11 Nisan 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

e—— 11.4.9386 Adisababa, 10 (A.A.) — Havas A-| Şansı muhabiri bildiriyor: İmparator kıtaatının Dessie'nin 80 kilometro gimalinde Valadiada İtal - yan kuvvetleriyle temasa girdikleri usber verilmektedir. Gondara yerleştiler Asmara, 10 (A.A.) — Havas Ajan. « muhabiri bildiriyor: Italyanlar Gondar'ı geçmişler ve Gondaria Tsana gölünü ayıran muaz- | zam ovanın başladığı noktaya yerleş- mişlerdir. Kıtaat Gondar'da bir tay - yare meydanı vücuda getirmişlerdir. | Küçük tayyareler, daha şimdiden bu meydandan istifade etmektedirler. Ümit ve hayal Roma, 10 (A.A.) — Havas Ajansı muhabirinden: Askeri mahfeller, General Graziya- ni emrindeki Italyan kıt'alarnın pek yakında ileri hareketine başlıyacağı fikrindedirler. Ağlebi ihtimal Adisa- baba üzerine rilen anin Gene - ral Grazyani dikecektir. Sn günlerdi Somalideki İtalyan kıt'alarına 200 kamyon gönderilmiş- tir, Bu kamyonlar Harrar ve Adisa - babaya doğru sevkedilmektedir. Haber alındığına göre Romanm te- #isinin yıldönümü olan 21 nisan tari- hinde Italyan ordularının İleri hare - ketine müteallik müheyyiç bir haber neşredilecektir, Tayyare bombardımanı Roma, 10 (A.A.) — Mareşal Ba - doğlio 181 numaralı resmi tebliğinde bildiriyor: Tayyarelerimiz Birgut, Begat, Da- gamado, Daggabur, Sassabaneh ve Bulale'deki Habeş mevzilerini bom - bardıman etmişlerdir. Bu bombardı- mana 22 tayyare iştirak etmiş ve hep falerina dünmielerdin ima cephesinde vaziyet nasıl inkişaf ediyor? Londra, 10 (A.A.) — Röyter bildi- riyor: z Uk sulh müzakeratma müsait bir hava içinde başlamak için muhasema tin terkedilip edilmiyeceği hakkmda bir karar verilmesine intizeren İtal - yan şimal orduları Dessie istikametin SON HABER Habeşistanda harp yine şiddetlendi İmparator orduları İtalyan kuvvetile Dessienin şimalinde temasa girdiler tadır. Valdin Dessle'nin ancak 100 ki lometro kadar şimalindedir. Bu kola müvazi bir surette ilerli - yen başka bir Italyah kolu ise ker - van yolunu takibetmekte ve Mugya civarma gelmiş bulunmaktadır, Mug- ya Mağdalanın 80 kilometro kadar şimalindedir. yan kolu ise cenubi şarkiye doğru ak- maktadır. Debrataborun düştüğü ba- berine her an intizar olunmaktadır. Aussa mmtakasını işgal etmiş olan Kalyan kolundan vazih haberler alm- mamıştır. Mamafih bu kolun da umu- mi İtalyan taarruzuna iştirak etmek- te olduğu ve hiç olmazsa İtalyan or- dularının sol cenahını taarruzlardan vikaye için hareketlerde bulunduğu muhakkaktır. i Italyan işçi ekipleri, gece gündüz yeni yollar yapmak için çalışmakta iseler de ileri İtalyan kolları o dere- ce süratle yürümektedirler ki, bunla- İrm iaşesinin ve levazımının otomobil. Kiki almrvsesltm Re tavv gibi, raşütlerle erzak ve mühimmat yatiş- tireceklerdir. - Yağmurlar İtalyanları hezimete uğratacak Londra, 10 (A-A.) — Son zaman - larda bir Habeş kızılhaç seyyar istas yonunu idare etmiş bulunan ve hâlen Londraya gelmiş olan İrlâindalı dok- da ilerlemelerine devam etmekte ve yürüyüşlerinde hiçbir hakiki Habeş tor Brohip, Röyter muhabirine demiş mukavemetine maruz bulunmamakta. | tir ki: dırlar. Habeş kıtaları İtalyanlar önün de dağılmaktadır. Mamafih bunların bir kısmın Italyan hatları gerilerin- de çeteler halinde yeniden teşekkll! edecekleri ve uzadıkça daha ziyade hücuma maruz bir vaziyet alan İtal - yan münakale hatlarma taarruzlarda bulunacakları muhakkaktır. dis Eritre menbalarından öğrenildiği - ne göre, yerli İtalyan askerlerinden mürekkep bir Italyan kolu bugün, Kobba ile Valdiz arasında bulunmak SİYAH RAHİP Bu MAHZENLERİ AYLARCA DOLAŞSAK , ONLARI YİNE BULAMAYIZ ! FAKAT BENCE İHTiYAÇ KALMAYACAK? “Bence Jtalyanlar kat'iyyen Adisn babaya varamıyacaklardır. İtalyan « lar için yağmurlar ile beraber büyük bir imtihan devresi başlıyacaktır. O zaman İalyanların kendi ileri kolları nı isge edebilmeleri çok güç, belki de tamamen gayri kabil olacaktır. Ben, yağmurların İtalyanları müthiş bir hezimete uğratacağma eminim. Cenup cephesinde Adisababa, 10 (A.A) — Cenup - 21 Dessie'den bir manzara Gondar mmtakasmdan gelen İtal| cephesinden gelen haberlerde, Jtal » yanların 8 Nisandan beri Sasabaneh ve Dogabur üzerinde zehirli gaz kul landıkları bildirilmektedir. İtalyanların cenup cephesinde muh telif noktalarda taarruza geçtikleri | haber verilmektedir. Şimal cephesin de, Dessie yolu flzerindeki Ualdinin imalinde şiddetli muharebelere baş- | lanmıştır. iİtalyan tebliği TAN Yunanistanın silâhlanması Atina, 10 (Tan) — General Metak: | sas dün bütün gün aym 20 ve 21 inde içtima edecek liderler meclisine ye - tiştirmek Üzere Yunanistanm teslihz ına taallik edecek şeylerin dosyalt- rını hazırlatnıştır. Alman maslahetgüzarı oyanm- da dün buraya gelen Almanya ekono- mi bakanlığı umum direktörü olduğu halde General Metaksası ziyaret et - miştir. Yunanistan klering mukave- lesi mucibince alacağı olan meblâğa mukabil Almanyadan harp levazımı v1 elemanından İbaret olduğunu lama delâlet edeu edat satin alacaktır. Bunlardan kelimenin başına £ rüyle menfi aniamma delâlet Yunanistanın alacağı dört yazıyoruz). torpifo muhribi NE Atina, 10 (Tan) — Yüksek deniz komisyonunun dünkü içtimamda dört N irmak . açık deniz torpito muhribinin ısmar. | de bir soru sözüdür. “Orada ne var?,, lanmasma karar verildiği teyit etmiş | “Ne İstiyorsunuz, gibi sözlerle “ne” tir, Bu muhripler “Amiral Konduryo- | İle “hangi şey” olduğu sorulmakta. tis,, ten daha küçük ve “Pantir” den | dır. Bundan “nere, nereye, nerede..,, daha büyük olacaklardır. gibi “yer soruları” da çıksr. Dün buradaki İngiliz elçiliği ateşe- | Bu sözün menfi anlamına kullanı. militeri ve ateşenavali General Me - | lışı, bizim lebçemizde, ancak birden taksası ziyaret ederek İngiliz dezgüh- | fazla ihtimalleri anlatan kelimelerin larma bildirmek Üzere ısmarlanacak | başlarında tekrarlanmak #uretiyledir muhripler hakkında izahat almışlar - | “ne o, ne bu” “ne orada,'ne burada” “Ne” sözü esas itibariyle dilimiz. kümet tarafmdan tebliğ edilmiştir. Başbakan Der: dün Dış Bakan! uk umum direktörü Mavridis ile! Balkan Konseyine ait işler için uzun boylu müzakerelerde bulunmuştur. Başbakan muavini General Metaksas ta Dış Bakanlığına giderek Mavrudis ile görüşmüştür. Yunanistanda komünistle- İkım muhitini, ona bitişik sahayı gös- teren (, 4 n) ekidi (3) Eğ: Olduğu gibi almırsa keli- meyi tamamlıyan, isimlendiren bir ek olur. Bu anlamla tesekkül eden (eğ-- en -- eğ — eğeneğ » ne) kelimesi kü sülenin yakm muhitindeki bir ha- rekete karşı duyulan merakı ifade e- der. Fakat menfi (anlamına olarak İ Roma, 10 (A.A) — 141 numaralı İresmi tebliğ: Negüse karşı gelerek | kıtaatımıza pek ziyade yardım etmek te olan Galla çetelerinin Icrastı ara- İsinda, 3 bin kişilik Azebo ve Ralagal- le çeteleri gurubunun birçok defalar Ras Gieta Acclu kıtantma hücum e- İderek bunlara iki binden fazla zayiat verdirdiklerini kaydetmek icap eder. rin çıkardığı hâdiseler | Atinm, 10 (Tan) — Gelen telgraf. İlara göre Eviyanm Limni kasabasın- | da mevkuf olan bir komünisti kurtar- kullanılışı izah için bu son (eğ) ekin- deki (ği) yi (2) den değişme olarak almak lâzımdır. Bu halde etimolofik şekil; İmak için toplanan birçok komünist - Wa ler hükümete karşı birçok ehemmiyet, TL. (eğen ez) li hâdisata sebebiyet vermişlerdir. oralı: i En nihayet etraftan gönderilen za- yn Eğ: eri: bıra kasabanın intizamını iade etme") ““(2) En: Yukarki ahlamınrdı alı go SAAEERAMRŞ narak siljenin kendisine bitişik mu- hitte bir hareket manasını anlatır, Londradaki Alman izm elçisi fücceten öldü Londra, 10 (A.A.) — Alman elçisi Von Hoeseh, bu sabah giyinirken füceten vefat etmiştir. Dün sıhhati pek mükemmeldi ve ölümünün bu ka dar yakın olduğunu tahmin ettirecek hiç bir sebep yoktu. Von Hoesch 1924 de Paris elçiliğine tayin edilmiş, 1982 de Londraya naklolunmuştu. Müte » veffa 55 yaşmda idi. Berlinde teessür Berlin, 10 (A.A.) — Havas Ajan- #1 bildiryor: Siyasi mahfeller, Von Hoesch'ün vefatınm, son derce mü - him İngiliz - Alman görüşmeleri ce- reyan ettiği şu sırada, Almanya için büyük bir ziya olduğunu söylemekte. dirler, Ayni mahfeller Von Ribben. trop'un yakında Londraya gitmesi Dim olduğunu ilâve etmektedir ler. Edgar Wallace'in Resimli Romanı ÇELFORD HAZİNESİNİN SAKLI OLDUĞU YERİ KEŞFETTİK, LORD ÇELFORD PLANIN BİZDE OLDUĞUNU BİLİYOR. TUZAK KURACA - İMAYIR . BU YEHLİ- dımızA. GELİR İKetiDia /A YAPIŞSAK DAMA İYİ OLUR? |BuLuna « SİLAHLI OLDUĞUNU VE YA- İMINDA #13 GUYİN UĞUNU A Hindenburg balonu Friedrişhafen, 10 (A.A.) — Okya- Dos geçişini dönüşte normal bir suret te yaptnış olan Hindenburg balonu, gidişte olduğu gibi Gasgonya körfezi. ne doğru değil, Akdeniz istikametin- de uçmaktadır. Balonun buraya dö - nerken bangi İstikamette yoluna de- vam edeceği henüiz belli değildir, Balon Fransa üzerinden uşabilecek , P8ris, 10 (A.A.) — Hava bakanlı- Et, Hindenburg balonundan aldığı a cele bir telgraf tizerine balona Fran. sa üzerinden uçmak mezuniyetini ver diğini bildirmektedir. Hindenburg döndü Londra, 10 (A.A.) — Hindenburg balonu bu akşam saat 17,30 da Fre- ğını göstererek kelimeye menfi anla- mını getirmiş olur, Görülüyor ki burada da “menfi an- lamı,, yerine (V, 4- &) formülü ile ifade edilmiştir. (EĞ 4 en 4- ez — eğenez) etimo- lojik şeklinde ana kök kendisinden sonra gelen elemanla kaynaştıktan ve sondaki (2) konsonu da (ğ) ye cevrildikten sonra baş vokal ve son konson düşerek kelime, en son morfo lojik ve fonetik şeklini almıştır. Ne. Not: 1. — Farsçada “hlebir şev, anlamma diye kullanılan “niz, sözü- nün kaynağı yukarki analirle kendi. ni göstermis oluyor. Bizim Türk leh- çesinde “𣔠ye çevrilerek düşen “x" konsonu bu kelimede açıkça gö- rülmektedir. Vokaller değişerek eli. dirihshafen'de karaya inmiştir, Balo me şu: mun yalnız üç motörü işliyordu. Bun ww lardan biri Akdeniz üzerinde yolda ta (Gğ in 4-iz) Bir edilmiştir. şeklini almıştır. Burada da gene! İŞTEİ HEPSİ ÖTEKİ ODADALÂR, Eve T, FAKAT ONU BAĞIRIRSAN SENİ ÖLDÜRÜRÜM” MAK İÇİN dır. “ne gördüm, ne duydum...” gibi. “Ne” sözünün etimolojik şekli şu-! Balkan Konseyinde a a MY A Yunanistan vw © 8 Atina, 10 (Tan) — Eski Dış Ba 1. (eğen eğ) kanı Maksimosun Belgratta toplana- | - (1) Eğ: Ana köktür. Burada “ha- cak Balkan paktı devletleri Konseyin | reket” anlamiyle alabiliriz. de Yunanistanı temsil etmiyeceği hü-| (2) En; ie veya objenin en ya- soru sözlü olarak kullanılabilir. Çün- nin de hareketten çok uzakta kaldı- Türkçede menfi anlamlar “Ne'* sözünün menfi anlamma kullanılışı ve bunun “Güneş - Dil” teorisine göre analizi (Türkçede menfi anlamlar teşkiline yarayan ekleri, bundan önce- ki yazılarımızda birer birer analiz ederek hepsinin de bir (V.4-2) gösterdik. Şimdi Türkçede menfi an- ve kelimelerin analizine sıra gelmiştir. ;elerek birden fazla kelimede tekerrü- eden “ne” sözünün analizini aşağıya — 1ğ: Hareket anlamına ana kök tür. (2) İn: Onun yakın sahasmı göste- rir, (3) Iz; En uzak sahaya atarak ha- reketin süjeden ve hattâ onun yakı- nından bile çok uzakta olduğunu, ya- ni süjede veya onun civarında hare- ket olmadığını göstermiş olur, Not> 2. — “Yakut” lehçesinde bu | “ne” edatınm “nâ” şeklinde kelime nin basıma bir önek (gibi yapışarak | kullanıldığını görüyoruz. Misal ola. İ rak şu kelimeyi gösterelim: Nüduruk -- “bakıyesiz, artıksız, hiçbir şey kalmaksızın” anlamını. dır (1). Buradaki “duruk” sözü bi- İzim “durmak” taki “dur”dan yapıl İ mıştır ki, duran, kalan bir sey de- mek olur, Yakutçada “hep, hepsi, ba kiye” anlamlarma olarak kullanıl İ maktadır. Işte bunun başına bir “nâ” getirerek, menfi anlamı kurulmuş o- İlüyor demektir. © daki vokalin uzatilmasm» den değişme bir “£" dir. Nitekim yine Yakutçada bu kelime nin “nayduruk” şekli de olduğu gibi, ayrıca “Nay nay” sözü vardır ki “yapma” anlamınadır. Burada “ğ” nin “y” olduğunu görüyoruz. (2) Not: 8. — “Çuvaş, Tehcesinde de, yine “n” konsonuyle yapılarak basa gelen iki menfi öneki var: 1. “An” - ki “n” konsonunun, ba şına vokali konularak, aldığı tam şe kildir: Meselâ “andiv,, “dokunma, demektir. Burada “div” şeklini alen söz, “değmek” dive kullandığımız sö. zün kendisidir (3). TL. “Ni” » ki “ne” nin vokali değiş miş bir şekildir -: Meselâ “nigamda,, hiç kimse” demektir (4). Not: 4. — Yakut ve Çuvaş lehçe» lerinde görlülen bu örnekler o Farsça denilen “nâ” menfi örneğinin ve bil- tün Avrupa dillerinde “n” konsoniy» ley menfi sözlerinin ana kay» ni ürk dilinde olduğunu göste. rir (5). Not: 5. — Bu (nâ,nağ, nay,an, ni) şekillerinin bizim (ne) nin ayni olduğunu görmek için etimolojik şe- killerini altalta yazmak kâfidir: 0 (2 Ne :eğ--en- eğ (2) Nâ sağ an ağ (2) Nağ: ağ Jan -- ağ (2) Nay: ağ --an -- ay (2) Anz:ağ--an-- . (6) Nİ: İZ in £ iğ iz) Görülüyor ki bütün bu kelimelerin etimolojik kuruluşları hep birdir: ğ, iğ: Ana köktür. “Ha- reket” anlamınadır. (2) En, an, in: Yakın muhit göste» ren ektir. (3) EĞ, ağ, ay, iğ: Hep (2) dende- ğişme (g) lerle uzak saha anlamı ve ren ve böylece hareketi süjeden ve o- nun etrafından uzaklaştırarak menfi manası anlatan eklerdir. Bu halde (sız) ve (ma) ekleri na- sıl bir (V. - 2) formlilüyle izah olu- nuyorsa, (ne) edatı da yine ayni for. mülle anlaşılıyor, demek olur (7). UN. DİLMEN (1) ve (2) Pekarski: Yakut Dili lügati, (3) ve (4) Zolotnitzki; Çuvaş Söz Köle leri İlgati, (5) "Türkçede menfi anlamlar” serisini isüteakip, İndo - Örepeen tile dili, de menfi anlamı gösteren sözlerin Türkçe ile karşılaştırılmış: hakkında da bir ili yazı neşredilecek ve bu hüküm © yazılar. da ayrıca izah olunacaktır, (6) Burada asıl menfi anlamı veren (5) unsuru görünmiyor. Kelime eksiktir. Başa geldiği ve Sean kelimeye yapıştığı için conumdaki Kğ we 2) unsuru düymi lacaktır. ima ii (7) Menfi anlamı serisinin il rın da devam edecektir, e agi ——— - Japon - Mançuko hududunda ölenler Moskova, 10 (A.A.) — Sovyet ha- berlerine göre, Hunçun yakininde vu- ku bulan son hudut hidiselerine Mançurililer ve Japonlar sebep ol j muşlardır. Japonlar, Japon - Man- guri tarafımdan, biri jandarma zabiti olmak Üzere, 19 askerin öldüğünü bildiriyorlar, .