7 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Ü | ——— TAN HERGÜN BİR FIKRA Miyar 7T - 5 - 936 UP BİTENLE - e E a EPURTTU Dünkü gazeteleri okuduktan sonra yolda rasladığım insanlara şu suali Sordum: — Niçin Habeşliler perişan oldu? Hk rasladığım insan bir kunduracı idi. Bana: — Meşhur sözdür: Dost başa, düşman ayağa bakarmış, dedi. Mussolini de Negüs'ün zümrüt, yakut dolu başına bakacak değildi ya. Ayaklarma baktı. Bu ayaklar kundurasız, yalnayaktı. “Bu biçarelere kundura, pa- buç giymelerini öğretmemiz lâzım' 'dedi. Doğru düşünüyordu. Çünkü kundura medeniyetin sayılı miyarlarından biridir. Fakat benim anlamadığım Afrikaya pabuç yükleyip getirecekleri yerde, silâh taşıdılar. Ve kundura giydirecekleri ayakları kökünden biçtiler. Şimdi belki pa- buçsuz dolaşmanın ne demek olduğunu anlıyan birkaç Habeş kalmıştır. Fakat onların da pabuç giyinecek ayakları kalmamıştır ki. Kundurcıyı bir daha pabuç giyemiyecek Habeş neferlerine acırken bı- raktım. Yolda rasladığım insanlardan birisi de askerliğini yapan bir ressamdı. Ona da ayni suali sordum: — Kamuflâj nedir bilmiyorlardı ondan, dedi. Görünürü gözden sakla- mak, görünmiyeni göstermek bir ilimdir. Bu ilmi orduda resimden anlı- yanlar iyi kavrarlar. Resim medeniyetin sayılr miyarlarından birisidir! Deyip işin içinden çıktı. Yolumun üstüne çıkanların üçüncüsü bir deli idi. Sualime şu sual ile cevap vermeğe kalktı: — Dün karımlarına bıçak sapladığım adamlardan birisinin derisi beyaz, ötekinin ki kuzguni siyahtı. Fakat niçin ikisinin de kanı kırmızı akıyor- du? Sen asıl buna cevap ver, dedi. Dördüncü ve sonuncu olarak rasladığım adam ' yağmur ve gökgürültü- sü işlerile uğraşan bir âlimdi: — Bahar yağmurlarımım bu sene her zamanki gibi yağmaması yüzün- den, dedi. Yağmur yağsa göl olur, ve tabiidir ki gölde düşmanlar boğu- lurdu. Bu adam ötekilerin hepsinden daha akıllı ve benim yolun ortasında rasgeldiklerime bu suali sorduğum gün, baharm en güzel günlerinden birisi idi. Karşımda bütün özünü, rengini ve neş'esini, bir mısırbuğday şıııı patlıyan, çiçek açmış kestane ağaçları vardı. Kestane ağaçlarının h sordum: Bahar tn?—'dod]m, niçin bol yağmurlarmı o topraklardan esirgedin? — Utandım, dedi. Ben çiçeklerimin kan kokacağı, yapraklarımım mit- ralyöz kurşunile delikdeşik olacağı bir toprağa yağamazdım ki!.. BEDRİ RAHMİ 216 gün İtalya - Habeş harbi başladıktan 216 gün sonra İtalya askerleri, Ha- beşistanın idare merkezi olan Adisa- babaya girdiler. Bu 216 günün mühim vak'alarını bir sinema filmi halinde Bıralayoruz. 1935: z t - 3 teşrinievvel — Harp başlıyor. I- talyanlar Mareb nehrini geçiyorlar. 6 Teşrinievvel — İtalyanlar Aduayı alıyorlar. B 5 Teşrinisani — İtalyanlar cenupta Gorahaiye giriyorlar. 8 Teşrinisani — Makalle düşüyor. 28 Teşrinisani — Dö Bononun yeri- ne Badoglio geçiyor. 6 Kânunuevvel — Dessie bombar- diman ediliyor. 15, 16, 17 Kânunuevvel — Takka- ze muharebesi. 22 Kânunuevvel — Addi-Abbi mu- harebesi. 30 Kânunuevvel — İaşenin temini ve yolların yapılması için taarruz dur duruluyor. 31 Kânunuevvel — Dolo yakininde Italyan tayyareleri İsveç kızıl haçı- nı bombalıyorlar. 1936: 12 Kânunusani — Graziani taarru- za geçiyor. 15 Kânunusani — Endertada İtal- yan zaferi. Amba-Aradam dağı alını- yor ve geçiliyor. 28 Kânunusani — Amba Alagi alı- nıyor. 1 Mart — Tembien muharebesinde Ras Kassa ordusu mağlup ediliyor. 3 Mart — Ras İmaru kuvvetleri ka çıyor. 29 Mart — Cenupta Sokota almı- yor. 1 Nisan — Negüs Aşangi gölü mu- harebesini kaybediyor. Bugünden iti- baren Habeş mukavemetinin çok sür- miyeceği beliriyor. h 13 Nisan — İtalyanlar Tsana gölü- he varıyorlar. 15 Nisan — Badoglio imparatorun karargâhı olan Dessieye giriyor.. 29 Nisan — Grazianinin motörlü kuvvetleri Sassabeneh'e giriyorlar. Vehip Paşa ile Ras Nasibunun müda- faa ettikleri “Hindenburg hattı,, bo- zuluyor. 1 Mayıs — Sassabeneh'den sonra Daggabur İtalyanlarım eline geçiyor. 2 Mayıs — İmparatorlar imparato- ru Cibutiye kaçıyor. B Mayıs — Badoglio ordusile Adi- sBababaya giriyor. Doğru mu, değil mi ? “Düşenin dostu olmaz,, derler. Adisababa düştü, Habeşistanda be- raber... Bu sözün doğru olup olmadığı asıl Şimdiden sonra anlaşılacak! Behklivelim ) DEEN Bilginizi Yoklayınız Sorular — Antuan Rubinştayn kimdir? öz Helyum gazini kim, - keşfetmiş- $ L 3 A y — Adisababanın başka ismi var mı- dır, varsa nedir? — Harp gemilerinin zırhları neden yapılır? — Dünyanm en büyük gölü hangi- sidir? Dünkü soruların cevapları 8 — Siyam Krallığının idare mer- kezi neresidir ? C — Bangkok. S — Grig bimdir ? C — Norveçli meşhur bestekâr. S — Dum-dum kurşununun kul- lanılması hangi tarihte ve hangi konferansta menedilmiştir ? O — 1899 da La Hey konferansile. 8 — (Kuyruğunu — ssıran — yılan) neyin timsalidir? O — Ebediliğin. - S — 19386 da Romanya orduları başkumandanı kimdi ? C — General İlyesko. Menelik II Habeşistan istilâya uğradı, Adi- sababa düştü ve Negüs kaçtı. Italyan tayyarelerinin Adisababaya girilmeden evvel bu şehire bol bol at- tıkları beyannamelere göre, İtalya Negüsün yerine büyük Menelik'in va- risi olup Haile Selâsie tarafından tah tmdan indirilmiş olan Lic Yasu'nun oğlunu üçüncü Menelik ünvanile tah- ta çıkaracakmış. Lic Yassu büyük Menelik'in kızla- rmdan birinin oğluydu. Babası, ev- velce islâm iken son zamanlarda hristiyan olan Ras Mikael idi. 1909 da ölen Menelik'in ölümü dört sene gizli tutulduğu için Lic Yassu ancak 1913 te tahta çıktı. Fakat biraz sonra babasından ve ceddinden gelen islâmlık hisleri kendisinde baş gös- terdi. Bunun üzerine ufak bir ordu- nun başmda Habeşistanın islâm halk- la meskün kısımlarını dolaşmağa baş- ladı. Ve her kabileden bir kız alarak evlendi, bayraklarma “hilâl,, işletti, Menelik'in yıktırdığı camileri yeniden yaptırttı. İşte Lic Yassu bu dolaşması sıra- smda nihayet, Fransız Somalisi hudu- dunda Danakil kabilesinde, Fransanm eski dostu Sultan Ebubekirin küçük bir kızı ile evlendi. Bu evlenmeden doğan çocuk, Ttal- yanlarım bugün üçüncü Menelik ismile tahta çıkarmak istedikleri rivayet e- dilen zattır. Simdi yirmi yasımda olan bu gene, SEHİRDE ©L Deniz müesseseleri Umumi heyetler bu hafta toplanıyor Denizyolları umumi heyeti, önü- müzdeki hafta içinde Ankarada top- lanacaktır. Toplantıda deniz müesse- selerinin 935 yılma ait bilânçoları tetkik ve tasdik olunacaktır. Bu ara- da Denizyolları, Akay, Tahlisiye, Fabrika ve Havuzlarla Fenerler ida- resinin birleştirilerek Deniz Bank a- diyle kurulacak bir bankaya bağlan- ması için İktısat Vekâleti tarafından hazırlanan kanun projesinin de gö- rüşüleceği haber verilmektedir. Bu şekil kabul olunduğu takdirde bu ida relerin levazım, muhasebe ve işletme müdürlükleri bankada birleştirilecek ve bu müesseselere ait bütün tediyat banka veznesinden yapılacaktır. Ay- rıca fabrika ve işletme kısımları içir. Avrupadan ecnebi mütehassıslar ge- tirilmesi kararlaştırılmıştır. Bü hu- sustaki kanun projesi yakında diğer vekâletlerce de tetkike başlanacak- tır. Belediye Hallaç dükkânı açılabilecek caddeler Daimi encümen, büyük caddelerde ki hallaç dükkânlarının bu gibi cad- delerden kaldırılarak sokak içlerine almmalarına ve meskenlerin sık bu- lunduğu sokak içlerinde dahi bu gibi dükkânların açılmasına meydan ve- rilmemekle beraber mevcutların da binaları sık olmayan iç sokaklara nakline karar vermiştir. * Şehir Meclisi 18 Mart tarihli iç- timamda francala, un nümunelerinin fenni şerait dahilinde alındığı tarih- ten itibaren 24 saat içinde kimyaha- neye gönderilmesini ve kimyahanece de bunların nihayet 4 gün zu'_fıp_dı tahlil edilmesini karari! ştI. Meclisin bu ka'hn'dmüd belerine bildirilmiş ve bu kararın der hal tatbikma geçildiği tebliğ olun - muştur. * Belediyeye bağlı sular idaresi bilânçosunun ameliyat geliri madde- sinde varidat mikdarı geçen yıl 31 bin lira olarak gösterilmiştir. Bu pa- ra, abonelerin emlâk dahilindeki ta- miratlarna mukabil idare tarafın- dan abonelerden toplanan paradan tamirat tutarı çıktıktan sonra idare- ye kâr olarak kalan bir paradır. Şe- hir Meclisi tetkiki hesap encümeni bu şekli doğru bulmamış, idarenin abonelerden yalnız tamirat mukabili ne ise o kadar para almasını muva- fık görmüş, şehir meclisi de bunu ka bul etmiştir. Bunun üzerine idare ta- mirat karşılığı olarak halktan ne mikdar para alınması icap edeceği hakkında tetkikata başlamıştır. * Belediye kanununa muhalif ha- reket dolayısile alâkadarlara verilen ihtarname ve tebligatlar evvelâ me- muru tarafından imza edilecek, son- ra usulen kendilerine verilecektir. Bunlardan hüviyeti malüm olanların şahıslarma, olmayanların ikametgâh larma, bir müessesede ise müstah- demlerden birine, 18 den küçük ise velisine, tamamen bulunamazsa ka- pısına asılarak tebligat yapılacaktır. Fransa himayesinde olarak Fransız Somalisinde Cibuti civarında Tacura da hâlâ anasınm kabilesinde yaşamak ta ve Fransanın kendisine verdiği tah sisatla geçinmektedir. Hattâ bu tah- sisatı son zaamnlarda iki misline çı- karılmıştır. Çünkü o da, büyük baba- sı Sultan Ebubekir gibi çok müsrif ve eğlenceye düşkündür. Negüs birçok defalar bu genci mü- nasip bir yere hapsetmek üzere Fran- sadan istemiş ise de, Obok arazisini Fransaya verdiği eski bir dost sayı- lan Ebubekirin hatırasına hürmeten Fransa bu talebi yerine getirmemiş- Ev Kadını köşesi Içi yağlı şişeleri temizlemek için cok iyi bir usul: Şişenin içine biraz meşe ağacı talaşı atmalı, mümkün ol- duğu kadar sıcak su ile doldurmalı (Fakat kaynar suyu içine koymadan evvel şişeyi ısrtmalı ki, kırılmasın ve ya çatlamasın), sonra kuvvetlice sal- lamalı. Bu suretle şişe tertemiz öolür ve yağlı maddenin kokusu da kalmaz,. İnhisarlarda İkramiye için tahsisat kondu Bu yıl İnhisarlar Umum Müdürlü- ğü memurlarma senelik ikramiye da- gıtılması kararlaştırılmıştır. Bunun için bütçeye 50 bin lira tahsisat kon- muştur. Memurların bir yıl içindeki mesailerine göre hazırlanan listeler yakında tamamlanacak ve tasdikten sonra kendilerine ikramiyeleri veri - lecektir. Diğer taraftan her yıl açılan 6 aylık memur kurslarının son dev- resi de bitmiştir. Bu devrede de kurs gören 60 memurun imtihanlarıma bu gün başlanacaktır. Memurlar, imti- handa muvaffak oldukları takdirde terfi edecekler ve maaşlarına zam yapılacaktır. Kral Faruğun tayyaresi geçti Mısır Kralı Faruğun Londrada bı- raktığı “Altın Kartal” isimli hususi tayyaresi, dün, Selânik yolu ile Yeşil köy tayyare meydanma gelmiş ve Kahireye müteveccihen hareket et - miştir. Maarif Birikmiş makam paraları ödeniyor Başmuallimlerle müfettişlerin mü- terakim beşer aylık makam parala- rından üçer aylığının verilmesi hak- kındaki evrak tasdik edilmek üzere- dir. Diğer ikişer aylıklar için de büt- çede münakale yapılmış, formalitesi- nin ikmaline başlanmıştır. Mesken bedelleri tahsisatsızlık yüzünden ve- rilemiyecektir. * Beynelmilel Muallimler Birliği, köngresi, 10 Ağustosta Belgradda toplanacaktır. Beş gün sürecek olan bu köngreye Türk müâllimleri namı- Ha dâa bir neyet gönderilmesi ıstenil- miğtir. * Üniversitede yabancı dil dersleri bir hafta sonra nihayet bulacaktır. Aym onunda tahriri imtihanlar yapı- lacak ve devamları yüzde altmışı tut mayan talebeler, bu imtihanlara gire miyecekler ve tatilde açılacak olan bu kurslara diğer talebe ve hariçten de isteyenler davam edebilecekler- dir. * İdman şenlikleri münasebetile orta mekteplerle liseler 19 ve 20 Ma yısta kapalı kalacaklar, fakat ilkmek tepler açık olacaktır. Ekalliyet ve ec nebi mekteplerinden şenliklere işti- rak edenler de o günler tatil edecek- ler, etmiyenler açık bulunacaktır. Mühim bir tamim Küçük Haberler — Kİ Askerlik hizmetlerini yapmamış memurlar Askerlik fiili hizmetini yapmamış olanların ücretli veya maaşlı memu- riyetlere münhasıran namzet olarak tayinleri lâzımdır. Halbuki bazı dai- relerde buna riayet edilmemiş ve fi- il hizmetini yapmamış kimseler asa leten memur olmuşlardır. Dün, An- karadan bütün dairelere yapılan bir tamimde bu gibi asaleten vazıh ta- yinlerin keenlemyekün addedilmesi ve bu gibilerin namzet olarak işe de- vam eylemeleri bildirilmiştir. İstanbul sezonu hazırlıkları 1 Ağustosta başlıyarak 10 Eylül- de bitecek olan İstanbul sezonuna iştirak eden ecnebilerin bütün kara ve deniz nakil vasıtalarından yarım Ücretle istifade etmeleri belediyece kararlaştırılmıştır. Bu maksatla be- lediye bu gibi vasıtaların idarelerile temasa geçmeğe başlamıştır. Türkkuşunda Cumar- tesiye dersler başlıyor Türkkuşunda cumartesi gününden itibaren derslere başlanacaktır. Ted- risat, ameli ve nazari olmak üzere iki kısma ayrilmıştır. Nazari dersleri Savni, ameli dersleri de yine Savninin nezareti altında diğer üç muallim ta- lebe vereceklerdir. Beyazıt kulesine konulacak tesisat hakkında hazırla- nan keşif raporu vekâlete gönderil- miştir. Gelecek cevaba göre kule üze- rinde değişiklik yaptırılacaktır. Bozuk sütler »' Şütçüler Cemiyeti Belediyeye mü- Facaat edömale şehim hamisisida boygir e -süt getirenlerin çoğaldığı, bu süt- lerin terkipleri bozuk olduğu gibi sa- tıcılarm da sıhhi müayeneye tâbi tu- tulmamış. kimseler olduğunu bildir- miştir. Belediye dün şubelere gönder diği bir tamimde keyfiyeti bildirmiş ve şehir dışmdan gelen sütçülerin menedilmesini ehemmiyetle tavsiye eylemiştir. Tayyareler Londradan geliyor Ingiltereden satın alman üç yolcu tayyaremiz Londradan hareket et- miştir. Tayyarelerimiz bugün olma- dığı takdirde yarım şehrimize gelecek lerdir. * İskân örlüm müdürü gittlü manya ve Bulgaristandan &““.. göçmenlerin yerleşt.irîlmoll*'ı | meşgul olmak üzere şehrimiz? | iskân işleri umum müdi f Cevdet, dün akşam Ankaray etmiştir. 4 * Arasta sokağı araş! hi, Sultanahmette Arastalar S07? ki hafriyat devam etmek“dk' aygır deposunda da ar“_w â başlanmıştır. Dahiliye Vekili * Kaya, evvelki gün hafriyat hafi lerek profesör Baksterden " hakkında malümat almıştif: — * Floryada yapılan tesisaf g yada yapılmakta olan sezül ’g ları gözden geçirilmiş ve BÜ ram icabı yapılması tesisatın nekadar müddet ikmal olunacağı tetkik g Bu tesisattan bazıları tesfi ' ve bir kısmımm da sezona kün mertebe yetîştiril!neıı t * Yolsuzluk iddiası tahkikâti ? lediyenin eski şirketler komt zafferin Kadıköy su şirketil€ amelelerde bazı yolsuz har6 duğu hakkında belediyeye da bulunulmuş, bunun ye müfettişleri bu şirketle T arasında geçen muhabere VE ” eden muameleye müteallik © tetkike başlamığlardır. b * Lehli mualliniler geliyof g tan muallimlerinden mürekk©? şilik bir kafile yakımnda şehi! lecektir. * Dahiliye teftiş heyeti reii hiliye vekâleti teftiş heyeti € ri, dün Ankaradan şehrimiz€ tr. Sabri, şehrimizde bazi t€ pacaktır. * Daçya vapurunun şafti Pireden limanımıza hareket © manya bandıralı “Dağya,, V&f şaftı kırılmıştır. Vapur, diğef minin yedeğinde tekrar Pirt? rülmüştür. çalışmağa. başlad! Ayasofya — mozayikleri V tetkikatta bulunacak olan Vitmor, dünden itibaren başlamıştır. Vitmor, kendi şen bir muharririmize, şil vermiştir: “— Bugünden itibaren # rak çalışmağa başladım. Bir ”4 elimdeki kitaplarla meşgil ( bazı malfimat toplayacağıfi: O yikler üzerindeki çalışmal&”| kaç ay sürecektir. Neticedt * birçok mozayikleri meydl’. cağımı umuyorum.” Milli Sigorta Şirketinin alacakları tesbit ediliyor İktısat Vekâleti müfettişleri Tür- kiye Milli sigorta şirketinin vaziyeti- | ni tetkike devam etmektedirler. Dün de yazdığımız gibi, şirket, tasfiye muamelesi yapmak için Ticaret mah kemesine müracaat etmiştir. İktısat Vekâleti müfettişleri, şirketin sahip ' olduğu emlâk hakkmda tetkikat yap | maktadırlar. Türkiye Milli Sigorta : Şirketinin yalnız Türkiye Milli Hanı' isimli bir binast vardır. Bundan bir | kaç sene evvel bu binaya 120 hin li- ralık bir kıymet konulmuştur. Bu; günkü emlâk kıymetleri gözönünde ; tutulursa, bu hanm kıymeti 120 bin ! tiradan çok aşağıdır. Yapılan bir tah | mine göre, —Türkiye Milli Hanı'nın bugünkü satış kiymeti 70 bin liradan fazla değildir. İktısat Vekâleti mü- tettişleri, Türkiye Milli Sigorta Şir- ketinin bankalardaki mevduatmı ve diğer yerlerde olan alacaklarmı da tetkik etmektedirler. Henüz bu tet- kikatın arkası alınmamıştır. Bu iti- barla şirketin ne kadar açık vereceği hakkmda bir rakam söylemek imkân sızdır. Ecnebi sigorta şirketlerine ait ih- tiyat akçelerinin şubelerin açıldığı şehirlerde bulundurulması etrafında, ayrıca tetkikler yapılmaktadır. Ekonomi Bakanlığı teftiş heyeti reisi Hüsnü Yaman, görülen lüzum Üzerine bütün sigorta şirketleri mu- Bütün sigorta şirketlerinin muamel yeniden teftiş ve Iktısat Vekâleti teftiş heyeti relsi Hüsnü Yaman .: amelâtmm teftişten geçirileceği hak kmda dün vilâyete malümat vermiş- e Başından yaralandı Timur adında birisi, İstiklâl cadde- sinde tramvayın önünden kaçmak is- terken düşmüş, başı kaldırım taşına çarparak ağırca yaralanmıştır. Yara- , baygın bir halde hastaneye kaldı- rılmıştır tetkik edilecek Ne Dersi Pulların zamk” Pul öyle vergidir ki, si diğer vergilere nisbetle * ağır cezaları müstelzimdir herkes damga vergisini V" dikkat eder. Halbuki şu * zarfın üstünden düşers€ tiği yerden iki misli postâ lar, Bu da büyük bir şey © re oldukça ağır cezalar 4" gelir. Zamkı az gelmiş Güdiği kağrt bir pal Mi dildiği kâğıt bir pul mü!” düşerse derecat üzerind&? hdnbirıürüıdımdl" kalkarlar. Onun için böYÜ gi pullarm piyasaya çıkar? km zarara uğramaması Y” — — lâzımdır. A Biz böyle düşünüyor!” — ç Siz ne ©»