10 Kasım 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 5

b Çünkü kalbleri kırarak değil metmek isterim. » İe söylemişti: « Ben diktatör değilim. Ben, , kalpleri kazanarak ATATÜRK Ai SK her gelişlerinde ve gidişlerin de İslanbulluları Gatma muhabbelle selâmlarlardı €t aylara vo © Çabük * büyük Atamız ölmüş- | Yan ;'“ Yıl bugün, on sekiz mil- | gi sızladığı ve ağladığı bir Ö Gün Çünle bugün arası: * Saat Ü n sile geçmemiş gibi. müyorum. Altı meşale- Önde duran tabutunun ba- n başaklar - altın başak renk- ğginde h tt kaynağı vardı; baktığını S kendine. Ne kuvvetli mık- € toplayıcı kudret, O kime Kimi ceabetti? O, kayalar Takat kayalardan daha kuv- kadar, fakat de- engin; o, gökler rden daha yük- kadar, fakat gü- arlak Türk n kendine çekti.. O, öyle bir tılı- erkesi teshir etti. Şarkta' be Sbret oldu. O, geç- mandları — kel e ah sonra öz kahramanlı- | şahlandı kuv- Takımızdı. Şi Varlığın bize mdiden sun Dize kaynak, bize ebediyet Bir mihrak oldu. ileri gidoceğiz.> Z. Islak ğgliyan on yedi u, büyük Ata- €Mini tutuyor, Ge: kadan, n sin n , Oladiği bu. kara © bu v h- erke Tkek ve çocuklar.. ün- 'atanın, onun çocuk- (D) tabutunun başa> n Âli Yücel — Teselli istemeyiz. Ölümünün ona lâyık bir bütünlükle duymak için kendimizi avutacak her hisetn ayrılmışız. Vuslatının verebildiği kadar kuvvetli muhab- bugün firkatinden aldı acı ile tam bir yels ve mateme bizi bürüyor. M: olmadan, kalbimizdeki elemle te- peden tırnağa simsiyahız. Son misafirliğini yaptığı Büyük Mil makberii Meclisi binası, muvakkat e gilmeden önce gece - sini geçindiği bi tünbedir. Boğa: mavi kıyısında son nefesini ve diği saray, gözlerim bir sanduka gibi gi vatanının her Türkeli, ce ruhunu sevgili zerresine gömdü. baştan başa, hay mati ile: fa Kemaldir. at ve m © söylediği zamâan sözlerini biz te kadar candan i biz onun için söylüyoruz; fakat İ avutı iz. O, ölmüştür. O, ün, milli ma-| lliye tem günümüzdür. Hiçbir te: ermiyoruz. İstiyoruz ki, onun| n hti - | eselli ka- kadar kuvvu e ölümünün acısını vata: zarında onun duyduğu bul etmez acı yalım Mustafa Kemal bizim için başlı başına bir vâtandı. O, bizi Ölmez Şefin hayalından birkaç zörünüş: (Sağda) Alatürk halk arasında, (ortada) Millet Meclisinde nutaklarımı okurlarken, - (Solda) laki tetkik seyahatlerinden bir Inlıba i alâmetlere muhtaç ör O, yü- Musta- ymuştuk. Şim- yeniden yaratan insandı. Bugün bütün bir insanlık için kaybolan vücut oldu. Ona sevgi tabutunun ine aziz bir z1, makbe izle sarıyoruz. Onun lmaz mezarı bizim kalpleri - mizdedir, Atatürkün ölümü yalnız Cu huriyet Türkiyesinin semasını de- dünyanın bütün kubbesini ka- rk u utu önünde gözyaşı döker- ğil, rarmışı. şem tal ken, ba arkasından Bir # su onu bu meş'um haberi duyan ya- dar ci da 01 lesinde - Vak ş olan - M, Şari de Şamibrön söy- lüyı türk t bir Ortaya mes'ud e roki an sebebi, büyük pre ihtirasları tahdil et- ide adı ymuş olmas | der tutarak, i bilmiş olmasıdır.> mesi İşte bir Amerikan Mister Gladys Baker yazıyor — Ona dik f gazetecisi ör dediler, Halbuki 1, millete 5 içindi selmiş bir adamdı. Türk mi arkasırdan nekadar ağlasa ye-i ridir. O, asırların kolay yetişti kandini niş ve milleti; ük— iö- mediği bir insandı. Kend'sile mü- | lâkatımda, neden diktatör diye çağırılmaktan hoşlanmadığını sor- dum. Banta şu cevabı verdi. İ — Zçünkü hen diktatör doğütim. Benim küvvetim olduğanı söylüyorlar. Evet, Goğrudur. Benlim arcu edip e va amyacağım. hiçbirey yoktar. — Çünkü ben zoraki ve İnsafsızca hareket etmek bilmem. Bence diktatör, diğerlerini i- radetine rümedendir. Ben kalbleri kır rarak değil, kalhleri kazanarak hük - metmek isterima Bir İngiliz gazetesi yazıyor: <Atatürk, devrimizin ve taril adamıdır. O, hiçbir büyükle mü - | ak | kayese kabul etmiyecek bir kıy- Dü amaktadır.» | | iste çıkan İllostrasiyonda o- oruz: | «Kemal | marut adam arasında büyüklük kayese yürütmek Atatürk ü ları Hi Musolini! arlle bir tir Bu Anadol ladığı « Atat bir gün ATAMIZIN ÖLÜMÜNÜN BİRİNCİ YIL DÖNÜMÜ.. Geçen yıl bugün, 18 milyon Sızladığı ve ağ Onun arkasından yarın da kalbin ağlıyacağız... öbür gün de. Ve izden asırlarca sonra gelecek nesiller de ağlıyacaklar. O, kuvvetli bir miknatis gibı;, baktığını derhal kendine çeken bir hayat menbaıydı, w(), denizlerden daha engin, göklerden daha yüksek, güneşlerden daha parlaktı .. AA a e c e e a Atatürk bir Amerikan gazetecisine böy- BT | rk, devrimizin ve tarihin en bü- yük adamıdır. O, hiçbir büyükle maku- yese kabul etmiyecek bir kıymet taşı- maktadır. » «TAYMİS» gazetesi m İstanbula zeldiği zünler bayram sayılırdı. sahillere yığılırdı üç devlet adamı da momlekötle - rinin manzarasını derin bir su - rette “değiştirerek büyük 1slshat yapmışlardır. Fakat, kıymetleri da ha bitarafane bir suretle tetkik ve yeni Tür- muhakeme'eden tarih, kiyeni; bir hayranlık ve takdir h kurucusuna daha büvüik ayr | racaktır. Dünkü Atatürkün kârşı- r la bulunduğu vaziyet, en ümit« siz bir vaziyetti. - Atatürkün ye - ez bir azim ve enerji ile giriş- | tiği ve muvaffakiyetle © büyük teşebbüs, müşküllerle dopdolu bulunuyor ve Hitlercili- | başardığı | min giriştikleri teşebbüs-| n çerçevesin! çok aşıyordu. A- tatürk, Türk vatanını, Türk mil - | leine kendini sevdirerek kurtardı. Türkiyedeki matem bu ölmez sevginin tezahürüdür.» Almanyada bahter gazetesi, Hitlerin «Atatürk, tarihin büyükleri ara- sında ebediyyen yaşıyacaktır.» Sözünü naklettikten sonra ilâve | ediyar: «— Türk mi nu kaybetti. İeraat adamı olan tatürk memleketin ihya ve imaı dahili ıslahatla ve komşularla takip edilen sâmimi bir dostluk polit! iştir. Dış po- likadaki büyük Muvaffakiyetleri, Canakkalenin tekrar askeri hale | kubbesi altında konulması, sancak mesele I Ecnebiler söylüyor Atatürk 11 inkılâpla dü Türkiyeyi yeni baştan gençleştirmiştir (Pariste çıkan Ekselsiyor refikimi - zin Alatürk, ve inkılâplarımız hakkın- da yazdığı bir yazıyı aynen iktibas e- iye, Ankara muahedesini im- İngiliz - Fransız blokuna dostluğunu göstermekle iktifa etmedi, ayni zamanda bir hareketle bulunmuş oldu. Berlinin reaksiyonları bu paktan ha- nımı 'ne kadar inkisara düşür- falbuki 'Türk - B nt bazı ihti mış bir tedbirden başka bir Sadece tedafü! mahiyette nuaher h: et düğünü gösterli n z - İngi lere kargı şey değildir bulunan bu dan hiçbir n et ve (i kurucusı r n kendi politikasını - takip nu bir kere daha Genç yetinin Türk Cumhuri Ankara bol- D h seyahat kitaplarının ©O Boğsada gezerken halk n başta olmak üzere dahal bir çok muvaffaki; bilir. En büyük seker ve dâhi dev- let adamı 1918 den 1922 yo kadar u gibi, bütün| mücadelesinde old leket işlerind Türk men olmuştur. insanlik bugün onun arkasırcaı Böz yaşı döküyor.> Dost ve kardeş devletlerin te - essünlerini kaydetmeğe lüzüum gör- müyorum. Onlar, bu büyük ölü - nün matemini göz yaşlarile ta: sahifelerine işlemişlerdir. Geçen sene o kara günle bugün arasından tamam bir yal geçti. O- mün acısı bâlâ dünkü gibi iç de, gilikçe derinleşen bir yara ha- linde büyüyor. Bu yaranın acısını | yarın da, öbür gün de hissedeceğiz. Yalnız biz değil. Bizden sonra ge- lecek nesiller de. Bugünkü nesil: Dünyanın sümü zereydim! Diye feryat ediyor.. İnliyor. Bu feryat ve bu inilti, on duğu ve kurtardığı caktı Şapka inkılâbindan sonra T sayıla « de muzafler | milleti ve bütün | iz- en bahtiyar adamıı ben | olurdun Sana zelen ölüme, ah röğ - n kuz- vatanın bu asırlarca duyula- Hat Hükümet n Anka toprağın — m olan Ankara çarpan bir ser yerinde, gi ağaçları bir şebi | yapdan mun © bol suyu ükzeliyor. Eski çöl Çubukla barajlarla bu. k. bOL Dol kavuşmuştur. | kidea bir tutam ot bulunmuyan yerler- de şimdi yeşillikler genişli aktan Ankarayı yazıcı bir güneş da kavrulmuş herhangi bir küçük ler, şimdi Türk hükü - metinin merkezi olan bu şehrin 800 ada iklimi sağlam ve Av- Tupanın büyük şehirlerinde olduğu gibi bütün konforun bulunduğu bir yer ol- düğünü hatırlamalıdırlar. Bütün bunlar için ne kadar Kayret sarfedildiği kendiliğinden anlaşılır. Bü- n 600 ki- iyeti hasıl ve çek azim zzm gelmiştir. Ankara ve tüninşaat malzemesini sahi dömetreye götürmek mecbi onı ber genç Türkiye böylelik le do ur. On altı milyondan fazla nüfuslu bir millet kendini toplamış, an'aneperesi bir rmemlekette yaptığı öa inkılâp ile milleti tamamile değiştiren Büyük Şefi Mustafa Kemali takip etmiştir, FPARLAMENTO REJİMİ diktatörlük olduğu, TO Büyük bir yer tutmadığı söylendi. | beci bundan dalma içtinap etmiş, 1927 de çizdiği programından kat'iyyen ayrıl- Biz Cumhuriyetçiyiz, biz milliyot- biz. hükümetçiyiz, ihtitâlciyiz. çiyiz, biz. halkçıyız, biz Türk dikiz, bi kendi- Cumhuryetinizi bat yavag yavaş u- milk Atatüirk 16t eneden az bir mü, çinde da- herkesle tartlar büşk le ayni müsav hilinde mek istiyen bir mil- öt etmiştir? lihane olan bu İnk derin 8- İahata yol açmıştır. ON BİR İNKILAP Kemal 29 Teşriniev ut ettirmiştir. müslüman &leminde eh hâdise olmak üzere, saltanı ayırmıştır. Hanedan memleketten di garıya çıkarılmıştır. Türk hükü andan itibaren ruhanilikten kurtul » muştur. Bu iki ink n sonra Atatüri zimle (; rdiği | Atarürk | 'ATATÜRK'ün kurduğu Türkiye © beynelmilel meselelerde de anlayışını İspat etmiştir ılan, fakat muazzam neticeler ve- er inkılâplar birbirini takip et- Bunlardan birisi fes inkılâbıdır. Bü- tün Türkler an'anevi bir tarzda fes giyerlerdi. Bu serpuşun terkedilmesi bu milletin küli istiklâlinin bir sem- Ki Osmanlı imparatorl Bunun arı Osmanlılığı bırakarak betahsis Türk oluyorlardı. Kadınlar da kendi kurtuluş saatleri- nin hulül ettiğini gördüler. Yüzlerini , Çarşaf, yaşmak Ortadan Ertesi senenin nihayetinde Atatürk bir hamlede 585 senelik Türk takvimi- ni düzeltti, 1 kânunusani 1927 de Gre- n Bu da âp sayılmak Iâzımdır. ir günü de tatil günü olarak kabul edildi. 41 senesindenberi cari olun — bir Türklerin ça- imek hü- fakvimin değiştirilmesi modern bir hale ge ik ettirecek lü- di, medeni kanun ka- a ve ticaret kanunları ta- e değiştirildi ürk etki rakamları kale beynelmilel rakar Daha zsonra da Lâtin harfleri Arap harflerinin yerine geçti. Bu in- kılâp da yüklara yol açtı. Kur'un türkçeye tercüme edildi. A- tatürk mukaddes kitabın — manasının bülün vatandaşları tarafından bilin « dan başka kendi Garp versiyon- irçök kol memlekotinin tarih | darile tegayyüre kiyede feminizm son derecesini muştur. Türk kadını 1914 de tama- mile bir kenarda tütuluyordu. Şirmdi tramvaylarda erkeklerle bir arada yol- culuk yapıyor. Çarşaf artık bir hatı- Tadan ibaret kalmıştır. 1927 de ilk a- kadın Ankara barosuz eat etti. Ültre modern lâboratuarlarda, tahsil mücsseselerinde mühim miklarda ka- dın unsurlara tesadüf edersiniz. Genç Türk nesli memleketinin istikbaline dul bir ümitle doğruluyor. On sekiz yaşından itibaren kadın erkek het 'Türk vatandaşı aynl haklardan istifade ederek, reyini kullanıyor. Bir tek «Bay> kelimesi, az çok tam- tıraklı efendi, bey, paşa, ağa ve saine- nin yerini tutmuştur. Bu memlekette artık bir sınıf farka yoktur. Eğer bir adam kendisini gösteriyorsa, sadece kendi şahsi kaymeti ve yaptığı İş için- dir. BEYNELMİLEL PLANDA TÜRKİYE k kendi milleti — içinde kadı İ ve tam islahat vücude getirdi ise, diğer milletlerle de teşriki mesaf azminde bulunduğunu gösler- miştir. Türkiye beynelmilel meselelere aşını bütün dünyaya isbat ete Türkiye için bu da büyük bir ptır. Türkiye bütün memleket- betlerini düzeltmiştir. A- tatürk bu münasebetlerin samimane olmasını isterdi. Amerikanın eski Ankara sefiri Ge- neral Şeril şa manalı vâkıayı anlatır. sında der ki mdi kendime — düşünürdüm. Türkler Yunanlılara karşı bu kadar kahir bir galibiyot elde ettikleri halde, neden tar "mediler? O zaman b örettiler ki Mustafa Kamal, Türkiye ile Yunanistan arasın- da vukat müra- rilecek ve belki de kuvvı dirilecek ticari münasabetirin, n daha iyi suretle T yi tatmin edebileceğini dü; nmek- h irat parası ive taksitleri mun- tazam dalma iki meme leket bir engeldir. İşte Türkiye bu sure boş geçinmeyi bozan le infirattan sil- kinm vyetli ve azimli — olduğunu güste İyi X uk Türkiye için kat'i bir letinin sulh için- di, has * İndaü de ayni po- ip etmektedi Türkiye, birinei bulunmakta- l modern plânda bir mevkii hal da bu vazi- inde de- dır, Ve hiç kimseye karş yetinden Bildir. Anı Gizişmiş, bazan teferrüatlan | mak $