23 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGUN 2 ncî sahifede: Siyasî icmal 5 inci sahifede: Roma karnavah 6 n a sahifede: Arnavudluk, îtalyan hükmu altına niçin ve nasıl girdi, spor haberleri 7 inci sahifede: Çocuk sahifesi umhuriyet )fll Sayü 4318 Telgraf ve mektub adresi: Cunüıurlyet.İstanbul Posta kutusu: İstanbul. No 246 İSTANBUL CAĞALOĞLU ClllliarteSİ 2 3 Ma)flS 1936 Afrikada inşası bitmek fizere olan yenl bir ehram, (Rus karikatürü) Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298 İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi 24299 . 24290 Avfupa buhranı En had devrini Yaşamaktadır n Ankara: 22 mayıs talya Habeş seferine girişmeden önce Avrupada, tıpkı kül altında yanan ateş gibi, için için kaynıyan bir Alman meselesi vardı. Mılletler Cemiyetini terkedip gitmiş olan Almanya Versay muahedenamesinin başlıca hükümlerini ihtiva eden askeri kısmı ilga ederek büyük ölçüde bir sılâhlanma gayretine girişLondra 21 (A.A.) Avam Kamamişn'. Zâhirde müsavat esasınm teminini rasında mıllî müdafaa hakkındaki müzaistihdaf eden bu gayretin hakikatte Almanyaca halli lâbüd farzedilen bir takım kere esnasında, Bakan M. tnskip, mü meseleleri Nasyonal Sosyalızmin dilediği dafaa plâmnın her şeyden evvel teçhizat şekillerde halletmeğe doğru bir hazırhk ihtiyatının tamamlanmasını derpiş etmeksayılmasında hayale yer veren kimse yok te olduğunu, istihsalâtın, 24 saat içinde tu. Viyanada Şansölye Dolfusu katleden iki, hatta üç misline çıkacak veçhile çosiyasî ve askerî komplonun vuku bulduğu ğaltılması lâzım geleceğini, 400 müessezamanlan düşünürseniz Alman meselesi senin harb malzemesi istihsalindekı im nin Avrupa için ne büyük bir endişe teş kânlannın tetkik edildiğini ve diğer 500 kıl etmiş olduğunu hatırlamış olursunuz. müessesenin de muvakkaten kontrol altına alındığını söylemiş ve müteakıben O zaman Avrupa için yalnız Alman hava müdafaasından bahsederek, bu mümeselesi var gibi idi ve bütün devletler dafaanın üç misli kuvvetlendirileceğini, yalnız onu karşılıyacak tedbirler peşinde bir sene içinde 500 pilot alınacağını, taykoşuyorlar gıbiydi. Viyana ihtilâli üze yareci mekteblerinin ve tayyare adedinin rine îtalyanın Brenner hududuna asker çoğaltılacağını, motör fabrikalan adediM. Blum nutuk söylerken muhtelif vaziyetlerde yığmağa müsaraat etmiş olduğunu da ha nin tesbit edileceğini, tesisatlannı hüku Paris 22 (A.A.) Siyasî mehafil, kumetinin icraat ve faaliyetine yol ha brlıyalım. met hesabına genişletmeleri için fabribugün M. Leon Blum, M. Paul Bon zırlamak maksadile Küçük îtilâf, Sov İtalyanın Habeş seferile Avrupanın kalara tebligat yapıldığmı ve bu fabrika cour, M. Titülesko arasmda ve gene M. yet Rusya ve îngiltere ile müzakerelere meselesi ikileşti. Italya bu seferle Mil için lâzun olacak mütehassıs amele mePaul Boncour ile Sovyet maslahatgüzan devam etmek niyetinde olduğu öğrenil letler Cemiyetinin paktım sarahaten selesinin de tetkik edilmiş olduğunu bilM. Hieschfald arasmda yapılan görüş miştir. bozmuş olduğu için Mılletler Cemiye dirmiştir. melerin Milletler Cemiyetinin 16 haziran M. Blumün Fransaya dostluk ve kartile ihtilâf haline düştü. Bu hâdiMuhalif liberallerden Linclair, libe içtimaına aid hazırlıkları istihdaf etmiş şılıklı yardım muahedelerile bağlı bulu se karşısında paktın çok açık diğer hüolduğunu beyan etmektedir. nan devletlerle daha sıkı bir mesai bir • küralerini icra etmek mecburiyetinde railerin, silâhlan çoğaltmak için yapacağı bütün gayretlerinde hükumete muza M. Poul Boncourun yeni Fransız hü[Arkast Sa. 8 sütun 5 te] kalan Mılletler Cemiyeti saldıncı îtalyaya paktın 16 ncı maddesinde yazılı zec heret edeceğini söylemiştir. Muhalif işçiler şefi Atli, muhalif işçirî tedbirlerden malî ve ekonomik olanlanBir tngiliz top fabrikasının imalât serisinden.. nı tatbik etti. Cemiyetin mevcudiyet ve \Arkast Sa. 3 sutun 4 te] şerefini muhafaza etmek kaygısını esas tutan bu hareket harbin devamına ve nihayet Habeşistanın Italya tarafmdan iskat ve istilâsma mâni olamamıştır. Italya Cemiyetin rauhafaza etmek istediği Habeşıstanı ıstılâ ettıkten sonra bu memleketi kendisine ilhak ta etmiş ve onun delegeleri son defa Cenevrede Habeş delegesi var diye Konseye iştirakten imtina eylemişlerdir. Bu yetmiyormuş gibi îtalNöye Fraye Presenin Paris muhabiri yan delegasyonu Romadan aldığı emir ü19 mayıs tarihile şu teigrafı çekmiştir: zerine Cenevreyi terkedip gitmiştir. Bu Ankara (Telefonla) Yarm (bu dürü Haydar, Evkaf Umumî Müdürii Atina 22 (Hususî) İtalyanın Arna«22 haziranda Montröde Boğazlar suretle Avrupa halline çalıştığı buhranın en koyu safhasile karşılamış bulunuyor. gün) saat onda Büyük Millet Meclisin Fahri Kiper, îstatistik Umumî Müdürü vudluğu tahkim ve teslih etmekte ol konferansmın toplanmasından evvel 15 de Sümer Bankın umumî heyeti topla Celâl Aybardır. duğuna dair haberler neşreden Katime* haziranda Cenevrede cenubu şarkî AvAvrupada buhranın had bir safhası nacaktır. Sümer Bank umumî heyeti KaHeyeti umumiyede Sümer Bankın rini gazetesi Arnavudlukta İtalyanların rupa devletleri arasmda mühim görüşmehâkimdir dediğimiz zaman kendilerinde mutaym Bütçe ve îktısad Encümenleri 1935 iş ve hesab yılına aid idare mecli yaptığı tahkimatta bilhassa Yunanistan ler yapılacaktır. Şimdi Cap Martinde iskarar olmak lâzım gelen başlıca memle azalanndan mürekkebdir. Aynca Başvesi raporu, murakıblar raporu, 1935 sere Arnavudluk hududunda Görice taraf tirahatte bulunan M. Titülesko bir kaç ketlerin hepsinde büyük bir kararsızlık kâlet tarafmdan heyeti umumiyeye her si bilânçosu, 1935 senesi kâr ve zarar he larının istihkâmatına ehemmiyet verıl güne kadar Parise gelecek ve bu görüştulunduğunu söylemiş oluyoruz: Bugün sene üç murahhas seçilip gönderilir. Bu sabı, 1936 senesi açılma bilânçosu oku mesinden maksad Yunanistanla Yugos meler hakkında Fransa hükumetile te İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve sene Başvekâletin seçtiği murahhaslar, lavyanın temasını kesmek için takib enacaktır. masta bulunacaktır. 15 haziran görüş hatta İtalya gibi büyük devletlerden hiç Başvekâlet Muamelâb Umumiye Mü[Arkası Sa. 3 sutun 5 te] [Arkası Sa. 8 sütun 1 de] melerinde Türkiye Yugoslavya ve TürM. Eden M. Titülesko t>iri kat'î bir kararla ne yapacaklannı bilkiye Romanya askerî mukavelelerinin miyorlar, ve yarının sakladığı meçhuller Fakat Pariste böyle misaklann akdinzamanın icabına uydurularak yenilenmesi den evvel, ingiltere ile İtalya arasındaki önünde tıpkı ta kenarına kadar ilerilenmiş görüşülecektir. Romanya Sovyetler mü gerginliğin salâh bulacağı ümid ediliyor. bir uçurumun gözleri karartan derinliklenasebatı meselesi dahi 15 haziranda mevrine bakarak kara kara ve biraz da titreCemiyeti Akvamdan hayir zuu bahsedilecektir. şerek düşünüyorlar. olmadığı için.. Akdeniz misakı hakkında da yakında En sonundan başhyalım: İtalyanın ilParis 22 (Hususî) Akdeniz dev • Pariste ve Londrada görüşülecektir. letleri arasında akdi mutasavver bulunan 1ıak karannı kendi meclislerinden geçireLondradan gelen haberlere göre Ingil pakt hakkında alâkadarlar arasında te • rek kat'iyet haline sokmuş olmasına rağtere Hariciye Nazın M. Eden Cenevrede maslara devam edilmektedir. men bugün için milletlerarası münasebetiken böyle bir misak tasavvuru üzerinde ler bakımından Habeş meselesinin halSiyasî mehafilde temin edildiğine gö • Fransa, Ispanya, Yugoslavya, Yunanis re, bu paktın akdini bilhassa Akdeniz • lolunmamış bir mesele halinde muallâktan ve Türkiye mümessillerile görüşmüş deki küçük devletler istemektedirler. la bulunduğu malumdur, ve bizce Italya Kars 22 (A.A.) Şiddetli yağan Roma 22 (A. tü. Habeş meselesi için Milletler Cemiyetile Cemiyeti Akvamın Habeş harbine mâyağmurlardan Kars çayı yükselmiş ve A.) Adis Abaanlaşmasını mümkün kılacak bir tesviye îngilterenin noktai nazanna göre, Ak ni olamadığını gözönünde bulunduran bu etrafmdaki bir kısım evlerin altkatlannı badan Stefani A tarzı bulmadıkça mütemadiyen harb haBU basmıştır. Su baskınına uğrıyan aile deniz hakkında umumî bir misak akdin devletler emniyetlerini temin etmek için jansına bildiriliyor: linde yaşar gibi gayet müşkül bir hayat ler kışlaların paviyonlanna yerleştirilmiş den mukaddem bu denizde alâkası bu yeni pakt akdinden başka çare kalmadıAskerî harekâta sürmek ıstırarile karşı karşıya bulunuyor. tir. Etraf tepelerden gelen sular şehrin lunan muhtelif devletler kendi aralannda ğına kani bulunmaktadırlar. İngiltere ile ikmal edilmiş nazaderhal karşılıklı yardım misakı akdetme Fransanm bu projeye muzaheret ettikleri Sovyetler Rusyası bir taraftan Habe rile bakılabilir. A poyrazına düşen hayvan pazan meyda lidirler. haber verilmektedir. şistandaki emrivakii ve diğer taraftan Al razinin işgali plân nını göl haline gerirmiş ve bu sular mey man tehlikesini gözönüne alarak hiç olmucibince icra edil [Arkası Sa. 3 sütun 5 te] ııııııııııııııııınıııiMiııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMtııııııı ıııııııııiHiııııııııııııııııııııııtııııımııııııııııııııııııııııııımııııınv tnazsa ikincisini karşılamak için birincisi mektedir. hesabına daha uysal gitmeği kendi hesaÜçüncü kolordu bına daha makul bulan bir hattı hareket kıtaatı, Dessie mm takibine daha ziyade mütemayil göriinü takasında yayılmakyorsa da eğer diğer büyük devletler Ce ta, dördüncü kolor olitikacılara sorarsamz, martm yahud da yeniden tesis projelerinin miyetin ve müşterek emniyetin korunması dunun kuvvetleri ise yedinci günündenberi dünya sul tatbikma vakit yok; olsa da altnaeak için kat'î elbirliği ederlerse cemaatten Gondar mıntaka htt tehlikededir. Lokarno o gün yırtıl neticeden kimse emin değil. ayrılmamağı da daima gözönünde tut sında harekât icra Mareşal Badoglio Habeşistan harbinde dt. O gandenberi Fransa ve Belçika Harb geliyor. maktadır. harekâtı tarassud ederken tehdid altındadır; Çekoslovakya, Aetmektedir. îkinci Geliyor mu? Buna menfi cevab ver* Fransa italyanın idare edilmesi ve Ha kolordu, bulunmakta olduğu mevzileri vusturya ve Litvanya istiklâllerini mek hiç bir zaman bugünkü kadar zor Gondar mıntakasile Tsana gölü mmbeş meselesinde işin oluruna bağlanması muhafaza etmektedir. kaybetmek vartast geçiriyorlar; îtal olmamtşttr. Harb kuvvetleri gözönün[Arkası Sa. 8 sütun 5 te] Londra 22 (A.A.) Royter ajansın IIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIH ya, Habeşistanı ve Japonya Çini emri de; sulh kuvvetleri nelerdir? Zehirü fikrine taraftar görünüyor, fakat bunu ıııııııııııııııııııııııııııııııı llllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllUIIIMIIIIMIIIIIllllllllllHIHIIII dan: altına aldt; yuz milyonluk bir faşist gaze karşt aktl Ve mantık! Fakat o böyle yaparken Milletler Cemiyetini de mevcud Alman meselesine bir de îtalyan li bir Avrupa harbini önüne geçilemez bir Bu sabahki gazeteler, Music Hal muhafaza etmek kaygısındadır. Haziran meselesinin ilâvesile buhranın katmerleş zaruret haline sokabilir. Fakat onun te aktörlerinden Henry Lavvrencein dum seddinin Avrupayt ikiye böleceğin gaz bu aklı bir saniyede alabileceği başlannda teşekkül edecek yeni Fransız miş olduğunu gösterir. vakkuf ettiği şartlar o kadar karışıktır ki dum kurşunları işine ismi karışmış olan den bahsediliyor ve Akdeniz, bir harb gibi, gene o aklın eseri olmak haysi fırtması vehmini veren fiipheli rüz • yetile bu mantığa da karsı koyabilir. , hükumetinin siyaseti şimdiden kat'î olaİtalya Milletler Cemiyetinden çıkıp böyle bir macerayı bazı milletler hesabı erarengiz albay Lopez olduğunu ve gârlarla dalgalanıyor. tnsan aklı, yalnız sulhun müdafaaat rak bilinmemekle beraber eğer İtalya ta giderse diye korkuluyor, ve İtalya bunu na şimdiden muazzam bir intıhar diye Londrada ikamet etmekte bulunduğunu Bu fırtınaya karst Milletler Cemiye emrinde kalsaydt, belki harbe karft haber vermektedirler. rafından Cemiyetle anlaşma hesabına tehdid makammda derpiş etmiş te bulu kaydetmek yanlış olmaz. tinin patlak yelkeninden hayir bekli muzaffer olabilirdi; fakat ayni aktl Mumaileyh demiştir ki: herhangi bir kolayhk gösterilmezse lâa nuyor. Zaten prensipleri ayaklar altında Fakat şu mütalea, bu mütalea.. Bun< Hareketimin saikı, münhasıran yen kalmadı. Habeşistanı bile kurta silâh fabrikalartna da kamanda edi kal mevcud zecrî tedbirlerin idamesini çiğnenmiş bir Milletler Cemiyetinin var lann hepsi Avrupa vaziyetinin çok geramıyan Cenevre, arttk, cihan sulha yor ve kendi üstünde pathyacak bomiltizam etmek mecburiyetinde kalacağı lığından ne fayda görülmüştür ki yoklu niş hezeyanı önünde ileri sürülmüş fara vatanperverliğimdir. Dumdum kurşun tkım bannabileceği bir liman değildir balan hazırltyor. Yeni harb ihtimal ları almak istedim. Çünkü bunlan ev ğundan endişe etmeğe mahal görülsün? ziyelerdir. Faraziyeleri bir tarafa bırakıranlaşılıyor. ve bir başkâtib muavinine aenede otaz leri karşısında bir tek ameU ktymet velce alınmış olan dumdum kurşunla Ingilterenin hattı hareketini ayni mütaItalya Almanya ile birleşmeğe giderse sak önümüzde şu çıplak hakikat kalır: rile mukayese ederek Habeşistanda gö bin lira tahrisat veren Milletler Cemi kaldı: yetinin kendi ayhklt memurlarından lea çerçevesine koyabiliriz: Lâakal mev diye düşünenler de vardır, ve îtalya bu Avrupa gittikçe bulanıyor ve gittikçe rülmüş olan dumdumların İngıliz ma Gaz maskesi! başka hiç kimseyi korumak iktidarınCud zecri tedbirlerin idamesi. ihtimali de ileri sürmekten hâli değildir. bunalıyor. mulâtından olmadığını ispat etmek is PEYAMt SAFA Bütün bu haller yalnız Avrupada Bu ihtimal Büyük Harbden daha şiddetYUNUS NADÎ tedim.» [Arkası Sa. 8 sütun 3 te} da olmadığı anlaşılmışttr. Onu ıslah, ingiltere başdöndürücü bir sür'atle harbe hazırlanıyor 900 silâh fabrikası faaliyette Fransız siyasetinin yeni veçhesi D Yeni kabine ingiltere daha samimî bir teşriki mesai vücuda getîrecek M. Blum dün bir nutuk söyliyerek Fransanm, beynelmilel adaletin tecellisine ve umumî silâhsızlanmanın teminine çalışacağını anlattı Londra, İtalyanın dünkü teşebbüsüne rağmen Adis Ababadaki askerini muhafaza edecek. Fransa da Diredaouadaki kıtaatı geri çekmiyecek Sümer Bank Umumî Banka 1935 senesinde 1,118,062 liralık safi kâr temin etmiştir Hcyctî bugün toplanıyor Hazırlıklar Yunanistanla Boğazlar konferansından evvel Cenevrede müza Arnavudluktaki tahkimatın sebebi Akdeniz misakı için mühim görüşmeler kereler olacak, Yugoslavya ve Romanya ile Türkiye Yugoslavyanın temasını arasındaki askerî mukaveleler tadil edilecek kesmek içinmiş... Habeşistanın askerî işgali tamamlanıyor Kars feyezan felâketi geçiriyor Italyanlar Gorede bir Habeş hükumeti olmadığını 200 ev yıkıldı, açıkta iddia ediyorlar. Mareşal Badoglio Romaya Avrupa kalan halka yardım ediliyor harb hazırlıkları için gelmiyormuş! Dumdum kurşunu hikâyesinin içyüzü Meğer meseleyi hazırlıyan bir hokkabazmış! Hâdiseler arasında Harb ihtimalleri P