarlaba- şmda üçlü, beşi bir araya getiril olan lâternalarm karma karışık & - henkleri arasında; — Yasu vire... Nâraları neş'e ile yükseliyor.. Sa- meyhanele - rinde: — Getze hayestan! Feryatları camları ve tayânları tit retiyordu. * Saat ikiye doğru, Beyazıt meyda- nı, şapkalılarla dolmuştu. Arsız ve yılışık kahkahalarla gülü- şen öbeköbek fırsat düşkünleri ve müntakim zümreleri; her gelip geçen Ingiliz askerini el şakırtılarile selâm- kyordu. Bunlardan bir güruh, Istan- bul muhafizlığınm karşımda duru -| yor, parmaklarının uçlarile biribir! ne mubhafızlık odasinı gösteriyördu. Odanm büyük yekpâre camlarının ar- kasımda, İstanbul muhafızının bom- boş masası önünde, süngtlü bir İngi- liz neferi dimdik duruyordu. Saat Üçe doğru; burada toplanan kalabalık artmıştı. Bunlarm arasın - da; Türklerin felâketini görmek için işlerini güçlerini terkeden sürü sürü yabancı esnaf çıraklarile birçok tatir su frenkleri,ve çeşit çeşit kokanlar vardı... İşgsl kuvvetlerine karşı ya- pılan a'aışlar, Adeta bir nümayiş ha- lini almıştı. Bu nankör zümrenin, bu iğrenç te- zahüratı, İngilizleri bile iğrendirmiş- ti. Bu hale tahammül edemiyerek or- taya atılan hamiyetli birkaç Türk po lisi, bu ahlâksız nankör sürülerini da- İngilizler de Türk polislerine muave - net göstermişlerdi, Saat üç buçuğa gelmişti. (Kuvayi İşgale kumandanı General Vilson) ta rafdan dört lisan üzerine bir beyan- name neşredilmişti. Aslı; 'Mirkçe o larak Iki gün evvel Balta limanmda Ferit Paşanm sahilsaraymda (meş - hur Ali Kemal) Bey tarafından yazıl- mış olan bu beyanname, İstanbul hal kmm hassas kalbine paslı bir hançer gibi tesir etmişti. Tarihe ve gelecek nesillere ibret olmak üzere aşağıya aynen dereettiğimiz beyanname; İs - tanbulu işgal edenlerle, onlarla işti - rak etmiş olanlarm ruhlarında zaval- lı Türk milletine karşı beslenen meş-| um düşünceleri aynen göstermekte idi, (Arkası var) Cerh hâdisesi tahkikatı Iki gece evvel Beyoğlunda vukua | gelen cerh hâdisesi hakkımdaki zabrta tahkikatı tamamlanmıştır. Emniyet direktörlüğünden aldığım malümata| göre, hâdise gecesi saat 24 te Beyoğ- lunda Bayram sokağında 38 sayılı ev- de oturan Ahmet oğlu şoför Tahir, Osman oğlu şoför Remzi ve Yenişe - hirde Fındık sokağında 10 numaral:| evde oturan Ahmet oğlu Mehmet ara- | sında kavga çıkmıştır. | Bu sırada, Mehmet çakı İle Remzi- yi bacağından ve hâdiseyi görerek müdahale eden Kalyoncu kulluğu bekçisi Tbrahimi de sol kaburgasın -| dan tehlikesiz bir surette yaralamış- tır, Vak'anm tafsilâtı verdiğimiz nüs - hada yaralı şoför Remzi, bir isim ii tibası neticesi, hâdisenin fali gibi gös terilmiştir. Düzeltiriz. mr söylemiş ve mlten- kıben hava müdafaasmdan bahse - derek, bu müdafaanm üç misli kuv- i, bir sene içinde 1600 pilot almacağını, tayyareci mek teplerinin ve tayyare adedinin çoğal- tılacağmı, motör fabrikaları adedi nin tesbit edileceğini, tesisatlarmı hesabına genişletmeleri İ- çin fabrikalara tebligat yapıldığını ve bu İş için lâzım olacak mütehas- eselesinin de tetkik edil- miş olduğunu bildirmiştir. Muhalif Wiberallerden Linelair, li- berallerin, “İyapacağı bütün gayretlerinde büktü mete müzaheret edeceğini söylemiş- tir, Muhalif işçiler şefi Atlce muhalif işçilerin, kâfi bir müdafaaya aleyh- tar oldukları için değil, dış siyasada olduğu gibi kollektif emniyet mese- lesinde de fena bir şuurla hareket ettği için hükümete muhalif olduk- rmr bildirmiştir. Utbnston Çorçil, derhal bir teçhi- zat bakanlığı ihdasını ve muhalif ll- beral Mander de hükümetin İtalya- ya karşı silel zecri tedbirler almast- nı istemiştir. Mustafa Enver için dünkü toplantı Dün saat 17 de doçent operatör Kâ xwm İsmail tarafından İzmirli doktor Enverin hayatı hakkında Eminönü i| Halkevinde bir konferans verilmiş - tir, Könferansta doktorlar, tip fakül- esi talebeleri, yüksek mektep talebe- leri ve merhumun dostları bulunmuş- lardır. Kiz İsmall sözlerine başlamadan evvel, merhumun ruhunu taziz için bir dakika susulmuştur. Bundan son- ra hatip doktorun cerrahi kıymetini anlatmış ve doktorluk hayatında gös terdiği muvaffakıyetlerinden bahset- miştir, MELODY Robert Taylor - Eleonor Powell 2. MONTE KRİSTO KONTESİ BRİGITTE HELM Yaz fiyatları: 20-25-35 kr. Hamiş: Kuponlar 25 Mayıs Pazartesi akşamı IPEK sinema- sında çekilecektir. TAN Abone ve ilân şartları: “ Türkiyeleim Dar içir Türk ük ii “— Sigortalı abone şartları Yallık Altı ayık 1700 900 İlân için Müncılık Şirketlerine müracaat edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğ ruya idaremizce almabilir. Küçük ilânların 5 satırlığı bir defalık 30 kuruştur. 5 satırdan fazlası için satır başma 5 kurus almır. Bir defadan fazla için ye kündan * 10 kuruş indirilir. tamamlanması | AN Bolu urayı ikinci çocuk bahçesini açtı Bolu, (Tan) — Bolu için amansız bir felâket olan yangınlara karşı ko- yabilecek şekilde tensik edilen itfai- | ye yeniden bir motopomp ile takvi- İye edilmiştir. Merkez itfaiyesini yir- mi beşer beygir kuvvetinde iki mo- topomp bir arozoz, üç alavereli tw - Iumba, teşkil etmektedir. Diğer yedi tulumba da ihtiyat olarak uygun yerlere dağıtılmıştır. İtfaiyeciler iyi bir disiplinle mutat talimlerini yap- makta ve daima ödevlerini başarma- ğa hasır bulunmaktadırlar, Uray; hususi muhasebenin de yar- dımı ile istimlâk ettiği Cümhuriyet alanının tanzimine pek yakında baş- hyacaktır. 17 Temmuz Bolu Atatürk gününe kadar da büyük önderin Bo- isyu şenlendirdikleri günün yüksek hatırası olarak Halkevi Ar kolu ta - İ rafından yapılan anıdı ük ayak bas- tıkları doğu yakasındaki yere koya- caktır, Bu iş için gimdiden faaliyete geçilmiştir. Şehir çocuklarile de pek yakından ügili olan uray bu yıl ikinci çocuk bahçesini Akpınar mahallesinde aç - mıştır. Bu suretle Bolunun mühim ihtiyaçlarından birini daha karşıla - mış bulunuyor, Çocuk bahçelerine, uray parkına ve yollara Akasya, çam gibi birç Jağaçlar diktirmiştir. Ağaçların he - men hepsi yeşillenerek güzel Bolu- ve daha ziyade süslemiştir. Urayın İ fidalığından yetiştirilen bu ağaçlar- dan sonbaharda da daha birçokları uygun yerlere diktirlecektir. Orta o- kulun bulunduğu; bütün şehre ve Bo- he ovasma hâkim tepeyi de okul ta- lebeleri çok yerinde olan hareketleri le ormanlaştırmağa — başlamışlardır. Bu yi talebeler tarafından 300 ağaç dikilmiştir. Bu ağaçlar da urayca muhafaza altına alınmıştır. l Hiç yüzünden bir cinayet işlendi Giresun, (Tan) — Âlucranm Kut- luca köyünden Ömer oğlu Veli ile Dulundas köyünden Tevfik arasmda ekili araziye hayvan sokmak yüzün- den bir kavga çıkmıştır. Bu kavga- da Tevfik Veliyi sol memesi altm - İdan bıçaklamış, öldürmüştür. Suçlu yakalanmıştır. kanlı kavga Ş. Karahisar, (Tan) — Aslanşah köyünden All ile Sadık bir ağaç me- selesinden dolayı kavgaya tutuşmuş» lar, Sadık ve babasi Aliyi balta ile başımdan . ağıren © yaralamışlardır. Bu sırada Ali de durmamış, çektiği tabancası ile Sadığn bir el kurşun a-| tarak cansız yere sermiştir. Alinin yarası ağırdır. Antp memleket hastanesi G. Antep, (Tan) —75 yataklı) memleket hastanesinin son dokuz ay»| bk faaliyeti şudur; Hastaneye 975 hasta yatmış, 315 ameliyat yapılmış, 3163 lâboratuvar | 8814 poliklinik muayenesi iera | edil- miştir. Heyeti srhhiyeden 377, mlin- ferit doktorlardan 580 kişi rapor al mış, 42 kişiye kuduz aşısı tatbik edil- miştir. Bunlardan başka 2264 frengili tedavi olunmuş, 2990 sıtmalı 30 kilo kinin dağıtılmış 27800 tifo, 8800 me- nenjit 32500 çiçek aşısı yapılmıştır. * Izmir (Tan) — Bornovada bir bağcılık kooperatifi kurulacaktır . Kooperatifin kuruluş esaslarını ha zırlamak üzere bir toplantı yapılmış tr. Toplantıda nahiye müdürü, Be- ledive reisi ve bütün bağcılar bu- tunmuşirdır. Bir nizamname kale ime alınmaktadır, * Yalova (Tan) — Sıhhi bakım- dan birçok mahzurları görülen oyun İ kâğıtlarile eğlenmek ve kahvelerde o- yun oynamak süretile vakit geçirmek yasak edilmiştir. * G. Antep, (Tan) — Antep ve Is- lahiye ilçesi fidanlıkları ıslah ve tan- zim edilmiştir. 2695 fidan parasız ve 4,000 fidan para ile verilmiştir. Zira- |at müdürlüğü tarafından açılan ör. inek süt evi belediyeye devrolunmuş- tar, * G. Antep, (Tan) — Bir hayvan ee EKE TE X İlan sivrisineğin üreyip yayıldığı ba- Sıtma mücadelesinin müs Sıtma mücadelesinin iy ve verimli Aydın ve civarında Aydın, (Tan) — Cümhuriyetin 1- lânmdan iki yıl sonra kurulan Ay- dın sitma mücadelesi, bugün teşki - lâtını Denizli ili, Muğlanm Köyceğiz ilçesi, İzmirin Torbalı ilçesine kadar genişletmiştir. Sıtma & mücadelesi, yalnız sıtmalıyı muayene ve kinin dağıtmakla kalmıyor, sıtmayı aşi - taklığın köküne kibrit suyu dök - müştür. Cümhuriyetin ilk yıllarında, o zamanki nafya bakanı yalnız Men- deres havzasında 22,115 hektar ba - aklık tesbit ettirmişti Bugün bu ba- taklık yarıdan çok aşağı düştü. Oda kurutuluyor. Mücadeleni nkuruttuğu bstaklık yalnız Menderes sahası de- İğildir. Aydın sıtma mücadele m - takasmın projelerini yaptırdığı ba - taklıklardan bu yıl da Denizlinin Goncalı ve Böceli bataklıklarının ku- rutulması bitirilmiştir. Şimdi Deniz- linin Karakova bataklığının kurutul ma smeliyesine başlanmıştır. Bun - dan başka Aydında Kocailir batak» lığını yapan İmamköy deresi 10 met glilete 900 düzeltilerek bataklık yok edilmiş - tir. Aydın içinden geçen Tabakhane Akşehir mıntakasında Mahsulün verimli olacağı anlaşılıyor Akşehir, (Tar) — Geniş bir yay- Ik ortasında bulunan ilçede, bu yıl, mahsulün geçen senelere nazaran daha verimli olacağı anlaşılmakta - dır, İlçenin diğer vilâyet ve kazalar- la olan ticari münasebetleri düzgün ve ilersi için ümit verici bir vaziyet- tedir, İlçe mahsulleri içinde dışarıya buğday, arpa, yapağı ve afyon gön- derilmektedir. Osmanlı, Ziraat ve Akşehir banka- ları, kasabanın ekonomik ve mali İ hayatını tanzim etmiştir. İlçede şehir İellik bakımından umumi yaşayış- ta yolundadır. Kasabanın cad- deleri geniş ve güzel, elek- trik tesisatı, şebekeyi arızasız İşle- tecek kadar zengindir. | Kasaba merkezinde 3 ilk ve 1 or-! ta mektep vardır. Kültürel canlılık, son iki senenin en çok göze çarpan hususiyetlerinden biridir. Mekteplerde ve Halkevinde yapı - lan faydalı toplantıları muallimlerin kültür sahasında ilerlemelerine vesi- le teşkil etmektedir. Kazada Uç spor klübü vardır. Bu klüpler, biribiriyle dalma temaslarını muhafaza etmek- tedirler, Niksar Halkevinde Niksar, (Tan) — Yeni açılan hal- kevi faydalı çalışmalara en müsalt İmkânları hazırlıyan bir yuva olmuş- | tur. Konferans, spor hareketi ve mü samereler, halkım kültürel temayülle- reni nemalandıracak kadar canlıdır. İlk konferans spor kolu başkanı Nazlı tarafından verilmiştir. Tarla fareleri ile mücadele Karaman, (Tan) — Kasabanm Su- durağı köyünde mezrüata zarar ve- rici tarla fareleri türemiştir. Köylü- ler, ziraat memurluğuna müracaat e- derek bu muzır hayvanların öldürül-! mesini İstemişlerdir. Köylüye zehirli melike eli “eievi “TAN, bet neticeler verdiği Aydın . i neticeleri kurutulan bataklıklar Denizlide Pamukkale çayma da 900 metrelik bir kısım & zerine set yapılarak Güzelhisar m8“ hallesini ve Aydn ovasmdaki bahçe” / leri su baskınından kurtarılmıştır. Aydın oyasında binlerce hektarlı& gahöyı kurulacak Unu Una uu kanalmda ise Eksekllavatör maki * nasiyle kazı sürmektedir. Karamürsel - Akpınar İçme suyuna gitmek için bir yol yapılıyor Karamürsel,(Tan) — Karam den Akpmar suyuna bir yol yapı mağa başlamıştır. Bu yol iki aya K# dar bitmiş olacaktır. Denizden 60? metre kadar yüksek bir yerde bul” nan Akpmar suyu başına, iyi ve m tazam bir yol olmadığı için, beyfi” le bile zorla çıkılıyordu. Yol ikgi! edildikten sonra araba ve otoro0) le kolayca çıkılahilecektir. Mardine fındık büyük“ lüğünde dolu düştü Mardin, (Tan) — Şehrimizde İ akşama doğru saat altıda e hava bozulmuş, gökyüzünü siyah bulut kaplıyarak Mardinde e kadar görülmemiş müthiş bir fırt ile fındık büyüklüğünde dolu yağ” tar. Birçok evlerin, binaların camlar kıran, bağ ve bahçelere zarar VE, dolu ve fırtma on beş dakika Kaf sürmüştür. On dakika daha sağ etmiş olsaydı Mardin gelirinde lam bir bina kalmıyacaktı. Zara: tarı henüz tesbit edilmemiştir. 7: edilmektedir. İİ AMİR.. Feci bir kamyon kazasi p Adana, (Tan) — Evvelki g9©* çindeki sekiz yolcu ile Adansy* mekte olan şoför Nurinin İ de deki kamyon dikkatsizlik yüZÜ Göksu mevkiinde devrilmiştir ie Şoförün iki bacağı kırılmış. aş lardan bir jandarm, yaralaf" r sik Bir araba devrildi Izmir, (Tan) — —Seydikiz ” esine “ağlı Kölcükler köyünü y ağ) arabasi? seyinin idare ettiği YÖK Kya? tarlalarma giden Saele> ve ye” arabanı devrilmesi yüzünden zit sergisi açılması (O kararlaştırılmıştır. Ruam mücadelesine ehemmiyetle de- vam olunmaktadır. yemler dağıtılmış, yapılan mücadele sonunda mezruat tamamen kurtarıl. mıştır, lanmışlar ve memleket h kaldırılmışlardır. rabacı yahsi” miştir.