2 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

—— 2.19-935 Akdenizde Harp Ihtimali TA Karşısında Fransanın ingiliz Donanmasına Yardım Edeceği Umuluyor Paris, 1. A.A. — Tempt gazetesi- nin Cebelüttarik'tan öğrendiğine gö- re, süel hazırlıklar gece gündüz de- vam etmektedir. Dağların Üzerine el. Wi batarya hava müdafaa topu konul. muştur, Silâh ve cephanenin ve bu a. rada ağır topların tâşınmasını hızlan. dırmak için kırk kamyon kiralam mıştır. Harb llmanının kuzeyine top. lar yerleştirilmiştir. Cebelüttarik'tan ber İtalyan vâpuru geçtikçe bu, is ter eşya ve İster yolcu vapuru olsun hemen bir İngiliz Mayn araştırma ge misi limandan çıkmakta ve torpil ko- mulup konulmadığına bakmaktadır. İtâlyanların teklifi Londra, L.A.A. — İtalyanın İagil- tere ile bir anlaşma yapmak için gö- rüşmelere başlamaya hazır olduğunu bildiren ve bu aym 28 inde yayılan bildiriğden sonra İngiliz hükümeti İtalyan kabinesinden hiçbir tebliğ al mamıştır. Fakat, böyle bir teklif yapılsa bi. fe, meselenin ancak İtalya ile Uluş- lar Sösyetesi arasında kotarılabilece. ği düşüncesini besleyen İngiltere, o teklife ikinci derecede bir önem ve- #ecektir. Italya ve İngiltere ilgileri , Londra, LALA. — İtalya büyük el. gösi Grandinin dün öğleden sonra İn- giliz dışişleri bakanlığına yaptığı gö- Tet hakkında izahat veren Daily Te- Jegraph gazetesi, elçinin, geçen cu- martesi günü neşredilen İtalyın bil diriğinin bilhassa İngiltere ile ilgili kısımları hakkında resmi malümat yerdiğini tasrih etmektedir. Söylendiğine göre, Mussolini, İtal. ya ile İngiltere arasında ulusal bir karen balaadağumı inkâr etmek hu. susunda Sir Sa i i EN mucl Honre ile ayni Grandinin, İtalyanm “yeni bir fa Şoda” vakası yaratmak Ge. azil yoenfaatlarını ihmal etmek suretile bir kavgayı tahrik etmek istediği şek hel taya üzerinde toplanan şüp- elcri gidermeğe ö z İba B ğe çalıştığı söylenmek» Akdenizde harp çıkarsa Londra, 1. A.A, — Morning Post gazetesinin yazdığına göre, Uluslar osyetesinin İtalyaya karşı zecri ted- birler koyması üzerine Akdenizde bir harb çıkarsa, Fransanın İngiliz do- nanmasına yardımı hakkında Fransa. dan müsaid bir beklenmektedir. İyi malümat alân”çevenlerde Fran. Sanın bunu kabul edeceğini fakat bu- ma mukabil sebebiyet vezilmedik her hangi bir saldırı karşısında İrigiltet- Tenin de ayni suretle ve derhal Fran. saya yardım etmesini şart koşacağı söylenmektedir. Taymis gazetesi diyor ki : Esasen İngilterenin Akdeniz'de yalnız başıma harekette bulunması mevzuu o bahisolamaz İngilterenin Fransa nezdindeki bu teşebbüsünün tek amacı, İngiltere Akdeniz de bir baskına uğradığı takdirde yalnız başna kalmıyacağı bakkında inanca elde etmektir. Fransanm teminat isteğine verilen cetap Newyork, 1.A.A, — Fransanın te. Minat isteklerine karşı ,İngiltere ta- rafından verilen cevabı mevzuubah- “. Nevyork Times gazetesi diyor i 3 ingiliz notası, bir hükümetin U- luslar Sosyetesi nizamnamesindeki a- kidelere karşı aldığı pek kuvvetli bir teahhüddür.,, Diğer taraftan Nevyork Tribune gazetesi, İngiliz notasının genel ola- rak durumu eski çapraşık şeklinde bıraktığını yazmaktadır. Fransızların yazdıkları Paris, 1. AA. — Fransa ile İngil- tere arasında âlıp verilen notalar, diplomatik yazganların kaygularına temel olmaktadır. Figaro şöyle diyor * “ Tosürn, Fransiz dış başkanlığına bir nota iletip, ekonomik embargo ü- zerine Akdenizdeki İngiliz donanma. sına karşı sebebsiz bir saldırış olacak olursa, Fransanın durumu ne olaca, ğını sormuştur. İngiliz deniz bakan- lığı, böyle bir ihtimal karşısında Fransız donanmasına güvenip güven- miyeceğini ve Fransız deniz üslerin- den istilade etmek imkân rolup olmu- Yacağını bilmek dileğindedir., Figaro, bunun arkasından şu söz- leri ilâve ediyor * “İngilterenin, Fransız filosunun Yardımını, hemen sücl baş imi İere başvurmak için aramakta oldu. Te doğru değildir. Londra pek yakında, hattâ yârmki kabine toplantısından önce, sorgusuna kar- gılık beklemktedir.,, İngilterenin, geçen pazar günü neş redilen cevabından yana, Journal, Şunları yazıyor : “İhtimal ki, Londrada yeni sualler sorulacaktır. Ve bunlara çabıcak kar- ük verilmesi hoşa gidecektir. Zira, ngilterenin cevabı, Sir Samuel Hoa- re'in Cenevre söylevini tetyid etmek- ten gayri bir mana ilade etmemekte- dir. Bu söylev ise, bir takım ihti- Maller karşısında durumumuzu kes- İtalyanın Londra sefiri Grandi iz için bize yeter görünmemiş- 2 İngilterenin açık yüken (tcahhüd) lerle önceden bağlanmaktan çekindi» dini ve her kaziyeye ayrı bir hüküm vermek dileğinde olduğunu kaydet- tikten sonra, Matin gazete de şu dü- şünceleri yürütüyor : “ İngiltere, yerine göre, Avrupa, Asya ve Afrikaya dönmüştür. Fransa da, tepk: böyle dönebilmek hakkını haiz olabilmelidir. Eğer birinin, Cenevre antlaşma- nin çevresi içerisinde | kımıldanmak hakkı ise, bu ötekinin de hakkıdır. İki dost devlet, birbirlerinin önü se- ra ve yedekte değil, atbaşı beraber yürümelidirler.,, Eden Londrada Londra ,1.A.A. — Buraya gelmiş olan Eden, yarınki kabine toplantı. sında raporunu okuyâcaktır. Eden çar şamba günü Paristen geçtiği sırada Laval ile görüşecektir. Maltadan çıkarılan İtalyanlar Londra, 1. A.A. — Reuter ajansı- nın Maltadan öğrendiğine göre, dört İtalyan Maltadan çıkarılmıştır. Bun- lar, bir daha Malta'ya dönemiyecek- lerdir. Bunların arasında Mâltadaki faşistlerin başkanı ve Rama Bankâsı şabesinin İleri gelenlerinden Futko vardır, Bunlar birçok oyıllardanberi İtalya için Maltada casusluk ve pro- pagandacılık yaptıklarından dolsyi çı karılmışlardır. Bombardıman uçakları Napoli, 1, A.A. — Miraglia adın- daki uçak gi birkaç tane bom- bardıman uçağı ve 380 uçmanla yo- la çıkmıştır. Cephane istikrazı Milâno, 1. A.A — Yüzde beş faiz- li cephane İstikrazma kayıt işi daha ilk günlerde iki buçuk milyar liret getirmiştir. Adisababada sükünet Adisababa, 1. AA. — Ahali sa- kindir .Seferberlik yakında ilân edi- lecektir, Habeşistanda askerlik şube- leri olmadığından, seferberlik büy- Tuğunda her erkeğin hükümete baş vurması bildirilecektir. Doğu Afrikasına doğru Milâno, 1. A.A. — 1300 mutahas- 818 âmele,Doğu Afrikasına gitmek ü- zere Ceneyadan hareket etmiştir. Habeş kuvvetleri geri (o çekilmemiş Roma, 1, A.A. — Asmaradan Ste- fani ajansına bildirildiğine göre, Ha- beş kuvvetlerinin amırdan 30 kilo- metre içeriye çekilmiş oldukları büs- bütün asılsızdır. Küçük karakollar yerli yerinde kal mışlar ve hatta bazen düzgün asket- lerle kuvvetlendirilmişlerdir. Habeşistandaki yabancılar Adisababa, 1, A.A, — Reuter ay- tarından : Genel seferberlik ilânı artık birkaç günlük bir meseledir. Henüz burada | bulunan yabancılar, çoluk çocukları: * slk nı Cibutiye göndermeğe hazırlanı- yorlar. Rewterin haber aldığına göre, Ha- | beş sü bakanı İmparstorun yabancı | ları Adisababadan uzaklaşmağa da vet etmesini salık vermiş, ancak İm- parator, yabancılar için burada hiç- bir korku olamıyacağını İlesi süre. rek bunu reddetmiştir. Burada henüz | birkaç İtalyan kalmıştır. Lâkin bun- ların bir ayak evvel buradan gitmele- | ri uygun olacağı, zira, aksi takdirde bir takım hâdiseler çskmak ihtimali olduğu hakkında genel bir düşünce vardır. 100 gazeteci Adisababa, DAA. Dünjanm her tarafından gelmiş olan 100 kadar gözeteci şimdi Adisababada bulun- maktadır. İngiliz işçi partisi zecri tedbirler istiyor Londra, 1.A.A. — Brightanda top- lanan işçi partisi konferansı, zecri tedbirlerin tatbiki icap edip etmedi. &i hakkında bir görüşmeye başlamış- tar, Son işçi kabinesinde dış işleri ba- kanlığı yönetgeri olan Dalton, görüş- meleri açarken bilhassa demiştir ki ; “Bir mesele mevzubahistir,dünya u- Iusları arasında bir “büyük arkadaş” sıfatile sosyal adaleti, bakkı ve barı- # koruyan büyük devlet rolünü oy- Dayacak mıyız? Yahud, kütürüm ol. muş gibi, üzerimize almış olduğumuz mukaddes teahhüdleri yerine getir. mekten kaçınacak mıyız ? Bu son hareket tarzını tercih ettiğimiz tak- dirde arkadaşsız kalacak, ve kendi şe refsizliğimizle, uzak olmayan bir ta- rihte muhakkak İnkirazımızı hazır. lamış olacağız... Ponsomby, şu sözleri söylemiştir; ger bütün uluslar zecrt tedbir alınmasına taraftar olmazlarsa, bu- nun sonucu, Avrupanın birbirine düşman iki kısma ayrılması tehlikesi olacaktr.,, ı Bundan sonra Döâlton, İtalyan hü- kümeti şefinin Uluslar o Sosyetesine karşı takındığı durumu (büyük bir şiddetle tenkid eden, İtalyan ulusu. nu teahhüdlerini yerine getirmeğe ve barbi bir siyasal alet olarak kul- lanmaktan vazgeçmeğe davet edi ve barışın muhafazası için, ö luslar ve Uluslar Sosyete, bera- ber mesuliyetlerini kabul etmesini İ- talyadan isteyen bir karirhame kâ- bul edilmesini konferanstan istemiş», tir, Bundan başka bu kararname, İ- talyanm hareketini daraltmak erge- si ile Uluslar Sosyetesi nizamnamc- sinde mevzuubahis bütün zecri ted- birlerin alrnması için Sosyete üyeleri ile elbirliğile çalışmasını İngiliz hü- kümetinden istemektedir. Şiddetli bir söylev vererek ekono- mik tedbirlerin süel tedbirlerden ay- rılmaz bir mahiyet taşıdığını iddia e» den Stofford Cripps, “İngiliz siyasa- sının kapitalist menfaatların tesiri altında kaldığını” ilâve etmiştir. Ekonomik anlaşmamazlık Londra, A.A, — Lord Lethian, Mançesterde söylediği bir nutukta de miştir ki : Şimdiki anlaşmazlığın sebebi Ha- beş metelesinin devamlı bir tarzıhalli müzakereyi genişletmekle (o kabildir. Sir Samuel Hoare, ham mâddeler me selesinin tetkikini teklif etmekle bu meselede münakaşayı azçok açmıştır, Fakat daha ileri gitmemiştir. De vamlı bir barış temini arzu ediliyorsa İtalya ve Almanya için daha ileri git- mek lâzımdır. Katedilecek merhale: Jer şunlardır : Gümrük tarifelerinin indirilmesi, muharccet meselesinin müştereken tetkiki, mandaların tadili ve müstem lekelerde açık kapu meselesinin tet- iki, Bir Leh gazetesi Uluslar Sosyetesini tenkit ediyor Varşova, 1. A.A: — Uluslar Sos- yetesinin son toplantısından bahse- den Gazeta Polska azlıklar veya man dalar meselesi gelince Sosyetenin ar- | srulusal bir mahiyet aldığını, fakat Habeş işinde olduğu gibi büyük dev- letler mevzuubahis olunca bu dev- Habeş askerleri bir geçit resminde Son Dakika Savaş 5 -10 Tik Teşrin Arasında Adisababa, 1 (A.A.) — Habeş sü- el çevenlerinde, İtalyan süel kararla sm yağmurun uzaması yüzünden durmıyacağı zannedilmektedir. Zira artık Ogaden, Dankil ve Tigr'de, artık yağmur yağmıyor. Toprak kuru muş gibidir, Gondar'a kadar olan böl gede seller hâlâ hüleim sürmekte ole masına rağmen Habeş kıtaatının yürü yüşü durmamıştır. İtalyan hücumla- tını $ ve 10 ilk teşrin arasında baş- layacağı farzedilmektedir. Demiryo » Iunun ve telsiz istasyonlarının bom- bırdıman edileceği zannedilmektedir. Şap denizinde denizaltı gemileri bekliyor! Adisababa, 1. A.A. — 16 deniz alt gemisinin, yabancı memlâketler» den Habeşistana © gönderilebilecek harp levazımını yakalamak için Şap denizinde demirlediği bildirilmekte- dir. Hiçbir bayrak çekmemiş olan iki esrarengiz vapur Fransız Somalisi a- şıklarında görülmüştür. Bunlarm bin İerce mitralyözu bamil oldukları ve bunları Cibutiye kaçak suretiyle çı- karmak için müsait zamanı bekledik- leri zannedilmektedir. Adisababa bombar- dıman edilmiyecek Paris, 1. A.A, — 'Temps gazetesi- nin Adisababadan öğrendiğine göre, selâhiyettar çevenlerde ,alâkadar dev | letlerin harp vukuunda o Adisababa- nin bombardıman ediilmiyeceği hak. kında İtalya hükümetinden teminat istedikleri iddia edilmektedir. Savaş yakm Adisababa, 1 (A.A.) — Mesul çe. venler, Cenevreden Habeşistana bir milşahit göndermeği reddetmiş olma» sını savaşın pek yakın olduğu şeklin. de tefsir ediyorlar, Italyan elçiliğin. deki memurların sayısı altıya indiril. miştir. Alt: konsölostan dördü Habe- | sistandan ayrılmışlardır. Sıhhat işleri direktör muavini Amerikalı Dr. Hok- man basta bakıcılar ve malzeme ile Diredava'ya hareket etmiştir. Seferberlik ilân edildi Adisababa, 1 (A.A.) — Teyit e miyen bir habere göre, genel sefer - berlik bu akşam ilân edilecektir. Habeşistanda hazırlık Adisababa, 1. A.A. — Gondar böl gesi kıtaatının şefi Ras Kassanın oğ- İu 20 bin kişiyle pek yakında baba- Sinın yanına gidecektir. Roma, 1. A.A, — Asker ve mühim- mat sevkıyatı tacil edilmektedir. Pazartesiye kadar Napoliden Af- rikaya gönderilen askerlerin mikdarı 18 bine çıkmıştır. Mirogliya ismin. deki tayyare gemisi bugün Napoliden hareket etmiştir. Triyesteden de ba- 7 gemiler Afrika için yala çıkmışlar. ir Son ümit te kalmadı Londra, 1 (A.A.) — İtalya ile Ha- beşistarı arasında savaşa mâni olmak ümidi ameli olarak kalmamıştır. In- gilterenin, paktın müdafaası ödevini yalnız başıma deruhte etmiyeceği tek- rar edilmektedir. İngiliz Hava Mareşalı Maltada Cebelüttarık, 1 (A.A:) — İngiliz hava mareşa'ı Brukpofham burada ye re inerek uçakçı subaylarla görüşmüş ve sonra Maltaya hareket etmiştir. Yeni Yunan uçakları Atina, | A.A .— Yünün hüküme ti 30 talim, 48 bombardıman uçağı Sipariş etmek niyetindedir. Yunanis- tan bu suretle hava kuvvetlerini 78 yeni uçakla takviye etmektedir. RZADIAIZ. YE ERİ ——————— letlerin özel asığlarma bir alet haline geldiğini yazmaktadır. Onlara göre Akdeniz hâkimiyeti kendilerinde Roma, 1.A.A.— İtalya ile eski dostluk bağlarının muhafazası isti yen eski Fransız savaş subaylarının bu istekler ihakkında bir yazı yazan Biornale d'İtalia diyor ki * Eğer Fransada masonların İts)- yaya karşı müeyyideler tatbiki fikri kazanıp da Laval kabinesi devrilmiş olsaydı bu hal, nsız parlamento sunun geneöyu çile ve genel men- İaatlerle artık hiçbir ilgisi ve bağ- İantısı olmadığını ispat edecek idi Bu bal, bütün dünyada görülmekte olan parlamento buhranının da mevcut ol- duğunu gösterecek idi. Vakti gelince, millet parlamento- nun hakından gelecek ve onu silip sü pürecektir.., Bu gazete, budan sonra İtalyanın Akdenizin hâkimi olduğundan bah- setmektedir. Vaktiyle Roma ve sonra orta asırlarda İtalyan şehirleri Ak- denizin rakipsiz egemenleri olmuşlar dır. Çok defa İngilterenin bu denisin anahtarlarına sahip olduğu söylen- mektedir. Bu, ilk defa olarak hakiki bir tehlike teşkil ediyor. Fakat hiçbir , <a Üniversitede Yeni Ders Yılı Dün Törenle Açıldı Rektör Cemil bir söylev verdi. Profesör Akil Muhtar ilk dersi takrir etti (B.5 Geçen yıl Üniversitenin talebe sayısı en çok Tıpta almak üzere 40025 idi. Bunlar arasında yoklamaya girenler» den Tıpta 70, Edebiyatta da 176 kişi sınıf geçmişlerdir. Geçen yıl Üniver- site profesörlerine basılan kitap #â- yısı 70 tir. Bu yıl bu mikdar üç misli artacaktır. Tıp Fakültesinde evvelce en çok 300 operasyon yapılırken ge- çen yil 1200 ameliyat yapılmıştır. Masraf hesabı Üniversitede geçen yıl genel mas- raf 350,000 lira idi. Bu yıl ise, His- toloji, Ambriyoloji, Jeoloji, Kimya, Farmakodinamik enstitüleri açılmış- tir ve bunun için de 49795 lira mas- raf yapılmıştır. Morfoloji - enstitüsü yapısı da bitmek üzeredir. Buna 52903 Bioloji enstitüsüne de 244000 lira sar fedilmiştir. Gerek bu inşaat ve gerek bütün Üniversiteye yapılan genel mas raf 4 milyon küsur liradır. Üniversite kadrosu Geçen yıl Üniversite kadrosuna Üç ge b ii Rektör Cemil söylev verirken yabancı profesör ka coğrafya 'profesörü simi, fizik “ğ i .# a arafı 1 incide Akil Muhtar dersini veriyor sörü, Devletler umumi hukuku pro» fesörü ve smaf kimya profesörü Ünie versiteden ayrılmışlardır. Yeni bir enstitü Bu yıl Edebiyat fakültesine bağlı Pedagoji enstitüsü kurulacaktır. Açık kalan kürsülere de profesörler getiğte mek için mubabere yapmaktayız. Bu günkü kadro 44 Garpli, 44 Türk pro- #esörle 102 doçent, 140 asistan ve 41 yardımcı olmak üzere kadromuz 37İ kişiden mürekkeptir... Rektör, talebe için bir yurd ve Ios kanta açılacağını söylemiş ve bu su- retle söylevine son vermiştir. Bundan sonra Tıp Fakültesi profesörlerinden Dr. Akil Muhtar bütün talebeyi alâ- kadar eden açılış dersine başlamıştır. Profesör bu dersinde doktorluğun gün geçtikçe İlerilediğini muhtelif zi sallerle anlatmıştır. Kayıt müddeti uzatıldı Üniversitede derslere bu sabahtan itibaren başlanacaktır. Liselerde ma- zeret imtihanlarınm henüz bitmemiş olması nazarı dikkate aknarak U versiteye kayıt ve kabul müddeti dün mişken bü yıl bitmişken müddet on gün daha üza- Açılış töreninde bulunanlar hele 13 sene faşist rejimi altında ya- şamış olan İtalyan milleti, böyle bir İcragatte bulunamaz. Girit etrafında da tedbirler alınıyor Atina' 1 A.A, — güvenilir çevenler- den alinan haberlere göre" bir çok Italyan Gemileri bir kaç gündür Yu- nan sularında Girid Adas etrafında sondaj yapmaktadırlar. Akdenizde bir harp takdirinde çok önemli bir nokta olacak olan bu ada- nm üzerinde İtalyan ve İngiliz hava kuvvetleri dolaşmaktadırlar. İngiliz filosu taarruza uğrarsa Londra, 1. A.A. — Akşam geç va- kit neşrolunan bir haberde O Royter ajansı İngiltere hükümeti tarafından İngiliz filosunun ani bir surette İtak yan filoşunun © taarruzuna uğradığı takdirde Fransa o hükümetinin nasıl bir vaziyet alacağına dair mezkür bü kümete gönderdiği süali teyit etmek tedir. Bu bapta Royterin siyasal ayta ni şu mütalasyı yürütmektedir : Son İngiliz notasının gayesi, Fran- sa hükümetinden Akdenizdeki bahri vaziyet hakkında muvafık bir cevap almak meselesi değildir. Sorulan söal Uluslar Kurumu niramnamesinin 16 ıncı maddesinde tespit edilen bir nok sana aittir. Bu maddenin 3 üncü fıkı bince uluslar kurumunun İarı, kurum müşterek hareket kararı verdikten sonra, beraber hareket et» | mek mecburiyetindedirler. Fakat bu | madde Uluslar kurumü tarafından bu | ulus, tarihe ve hakikate aykırı olan böyle bir Sikri kabul edemez ve onun önünde eğilemez. Hiçbir millet ve yoldâ bir karar ittihaz edilinciye ka- dar geçen müddet zarfında ne yapıla- cağına dair bir sarahati havi değildir. Zannolunduğuna göre, Fransa hükü- meti bu karardan evvel bile taarruz vâki olursa Uluslar kurumu azaları - nın biribirine yardim mecburiyetinde olduklarına dair İngiliz tefsirini ka » bul edecektir. Şehrimizden gönüllü yazılan — İtalyanlar Şehrimizde bulunan İtalyanların Habeşistana gitmek üzere Mussolini ye yaptıkları müracaata İtalyadan ce vap gelmiş ve bunların parti, parti gönderilmeleri bildirilmiştir. Önümüz deki cuma günü Çita di Bari vapüri- le bunlardan 40 kişilik bir kafile Ttah yaya gönderilecektir. Bu suretle göne derilen Italyanlardan ilk olarak gi » denler bekârlardır. Bunlardan sonra evli olup ta çocuğu olmayanlar göne derileceklerdir. Şehr'mizden şimdiye kadar Habeşistana gönülü gitmek üzere yazılan İtalyanların sayısı dört yüze yaklaşmıştır. Bunlardan başka askerlik çağında bulunanlar da iki öç bini bulmaktadır. Bu suretle Habeşis- tana gönderilen asker ve zabitlere rütbelerin © para verilecek ve are kada kalan ailelerine de nüfus adedine nisbetle maaş bağlanacaktır. Daha şimdiden İtalyadan gelen em» ri duyan şehrimizdeki bazı İtalyanlar işlerini tasfiyeye başlamışlardır. * Bunlardan başka şehrimizdeki rese mi İtalyan müesseeslerile, banka ve scentalar, Habeşistana (o gönderilen İtalyan memurlarından boş kalan yer lere İstanbuldaki Italyan mektebinde okumuş Türk gençlerinin alınmasına karar vermişlerdir. Şimdiye kadar bu gibi müesseselerde boşalan yerlere bu şekilde yeni memurlar alındığı gibi bundan sonra da bu vaziyet devam es decektirp,