17 Ocak 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2
ANMA” m m MM e 2 Sayfa SON POSTA İkincikânun 17 İthalât ve fiat Kontrolü Yazan: Muhittin Birgen Öö nümüzde mühim iktsad ve hayat meseleleri ver; harb wzayip gittikçe dahili piyastmızda bozukluklar o olmamasının imkân yoktur. Dışandaki barbin zaruri a- kösleri şeklinde, tezahür edecek o- ben bu fenalıkler yanlardır: 1 — Piyasanın dışarıdan getir. meğs muhtac olduğu maddeler aza- cak ve pahelanacak, 2 — Köy mahsulleri bu pahabh- 5 takib edecek 3 — Para ils ifade edilen fia'lar yükseldikce sabit velirle yasayanla- rn hayatları zorlaşacak ve paranın hacmi dahil? mübadelenin ihtiyaç- arma kâfi gelmiyerek, 4 — Günlük ve aylik Teretler ar» tacek ve bu astış zeticesinde para» rın kıymeti düşmüs olacak. Bu hâdiselerin bir hadde kadar önüne geçmek imkânsızdır. Çünkü, bu had, harbin sareri olarak vavtı- fı akislerin haddidir. Fakat, İs bun- dan ibaret talırsn wekva gelecek oi lan bomukluk. memleket havatmda! derin tesir venabilecek bir dl mlivazanasizlik vücnde getirmez ve Fenahk mahdud küler. Mâni olmay: çalışmamız icab eden sey, işlerin bu hadden ileri gitmesidir. bulunmanmatır. berkesin pekilâ bildiği bir vâki vardır: yokluğu hissedilen bir takım maddeler vardır ki Bunlar, sıkı bir kontrol altında fatura ile sankyor; fakat. daima satış osnanında fet harici bir para tahsil ediliyor. Bu mâni olmak için ortadan | ticareti, bisbitein kaldırmaktan. başka care yoktur ki bonum çkar bir iş olr. Burs gösteren misale heniz tesmdit etmedik. Su halde fiat kentrolum- dan bekliyebileceğimiz fayda mah- durdur ve bu fayda bilhasın mah. dudleğu nisbetinde fayda olur Biraz ileriye gümek, ilerilik nizbe- tnde zarar verir. Acaka, tücenrm insaf duygusun- darı istifade edebilir miyiz? Zannst- rahvorm. Bizim memlekette duy- gulu tilccer yoktur, © Ticaret bizim elimirde değildir. Ticari ellerinde tetanlarnn da her ne şekilde ve ne ewametin olursa olsun para kazan maktan haska na küçük bir emeli, pe de basit bir fikri vardır. Demek, bu taraftan da önümüzde yenilmez mâniler çıkıyor. Ne yapalım? Bir zamanlanberi! Basdet üyle irir meyvadır ki, lerreti tek dü tarafından anlışılmsaz, mu, | Büyük fen adamları © || Yozan: İbrahim Hoyi lerin imınlular idi, Darwin o derinden bakan göz leri (tabiat) in t5 içine kadar nüfuz etmiş, ve öteki hemcismlerinden da- gör ba başka bir şekilde eizalpi bir vazifesi vardı. Darwin otuz w- zen yıl TABİAT'in buyana, suyunu ik, huysuzluğu, sevgi- si, kabalık ve aefksü, o wwisrifli hadbinlik ve kan dökücülüğü E Saadeti taksim ediniz. & Eski Yunanlılardan iptikal etmiş meşhur bir söz vardır: Mes'ud ol. TETKİKLER Siyam ile bulund. Fa”. pi Siyam ile Xi.” inisi o arasında - fazla i aylardanberi w- Hindiçini ai zayp giden am görüşlü olma - hlk çi PEMSEEMİMMİRE beee . ir. ' - pa b anki : iki memleket e harb be, Fendi Çici anında. > ”— e Felemenk Hin- bir mücade ba İetilâfam tarihi ören veli ; na i üşgün- ve âmilleri ezilen er denbesi Uzak - mellerini — besli- sarka mid gelen YAZAN yen © Japonya leme, haberleri Sina ba ameline nail am ve Fran- olabilmek di ve Hindi Cini ŞE er e ve ra Çini, öt — Ishh karrvetlerin, o Siyam - Fransız|lâ ederek karadan “Tiindi ini le Hindi Çinisi hududu boyunen harb) komşu olmak mecburivetinde etmekte olduklarını bildirmektedir. Siyam ile Ftaniz Hindi Çinisi a- rTasındaki ihtilâfın en dikkate değer tarafı, bu ihtilâf, Japon kuvvetle- Desılari, bir yandan onan kurda- rinin Fransız Hindi Çinislne ayak ber parlak böy, dağda, bayda, te-| ğu nazasiyeyi şüphe ile kürşlarken, basmalarile hemen hemen ayni za- pede rasladığı ber aşın bir manası, | bir yandan da büyük fen adamının | manda baş göstermesidir. straında yarailığı gölet İilesini giriştiği büyük işi takdir ederek, başka birisi çıkar, senden evvel dav- ranar: ii mazariyeyi ve s0 yirmi senelik çalışmanı, didim Japonya, Çin ve Hindi Çini hu- BA Mel Klan Tekin - Dolayısile bu £ tabinti| umazariyeni meşret — Olabilir ki, gal ederek Hindi Çini topraklarına ayak basar basmaz. meti de derhal Fransız Hindi Çini- sine bir metalibat listesi takdim etti. tanımış öğrenmişti. Bir takım zizli| meni harab ederi diye teşvikte bu- | Siyamın isteklerini şu iki nokiz et ve mahrem şeylerini bildiği ayni ta- biatin bazı güç muamrsalarını bal- Teden, beyinlere takılan bazt smalle- rine eevnb veren Darwin şimdi de en büyük suale cevab vermeğe ha- zşlanıyordu. Evet yirmi beri bunu başarmak için bütün mak zemeyi kuvvetlerini sefer. ber etmisti, Küreyi çepçevre dolaş mış, garib ve korkunc yerlere zir mis, çıkmış, Terra del Fuega boğaz-| Tarında deonmun. Brezilya ovalarm-| da, pişmiş; Andlarm yüksek muta kalarında aranmış durmus, serf bn densiz tal daha iyi anhyabilmek, | “sanını çözebilmek için her türlü; mevülünün doktorluk olduğunu s8- Pence, hudadlarmın . her taraf) hastalığı, yalmıhğa, mesakkale yü- Darak Edinbürgüz tahsilde bulundu- açık, her hudadu baska bir denize) Zös germieti. ve baska bir Timana bağlı olan bir memleketin nne yapalım?» diye uyun uzadıya dişünmesine İzem yoktur. İlk is olarak ithelâti azami derecede kolavlustırmak icab eder. Sule formalite ifher'la kolayinster- mak değil hatti ithalâtçıya yardım etmek te İârımdir. Fakat, mal getirmek irin ödeme Kolaylıkları göstermek icab eder, Ödeme isa va malla okur. yahud da dövisle, Eğer biz. busründen daha arabikek ihalir isleri miz köndiliğinden kolavlasır. Fakat, gıkardığımız mal mahdud kahvor, Acaha neden? Melrmıiz mi a7) Ren zannetmiyorum. Halen bizde havli sara varar mede vardır. Fakat benler iki sekilde meydana oçık- Bamlara kars terihlâki, miktar bakı- mından kontrol etmek usulünü, ya- ni vesika sistemini tatbik etmek cok müessir olur. Bu sistemi her verde terbik etmeğe dr Bire oyokter Miawven nüfus kesafetlerine göre Kernlarsk bir usulen büyük fav- dalar çıkacnğma eminim. 7 — Cihan Harbinde malın na- sil para etiğini bilenler, ellerindeki malları p'rasalara getirmiyorlar ve- yahud, pek yavaş getiriyorlar. İsra kar alınacak hususi tedbir yoktur. Fakat, ithslin çoğaltarak piyasdaki Rat vökselmelerma mâ- ni olduğumuz takdirde bugün sak- İsnan mallar icin de daha fazla ha- (Devamı 6 mer sayfada) Darwinin yirmi senelik çahamam, çabalaması sr şahin cevabım buk mayı istihdaf ediyordu: i Türlü türlü einslerde olan hay-! van ve mörakin klan; kuvvet nedir? (858 Temmuzundan| okuz yıl evvel İngiltere | kilisesinde! keşiş olmaya hazılandeğı sırllarda inandıklarına artık inanmayordu. * Nazariyesi basitti Bütün tabiati tecrübe ve tahlil imbiğinden geçir) mek gibi muazzam isine obasladığı zaman bu nazariyeyi etrafhca yaz- muştı. Bütün aradığı, mazariyesini Amerikanın en büyük O nebatatçısı Asa Grey ve düşüncelerini söphe ile) karşıhyan bazı fen adamlar gibi birkaç kişiye açmıştı. Evet, Darwin bütün dünvanm kendi aleyhinde ol- biliyordu. Zaman oldu kii bile kendinden süphe etti! m adeta sarsldi. Fakat gene| İlediği yolda yürüdü İŞTE Fiat mürakabe heyeti İstanbul Kiks addedilmesine karar vermiş... handular. Darwin aceleye gelen t- kımdan değildi. Herhangi bir ilim adamı taralından :nağlüb ve mate- dilmketen asla yorunmuyordu. O bakikali wnyordu ve binmenkleyl damarlarında kıskançlık denilen hissi duymuyordu. Onm ihtirasız, oemelsiz adam denemezdi Çünkü arkadaşlar, vu-| west, çöcukleri ve çalışmaları onun bu ihtirası pek güzel odindiriyer. tatmin ediyordu. En wfak bir mik- yasta yöhret peşinde kosan bir insan olmuş olaydı Darwin eline gecen birçok fırsatlar teper miyeli?.. Te- ğu stralarda swf materin medica kelimelerinden nefret etmeği öğre- nerek bu mesleği takibden vazgeç- miş mivdi?. Cambridce üniverite- sinde ilğhiyat dersleri okuvarak ke- sişliğe gireceği aralarda bir klübe yazılarak oğok içmenin» ne demek olduğu kafasna dank dememiş miye di?. O tekrirlerden, konferanslar. dan bir seyler anlımıyordu. Çilte- sini ormezlayıp ava çikmak oOenun iin daha yeğili Tolebelik zaman- larinda en fazla hoslandığı sev bö-i cekler ve kava parcaları fakat bir amatör #skile tetkik etmekti. İleri- de havatını buna vakfedeceğini as- İn akıl ve hayalinden geçirmiyorlu ve bütün bunlar otuz sene evveline i | sii hatımlardaz. Darwin oturduğu massdan ayağa «| kalk. Simdi 49 yaslarında bulunan fen adamı, birçok hastalıklar gecir- mesine rağmen dimdik bir yürüyüş- Te, hergünkü oturma — vi rerek postacımın getirdiği m. lan . İşlerinde pek örse- lenmiş bir tanesi dikkat nazarım cekti. Yazıma baktı, gülümsedi. Bir dosttandı. Derhal mührü Oko- R iNAN, şehrinde yalnız “dört saağazanın | Lüks mağaza demek malım yüzde 50 kür ile satmasına müsaade edilen mağaza demek.. Bunun üzerine diğer mağuza sahiblerini bir telâştır almış... İstidayı yazan heyâte koşuyor! — Benim mağazam da Jükstür, İSTER diyor. INAN, dune ISTER 'STER rafında toplamak kebildir: 1 Siyam ile Fransız Hindi Çini- si arasmdaki hodudun otasbih ve tesbiti. Siyanı, Fransız Hindi Çinisi ile kendisi nrasmdaki hududun Mekong nehri boyunca tesbitini, ve bu mehir üzerine serpilmiş bulunan, irili ufaklı, kırka yakın adanın ken- disine verilmesini istiyordu. 2) Siyam, Siyam şarkıda ve şimal-şarkında uzanmakta olen Tw- ang-Prabang ve Bassek mıntakala- nsın kendisine terkedilmesini de is- tiyor. Siyamın bu talebleri, da söylediğimiz gibi, Japon ordularının Hindi Çini hudu- idi. Çini bir basamak olarak kullanmak bu mretle cenuba, Hindistana doğ- ru genişlemek, em pyatik bir hare- ketti. Avrupa harbi, İngiltere | ve Fransanın, Avrupa islerile o meşgul oldukları, sonraları, Fransanın mağ- Kibiyeti, Japonların bu sahadaki is- teklerini büsbütün körükledi ve da- ha fazla beklemeğe lüzum görme- den, bir yandan kendisi, açıktan a- çığn Fraran ile pazarlığa girişitken, #er yandan da Siyamı kışkırtarak Fransız Hindi Cinisme saldırmağa tesvik etmektedir. Hindi Çini Fransanm en büyük Hindi Çini Fransanın en büyük raüste: il biridir. OFran- sz Hindi Çinisinin meaahası 740 bin kilometre murabbaı; nüfusu da 23.853.000 dir. Bu nüfasım ancak 42.431 i Avrupalıdır. Hindi Çininin şimalinde Çinin Guandun, Guansi ve Yünan vilâ- etleri; garb ve garb şimalinde de iliz möstemlekesi olan Birmanya ve Siyam bulunmalktardır. Franz Hindi Çinisinin şark ve, yukarda | cenubu, censbu garbi denizle çev- bir. yandan! rilmistir. Fransız Hindi Cinisi birbirinden dayanman, diğer yandan da, | ayrı bulunan beş muhtelif eyaletten Fransanın mağlüb olması sraların-! mürekkebdir: 1) Fransız müstem- da yukubulmuştur. i İekesi olan Koşinsin (merkezi: Say- Fakat Fransa hikümeti Siyamıngon); 2) Fransz mandası altında bu isteklerini reddetti, Bu hal, Si-/ bulunan Annam yam ile Fransız Hindi Çinisi ara-'3) Tonkin sındaki normal münasebetlerin bo-/ Kamboci 3 a zulmasanı, ve bir sıra hudud hâdi-| 5) Laos (merkezi; Vien-Tian). selerinin baş göslermesini mucib ol (merkzi: Gue); (merkezi: Haney): 4) (merkezi! Pnem-Peng): Bundan maada, Fransız Oİindi du, Meselenin örtbas olduğu zanne-| Çinisinin “terkibine, Fransanın Çin- dildiği bir arada, Siyam hükümeti) den yeni bir metalibat İistesi tanzim €- razi derek Fransız Hindi Çini ideresine gönderdi. Siyam bu defa, biraz da- ha ileri giderek, evvelce Siyama air olduğu halde Franss zaptedilerek Fransız Hindi Çinisine ilhak edilen arazinin, bilhassa Kam- boci ve Laosa eyaletlerinin iadesini istedi. Fransa hükümeti, Siyamın be is- teklerini de, Lir hayli savsavladık- tan sonra, ti | INANMA! tarafından di Çinisinin urunu valisi vis-amire! | i akiraladığın Guvan Covvan a- azisinin bir kem da girmektedir. Bir kül olarak bütün Hindi Çini, umumi bir valinin idaresi altnda bulunmaktadır. Halen Fransız Hin- Detudtr, Fransa Hindi Çiniyi bir asırhk bir mücadele neticesinde zaptedebilmiştir Fransa Hindi ancak yi sene devam eden bir müddet zar- fında tamamen eline geçirmiş bu- nnmaktadır. Meselâ Koşinşin, 1862 fından) senesinde ise Fransa Kambeciyi kendi himayesi altına girmeğe mec- (Devamı & ncı sayfada) Heyetin vereceği karar henüz belli değildir, fakat bize öyle geliyor ki, mağazalarını çirtecek kolay bir çare İüks sınıfına geçirmek isteyenleri bu arzudan vazge- vardır. O da bu sınıfa geçen her m o camekânın en aşağı dörtte bir yerini işçal edecek bü - iz — Bu mağaza hükstür, elden aşağı kârle mal sat - , yani yüzde maz, cümlelerini mecburi alarak yazmaktır. Biz bu tedbirin fayda ge - tireceğine inanıyoruz, fi akat ey okuyucu sen: INANMA! 1/288 numaralı evde oturan Sözün kısası İnönü ansiklopedisi E krem Talu ye ir Maarif Vekilinin vazi mekteblerin idaresinden baret olmadığını bilen sayın Hi san Ab Yücel memleketin um mi kültürile alâkadar bir güzel b sebbüate daha bulundu. Bu saye: birkaç yıl sonra Türkiyenin de, | tin medeni ve iler milletler gi kendi dilinde bir ansiklopedisi bi Junacaktır. Gerçi bu teşebbüs ilk değik Meşrutiyet maarif o nazırlarınd Emrullah Efendi merhum bir (N bitülmaarif) vücude getirmeğe k: di # ile çalışmış, fnkat bir | kisinin üstesinden gelemiyeceği munzzam işi tabiatile ileriye göt > Gene mesrutiyet devri âlimler den Hüseyin Kâzm Bey merk da, hepsini sağlığında nesremet lüzatile, memleketin bir ansiklej diye olan ihtiyacını karşılamak! amana | uzak kalmaştı. Bugün, krymetli Maarif Vek mizin tahakkuk ettirmek istediği ser devlet yardımı ile ve bu isin © buhman kimselerin elbiriğile ye lacağı için, onun müsbet bir neti ye varmamasına sebeb yoktur. b ile, üzmin ve omuvalfakiye canlı timsali aziz Milli Şefin ac de tewim edilen müstakbel Ti ansiklopedisini yarda bırakmam mutlaka tamamlamak ve en " kemmel şekilde meydana çıkarı Bu bakımdan da milli bir haysi meselesi olur. Vekilin beyanatına nazaran | siklopedimize Hp olarak altı cik «Yirminci asır Larowasen a s6 miştir, Filhakika, şimdilik bu kad kâfidir; ve bu esas vücede geti dikten sonya, ileride tevsi edi Zaten bu altı cildi meydana xw il) bilemek için de senele: Hizımdır. | yet geceli gündüzlü eslesa dehi, az beş yıh göze almak Izımdır. Herhalde, milli kültürümüz | mına Maarif Wekilimizin bu öne! teşebbüsünü sevinele karşılar ve kışlarız. Bir milletin medeni v8 ğını taştan ve tunctün heykellere ziyade böyle sbideler süsler. «/ siklopediya Britanika» İngilizler cin Vestminster kilsesinden | d kıvmetiidir. Çünkü yetini. İnriliz harsmı bütün dün ya tamıtan odur. E Elim Cal Fakir çocuklara yardım genişliyor İlkokullardaki yoksul çocukl yardım cemiyeti birliği idare het 16 kaza mümessillerinin işi dün Parti merkezinde bir topl yapmıştır. Bu toplantıda her mel tebde yardım gören çocukların ' yısını artırmak için yeni tedbirlef İmamı kararlaştırılmıatır. Halen okullirdn yardım gören talehel den başka dahn 10 binden f# çocuğun yardıma ywuhtae bir v8 vette bulunduğu tesbit | edilmi" İlkokullarda yardıma muhtac bül talebelere yardım yapabilmek re yeni gelir kaynakları bulur!” ve diğer yardım e teşekküllei membalarından istifade edil” Kararlaştırılmıştır. Yoksul talebeler için piece da maddeleri toptan ve bir temin edilecek, her mektebe tabldot tesis edilecektir. Bu tabilf larda yardıma muhtaç olmıyan # İsbelere patasile yemek verile eksol çocuklar da bu tabldot İzm dn edecekleri İyraji arkadaşı Celâl dün odalarında © tıkları mangal kömüründen yebifi mişlerdir. İbtnhimle Celâl tedavi edimek üz) zere Beyoğlu | hastanesine maşlardır. pa TAKVİM
