6 —SON TELGRAF- 2 Simci kânun 1941 ——— ZZ AA T—O Z Meşrutiyetten Mondros mütarekesine kadar PERDE ARKASINDA OYNAYANLAR? Vazan: İzkender F. SERTELLİ Umumi harbe No.8B2 kabinede kaç kişi taraftardı ? korkunç bir musibetten sonra, on- dan çok daha korkunç bir felâketin| kucağına atılacağı doğrusu hiç kim- #senin aklımdan geçmezdi Gerçi, ittihat ve Terakki erkân- nn umuml harbe ne maksafla gir | diği - zahiri birçok — sebeplerin | mevcudiyetine — rağmen - henüz | belli olmamıştır. Bu gizli haki - | kati, o günün mukadderatını idare eden birkaç kişi toprağa götür - | müş, ve elimizde bugün ancak, za- | hiri sebeplerden çıkarabildiğimiz neticeler kalmıştır. Harbin ilânından birkaç gün ev- vel, Sadrazam Salt Halim paşa - | nın; «Osmanlı hükümeti bu harpte tamamile bitaraf kalacaktır. Dev- letlerin endişeye düşmelerinde mahal ve sebep yok' Sözlerile, bilhassa İslanbuldaki İngiliz ve Fransıt sefirlerine temi- nat vermesi ve hususi dostlarına da: «Ben kat'iyyen hükümetin har-| be girmesine taraftar değilim. E- Sasen buna sebep de yoktur!> de- | mesi de gösleriyordu ki, kabinede harp havası hemen hemen yok gi- | biydi. fırgadan çok daha — müthiş, çok daha tahrip edici bir felâketti. Zi- ra, onun uyandırdığı — ihtiraslar, cemiyet içinde - ihtiras bakımın - dan - beş tane, on tane değil, yüz- lerce, binlerce Lütfi Pikri yarat - muştı. Halbuki, Lâtfi Fikri — cahil bir adam değildi. — Ötekiler ise > biraz evvel — dediğimiz — gibi - «Hindistan, Türkiyeden de büyük müfl- diyecek kadar cehaleti ken- Koskoca bir millet, yıllarca işte Böyle kara cahil insanların elinde kalmıştı. Milletin başma çöken bu kara cahiller güruhumun ihtirasları şüp- he yok ki, inkılâptan beklediğimiz feyizli hayatın inkişalına mâni e- kuyordu.. Bu yüzden memleketin sür'atle Ankıraza doğru yürümesini durdu- racak bir halkskâra Türk milleti- min ne büyük ihtiyacı vardı. Maalesef, o zaman, — böyle bir balâskâr beklerken, — karşımıza (Umumi Harp) felâketi çıktı. Bu felâket, kendilerini — mazur göstermek istiyen bir takım kim- aelerin dediği gibi, hiç de bir semri vüki> değildi. Bu emri vükü, hür riyet inkılâbını idere eden birkaç kişi ihdas etmişti. , İngiliz ve Franmz — setirleri de hükümetlerine derhal bu teminatı Tesmen bildirmişler.. Ve o mem - leketlerde intişar eden gazetelerde bu teminat aynen çıkmıştı. Fakat, bundan pek kısa bir za- man sonra, Türkiyenin de Alman- larla beraber harbe iştirake karar vermesi bütün Avrupa — ekkârım hayrete düşmüştü. Türkiye, Sadrazam Sait Halim paşanın verdiği teminat hericinde neden Almanlarla müştereken, İn-, giliz ve Fransızlar aleyhinde harbe Biriyordu? İngiliz ve Fransızlar bunun sebe- bini anlıyamamıştı. Ve anlamağa da vakit ve imkân kalmamıştı. Birkaç gün sonra, — Almanlarla beraber harbe iştirakimiz adeta bir emiri vaki oldu. Bu emri vükil kim ihdas et Miş' Bu hükmü, çok yakında tarih verecektir. Biz, zühiri sebepler ü- Berinde yürüyelim: Suriye ve Irakta — bu hâdiseye Almanlar tarafından Türkleri har- be sürüklemek için hazırlanmış bir dölap okduğu kanaati hasl al - muştu. Bunun sebenlerini İngiltere hü- kümeti derhal haber almış ve: | «Türkiyeyi İttihatcılar — harbe sürüklüyorlarır demekte tered - düt etmemişti. Şahsi nüfuz ve iradesini ittihat- cılar üzerinde kullanmağa muval- fak olamıyan Sâit Halim paşanın | bitaraf kalmak arzusuna rağmen, Talât paşanın daha evvel. «Harbi umumiye iştirak etmemiz taruridir. Bu emri vak, meliyiz. Dediği artık bir hakikati tarihiye sırasına geçmişti. Goben hâdisesi üzerine kabinede: — Hükümet, harbe iştirakte muztar kalmıştır. Demesi de bunu teyit ediyordu. Diğer taraftan, bükümet harp il#n eder etmez, kabine azasından birkaç zatın istifa etmeleri de ken- dilerinin böyle bir karardan daha ünce haberdar edilmemiş oldu - _ | tunu gösteriyordu. Böyle değilse bile, bu zevatın barp taraftarı — olmadıklarına ve bundan dolayı ilânı harp mes'u- liyetine iştirak etmek istemedik - lerine kolayca hükmedilebilirdi. Harbiye nazırı Enver — paşanın © günlerde yarı'diktatör vaziyetin- de bulunuşu ve Talât, Cemal pa - şalarla birlikte «harbe girmekten | başka kurtuluş yolu olmadığı» ka- nantinde israr etmeleri de göste riyor ki, devleti harbe sokan ve | Türk milletini o korkunç uçuruma İğ sürükleyen, ancak üç kişi idi. Sadrazam Salt Halim paşa or teda bir korkuluk gibi — duruyor, hemen hemen devletin gizli işle - Tinden haberdar bile olmuyor, ya- hut her şey olup bittikten sonra Diş, Nozle, Grip, Romatizma Nevralji, Kırıklık ve Bütün Ağrılarınızı Derhal Keser ahsabilir. TAKLİTLERİNDEN SAKININIZ. WER YEROE PULLU KUTULARI İSRARLA - İSTEYİNİZ Eminönü Halkevi Sosyal Yardım kolu menmfaatine 4 Senkânun 1441 Cumartesi âkşamı Tuksimde MAKSİiM'in Alaturka salonunda 20 kişilik Saz heyetile Bayan F ee B —. -: İ çe 80 KİŞİLİK REVÜ: Havni adalarında güzel bir gece muhtelif sürprizler. RAŞİD RIZA - HALİDE PişKiN Temsil heyeti tarafından YATAKLI VAGONLAR KONTROLÖRÜ 3 perdelik komedi Bu fevkalüde geceden istifade ediniz. Duhuliye yoktur. DİŞ SUYUİSTİMALİ AĞIZDAKİ SUNİ DARTİYELERİ,KÖPRÜ VE KURONLARI ANTİSEPTİK OLARAK MUHAFAZA EDER Dünyanın meşhur şekercisi Kizatenli Tp Biostnca Do? İ karşı bir şuikast tertibinde iken cürmümeşhut halinde (Goben), ve, (Breslfiv) zarhlıları " mürettebatı farafından görülmüş olması, harp ilânna en mühim bir şebep âla- Tük gösterilmizli â: Bahçekapı, şabeleri: Beyoğlu, Karaköy, Kadıkö) Mısır (Elkahire) Meyvalı Nuga kilosu 130 7 Ikincikânun 1941 İkramiye Adedi İkramiye Miktarı —LİRA — LİRA 1 50.000 — 50000 3 10.000 — 31000 $ 5.000 5 2.000 D1 1.000 BO 590 300 100 l0 50 e00 10 n 4 Makataı )4T — 120 N BU ÇEKİLİŞTE Umumi ve hususi sığınaklar (3 Üncü sahifeden devam) kin tehlikeyi haber verince' her aile reisi telâşa düşmeksizin aile İkramiye efradını toplayıp bilbassa kadın ve Tutarı cak bir sevk ve idarc ile evvelce hazırladığı sığınak veya sipere gör türür, Gürültü yapmak, yersiz te- Vç göstermek, şaşkın bir vazi « iyette öteye, beriye kaşmak yab maz bunu yapanlara değil, intiza- | mu bozacağı için bir semt sakin - lerine de tehlike ve zarar verir, Soğukkanlılıkla intizamın mu- hafazası hava hücumları karşı « sında pasif korunmayı daha ko - laylıkla temin eder. Bunun en yakın ve en mükemmel örneğini Londra şehrinde ve İngiliz balkım da görmek mümkündür. Alman hava hücumları karşısın- da kadınlarla çocukları dahi 18 - rarla Londrada kalışları, hücum başladığı zaman sükünet ve intk- 40000 3000 120000 90000 10000 larının tesirinde | nuşları açık ve iyi bir örnektir. Şu halde hava hücumlarina karşı pasif korunma tedbirlerinin inti- zam ve sükünetle tatbiki en vetli sığınaklar inçası kadar mü- him ve hepimizin itina edeceği bir kevfiyettir. Jl—'ıkl eleri Koruma Cemiyeti 30000 62000 140000 H TAb) Fakirlefi koruma cemiyeti he « yeti untümüye toplantım 12/1/M1 | tarihine rastlıyan pazar günü saat 1030 da Beyoğlu Yemenici sokağı | 23 numaralı mahalde yapılacağın - dan cemiyet azasının — aşağıdaki mevadı müzakere etmek Üzere top lantıya gelmeleri rica olunur. Müzakere edilecek meva 1 — Geçen umumi toplantı zap- tının kıraat ve tasdiki, 2 — Geçen devreye ait idare ra- poru ile murakıp raporunun müza- | kere ve tasvibi 3 — Geçen devredeki vezaifin - den dolayı idare heyeti zimmetinin ibrası. 4 — Yeni seneye aft bülçenin müzakere ve tasvibi. 5 — Yeni heyeti idaze ve iki mre rakıbın intihabı. 6 — Muhtelif. Bo Hakirriri Sahibi ve neşriyatı idare eden ETEM İZZET BENİCE Son Telgraf Matbaası Adet Liralık Lira ”T 2000 — 200— 4 1000 zz İöküm B 150 —< M00 5t6 — Mdü— İTürkiye Iş Bankasına para yattırmakla yal- nız para biriktirmiş olmaz, aynı zamanda taliimnizi de denemiş olursunuz. Kaşkdeler: 4 Şukat, ? Ma. Kumbaralı ve kumbarası yan, 1 Ağastos, 3 İkinel. kesaplarında en a« elli W- deşrin tarihlerinde yaşılır | rası bulunanlar — kur'aya dahll edilirler. ÖKSÜRENLERE KATRAN HAKKI EKREM Sayın Bayanlarımızdan gördü- Kümüz teveccüh karşı şükri mek için bu defa Amerikadan getirttiğimiz en büyük makine- ler sayesinde FEMİL'i mkışt- rıcı silindirlerle gayet kulla- nebşli, ufak mikropsuz bir şe- kilde yeni ambalajlarla piyasa- ya çıkardığımızı saygılarımızla arzeyleriz. PEMİL bayanları birçok Tahim hastalıklarından koruyan ve üzüntülü işlerden kurtaran en birinci âdet bezleridir. Her eczahanede FEMİL ve BAĞI bulunur. Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme U. İdaresi İlânları Aşağda isim; muhammen bedeli ve Tmuvakkat teminatı ayıı, ayrı gösterlk maiş olan Ankara bastanesi <mühtelif tesi sutının — yaptırılması bf 18/2/1941 Sal günü ssat 15 den itibaren kapakı zarf usulü e Ankarıda İdare binasında sırt ile ve âyrı aym eksilimeye konmuştur. Bü işlere girmek istiyenlerin listeleri hizasında yazılı nurvakkat — teminat ile kanumun tayin ettiği verikaları ve tekliflerini ayni gün eat 14 de kadaf kocmisyon remliğine vermeleri Jâxımdır. Bartnameler parasız olarak Ankarada malzeme — dairesinden, Haydarpaşad seselltm ve sevk şefliğinden dağtılacaktır. bedell Lira 9375,— 18780,— 5000,— 40781 temiaat Lira 703418 1406,28 976,00 928,13 Yaptırlacak tesisatın adı ku Histe mühteviyalı çamaşırbane tesisatı Ki liste mühteviyatı mutfak tesisatı ku Tiste mühteviyati - soğuk hava tesinati hu liste mühteviyatı Etüv tesisati d liste mühteviyati tedewi banyo karı, duş cibarları #nüme Yesisak. No, Na. Na No, No, dğöm — zasa (12650) Emniyet Müdürlüğünden : Gisli Bilâhşor polls karakolunun harici çimento sıva He dahili kireç sıva Vf badana ve ahşap döşemesi pazarlık sumetile yapılacaktır. Muhümenen bedeli 748 lima 48 kuruşttür. Muvakkat teminalı #ütme W//MI salı günü saat 16 de Mmüdiriyetimiz binasında voada yapılacaktır. — İstekiilerin en az $00 liralık bu içe benzer iş yaptığıfi dür tdarlerinden almış olduğu vesikaya isinaden ticaret odarı vesikasını Dti ber getirmesi yukarıda yazılı günde komlayona ve şerknameyi — görmek için Üİ $ &4 müdürlüğüne mürasatları. «12458> çocukların heyecannin yatıştırar. » f !' 1 ı Muhammen Muvakkâ — J S7 liradır. NĞ Kurulu komlf ğ