29 Ekim 1941 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 5

v İ dir. Minimini Ö Türk çocuk. laş er ebbisesi giymeğe bayı. lara benzer oyun - |ai dan hoşlanırlar. Bu kuvvetli aç Sülerin mayasında olan b Fübunun daha küçük yaş İ. | İ İ İi Büzel bir tezahürüdür. Türk t 30 bin yıllık mukaddes cedat BoylA sahip Türk çouklarından ha gelmiştir Ordusu, bu iki kelime yan. 4 _Knmu ne muazzam bir mae ""W bütün dünya üliyor, Yeni de elele vermiş, bizi la Cumhuri uş üç bi seridir. Bunlar, ş"_.i anı ordusu, en büyük Ütiyet eserlerinden olarak p et istiklâl ve hürriyeti « T garantisi haline gelmiş. a su bugün birçok re. M Ütrleri gibi örnek olmak vas. K, '2“*'4& mukabil ateş hacmi bü. *ı_ ür, Ordumuz bu bakım. seviyeye — yaklaşmış iktadır. Zamanımız harp- ça ü"hd:-r n zırhlı ve mo. ilalara karşı kendi em . "2["“ bizzat yakından temin et X":n e vandır. Bu hü. NELİP tecrübelerinden isti - M elerek piyade sınıfı zirbli |ç ei sitahlarile techiz odel. *c.“cmuıuyuı ki piyade için N yüksek ateş kudreti *k Vasıtalara karşı müca - 'ek gözönünde tutulmuş, bu bakımdan zamana Urularak serileştirilmiş . uri, Vö Ş;._h_ıımı hafif, ağır ve en Üzere en modern top. 'N,:*"ı edıhı.ş ve memle - Şd N_" Büğu Dit oi a Miştir. Ayrıca — topları. k—" İibarile de bugünkü ih. “ı* Karşılıyacak surette ari. ea Menzil, ateş kudreti "'ı,_ 4 hareket kabiliyeti ba. kı,& le gelmiştir. !lm dzin coğrafi vasi . İN Türk topçusu mü - y öte süv; ari sırıfı motörlü Vasıtal T. Kuş uçi ŞUD aK süvari _'* MA ve at sırtında X.Z'“hlrm»ien yapmak, 'todadımızın icadıdır. atı ile ge « | W süvarilerimiz Bayrak önde geçerlerken.. Yazan: Emekli Kurmay Subay Onun içindir ki biz Türkler atı en çok seven milletiz ve nal se. sinden çok hoşlanırız. Bunda Hbaşka, ondumuzun di. techizatını, en ince ve fenni içme vasıtalarını, makineli is . tihkâm malzemesini, motörlü kâp. ü kollarını ve ayni zamanda liye birliklerimizin, bilhassa uzun mesafeler üzerinde hareket edetek şekilde tamamen garileş. bulunuyoruz. Buna, şim . rmiş diye kadar yapılan muazzam de. miryol şebekesini, köylere uzanan yolları, köprüleri, istas . yonları da katarsak Türk ordu . sunun ne büyük bir h kazandığını daha iyi a Azkeri fabrikalarımız, hi uş programlara uygün olarak lendirilmiştir. Demiryol - larımıza ait raylar, posta ve tel. grafa ait bir kısım malzeme bile artık bu fabrikalanda yapılmak . ladır. Deniz kuvvetleribiz de takviye r. Gölçük tersanelerine aglihlar - konmuştur. Do. nanmamız son — sislem - torpido muhripleri, denizaltı gemileri, avcı botları, mayin ihraç motör. lmiştır. -Artik Türk donanmas: yabancı personle hiç içtiyaç bırakmıyacak — derecede kudretli bir kadroya malik bu. lunmakladır. Hava kuvvetlerimizde çok bü. yük terakki vardır. Türk milleti, ne gelmektedir. Bilhassa sefer techizatı bakımın. dan Türk hava — kuvvetleri bizi güklerimize karşı emniyette bu . lunduracak hale — konulmuştur. yyarecilerimiz bilgi we evsaf itibarile dünya ondularile muka- yese odilecek kudrettedirler, Tay- yarelerimiz — göklerden gelecek tehlikeyi tamamile önliyecek ka. dar çoğalmıştır. Tayyare fabri . kalarımızdan başka memleketi . mizde bir motör fabrikası da gör. mek üzereyiz. Bu sayede — hava tehlikesini büsbütün yok eti iacağız. Diğer taraftan bu vazi olarak memleketle hava mü. aa teşkilâtı arttırılmıştır. Ar. k memleketin herhangi bir kö. şesinden bir düşman tayyaresi « nin görükmeden içeri girebilmesi imkürsız bir hale gelmiştir. Gaz ve gazdan korunma işleri e gündengüne artan semereler vermektedir. Gaz Genel Komu. tanlığı ordunun — olduğu kadar l gaz — hücumlaından korunması işlerile de meşgul ol maktadır. Gaz enstitüsü modern 'bir haldadir. Gaz DümuDe canla. uçan millet Cumhuriyet Devrinde Türk Ordusu Türk Ordusu Fedakârlığı Içüye Gelmiyen Kalbi Büyük Bir Ordudur! Türk ordusu, bugün bir çok rejim eserleri gibi örnek olmak vasfını taşıyor MK TETA Z d ları, gaz kirtileti, gaz sisleri ve saire burada yapılmaktadır. Mas. ke fabrikamız tam bir randımanla çalışmaktadır. Kimya taburları. ordumuzun ar mevzula. rından biri haline gelm a Ordumuzda sağlık işleri mes'ut bir inkişafa kavuşmuştur. Verimli bir plân ve modern bir program. la çalışan — Cumhuriyet ondusu zıhhiyesi, koruyucu tababete bü- ük ehemmiyet vermiştir. Neti. cede orduda hastalanma thadleri gelmiş, bir bulaşıcı hastâlığın yayılma . sına meydan verilmemiştir. Cum. buriyetin feyizli eserlerinden o. larak büyük ve modern hastane. ler açılmış, mevcutları yeni baş. tan yapılmışlır. Ordumuzun as - kert sıhhiye — teşkilâtı ve sıhhi techizat yeniden tir. iç tanzim edilmiş. Ordumuzda baylariye işleri de â feyzili seyri takip etmişti anların sıhhi şartları gün. güne düzelmekte ve zayiat bariz bir şekilde azalmak. Memleket içinde — yapılan eri mübayaalar hayvan nesli. nin islahi bakımından çok iyine. | ticeler vermiştir. Ordumuzda kültür ve spor pek ilerdedir. Bu vaziyet memleket kültürünün — inkişafına — büyük rakamlarla yardım etmektedir. Ordunun, ileri — vatandaş nis. süsliyerek - yetiştindiği | mik! adır. betlerile varmıştır. Bir misal verelim: A- rap harfleri zamanında okuma yazma öğrenerek — terhis edilen vatandaş yüzde 15 . 20 yi aşamaz. dı. Bugün ise yeni okuma yazma usulile devamlı bir inkişaf gös. teren bur misbet yüzde 80 . 90 a yükselmiştir. Kuvvetli bünye ve beden ka. Biliyeti, iyi bir ondu zarvreti ol. duğundan alay idman yurtları bu ihtiyacı temin etmektedir. Ordu.. muzda sporun her şubesinde bü. yük bir inkişaf ve terakki var - dır. 'Türk askeri, o şerefli elbise ile devletin ve milletin en güzel adamıdı>. Bütün bu vasıflar, Cum. huriyet ordusu istiklâl ve hürri. yetimizin büyük temeli ve va - tandaşı tam bir inşan olarak ye. tiştiren hayat mektebi hususl. yetlerile birleştirerek milli gu « rurlarımızdan başlıcası halire ge- tinmiştir, Türk ordusu yüksek sevk ve idare bakımından askeri bir teşki. İâta ve kıymetli kumandarlara sahip bulunmaktadır. Zaferlerle lü büyük tarihi bütün mil , etletin larihlerinden dahâ parlak ve daha zengindir. Türk kuman. danlarının milli sevkülceyş ve ta. biye ölçüleri, taarruz ve müda . faa sistemleri vardır. Bunlar mo. dern ordulardak! usüller de tetkik 18 sene evvel Cumhuriyet nasıl ilân oldu (Baş tarafı 4 üncü sahifede) Kim, Teklifim mazharı kabul e. lursa, kuvvetli ve mütesanit bir hükümet teşkili kabil olacaklır. Devletimizin şekil ve mahiyetini tesbit eden ve hepimiz olan Teşkilâtı Esasiye Kanunu- muzun bazı noktalarını tavzih lâzımdır. Teklif şudur: uvedikten sonra, evvelce tesbit edilen müsveddeyi okumak Üze. re, bir kâtibe uzatarak kürsüyü terkettil Teklifin mahiyeti anlaşıldıktan sonra, tekrar münakaşalar baş. Tadı. Artık «Şekli idaremiz Cumhu. riyettir. cümlesi Meclisin hava- sında uğulduyordu. | Birçok meb'usların sözlerinden sonra, İsmet a söz alarak hu. Tâsatan dedi ki: Fırka Reisinin teklifini ka. bule ihtiyaç kat'idir. Cihan bizim bir şekli bükümet görüştüğümü. zü biliyor, Bu müzakeratımızı bir neticeye raptedip ifade otme- mek, zaaf ve teşeddüdü idame. den başka bir şey değildir. Gazi paşa Hazretlerinin teklifinin ka. nuniyet kesbetmesi lâzımdır, Za. karşı deruhte ettiği mes'aliyetin icabatına teyfik hareket zaruri. dir. T birkaç Azanın tasvipkât sözlerinden sonra, müzakere kâli görüldü ve Gazi Hazretlerinin tekliflerindeki maddeler birer bi. rer okunarak müzakere ve kabul olundu. Fırka içtimama nihayet veril. dikten sonra, derhal Meclis içli. mat yapıldı. Saat öğleden sonra 6 idi, Teklif, Kanunuesasi Encü- meni tarafından —üsülen tedkik edilerek, mazbatası hazırlanır. | ken, Meclis diğer meselelerle | meşguldü. Encümen, Teşkilâtı Esasiye Ka. mtmunda yapılacak tadilâtıin müs. tacelen müzakeresini - istiyordu. Mazbata okundu. Nihayet kanun birçok meb'usların «Yaşasın Cum- huriyet» nidalarile alkışlanan hi. tabeleri arasında kabul edildi Ondam sonra Reisicâmhur inti. habı için Meclisin reyine müra. eaat olundu. Toplanan ârünn ne- ticesini Riyaset makamında bu. lunan İsmet Bey hey'eti umumi. yeye şu suretle tebliğ eti «Türkiye Cumhuriyeti riyaseti elli sekiz zat iştirak etmiş ve Cum. hur Riyasetine yüz elli sekiz âza müttefikan Ankara Meb'usu tafa Kemal Paşa Hazretlerini i tihap etmişlerdir. İşte un sekiz sene evvel yurdu. muzu bugünkü yüksek medeni seviyesine yükselten ve daha çok yükseltecek olan Cumhuriyet re. inlevvel 339 pa- edilerek kuvvet r, Vak. tile Cengiz Han şöyle demiş: «Bir çivi bir nâlı, bir nal bir atı , t bir kumandanı, bir kuman. orduyu mahveder.» Yer yüzünde hanp kaldıkça, bu söz kıymetini daima muhafaza Şahsiyetlerile iftihar ve | edecektii | gurür duydüğümüz kumandan . larımız, bu gibi Türk meziyet . lerini ordumuzun mukaddes an'a. | nesini muhafazaya —memur olan genç subaylarımıza da tamamile aşılamışlardır. Ordu, an'aneyi ye. | ni yetişenlere vermek — suretile yaşar, bu tekerrür eden bir meş'ale yarışıdır. Mübarek Atatürkün emanet bi. | raktığı bu meş'ale, ona lâyık olan 'Tük odusunun elindedir. İstik . lâl zaferlerile Atatürk bize ve bü- tün dünyaya şunu öğretti. sAllah ve zafer, büyük ordu . 'a sahip olanlarla değil, kalbi olanlarla beraberdir.» ük Türk ondusunun kalbi tür; fedakârlığı ve cesareti ölçüye gelmez, — namütenahidir Zira Atatürkün ruhu Türk ordu. unda ve Türk milletinde yaşıyor. Ve bunların başında sayin Ulus Başımız İsme' nü ve Kurmay Başkanımız Fevzi Çakmak bulu. nuyor, kısa bir makale içinde an. mağa - çalıştığımız dört başı mamur, kahraman Türk ordusu, başında bulunan kıymetli büyük. lerile beraber yaşasın Türk mil - leti, yaşasın Türk ardusu, '5 — SON TELGRAF — 29 timci TEŞRİN te Atatürk, Türk şenirlerinim v miş ve yede yaşıyan nüfus daha ziyade köylüdür. Bu memlekette ©n sekiz milyon insan vardır, Bu on sekiz milyon İnsanın on üç buçuk milyonu köylerde yaşar. Memlekette köy adedi 41 bindir. Fakat, mülki idare bakımından köy adını verdiğimiz bu toplu. luklara, iktısadi şartlar ve bünye bakımından — birçok — nahiyeleri, hattâ bazı kaza merkezlerini de ilâve edebilirsiniz. Memlekette, nüfusan böyle kü- çük küçük köylere taksim miş olmasının sebebi, halkın mü. him bir kısmının, hattâ köylerde yaşıyan İnsanların kemen hepsi atle meşgul bulunmas dır. Ormancılık, hayvan yetişti me de ziraatin içine girdiği gözü- nünde — tutulursa; — memlekette, nüfusun neden köylere dağılmış bulunduğu anlaşılır. © halde, TTürkiyede mühim kı: rlık köydür, köylüdür. 1923 denberi köyü ve köylüyü ele aliş ve yapış tar. zını tedkik etmek, — memlekette büyük bir halk ekseriyetinin ru- hunu tedkik etmek olur. Osmanlı İmparatorluğunun köy bir virane idi. Büyük Harbi takip eden buhranlı yıllarda vi. rane köy, bütün biltün virane ve yoksul düştü. Osmanlı İmparator. luğunun köylüsü ise, âşar tazyiki altında nefes almıya çalışan bir | talihsizdi. Köylüden sade istenir, ona hiçbir şey verilmezdi. Köylü- den vergi istenir, köylüden asker istenir, köylüden cereme istenir, | köylüden yalnız istenirdi, Mütegellibenin, x lüden istediği rüşvet de ayrı idi. Mütemadiyen — kendisinden — bir şeyler istenen ve alman köylüy 1923 de yorgun, bitkin ve maddi, manevi ezilmiş vaziyette buluruz. Cumhuriyet idaresi, Türkiye- nin köy davasını daha İlk anda kavramıştı. Çünkü; TTürkiye de. mek, köy demekti. Bu geniş istih. sal ve hayat menbalarını ehem- miyetle iş mevzuu olarak ele al. mak, onu kalkındırmak / ihtiyaç. darını sormak — lâzimdı. — Köylü, mağdur Türktü. Bu temiz insan- Tara haklarını vermek tâzımdı. Cumhuriyeti kuran — Atatürk, Je KdY vevmam kalkınması vununtü nefhei. *Köylü efendimizdir. de diği zaman bu büyük kalkınmanın ami manasını Hü lâsa inkılâbın daha ilk senelerinde köy davasını ele almıştı: Köylü efendimizdir.» Diyen Atatürk, bu topraklar ü. zerinde bize herşeyi veren Türk vü olduğunu işaret etmişti. rürk köyü, evvelâ âşardan kur. farıldı. Bu belâ köyün üzerinden kalkınca, Türk köylüsü geniş bir nefes aldı. Ve arlık, zorba, dere- | beyi, mütegallibe yaktu. Birçok vergiler, köyden kaldırıldı. Köye bedava — toprak — dağıtıldı, — ona çift öleti, pulluk, hayvan verildi. Köyün daha verimli bir istih. sal menbar olması için ne lâzım. sa, imkân dahilinde yapıldı. Kö, kadar, sıhhi meseleler de halli lâ- zım birer mühim dava teşkil edi. yordu. Çünkü, Osmanlı İmpara. torluğu, son zamanlarda köyü ar- tık tamamen ihmal etmişti. Hemen her Türk köyünün ya. nıbaşında bir canavar yaşıyordu: Bataklık... Malarya, Türk köylüsünü sa- rartıp soldurmuştu. | , Sümhuriyet idaresi, 1923 den. inalı bir programla, batak. lıkların kurutulmasına uğraşıyor. Bugün, birçok eski bataklık yer- leri, buğday tarlaları haline gel. miştir. rif sahasında, Türk köyü bir nok. ta idi. Bugün, Anadolu yaylâla. rında yal alan yolcular, ufuklar- di 'ünen köylerde beyak, yeni Memleketi - gezen birçok ya. bancılar hayretle seyrediyorlardı: — Nerede bir yeni bina varsa, orası mektep..* diyorlardı. Köyün kalkınmasında, maarifin çok büyük hissesi olduğunu Türk inkılâpçıları — biliyorlardı. Yeni Türk harflerinin kabulü, Türk köyündeki maarif — hamlesinde çok mühim bir sühulet anahları oldu. Maarif, Türk köyleri üze- | rinde daha sür'atle yayıldı. Bu. | gün Türk köylüsü ckumaaın 1 tılar, mekteplerdir. | | Türk Köyünde Neler Yaptık, Daha Neler Yapacağız ? 41 bin Türk Köyü ve on üç buçuk milyon Türk köylüsünün | bulumuyoruz, 41 | nün refahı arttıkça, Türk ki hayatı YAZAN EŞAT FEYZiİ mânasını ve kıymelini tamamen idrak etmiş vaziyettedir. Üç &. mıflı mektebi olan köy, beş sınıflı mektep istiyor. Köylünün bünyesi, Osmanlı İmparatorluğu zamanile mukaye. se edilecek olursa, büyük farklar kaydedilir. Türk köylüsü bugün arılar gibi çalışıyor. Fazla istihsa. lin hem kendisi, hem memleketi için ne büyük bir fayda temin et- tiğini anlamıştır. Hâli araziler bu- gün sürülüyor, üzerinde yeşil tar. lalar vücut buluyaor. 'Türk köyü ürzerindeki çalışma var, onun kalkınmasına sarfedilen gayret ve himmetler bitmemiştir. Türkiyenin refahı, Türk köyün- den doğacaktır. Biz, bunu müdrik köyde yaşı. yan on üç buçuk milyon vatan. daşın müreffeh hale gelişi, Tür- min refaha kavuşması demek. tir. Bizi, her bakımdan besliyen, ayakta tutan Türk köyüdür. Nü fus davamızın nasıl köyde yürü- düğünü köyleri dolaşarak görebi. lirsiniz, En mütevazi köye giser. ken, sizi yüzlerce küçük yavru, neş'eli konuşmalarile köy yol rında karşılar, Türk köylüsünün, €n a7 üç dört çocuğu vardır. Beş altı çocuk sahibi Türk köüylüsü ekseriyettedir ve bu köyün nor. mal ailesidir. Ve Türk köylüsü- ylü sünün nüfas siyasetimize hizme. t de o derece artacaktır. Cümhuriyet idaresi, Türk kâ yünü eh mühim dava ve mevzu olarak ele'almıştır. Eğitmenler yetiştirmek, 'Nürk köylerine da. iıitmak tedbiri, köye verdiğimiz ehemmiyeti gösterir. Yarın, Türk köyünü daha mes'ut, daha müref. feh ve daha yeşil göreceğiz, Yarın Türk köylüsünü daha neş'eli, da- ha zinde bulacağız, Türk köyü, bu memleketin herşeyidir. Cum. huriyet idaresi, Türk köyümün bu memleketin herşeyi olduğum biliyor, YORTARRARAMALU İNKILÂPÇI ŞEF «... İnsanların çarpışmalarının ve yaşamak için birbirini öldür. meğe mecbur olmalarının sebep- keri, dar, hastalıkh zihniyetlerin muhtelif insan arasındaki fikri, ma « nevi ve fenni anlayış ve buluş se- vöyelerinin farkıdır. Ancak bu sebeplerin insan cemiyetleri üze. rindeki — tesirleri bir hakikattir. İnsanlık yüksek ülküsünü görmek vazife olduğu kadar, mevcut acı hakikatin icaplarını görmek de, insanlık ülküsüne varmanın umu mi olan tek yoldur.. (İnkilâp kürsüsünün, — açılış münasebetile verdikleri ilk ders. ten: 20/3/934) Büyücek Mvh;ydıı iburexkenhçüıı-ıf;üuıbq gehrimizden bir görünün