15 Mayıs 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Holanda Başkumandanlığı muhasamatı durdurdu Majino önünde ve orta Belçikada tarihin en hüyük muharebeleri (Baştarafı 1 inci sayfada) | | — Meuse nehrinin mecrası imtida- dinca Liyej ve Namur arasında, Burada, oAlmarılara şiddetli surette Wükavemet edilmektedir. Düşmanın Na- duru geçmek üzere yaptığı müteaddiğ taşebbisler, tamamen tardedilmiştir. 2 — Dinan ve Sedan arasında en kanlı töeydan muharebesi yapılmaktadır. Majino hattının ilerisinde bulunan şehri Fransızlar tarafından tahliye dilmiştir. Alman motörlü kıtaları Seda- DA Girmişlerdir. $ — Longvil ve Sedan arasında da şid- detli çarpışmalar cereyan etmektedir. AL Manlârın bütün taarruzleri (opüskürtü miştir, : Avrica, Moselle'in garbında da giddet- M bir topçu düe'losu kavdedilmiş ve mü- tekabil taarruzlar yapılmıştır. Müttefikler şimdi, orta ve şimali Bel- “İ& yeni yeni kuvvetler tahşid et- tvektedirler, Be'çikada, ikinci kategoriye o mersub Yaşma kadar olan #htiyat sınıfları silâh Altına cağırılmışlardır. Fransada da, ziraat işleri için son 78- puanlarda terhis edilen erlere tekrar MWalarına avdet emri verilmiştir. Holandada vaziyet müphemdir. Bu Hüversum radyosu tarafından ve- Filen bir habere göre, memleketin bar Yerlerinde muhasamat durdurulmuş ve Holandalılar mütareke talebinde bulun- Muşlardır. Almanların bir oyunu telâkki ediler bü haberi, kaydı ihtiyatla kabul etmek Marımdır. . Folandada mühasamat nasıl v durduruldu ? Londra 15 Gfususl) — Bu akşam Londra- daki Holanda sefnrethânesi tarafından meş. tedilen bir beyanname, Holanda ordusu baş- ndanı general Vinkelman'ın orduya #a- kesi» emrini verdiğini bildirmektedir. Başkumandan, Roterdamın iygelinden son ta Mordig köprüsünü geçmeğe muvaffak o. Almanların. sü: ilerleyişini nazari dik almış, Holanda Kuvvetlerinin muhasara Sdimesi tehlikesini örlemek ve Utrehtiin de rdâm gisi harabeye çevrilmesine, Sivi in beyhede yere kırılmasına mâni olmak hubasamatı durdurmuştur. Zeciand eyaletinde muharebe devam et Bobktedir. ia ie Almanya arasında harb hal Başkumandan beyannamesinde, Alman iş Altına girecek olan halkın hiçbir vakit 5, Sandalı olduklarını unutmamalarını tav Stmekie ve istiklâllerine tekrar kavuşa- zmı büdirmektedir. ransız ajırsının Balçika ve Fransadaki harekâ'a dair verdiği tafsilât Dün 13 te veziyt Paris, 14 (A.A) — Havas ajansı, saat MA15 te askeri vaziyet hakkında gu ma tı veriyor: Almanlar, şimali garbide sukutu çök Yaklaşmış olan Roterdam istikametinde VE Gnubu garbide Ardenne'lerden geçe- Sedan istikametinde olmak üzere iki an yürümekte r, » Mâuse'ün bütün mecrası üzerinde So- lan Liyeje kadar, büyük bir muhe- | cereyan etmektedir. Liyej kaleleri elân mukavemet etmek- L » Tirlemont'nun cenubu şarkisinde Peansiz arhlı kuvvetleri bir mukabil ta- Miruzla Alman zırhlı kuvvetlerinin ileri ketini durdurmuştur. Hava muharebesi, çak geniş mikyasta am ediyor. Dün 14 te vaziyet Paris, 14 (A.A) — Havas ajansı, Meyse dan muharebesi hakkında saat 14 te Hu malümatı veriyor: Bugün 14 Mayısta harbin ilk meydan MMharebesi Meuse Üzerinde esasli suret- te baş'amıştır. Almanlar, Liyejin şimalinde ve cenu- Ida iki koldan taarruz etmişlerdir. Alman cenub kolu daha kuvvetli gö- 'ktedir. Bu kol, çok külliyetli pıyâde cüzütam- 1 ve iki zırhlı fırkavı ihtiva etmekte- » Bu kuvvetler, Massl'e ulaşır ulaş Lüksemburg hududunu geçtikten son- ra. yelpeze şeklinde açılarak (flerliyen Alman kollarının miktarı, ehemmiyeti ve yürüyüş mihveri hakkında henüz 8i- rih malümat alınmamıştır, Görünüşe gö- re bu yürüyüş, Fransız Ardenne'leri ve Meuse'ün yukarı macrası istikametinde yapılmaktadır. Meuse'ün sağ sahilindeki başlıca geçid noktalarında Alman müfrezeleri görül düğü haber veriliyor. Sedandan Moselle'e kadar olan sahada başka bir meydan muharebesi başlamış” tr. Almanlar Fransız hududuna gelmişler- dir ve Majino hattını Şima! denizine ka- dar götüren Fransız müstahkem hattı $- leri mevsilerinde son derece şiddetli mu harebeler cereyan miştir. Almanların| civarına girdikleri Sedan ve Langway şehirleri bu ist#hkâmların ilerisinde kâ- indir. Gerek Sodan, gerek Lengwayda yapi- Jan meydan muharebesi, son derece şid- detlidir. Din 14,45 !'e vaziyet İ Paris, 14 (A.A) — Havas ajansı, aske ri vaziyet hakkında saat 14.45 te şu ma- Tümatı veriyor: Bütün devirlerin ve bütün memleket- ler tarihlerinin kaydettiği en büyük mu- harebe, Meuse üzerinde şimdi, tamamen başlamış bulunuyor. Son derece kaltbalık Alman cüzütam- ları, Tüksemburgdan ve Ardenme'lerden doğru gelerek dünkü 13 Mayıs aksami, Liyejden Sedana kadar olan Meuse mec- rasına ulasmışlardır. Sedan-Montmedy-Longwav cephesin - kadar, çok şiddetli çarpış- malar vapı'ıyor. Liyej kaleleri, şimdi müstevli Alman Kuvvetlerinin ortasında derin bir çıkıntı teskil etmekte ve Almanların harekâtın cok fekâl evlemektedir. Liyejin stmali garbisinde, Alman motörlü — Kıt'alarının vantıkları bir sa'dırış, Fransız zırhlı cü- »ötamlarının müthiş bir mukabelesile durdurulmuster. l Binlerce zırhlı harb aleti arasında ce- revan eden ba büvük muharebe, Fransız harb mahemesinin bir zaferi şek'inde te- seli etmistir. Almanlar, bu muharebede zayiat vermislerdir. Dün 15 te veziyet Brüksel, 14 (A.A) — Havas ajansı, as- keri vaziyet hakkında saat 19 te aşağıda- ki ma'ümatı veriyor: İ Belçika kıta'larının, taarruzun İlk sad- mesine karşı gösterdikleri kahramanca mukavemet, müttefiklerin irtibatlarım iyi şersit dahilinde tesis etmelerini ve son saatler zarfında bu irtibatı son dere- ce sağlam mevzilerde azami şekilde kuv- vetlendirmelerini mümkün kılmıştır. Fevkalâde geniş mikyasta bir mukabil taarruzun başlıyacağı tahmin oedilmek- tedir. Bu arada Alman başkumandanlığı, manevi kuvveti her türlü sitayişin fov. kinde bulunan halk arasında herhelde panik çıkarmak emelile, garbi Belçika hu dudurda elinde bulunan 6000 veya 7090 tayyareye, gerek askeri, gerek sivil he- deflere insafsızca taarruz etmeleri erari- ni vermiştir. Topyekün harb, bütün şiddetile hüküm sürüyor. Dündenberi açık şehirlere üs- tüste taarruzlar yapılmaktadır. Ezcümle Namurda bombalarla büyük (yangınlar çıkarılmıştır. Liyej şehrinin bir kısmı 12 saattenbe- ri kesif bir bombardımana maruzdur. Tahliye edilen sivil halk kafileleri, yo'larda Alman tayyarelerinin taarruz- larına uğramaktadırlar. Fransız tebliğleri Paris, 14 (A-A.) — 14 Mayıs sabahı ta- rikli Fransız tebliği: Alman hücumu, fazlalaşan bir şiddet- le inkişaf etmektedir. Merkezi Belçikada kayda değer bir şey yoktur. Düşman. Liyejden Namura ve Sedana kağar Meuse nehrine varmıştır. MUAZZEM MAZ, Lükesmburydan ve Ardenne'lerden İleri doğru atılmışlardır. Sedan tahliye edilmiştir ve bu şehrin e'- varında ve ayni zamanda Dinant'nın şi- (Baştarafı 1 inci sayfada) .Cenubi Holandada Alman ile- ri harekâtı Amsterdamın 3$ Km. kadar cenub doğusunda bir nokta- dan Roterdama giden bir hatta ka- dar İlerlemiş ve bizzat Roterdam ağlebi ihtimal zaptedilmiştir. Za- ten bu mevkiin uçak meydanı ile La Haye meydanı muharebenin ilk günündenberi Almanların elin- de idiler. Bu suretle Holanda nske- ri kuvvetleri Amsterdanın cenu- bunda sıkıştırılarak ihata edilmiş- lerdir. Bunlar deniz yolile nakle- dilemedikleri takdirde esir teslim olmalar; beklenir, Zaten Holandanın kurtulması nır pek güç olacağını daha bida- yette yazmıştık. Bu sebeble Holan- da işinin bitmesi bir gün mesele- sidir, Bu takdirde burada harbeden Alman kuvvetlerinin çoğu ya ce- nuba Belçikaya yürüyecekler veya demiryolile başka semtlere naklo- Junabileceklerdir. Be'çikada büyük meydan mu- harebesi başlamış sâyılabilir. Bu meydan muharahesi; umumiyetle Anvers - Brüksel hattının şarkin- da, Liyejin şimal ve cenubundan garba doğru ilerliyen ve Namur- dan Mevse hehrini geçmeğe sava- şan Alman kollarile Brükselin mü- dafaasını tertib ve teminle uğra- şan müttefikler arasında olacak- tır. Ayni Ozamanda A'manlar. Meüse cenubunda da büyük kuv- vet'erle Meziâne, Sedan ve Longvy istikametinde taarruza başladıkla- rından bir de 'bu hatta şiddetli mu- harebeler olmaktadır. O halde Belçika meydan muharebe, sinin Anversin conub doğusundan, Brüksel'in doğusundan, Namur, Mezi, &e, Sedan ve Longvy'den geçen tak. Hben 140 kilometrelik kırık bir hat rinde cereyan etsiğini kabil edece. tiz. Bu meydan muharebesinde Alman lar bir taraftan Liyej'in ve Aibert ka. nalın şimalinden yürüttükleri bü yük kuvvetlerle Belçikalıların ve müt- tefiklerin şimal cenahımı (hata etmek Htedikleri anlasılığı gıbı venubda Longvy - Meziöre hattını da yarar gi. bi görünerek vefikle, Delçikaya doğrudan do: a yardımını akame, te ufratmak istedikleri de aşikâr gö, rTünmektedir. Hay mharebelermön o Almanlar Belçikada hava hâkimiyetini tamami- la öde edememislerdir. Onun . için yerde büyük mı ebeler olurken ha, vada da dünyai en büyük hava sa. vaşı olmaktadir. Bu mularebelerin neticesini şim - diden kestirmek kabil değildir; eğer Bi T Namur ve Brükselden de geri çekilmeğe mecbur olurlaraa mu- harebe Majino hattının imildadı ©. Ian Belçika gerisindeki müstahkem hatta İntikal edecek ve bununla müt- tetikler sevkülceysot mühim ve bü - yük bir şey kaybetmiyerek bilâkis çok yorulmuş ve ağır telefat görmüş veya Belçika hükümeti Brükseli terketmiyor Belçika Başvekili Liyejin mukavemet ettiğini bildiriyor Brüksel 14 — Havas ajansı bildiriyor: Belçika hükümeti, devlet merkesinden &Y.. rlmamağa karar vermiştir, Nezaretlerin bu- lunduğu mahallelerde emniyet tedbirleri art tarılacaktır. Harbin beşinci günü Belçika payitahtında büyük bir sükünet büküm sürüyor. Bütün dükkânlar, hatta bazı saatlerde kah veler açıktır. Tramvaylar normal seferleri yapıyorlar ve şehrin merkerinde her zamankinden daha fazla kalabalık vardır. Belçika Başvekilinin beyanatı Brüksel 14 (A.A) — Plerlot radyoda şu be- iyanatta bulunmuştur; Kıtaatımız takdir ve hayranlığı lâyık bir surette mukavemet etmiş ve akşam olduğu zaman bütün mevzilerini muhafaza eylemiş lerdir. Bu sabah muhtelif bölgelerde diğer hü - İcumlar vuku bulmuşan da bunlardan hiçbiri hatlarımıza girmeğe muvaffak olamamıştır. Leze müstahkem bölgesinde düşman ka- lelerimizin ateşi altında ağır zayiat vermek, te berdevamdır. Ne dün akşam ne de bu gece Brüksele hiç bir paraşüitçii inmemiştir. Düşman Anverai, Namuru, OLouvaini ve Alosti bombardıman etmiş, mültecileri yay- lim ateşine tutmuştur. Sivil ahali arasında pek çok ölen vardır. Medeni dünyanin bu Harbin dehşetlerini bilmesi ve beşer yicdanmın bunlar hakkın. da hükmünü vermesi lâzımdır. Herşeyi ödi. yecek.olan saat gelecektir. Müttefikler Norveçe yeni asker çıkardılar Londra, 14 (Hususi) — Müttefikler bu- İgün Norveçe, Narvikin yedi mil şimaline yen! asker çıkarmışlardır. Almanların tahaşşüd ettikleri mınta- kanın gerisinde bulunan bu mevki Bierk- viktir. Diğer taraftan Almanların Hemnes'e sevkettikleri kuvvetler, denizden bom- bardıman edilmiş ve ağır zayiata uğra- mış'ardır. Mayısın — başlangıcındanberi, Norveç sularında dokuz Alman nakliye ve iaşe gemisi daha balırılmıştı ingiliz kab'nes'nde yeni nazırlar Londra, 14 (Iususi) — Çörçil hükü- metinin teşekkülü tamamlanmış sayıla- bilir. Bugün dokuz yeni nazırın isimleri İdaha ilân edilmiştir. Bunların arasında «Daily Express» gazetesinin sahibi Lord Biverbruk da bulunmaktadır. Lord Biverbruk, yeni ihdas edilen tayyare İmalâlı nazırlığına getirilmiştir. we hava nazırı Arçibali Sinkler ile sıkı teşriki mesaide bulunacaktır. Almanları müstahkem bir hat geri - sinden karşılamak faydasına nafi 0- Mabileceklerdir. Ancak Belçika mej - dan muharebesini Almanlar kaybet. tikleri takdirde dunun aksülâmeii oa- lar için pek ağır olacaktır. Bundan başka Almanlar sevkuloeygi çok fona bir vaziyete düşerek bu yüzden mağ. ib dahi olabileveklerdir. Çünkü en son kuvvetlerini sarfetmektedirler. M.E. Erkilet amam mal mıntakasında bilhassa şiddetli çar- pışma'ar olmuştur. Longwy'nin cenubundan Moselle'e ka- dar çarpışma devâm etmektedir. Wissembourg mıntakasında düşmanın bücumlar; püskürtülmüştür. Kıt'alarımız ve müttefik kıfaları, bil- hassa tankları ve hava kuvvetleri ile çok büyük şiddette gayret sarfeden düşmana karşı cesaretle çarpışmaktadır. 13 Mayıs günü akşamı, 16 düşman tay. yaresi düşürülmüştür. Bu rakam, 13 Ma- yıs ukşamı neşredilen tebliğdeki rakama ilâve edilmelidir. Gece, istihbarat hava kuvvetlerimiz, müteaddid keşifler yapmıştır. Paris 14 (A.A) — 14 Mayıs akşam tebliği: Belikada OMöz (Omehrinin © şirelide plân mucibinoo harekâtmıza ve ileri orga - nizasyonumuza devam ettik. Şimdiki cephemize iki noktadan hücum e. den düşman püskürtülmüş ve ağır tank za- Eski hava nazırı Sir Samuel Hor, ştm- dilik açıkta kalmıştır. . Diğer taraftan memleketi muhtemel paraşltçü #kınlarına karşı korumak #- esasan massaa aaa amamssaa Hariciye Vekili Parti Grupunda izahat verdi Ankara, 14 (A. A.) — Cümhuriyet Halk Partisi Büyük Millet Meclisi grüpu bu- gün (14/5/1M0) saat 13 te reis vekil! Trabzon meb'usu Hasan Sakanın reisli- ğinde toplandı. Ruznamede birkaç encümenden geçen kanun lâyihalarında, o işte mütehassıs sayılan encümenin hazırladığı metnin B. M. M. müzakerelerine esas ittihaz edi" mesi hakkında Tokat meb'usu Galib Pekel tarafından verilen takrir üzerine teşekkül eden komisyon tetkikatını muh- tevi raporun müzakeresi vardı. Bundan evvel söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, son on beş günlük si- yasi s#hval ve hâdiselerden bizi uzaktan, yakından âlfikadar edenleri uzun uzadıya izah ettikten ve bazı batiblerin ayni mev- zular üzerindeki suallerine cevab ver- dikten sonra ruznameye (geçilmişse de vaktin gecikmiş olmasına binaen bu işin gelecek hafta ruznamesine alınmasma karar verilerek riyasetçe celse tatil &- dildi. italya harbe girmek üzere mi ? (Baştarafı 1 inci sayfada) sefarethane sıkı surette muhafaza altına alınmıştır. Vatikanın organı «Oservatore Romano gazetesi, bugün tekrar şokak- larda yakılmıştır. Napolide talebe, kralın sarayı önün. giderek Savuva hanedanına, Duçeye, or- du ve donanmaya olan merbutiyetlerin! göstermişlerdir. Syracusa, 14 (A.A) — Üç bin talebe, bu sabah ticaret ve seyrisefain serbesti- sinin ihlâlini protesto etmek Üzere nü- mayiş yapmışlar ve Duçeyi alkışlamış- Tardır. Almanya lehinde tezahürat Roma, 14 — Öğleye doğru talebe ve halktan mürekkeb bir kütle Al man sefaret binasının önüne giderek Al- manya lehinde tezahüratta bulunmuştur. Reyter muhabiri, İtalyaya gelen Alman turistlerin sayısının çoğaldığını bildir. mektedir. Sofya ve Alinaya göre Sofya, 14 (A-A.) — Zora gazetesinin Roma muhabiri, İtalyada müttefikler a leyhinde yapılmış olan nüm leri kay- dederek İtalyanın harbe girm hazır- lanmakta olduğunda şüphe etmeye me- bal olmadığını beyan etmektedir. Diğer taraftan ayni gazetenin Atina muhabiri, İtalyan gemilerinin memleket- lerine avdet etmek Üzere Yunan Yıman- larını terketmek için hükümetlerinden emir almiş olduklarına dair olan şayia- ları tekzib etmekle beraber, Yunan me- hafilinin nikbinliğine rağmen bazı dip- Jomatların İtalyanın harbe girmek arife- sinde olduğu mütaleasında bulundukla- sanı ilâve etmektedir. —— —— — —- zere, emahalli müdafaa gönüllüleris na- m: altında bir teşkilât vücüde getirilmiş- tir. 17 den 65 yaşını kadar olanlar, bu ieşkilâta kabul edilecek! Suzinakden opera! siki Me alikadar görünen bazı batibler lâyiha Mecliste müzakere edilirken mu Maarif Vekilinden sordular. Bir doökler meb'us dedi ki: — Flarmenik orkestra konserlerinin davetiyeleri sık sık geldiği halde gitmek ar, zusu duymadım. Radyomun düğmesini çevirirken bir opera neşriyatı üzerinde dur. madım. Maarif Vekili alaturka meraklısı hatibleri pek'tatmin etmedi. Sadece Ktriyi, De- de Efendiyi unutmadığımızı ve milli havaları plâklara aldığımızı söyledi. Ve me- selenin asıl tan noktasını şöyle izah etli: — Garb kültürünü ve tekniğini bir kül halinde aldığımız zaman daima ileri git, mişizdir. Bunun en kuvvetli misali de ordumuzdur.» İleri Türkiyenin hareket noktası işle bu kanaattir. Fdebiyal ve musiki gibi ru. ba hitab eden bedii san'atları bu kanaat çerçevesinden dışarı o alamayız Milletin mizacı, ruhi çocukları, çocukları değil gençleri çok değli on beş yıllık bizden ayrılmışlardır. Radyoda opera dinlemeğe tahammül edemediğini temayülleri müsbet telkin ve terbiye ile değişir. Nitekim bugünün bir terbiye ve telkin İle söyliyen hatibimiz lisede veya üniversitede yetirmiş oğlunun da kürdli bicazkâr peşre - vine tahammül edemediğini nasi inkâr edebilir? Bizim nesli tarihin hatalarımı tashih eder, Inkılâbin temel taşlarını atarken ne mahrumiyetlere katlanmış, n© ağır fedakistıklara katlanmıştır. Bu feragat ve fedakçrtığın hep yarınki Türki - yeyi kurmak için olduğumu bildiğimiz için aci vada da ayni feragati göstereceğiz. Bugünlük cemiyetinin terbiyesini ihmal etmek bundan daha ağır fedakârlıklara katlanan bugünkü nesle yakışmaz. Muhur makamından opera bestelemek İmkân olsaydı o başka! 6