22 Ocak 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

Ucuzlatılıyor BardakBardakBiraSatan Yerler Çoğaltılacak ir müddetlenberi ; bira fi- | yatlarının indirileceği hak- | kında dolaşan şayinlar ta- | ük elmiştir. Alâkadarlar büna, wtihlâki art-) tan ziyade köylüyü düşü- Berek lüzum görmektedirler. Çünkü, bira fiyatlarının ucuz - tilması ile istihsal ve istihlâk Artacak ve bu suretle köylümüz İŞin çok kıymetli ve verimli bir Mahsul olan arpa ziraatinin de #ş nisbeti tezayüt edecektir. Âyni zamanda bira arpası di- #trlerine nazaran dalma - kiloda 15-20 para farkla salıldığı — için, Arpa mahsulünün evsafı da za - Manla iyi şekli bulalcaktır. ü 'ğer taraftan memleketimiz - KaT satışları başku — memle - *tlere nazaran pek aşağı görül- Mektedir, z Rakı sarfiyatının izaltarak va- andaşları rakının zararlarından Öz Türkçe İçin Muallimlerin Düşünceleri Soruldu Vekâletin Bu Emri Derhal Muallimlere Bildirildi €çen senedenberi ilk mek- teplerde ; Maarif Vekâle - B Ilrlıçe tarafından tesbit olunan terimlerle yazılmış ki- | “Ebler okutulmaktadır. nnu terimlerden bazıları tasllük Hikleri mefhumları tamamile i- İsde eyledikleri halde; bunlar - :*n bit kısinımlü hakiki münayı » VErmedikleri görülmüştür. - "4 münasebetle Maarif Vekâleti| Sü Maarif Müdürlüğüne bir e- ı_' Böndermiştir. Bu emirde; mu- Üniversite Stadı 'niversitenin önümüzdeki sene 200 bin lira tahsisat kon- :_"' Ve bu para ile bir stad ya - Baral kararlaştırılmıştır. Bu stad *Üt kulesi haline gelirilecek *lan Beyazı n yüksek ticaret mektebi mezunları ae külesini Tafında oımkyı'ı?n ea I girebilecektir. 'Pi sahillerinde de Üni - Költiteliler kulübü için bir deniz İcra R_ap(_l_nl 'Übü yapılacaktır. Hakkındaki Mütalealar e r . Bir Toplantı Yaz” Vekili Hasan Alinin ri- Gi tinde dün orta tedrisat mü - Ve şube müdürleri ve ÂAnkara Mekteb müdürleri toplanarak Ta Maarifinin — ihtiyaçlarını teti ttmişlerdir. ZORBALAR — lerin kendi- derslerine ta » | Tunacı laşılmaktadı. kurtarmak için birayı tam mâ- nasile milli bir istihsal ve istih- lâk maddesi yapmak ta düşünü- mektedir. Bu suretle rakı içenlere ve u - mumiyetle halka bunun yerine, sıcak ya zgünlerinde sıhi ve mik- roptan âri bir içki temin edil - miş olacaktır. Bu takdirde su sa- tıldığı gibi, bardak. bardak yalnız| bara satacak dükkânlar da açıla- caktır. Devlet Ziraat işletmesi kuru - < u yukarıdaki hususlar hakkın - da hükümete müracaat etmiş bu- Tunmaktadır. Bu müracaat — ve esbabı mucibesinin tetkikine baş-, Janılmıştır. Teklif kabul edildiği takdirde icap eden kanun lâyihası hazır - Tanacaktır. Bu süretle halen bakkallarda 30 kuruş olan bir şişe bira 20 ku- ruşa satılacaktır. istılahlar allük eden yeni ıstılahların ta - kibinden alınan neticeler hakkın- daki mütalealarını gayet vazıh su- rette bildirmeleri tebliğ olun - maktadı Vekâletin bu emri hemen mu - allimlere bildirilmiştir. Öz Türkçe ıstrlahlar etrafında bütün memleketteki muallimlerin düşünceleri bu suretle Maarif Ve-, kâletine biüdirilecektir. Ba tetkiklerden “sonra; bir ta- kım ıstılahların yeniden tesbit o- Pasta, Telgraf ve Telefon Müfettiş Muavinliği İmtihanı P. T. T. umum müdürlüğü mün- hal müfettiş müavinlikleri için bir müsabaka imtihant açmağa karar vermiştir. 10 şubatta yapılacak 0- dan imtibana Mülkiye, Hukuk ve İcra mütehassısının raporu & - rafında mütehassıslardan mahke- melerden fera dairelerile baro - lardan mütalealar peyderpey gel- miye devam etmektedir. Cevap - Jar tarmamen geldikten sonra mü- tehassıs bir heyet tarafından tet- kik; olunacak: ve iera kanununda | ipek döşek — çarşafları, Bakan Gazeteci! merikadan çok uzağız am- ma, gözetelerimiz arasın - da adeta akrabalık derece- sinde bir yakınlık var. Dün bir gazeteye baktım: - infilâk! Diye koparmış cayırtıyı. — Ne var acaba.. Bir cephane ambarı mı tutuştu, panik mi oldu? Dedim ve .. birinci sahifeyi en büyük harflerle kaplıyan bu kara baberi öğrenmek merakile satıcı- ya çeyreği uzattım. Meğer, neymiş biliyor musunuz? Bilmiyorsanız, $iz de benimle bir- likte öğreniniz: Bir balıkçı motö- Tünün benzin deposu yanmış ve motör batmış! Tekrar.. Tekrar düşündüm: — Acaba, hüdiselere pertevsizle bakmanın hususi bir zevki mi var?. Diye, belki o gazeteci ve gazete için öyle olabilir amma.. Hesaba bizi, hepimiri de katmak gerek de- ğil mi?, BÜRHAN CEVAD Hatay Menşe'li Mallar Hatay — menşeli mahsullerin Gümrük ve İnhisarlar Vekâletin- | ce bir listesinin yapılmakta oldu- | gunu yazmıştık. Bu hsteye göre Hatay mamül ve mahsulleri şun- lardır: Kuru yaş üzüm, kuru yaş in - cir, zerdali, kayısı, şeftali, ka - buklu cevizve badem, yeni dün- YA narı, erik armut, elma, ay dut, portakal, mandalina, limon, şeker, kamış, hanbalas, keçibay- nuzu, patlıcan, taze fasulye, sa- | kıznak ve . balkabağı, domates, | bamya, uatates, lâhna, karnaba - har, kırmizı biber, bezelye, soğan, sarmısak, ispanak, turp, bakla, pancar, hiyar, şalgam, enginar, merçimek, nohut, leblebi, buğ - day, arpa, yulaf, burçak, fiğ, ak darı, mısır, yer fıstığı, miyankö- kü, palamut, hindyağı tohumu, tütün. pamuk, zeytin, zeytinya - , çam ve nar kabuğu, nebatt katran, zift, odun ve odün kömü- Tü, domatees peltesi, üzüm ve nar| pekmezi, defne yağı, ceviz, çam ve meşe kerestesi, sığır ve ca « müş, koyun, keçi, sadeyağı, ipek kozası, manda derisi, kuzu ve oğ- | lâk derileri, keçi kılı, bağırsak, balmumu, alçı, kil, mermer, so - maki mermer, krom, balık, balık yumurtası, istaköz, sabun, yerli kösele, deri, keçe, yerli kilim, a- da, kaba yün mensucatı, iplik ve yemeni, dokuma kilim, mobilya (ceviz ve sair ağaçlardan), hasır, tuğla ve kiremit. Bu malların yerli malı olduğu- na dâair Hatay resmi makamla - rından verilecek menşe şehadet- namesi ibraz edilmek - şartiyle gümrüklerimizde yüzde — doksan dokuz gümrük resmi tenzilâtına Jüzumlu değişiklik. yapılacaktır. -SALTANATI zazan: M. Sami KARAYEL Ne. 51 Kai bu Zorbalar devlet ve | devleş ':î:ı Büder birer millet ve Hirasın, ÇeSESİ imiş gibi hükümet| dı. teşkile memur olmuşlar- K Ttae T Meclisinin ismi şu - suı,ıîîw"" âmme!.. Mahmut ve etrafında bu- ı%.—:ıık Ficali Alemdarın ice kargı — Yütüre seyirci kalmıp amış cisalardı da n e gelirdi? Nihayet; İs- “'*"K* Ve etrafına bin e YA çetesi dolmuştu. © TMeşvereti âmme na- li mıanı yerdiği zorbalar meclisini açtı. Alemdar, Yeniçeriliğin tarafta- zi olmakla baraber asakiri mu - allemenin lüzumundan ve dev - leti aliye böyle bir teşkilâttan mahrum oldukça devamı kabil e- lamıyacağından, aradaki nifakın ittifaka tahvilile cümlenin habli zetini ittihada bel bağlaması lâ- zam geleceğinden bâhis bir nu - tuk irat eyledi. Netice olarak Alemdarın arzu- | gile şu maddelerin tanzimine ka- | rar verildi: | 1 — Evamiri padişahinin hal ve kârda nafiz olması. her |— (D Rusçuk yüranından ve A-  tâbi tutulacaktır. 2 — Her yerde hazine müret - | tebatınız tahs'l edilebilmesi, 8 — Devlet namına asker alın- ması, muhalif hareke" edenlerin tedibi zımnında bilcümle âyan ve hânedanların davacı olmaları ve fakat hilâfı çart İttifak, hareket zuhur etmedikçe âyan ve hâne - danlardan hiç birine taarruz e - dilmemesi. Bu maddeler bir senede rapte- dilerek imza ve tahtim edilecek idi. Ve edildi. Bu tarihi senette Alemdar ile Şeyhülislâm Esat. Kaptanıderya Ramiz, Anadolu Valisi Kadı Ab- durrahman, Rumeli Kazaskeri İMehmet Derviş, nakibüleşraf Dür- rü zade Abdullah, sadurdan Emin hmet Emin, Hafız İstanbul Kadısı Kethüdayı sadrı âli Mustafa Refik ()) Yeniçeri lemdarın müşaviri hüsı, | sisat ve binaların bulunması hu- n I Tedris İğleri I BRarER. Çifte Tedrisat Usulü Kaldırılıyor Bunun İçin Yeni Orta ve İlk Okul Binaları Aranıyor K Fındıklı İsmet İnönü ilk okulu stanbulda çifte tedrisat u- sulünün — kaldırılması işile Vali ve Belediye Reisimiz Lütfi Kırdarın bizzat meşgül ol- duğunu ve bunü teminen " yeni mektep binaları arandığını yaz - | mıştık. Maarif Vekâleti de bu mevzuu ehemmiyetle ele almış ve bina - sızlık yüzünden şimdiye kadar | muhtelif şehir ve kasabalarımız da tatbik olunan çifte tedrisat u- sulünün; gerek orta mekiep ve Berek ilk okullardan süratle kal- dırmağı kararlaştırmıştır. Bunu temin için; icap eden tah- Mütehassıs il Yetiştirme Ücreti İkinci Sımf Mücsseselerde Nasıl —Olacak Birinci smıf evsafın: haiz ol - mıyan sanayi müesseselerinin ku lanacakları ecnebi mütehassısla - rTa mukabil verecekleri mülehas- g18 yetiştirme ücretleri hakkında | İcra Vekilleri Hoyeti esas karar- nameye ek bir kararname kabul | etmiştir. Teşviki sanayi kanunun- da tarif edilen birinci sını müessese evsafını haft Pulunmu- | yyan diğer bir umum sınal mücsse-| selerde kullanılacak her — ecnebi mütehassıs mühendis, mütthas - $ usta için aylık olarak yirmi ra ücret hazineye yatırılacı 20 liralık ücret bu m sınai tır. lesseselerim birden beşe kadar kullanacakları genebi mütehassıs ve montörlere ittir. Bu miktardan fazla mü hassıs ve me j seler altı aydan fazla külla - nacakları her mütehassıs ve mon- tör için ayda allı lira ödeyecek- lerdir. ağası Mustafa, Defterdar Mehmet Emin Behiç (2) Reisülküttap Meh- met Sait Galip, sabık Ketl y rükâb Mustafa Reşid, Nazırı u « murü bahriye Sait Ali, Serçav - şan divanı hümayün Mehmet Tahsin, Ruznamçel evvel Meh - met Emin, Cebbar zade Süley - man, Siruzi İsmall, Kara Osman zade elhaç Ömer, Muhaşebei ev- vel Ahmet, Sipahiler ağası Ali | Mehmet, Belkçi divanı hüma - | yün Mehmet İzzet, Amedii di - | varı hümayün Hüseyin Hüsnü, Çermen Mutasarrıfı Mustafa, im- zaları mevcuttur. Görülüyor ki, derebeyleri vi - cali devlet meyanında ahzi mev- ki ederek eşkiya kılıklı mevki - lerini birer resmi senetle tasdik ve imzaya kadar götürmüşlerdi. Sultan Mahmut; Alemdarın ve devlef hukuk ve hükümranisini (2) Rusçuk yüranından. | lerinde; bu usulün daha fazla za- | susunda vilâyet Maarif Müdür - lüklerile muhabereye başlamıştır. Bu hususta yapılan tetkikler ne- ticesinde, çifte tedrisat usulünde talebelerin normal şekilde der- lerini takip 'edemedikleri ve mek- teplerde talebe ile daha fazla meş) gul olmak imkâmı bulunamadığı anlaşılmakladır. İ Bilhassa ilk tedrisat müessese- | rarı görülmektedir. Binaenaleyh talebeleri tefrik için; evvelâ, hu- susf idareler, bu yıl bütçelerine horşeyden evvel bina içti sat koyacaklardır. İsveçle Türkiye Arasında Yeni Bir Ticaret Anlaşması Yapıldı İsveç ile yeni ticaret ve kliring anlaşmaları akdi hususunda iğir müddettenberi Ankarada cereyan etmekte olan müzakerat netice - sitide tesbit edilmiş olan metit. - lör tarafeyn murahhaslarınca im- za edilmiştir. Anlaşmalar fera Ve- killeri Heyetince tasdiki müteakip| 20 Kânunusani 1939 — tarihinden tahsi- muteber olmak üzere meriyet mevkitne konacaktır. Bu anlaşmalar esas - itibariyle | halen hükümden sakit ölmuş bu- lunan son anlaşmalara müşabih bulunmaktadır. Ancak hususi ta- kas muameleleri için her iki hü - kümetçe daha geniş imkânlar te- mini derpiş olunmuştur. | | Yeni anlaşmalar hükümleri da- hilinde cereyan edecek kârşıliklı mübadolâtı töshil zımnında eski anlaşmalar devrinde Gimhuriyet faksim ve ellerine geçiren dere' « beylerinin Meşvereti âmme is - mile bir meclis akdederek huku- kü hükümranisine muhalif karar- lar ittihaz ettiklerine candan ve içten sinirlenmişti. Fakat; yazdı- Bimiz gibi hiç bir şey yapmak kudretinde dağildi. Sultan Mahmut, enderun re « cülile bu senedi müzakereye ko - yuldu. Enderun ricali demek, padişa- hın en yakın ve mahrem adamları demekti. | Bu ricalden Eğriboyun lâkabile| maruf olan Başçuhâdar Ömer a - ğa; söz alarak kiç çekinmeden ve korkmadan şunları söyledi: — Padişahım; bu senet istiklâli saltanata mubhaliftir, Hukuku hü- kümraniyi sektedar eden bir höc- cettir. Bu maazallah devleti âliyye- lerinin zorbalar eline düştüğüne bir delil ve işarettir. Fakât şimdi- 3—SON TEL Felsefe Dersleri Masrif Vekâleti Yeni Bir Felsefe dersleri hakkında dün Maarif Vekâletinden Maarif Mü- dürlüğüne bir tebliğ gelmiştir. * Bu tebliğe göre, feisefe der$ < Teri öğretmenleri; bu derslerden istifade olunmak üzere Vekâlet - çe bastırılmış ve bastırılmakta 0- lan metinlerden ikisini söçerek onlardan bazı bahisleri sınıfta ©- | kutacak ve bu metinler üzerinde izahat vereceklerdir. Derslerde ta- lebeye belsefi bir zevk vermek, talebeyi bazı felsefi ıstılahlara Tıştırmak gayeleri takip oluna - caktır. Muallim; — okuttuğu her cümledeki mefhumları misaller - le talebeye anlatarak ayni mâüna- yı başka başka şekillerde söyle - yecek ve talebeye - söyletecektir. Metinlerin en aşağı ikisi oku - tulacak ve bunlar arasında kar- gılaşlırmalar da icra clunacaktır. I.iseîıîlrta _ukullg Teftiş Bugünlerde Tarama Suretile Başlıyor Orta Tedrisat umum müfettiş. leri bugünlerde Anadoluda umu- mi bir teftiş seyahatine çıkacak- lardır. Müfettişler; muhtleli vilâyet ve, kasabalara giderek İise. örta mek-i tep ve kız muallim mekteplerini görden geçireceklerdir. Bu. teftişlerde, muallimlerden başka, mekteplerin umumi vazi- yetleri, talebelerin durumu — ve gelecek ders yılına ait mektep ih- tiyacı da tesbit olunacaktır. Teftişler iki ay kadar sürecek- tir . ğ Sivas - Erzurum Tahvilleri Yüzde yedi faizli Sıvas - Erzu- rum istikrazı tahvillerinin birinci tertibine ait dört numarah ku - ponlarının vadesi gelmiştir. Ku - pon bedelleri Cümhuriyet Mer - kez ve İş Bankalarınca ve bu ban-i ka şubeleri bulunmuyan yerlerde malsandıklarınca tesviye oluna - caktır, —— v0 | merkez bankasında teraküm etmişi olan İsveç alacaklarının ayrı bir hesaba nakli kabul edilmiş bu - | Tunmaktadır. Bu alacaklar İsve- çin Türkiyeden mübayaa edeceği tütün ile eritilecektir. Ayrıca an- laşmaların meriyete vaz'ından ön- ce İsveçten yola çıkarılmış olan mallar da, bedelleri eski kliring hesabına yatırılmak suretile t - hal edilebileceklerdir. lik-çaresiz tasdik olunup badehu fırsat gelince ilgası çaresinin dü- şünülmesi lâzımdır. Mecliste bulunan diğer enderun | ricali de-Ömet ağanın fikrini tas- dik ve kabul eylemişlerdi. Sultan Mahmut; istemiyerek ve bile, bile bir hattı hümayün ısdar edörek senedi tasdik eyledi. Derebeyleri ile (1) anlara mü- zahir olanlara, bu senedi yazan Beylikçi İzzet beye karşı (2) kin bağladı. Alemdar Mustafa Paşa; dere - beylerile de akdi ittifak eyledik- ten sonra, tamamile Osmanlı im- paraforunu ele almış bulunuyor- dü. (Devamı var) (1) Bizde derebeylerine âyan derlerdi. (2) Rusçuk yâranından. | | 22 T inci Kümm 1929 —q;;_ DAHA EVVEL. ekteb lalebesinin spor kus lüblerine girip gü meselesi büyük bir oldu. Yazılıp çiziliyor. girmemeli, diyenler var. — Fakat, öyle anlaşılıyor ki, talebenin ku - Tüblere girmesini istiyenler daha çoktur. Bizim talebenin başka bir eks H, noksanı yok mu?. Bir spor ku- lübüne girerse, yahud girı bâdise halledilmiş veya geri kalmış olacak?, Bir muallim arkadaş şöyle di - yordu: 4 — Orta okullarda çocuğun eli- ne verdiğimiz kitablar üç nevidir. Birinci kısmını mutedil zümr ikinci kasmını yeni terimli züm- reye, üçüncü kısmını da eski züm- reye ayırıyorum. - Birinci — kısım, yani mutedil zümredekiler, sokuma kitabıs dır. Dil fena değil- dir. ” İkinci kısımdakiler yani terimli zümreye dahil — kitablar Ş matemalik, tabüye kitablarıdır. Bu kitablar yeni terimlerle ya mıiştir. Kitabın verdiği bi önce kitabın dilini öğretmek lâ- zım geliyor. Üçüncü zümreye dahil eski tablara misal olarak da yurd bil- Bisi kitablarını söyliyebilirim. — Bu dersi okutmak için talebeyı daha önce nrabea, farsce diline oldukça geniş malümat vermek lâzım geliyor. Çünkü bu kitablar, en muğlak ve ağır bir üslübla, n- rabca, farsce kelimelerin mümkün olan yardımı ile yazılmıştır. Bir zümreden daha bahset isterim. O da talebe seviyesine symıyan, çok daha üstün bir an- layışa lüzüm gösteren kitablar. Meselâ tarih kitabları.. j Bu sonuncularda öyle ibareler cümleler, sahifeler vardır ki, ço « cuğun, bu bahisleri anlıyabilmesi ç umümi hatlarını bilmesi lâzımdır. Şimdi, düşününüz, çocuğa birinden ayrı, bu dil çeşidlerinin hepsini öğreteceksiniz ve ağır oler bahisleri enun anlayış ölçüsi Gör izah edeceksiniz. Sonra, bir mesele daha: Çocuğı ders haricinde, olumtük, jitab kı- rıştırmak zevkini uyandıtmak V- Bunlar, bilmiyorum, talebenin sp . klüblerine girip girmemesi mer Tesinden daha az ehemmiyette, di ııpıı münakaşaya dei_n— şeyler mi?, REŞAD FEYZİ Birimizin Derdi Hepimizin Derdi | Halk Herân İ Tehlikeye Maruz | Tramvay olobüs ve etemobil. kazalarının önüne geçmek için bu tün makil vasıtalarının müştere » ken şmumi intizamı temin va mubafara etmeleri lâzımdır. Ku cümleden olmak üzere dal- ma göze çarpan şu noktayı hatır. hatıyoruz: | Tramvay durak yerlerinde, dü- vayın barekel etmesini beklemi- yerek olanca hazlarile sağdan sı- | yartıp geçiyorlar. Ekseri şoförler bu türlü hareket etmekten çe - kinmiyorlar. Durak yerlerinde dalma göre | garpan bu tehliketi halin, wwun w- zadıya anlatılarak gözde büyü -