16 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

SON HABEFe Mussolininin beyanatı Zecri tedbirlerin şiddetlenmesini askeri tedbir gibi telâkki ediyor Duçeye göre Habeşistan İtalyanındır, bunu İtalya her vasıta Paris, 15 (Tan) — Maten gazete- #ihin hususi muhabiri ile bir görüş- me yapan Mussolini, Habeşistan il bakınm kat'i olduğunu söylemiştir. Mühtaç olduğu inkişaf sahasını İtal Yan milletine vermemek için Habeş Meselesi hakkında yürütülen tenkit- ler çok iğrençtir. İptidai milletlere n başka bir vasıta istimal i tarihte görülmemiş bir hâ- disedir, Esasen, dünyanm en büyük İmparatorluğu da bu gibi kuvvet va #itaları ile kazanılmıştır. Buna, 0 za Manlar Milletler Cemiyetinin mev - *ut bulunmadığı şeklinde bir itiraz Yürütüle! Fakat bu itiraza da şu şekilde cevap verilebilir: O zaman “bak” yok mu idi? ve “hak” insan- İar tarafmdan kurulmuş bir miles - Sese olan Milletler Cemiyetine üstün ir mefhum değil midir? Doğrusunu Söylemek lâzımgelirse zecri tödbirle Yin müessir olup olmıyacağı tecrübe *dilmek istenildi ve ayni zamanda Faşizm de ortadan kaldırılmak iste- hildiğinden, İtalya tecrübe tahtası Olarak kullanıldı. Çok daha mühim VE çok daha sık vukubulmuş olan ba X geçmiş hâdiseler hakkında zecri tedbirler neden tatbik edilmedi? İtal | Ya zayif sanıldığı için, harp başladık tan sonra, sulhü temin edecek bi - Yün imkânlar ortadan kaldırıldı. Bu inde, dileklerim hiç te - Halbuki ordularımız mu Yaffer olduktan ve Italyan milleti V kadar fodakârlıkta bulunup, bu adar müşkülüta katlandıktan son- Ta, İtalyanın daha büyük karşılık. İstemesi pek tabildir. Nisanda, thal (görüşmelere başlanmasmı Cenevreye teklif etmiştim. Bu teklif kitim reddedildi. Bugün ise Habeşis- & katiyen ve ebediyen Italyanın - e rapel zy ta Avrupa baritasmm değişmesi yelikesini doğurabilir, tarzmdaki * cümlesini hatırlatmca Musolini iştir ki : kg? Zaman askeri tedbirler hak- m” söylediğimizi (O bugün ekono- ii tedbirlerin şiddetlendirilmesi kında da tekrar ederim.,, tal; Kalya, gimdiye kadar sulh için yoy Taştr, Bundan sonra dahi bu hı, 2 Galışacaktır. Bununla beraber, vey İferiyetlerin mahsulti ve bir mey ee Habeşistana dokunmak is- lere her zaman hadlerini bildir. ile korumağa azmetmiştir. İşçi Partisi Zecri tedbirlerin işiddetlenmesini istiyor vettiği İtalya mini edir, Londra, 15 (AA) — İ bir beyannamede işçi partisi, ya karşı zecri tedbirlerin di ve şiddetlendirilmesini istemek Beyanname bundan başka beynelmi lel muahedelere hürmet in ve Milletler Cemiyetinin kuvvetler dirilmesini talep etmektedir. İşçi par tsl nihayet sulhün organize edilme sini istemekte ve ittifaklar sistemi ile gizli veya askeri mütekabil y İdrm andlaşmalarına aleyhtar olduğu nu söylemektedir. Bu parti, mütcad İdit defalar tavsiye edilmiş olan “İn- riva politikasını, da reddetmekte - dir. AR Bİ meye hazırız. İtalyanm bu uğurdaki azmini alenen bütlin dünyaya söyle- meyi bir vazife bilirim. Zecri tedbirlere gelince, bunlar İ- talyayı hiçbir suretle sarsmamışlar, bilâkis onun iktisadi yürüyüşünü tenmiye etmişlerdir. Nihayet Uzeri tedbirler, Habeşistan zaferine İtal - yanın biran evvel kavuşm âmil olmuştur. Tekrarlamak isterim ki, bundan sonra Habeşistan, münakaşa ve söz götürmez bir şekilde İtalya- nmdır.,. Fransa emri vakileri kabul diyor mu? Londra, 15 (A A.) — Day Tel güzeteni Roma muhabirinin iyi bir kaynaktan aldığını söylediği bir habere göre Mussolini, İtalyanın İ Milletler Cemiyetine karşı takmaca- İği vaziyet hakkımdaki kararmı kons? yin toplantısından evvel nesretmiye- cektir, Mussolini, zecri tedbirlerin de vam karşısında buna mecbur edilme | dikge, Milletler Cemiyetinden çıkmak İ istememektedir. Roma hilkürneti, bir kaç haftaya kadar Fransız hülküme- tinin emri vâkileri kabul ederek İn- giltereye de ayni noktai nazarı kabul &tirmeye muvaffak olacağını Ümit etmektedir. Hava Şehitleri Ankarada büyük bir ihtifal yapıldı gelim, 15. (AA) — Hava ge Ni İhtifali bugün saat 11 de U- ii mda yapılmıştır. Mera- Yang lay Başkanı Abdülhalik a akan İsmet İnönü ve Yi er heyeti, savlavlar, sil ve si- Maş kân, memurlar, subaylar, as- Me y, Püfrezeler, bütün orta okullar Mae €snaf o mümessilleri ve ha halk iştirak etmiştir. Atr- 8 beraber ihtilâfın yapıldığı Yakı, eydanına çekili bulunan bay- ayran diğer resmi | dairelerin Püila, 47 Yarıya indirilmiş, kıtalar, Selâm resmini ifa eylemiş ve uya sil vasıtaları ie halk bu- Mak 71 yerde yarım dakika dur- rg güretiyle hava şehitlerinin ha- İn yp tüziz eylemişlerdir. Bu Bigi “rasimini, Mil Müdafaa Ba- N ava müsteşarlığı, Türk Ha- li, C, H. Partisi namma öy mutuklar takip etmiş ve Saldığı matem marsından çim ün Pİr mubay kumandasındaki bir Uly, *8ker selâm atesi yapmıştır. pg Ydanmdaki bu heyecanlı Ki sonr şehitlerin Hacer Yy ye İAki mezarları ziyaret edil. Selenkler konulmuştur. Daş » va, * Mekiy Sehitleri ihtifali bugün mem- n her tarafında büyük tö- ve şehitlerimiz anıl- Doğ Lort Loid yakında Türkiyeye geliyor Lordlar Kamarası azasından ve İngilterenin eski Mısır komiseri Lord | | Uoyd, hükümet erkâniyle görüşmek Üzere mayıs ayı sonunda memleketi. mize gelecektir. den hareket edecek ve İstanbuldan geçerek doğruca Ankaraya gidecek- | tir. Lord, bundan sonra Çanakkale- ye giderek, .oradaki İngiliz mezarla- | rını gezecek ve orada, Hindistandan | ayni maksatla gelecek olan oğluna mülâki olacaktır. Bundan sonra, Lord öğluyle beraber memleketine gidecektir. Nesimi Paşa âyan riyasetinden istifa etti Londra, 15 (Tan) — Kahireden bildirildiğine göre Ayan reisi seçilen Nesimi Paşa istifa etmiştir. Bunun yerine Abdülyahya Paşanm seçilme- si muhtemeldir. Lehistan Kabinesi çekildi Londra, 15 (Tan) — Lehistan hü- kümeti bugün istifasını vermiştir. Harbiye nazırı vekili, yeni kabineyi teşkile memur edilmiştir, Reisiciim- hur, sulh zamanında ordunun umumi kumandanlığını deruhte etmiştir. Ka bine buhranma sebep iktisadi buhran Lorâ Lloyd, 28 Mayısta Ingiltere. | $ Olgunluk imtihanında sorulacak sualler Maarif Vekâleti mektep- lere bir tamim yaptı Ankara, 15 (Tan) — Kültür Ba- kanlığı, lise fen ve edebiyat kolları olgunluk imtihanları hakkında Kül- tür direktörlüklerine bir tamim yap mıştır. Tamlme göre, bu yıl lise fen ve edebiyat kolları yazılı ve sözlü ol- gunluk İmtihanlarına Haziran ve Ey İld1 devrelerinde girecek olanlara İ muhtelif ders gruplarının şu kısım- larından sualler sorulacaktır Lise fen kolundan olgunluğa gire- ceklere: 1 — Fizik, kimya grupu: Fizikten lise onuncu #mıf ile on birinci smi- fin fen kolunda gösterilen bütün e-| lektrik bahisleri, bu bahislere ait tecrübe ve meseleler, kimyadan ma denler, onuncu smmıfın uzvi kimyası ve bu kısımlara sit tecrübe ve mese İ 3 — Riyaziye grupu: Lise smıfla- İcmda gösterilen bütün cebir bilgisi, onuncu sınıfta gösterilen mücessem hendese ile on birinci smıf fen ko- lunda gösöterilen mahrutiyeler, 3 — Tabiiye grupu: Çiçeksiz ne- batlarm tasnifi ve muhtelif gruplar daki nebatlarm tetkiki. Lise edebiyat kolundan imtihanma gireceklere: 1 | bin ikinei ve dördüncü cildindeki ba bizler. 2 — Edebiyat tarihi, tanizmat ve ondan sonraki de | 3 — Felsefe ve içtimaiyat. Onun- İ cu ve onbirinci sınıfta gösterilen bü tün bahisler. olgunluk İngiltere i Habeşistanın ilhakını Tanımağa yanaşmıyor Londra, 15 (A.A.) — Iyi malimat Jalan mahafilde beyan olunduğuna gö re, İn; renin Adisababa elçisi ilâ- nihaye mezkür şehirde kalmıyacak tır, Çünkü elçinin siyasi vazifesi kal- mamıştır. Mamafih şurası ehemmi - İ yetle kaydediliyor ki, elçinin Adisaba bayı terki Italyan işgalinin Ingiltere tarafından tanınması ifade ede- mez, Negüs'e köşk Kudüs, 15 (AA) Lord | Kitehner'in zamanmda Sudanda adii- ye nazırlığı yapmış olan Nasih Abka- ri beyin köşkü üç ay için Selâsiyenin emrine verilmiştir. Selâsiyenin ailesi, bugün bu köşke yerleşmiştir. Negüs'ün tayyareleri Roma, 15 (A.A.) — Popolo di Ro- ma gözetesinin Adisababa muhabiri, Selâsiyeye nit dört tayyarenin Habeş payitahtınm yakininde bir ormanda bulunmuş olduğunu haber vermekte- Bu tayyarelerden biri, vaktiyle iyeye hediye edilmiş olan bir tayyaresidir. Italy Ras Desta'nın muavini Roma, 15 (A.A) — Mogadiselo- dan bildirildiğine göre Ras Destanm sabık muavini Fitaorari, Negellideki İtalyanlara dehalet etmistir. Birçok muharipler, teslim olmuşlar ve tü- (ekleri ile mitralyözlerini teslim eyle- mişlerdi Negüs'ün ve Ankara elçisine çektiği telgraf Londra, 15 (Tan) — Haber veril- diğine göre Kudüste bulunan Habeş! imparatoru, Ankaradaki elçisine bir telgraf çekerek pek yakında Habeş | davasını siyasal cepheden müdafaa etmek üzere Londraya sonra da Cenevreye gideceğini bildirmiştir. Adisababada yiyecek kıtlığı Adisababa, 15. (A.A.) — Adistba- ba hüküm süren yiyecek kıtlığına karşı koymak için Cibutiden yiyecek yola çıkarıldığı bildirilmektedir. Bankalar henüz açılmamıştır. Bura- daki ecnebilerin muamele yaptığı milli Habeşistan Bankası da kapalı- dır. Bununla berâber bu bankanın Ital- yan direktörü tarafından yakında a- dır. çılacağı bildirilmektedir. İlen bir ziyafette bilhassa Cümhuriyeti, grufla bemiyetten ayrılmış olduğunu bildirmi bep gösterilmemekle beraber Guate| mala Cümhurreisinin karşı büyük bir sempatisi olduğu söylenmektedir. letler Cemiyeti kasasma taahhütle - rinden 200.000 frank mütedahil bor- cu olduğu hatırlatılmaktadır. Üniversitdeki inkılâp dersleri Recep Peker sonuncu inkılâp Recep Pekerin dersi büyük Cümhuriyet Halk Partisi umum! sekreteri Recep Peker, bu senenin sonuncu inkılâp dersini dün Üniver. site konferans salonunda vermiştir. Muhtelif fakültelere ve yüksek mek teplere mensup büyük bir genclik kütlesi salonu doldurmuş, derse bü. tün yüksek tahsil gençleri gelmiştir. Recep Peker, Türk inklâbının e- saslarına ait kısa bir mukaddeme -| den sonra, birkaç gün önce Ankarı- da verdiği derse temas etmiş cep Peker, partinin altı vasfını te kil eden ana pren rin nasl açi- İp genişlediğini söylemiş ve hakiki partieiliğin çok mühim olan değeri. dün bu senenin dersini verdi bir alâka ile dinlenirken 1, siyasal ve ekonomik bir veç- n halkçılık, cümhuriyetçilik, çılık, devletçilik, milliyetçilik ve lâiklik vasıflarını ayrı ayrı izah eti 5 Mayıs 1931 de top lanan fiçüncü büyük kongrede sıra- landığını ilâve eden Recep Peker, dördüncü kongrede bu vasıfların bi devlet prensibi olarak kabul edildiği ni ve teşkilâtı esssiyeye eklenmek t- ere bulunduğunu söylemiştir. Recep Peker; bir senelik tedrisatm | ana hatları üzerinde talebeye bazı süaller sormuş ve aldığı cevaplar - Tarih, liselerde okunan tari- | ni teşrih ederek yeni devlete ulusal, | dan memnun kalmıştır. Bim “İlme sine e Yeni Blum kabinesine yedi radikel sosyalist te dahil bulunacakmış Paris, 15 (Tan) Leon Blum | Amerikan kulübünde şerefine veri | demiştir ki: “Dahili rejimleri ve takip ettikle- | ri;siyaset- her “ne olursa olsun biz| bütüm. milletlerle. sulh -halinde yaşa mâk- istiyoruz. Biz, o milletlerle bir likte ihtilâf sebeplerini köklerinden söküp atmak istiyoruz. Herhangi bir rejimi yıkmak veya istisafa kurban olmuş bazı yoldaşlarımızın intikamı» nı almak için Fransayı herhangi bir | harbe iştirske sevkedebileceğimizi zannetmek abes olur. Biz, harpte hiç bir fazilet görmüyoruz. Hattâ| 1792 ve 1848 deki ecdadımız gibi harbin halaskâr ve ihtilalkâr bir fa- zileti olduğuna kail değiliz Blum, bundan sonra, Fransız ve Amerikan inkılpları arasında uzun bir mukayese yapmıştır. Mumatleyh, Cümhuriyet misalini Fransaya Ame | rikanın göstermiş olduğunu hatırlat maştr. Yeni Blum kabinesinin muhtemel şekli Paris, 15 (A.A.) — Petit Journal yedi sosyalist, yedi radikal sosyalist ve ikisi de sosy: birliğine mensup nazırdan teşekkül edecek olan kabi menin muhtemel bir listesini neşret- mektedir. Bu gazete diyor ki: , Blum, radikal sosyalist ve #osya- list birliği fırkalarınm mümessilleri- Bİ tayin etmek hususunda serbest bırakacaktır. Bu gazete, şimdiden aşağıdaki şe kikle bir kabine vücude geleceğini tahmin etmektedir: Başvekil: Leon Blum, “uhdesine Guatemala Uluslar Kurumundan çekildi Paris, 15 (Tan) Güatemala Milletler Cemiyeti u- Avanola çekti mumi kâti tir. Bu ayrılışa resmi bir ge Mussoliniye Diğer taraftan Guatemalanm, Mil Şimali Çinde Japonlar Tiyençin, 15 (A.A) — Şimali Çin deki Japon garnizonu iki bin kişiden 10 bin kişiye çıkarılacaktır. Leon Blum nutuk söylüyor nezaret almıyacaktır.,, Maliye nazırı: Vincent Auriol, Dahiliye: Salengro, Mesai nazırı: Lebas, Nafia: Morizet, lekât; Moutet, Steg “Başvekil muavini” Hariciye nazırı: Herriot veyahut Chatitempe, Bahriye: Albert Sarraut, : Daladier, ierre Cot, Bonnet, Bütçe: Palmade, Iki hazırlık, sosyalist * birliği için ayrılmıştır. Bu nazırlıktan biri Mil- letler Cemiyeti işleri ile meşgul ola- cak olan nezaretsiz nazırlık makamı dır. Bu makam, Paul Boncour'a ve- rilecek, terbiye Monzie getirilecektir. İki sıhhiye direktörü istifa etti Ankara, 15 (Tan) — Çoruh Sıh- hiye direktörü Hayri ile Hakâri sih- hiye direktörü Vasfinin İstifaları ka bul edilmiştir. Pamuk ve dokuma Ankara, 15 (Tan) — Ekonomi Ba kanlığımca tetkikine lüzum gösteri - len pamuk dokuma fabrikalarının iptidai madde muafiyetleri Finans Bakanlığı tarafından tetkik edilmek tedir, Menedilen Fransız mecmuaları Ankara, 15 (A.A.) — Pariste çı- kan “Mon Paris" ve “ ux” mecmualarının aç riyatta bulundukları ve müstehçen resimler neşrettikleri için memleke- te ithallerinin menine Heyeti Vekile #a karar verilmistir. nezaretine de de | La Profesör Beyoğlunda bir tiyatroya bir hok- kabaz gelmiş. Bu hokkabaz lâkırdısı İbize, Portakaloğlu ve Li malarından gelmiş bir kelime olduğu için aşağı yukarı birazda maskara- lık anlatır. Halbuki âlemin hokkabaz ie bizim hokkabazlar arasın- asebet pek azdır. Birisi hü- diğeri tuhaflıktır. Onun için bu Beyoğluna gelmiş olan bu Türk san'- atkâirma hokkabaz derken doğrasu biraz çekiniyorum da!. Ba zat, ilânlarında kendisini pro- fesör diye ilân etmiş ve buna belki beynelmilel bir şöhreti olduğuna da- irde bazı sözler ilâve eylemiş. Arkadaşımız “Peyami,, bu profe- sör lâfına ve bir Türk hokkabaznın beynelmilel şöhret diye adı geçmesi- ne içerlemiş. Dün yazdığı bir yazıda İba yüzden bu adamı biraz hırpalıyor. Adamı değil de bir hokkabaza bey- | nelmilel şöhret ve profesör denmesi- İ ne çatıyor. Doğrusu türkçede üslat ve frenk- gede profesör lâfı o kadar iptizale uğramış yerli yersiz o kadar kulla- nılmıştır. ki, bunun bir manyatizma- cıya da söylenmesinde bir büyük za- rar görenlerden değilim. Esasen ar- | kadasımızın da hepimizde: ği gibi profesör demekle k sahlbi profesör olmaz. Bu adamcağız da Avrupa ve Amerikada bütün em- salinin yaptığı gibi kendi branşında usta olduğunu görerek kendini pro- fesör ilân etmiştir. Doğı mek gerekse ben de “Peyami, zatm hünerlerini görmüş değilim a- ma bir jimnastik hocasi, bir boks mu- alimi, bir yüzme muallimi, bir dans hocası kendisine profesör derde bir manyatizması ve bir hokkabaz neden demez?. Burasını anlıyamadım. Kal- yine Peyami hepimizden iyi bi- lir ki; hokkabazımızm kendisine ver- diği ba profesör tinvanı, çoğumuzun hülyasmda yaşıyan bir üniversite kürsüsü de değildir . | Beynelmilel şöhrete gelince; ben samuskâr her şubede bir Türkün beynelmilel şöhret almasını kendi he- sabımıza kâr telâkki edenlerdenim. Eğer gerçekten bu san'atkâr beynel- milet hir şöhretse Allah razı olsun. Şimdi elimizde beynelmilel söhret al- miş bir romanecmmız, bir bestekârımız, bir ressamımız, bir heykeltraşımız veya bir hekimimiz yoktur diye baş- ka hir bransta -velev ki, bu branz müsbet ve modern bir İlim şubesi ol- | masa bile- bir Türkün beynelmilel söhret almasını pek istihfaf edecek mevkide de değiliz. Finlândiyayı dün- yaya tanıtanlar arasında mukavemet | koşucusu Normi ve birkaç arkadaşı İ vardır ve bunları Finlândiyada o ka- dar takdir ederler ki, Normiyi boy- kot eden beynelmilel federasyon re- isi olan bir İsveçlinin fabrikasma »5- marlanmış tramvay arabalarına Fin- lândiyada kimse binmemiştir. Normi de bir beynelmilel söhrettir ve sade- ce bir koşucudur. Ne doktor, ne de edip! Uruguvayı dünyaya bir futbol ta- kımı tanıtmıştır. Ne bir bestekâr ne de bir ressam. Pekâlâ anlaşılıyor ki, ben bu söz- lerle bizde beynelmilel şöhreti haiz bir doktor, bir romancı, bir ressam veya bestekâr yetişmesinin kıymeti yoktur demiyorum. Lâkin bunlar ye- tişmedi diye de velev ki, san'ati hok- kabaz bile olsa bir Türkün beynelmi- lel şöhret almasını sayani takdir bu- İ hayorum, Ve umuyorum ki, “Peyami,, | de benden farklı düşünmez. B. FELEK Kodeks komisyonu Ankara, 15 (Tan) — Türk kodek- sinin yeniden gözden geçirilmesi için teşekkül eden komisyona * İstanbul belediyesi zebirli gazlar ve hava hü- cumundan korunma o mütehassıs kimyager Necmeddinin de memur e- dilmesi kararlaşmıştır. Ankaradan İstanbula taşınan AGAÇ mecmuasının 7 inci sayısı çok zengin bir şekilde çıktı. AĞAÇ, maddi ve manevi kıymetlerini çok yükselttiği halde fiyatmı (5) kuruş düşürdü. Bu sayısm- da Necip Fazıl, Mustafa Şekip, Burhan Toprak, 1. Galip, Abdil» hak Şinasi, Ahmet Muhip, Sait Faik, Cevdet Kudret, v. 8. AGAÇ 44 kişilik yazı kadrosu ve 8 res- İİ samile memleketin tek sanat ve İM) fikir mecmuası.