14 Şubat 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5
MM Şubat SON POSTA Sovyet Rusyanın yeni sanayi bölgeleri etrafında bir im YAZAN Emekli general H. Emir tetkik Erkilet! ; “Son Posta,, nın askeri muharriri pır viyada büyük ma bei Zamanından» i vücud bulegelen *i sanayi tesisatı 1 Köür maden iş- vo teşebbüsleri €D Avrupa Rusyası» Bin batı semtlerinde Yapılıyor ve pek ge Diş Asya cihetleri bu hususta ihmal edili- yordu. O suretin ki 19 uncu asırda Ruş sanayi o merkezleri Bittikçe daha ziyade gerbe yürümüş ve hemen hemen eski Rus Baltık eyaletie. rile Polonyada teksif " N edilmiş. bulunuyor. 53 e ç du. Se zak Barun a,, Şimdiki asrın bi- :z VS NN © dayetinde de kömür AN AKİ istihsalâtının “6 930, ham demir istihsalâtının Çi 98 i ve işli halinde tab ve neşredilmişti. Nihayet yen sanaylin * “ sı hep Avrupa Rusya- Sovyet Rusyada çu 8 bölgede sanayi kuv- ında idi. Bugün ise Rus sanayi merkez-' vet merkezlerinin vücude getirilmesi ve- — doğuda büyük bir inkişaf halinde-| ya tövsian inşası kararlaştırılmıştır: irler, 1. Şimal Buzdenizinde Kola yarıma- . Rusya, daha 1918 de, Brest-litowsk'dası, 7 Muahedesile, Ukranyadaki ağır sanayi| (2. Ukranyada Donez.Krivicrog böl Üssünden mahrum edildiği zaman Lenin,| gesi, « « Sanayi merkezlerinin doğuya naklini tel. Orta Asya. s kin, etmişti. Ayni zamanda ilk beş sene- , Ural-İrtigue. tk plânların ihzarında Ural dağlarının , Kusnezk-Minussinsk, kömür, maden ve muharrik kuvvetler) 6 Baikal hazineleri büyük rol oynamışlardır. Fa- Ural, kat yeni Rus rejiminin bütün kuvveti — 8. Maverayı Kafkasya, #vwelemirde Avrupa Rusyasındaki eski! Görülüyor ki bu sekiz bölgeden 6 sı Sanayi müesseselerinin yeniden inşa ve Asyada bulunmaktadır. Uhyasına sarfedilmişti. İlk beş senelik-plân devresinde istih- » İlk 'beş yıllık plânının ağırlık merke-'salât eski sanayi merkezlerinde bir mis- ?i henüz Ukranyada idi. Fakat pok ça- li fazlasına çıkarılıyorken doğuda üç e anlaşılmıştı ki büyük sanayileşme misline ibsâğ olunabiliyordu. Bunlar me- oğraı yalnız Ukranyanın ağır sana-| yanında Ural-Kusnezk sanayi merkezi- Yİ tesişatile < başarılamayacaktır, . yeni nin kurulması, büyüklüğü ve ehemmiye- Yalnış bunlar maksada kâfi gelemiyor ti dolayısile, ilk beş yıllık programın en lârdı. Bu sebeble 1980 yılında aktolunan büyük muvaffakiyetini teşkil ediyordu, 16 inan parti kongresinde, Stalinin tel-j Uralda Magnitogorsk demir madenleri kin ve teşebbüsile, Ural-Kusnezk'mınta-| ve Kusnezk kömür ocakları üzerinde bü- kasında: Rus ekonimisinin ikinci büyük | yük yüksek hararetli fırınlar vücude ge- kömür ve maden üssünün kurulma-|tirildi. Demiryollam demir madenini Mina karar veri'di. Sovyetler İttihadı, iş-|şarka, kömürü de garbe naklediyorlar. 8 ga y İ€ bu yeni üsten itibaren, sanayileşme | Her iki bölgede hem demir ve hem de davasının hareket siasını daima rka çelik istihsal olunmaktadır. Şa: doğru genişlettiler. | Görülüyor ki Sovyet Rusyanın yeni Sovyetler Birliğini Kusmezk kömür o- sanayileşme programı Türk illerinin de Gaklarile Ural demir madenlerini işlete. hev'ama imarına vesile teşkil etmekte- rek, 6 milyon Km. murabbaı yer tutan, dir. Fakat buna mukabil sanayiin garb- Ural, Başkır, garbi Sibirya ve şimali Ka- den şarka yürümesile beraber Rusyanın zakistan halis Türk illerinde Ural-Kuş.'garbinden birçok nüfus ta şarka akmak- hek kombinası adi a'inda bir sanayi "tadır. Bunun miktar ve nisbetini tayin mıntakası vücude getirmeğe (sevkeden e Gide ml Şu istatistiği va- 4mil ve sebebler şüphesiz sevkulceyşi i- Kamlardan bazı akikatler ve hükümler diler, Çünkü bir harb halinde bu sanayi çıkarmak mümkündür. bölgesi caphelerden gelecek tekliköler. İlk beş yıllık program devresinde dü- den uzak ve masun kalabileeekti. Pakeş 24 lerdeki nüfuş tezayüdü “5 24 e çık- Şünü da gözden kaçırmamak Iktıza eder | ”*it Halbuki ayni müddette umum ki Sovyetler Birliğinin sanayli gittikçe Xv*Y4 Püfusu yalnız © 122 nisbetinde garka, Sibiryaya doğru sürmekteki ga, ortmıştı, Kezalik 1928 da umum Rus se- Yeleri sadece tedafül olmayıp, ayni Eğ esir e 23 milyon iken 1933 de mandâ Orta Asyada mevkiini tahkim et-! u rakam milyon olmuştur, Bu suret- mek istediği ve buralarda yeni emeller /< 9€hinli halkın umum nüfusa. nisbeti beslediği de tezahür eder. Ja den: 1933 e kadarki 7 sönede W 18 Bununla beraber Rusyada yeni sanayi e 23 e çıkmıştır, «bölücleri tesis etmek hakkındaki PrOZ-! da een 1929 ile 1932 arasındaki yalar Tami tatbikten 'evvel ham madde -kay.| mmntaka'arında bulunan amele, hakları araştırma yolunda yapılmış olan de ve müstahdem adedi 2.560.700 esah ve teferrüatlı geophysical tetkik- ne ie ler göstermiştir ki Sovyet Rusyanın ham süphesiz aç Ponnın müyalfakiyeti — z : - şüphesiz ancak iyi bir müvasalı kı madde hazinelerinin büyük kısmı doğu!sini Gi asala şeböke- eyaletlerin > topraklarında gÖrÜlüdür.| ale reyi yeüne büğüdir Ruş muva; Bu evâletlerden murad Ural, Başkır, |» #PEKeSİ ize bilhassa doğuda pek fe- Barbi ve şarki Sibirya, Yakutistam, Ka: İş ye kani, bâlA da öyledir. Bunun- »Yakistan ve uzak doğu ileridir. gele mer Ra ii ER i y programda Tesis olunacak yeni sanayiin ham |Km. lik demi iler e e mâdde Ve kuvvet ka: iarile se İyi bİ demiryolundan “# 80 miktarı irtibat ve ll Besa e iyi bir |şarkın hissesine isabet etmiştir. Bunlar Yarı bakimindan, iü geniş: hide seyr kei e ei ki N iyice | yayı merkezi -A irkis- tetkik olunmüş ve bu çat İN Sli syaya bağ'ıyan Türki : fan - Sibi eler, muntaki Hurtaka, Büyük cildier| olmuştur. >< AyolmuN, yapılması onsassanmenğ Ham dâmır BM iriihealâli * B Afır sanayi x o Patrol O istihsalâti 1933 ten 1937 sonuna kadar sürecek © lan ikinci beş yıllık programda yeniden 11,881 kilometrelik demiryolu daha ya- pılacektı, Bunlardan da 7490 kilometre- si doğuda olacaktı. Bütün (bunlar gösteriyor ki son sene lerde, Sovyet Rusyada büyük sanayi te- sisi ve demiryolu inşası bakimınden! sarfolunan gayretlerin büyük kısmı do-' ğu Türk illerinde vaki olmuştur. Sovyet Rusyanın şimdiye kadar bütün kuvvetile işlettiği petrol kaynaklarının büyük kısmı Maverayı Kafkasta yani A-| zerbaycandn Bakü etrafında bulunmak. tadır. Büranın hududu yakın olması Rus- ları şimali Kaf “ vada Grosnyide yeni kuyular açıp orada dahi bir petrol böl- gesi vücüde getirmeğe sevketmiştir. Ay» hi şevküleevsi sebebler'e Sovyetler Bir. liği petrol" sahası Hazerdenizinin ,şi- maline (Emba ve Ural) ve:merkezi As-: yaya nak'etmek hususundaki o arzulari henüz tatbik sahasına çıkmamıştır. Çün- kü petrol tevsiatından bu kevfivst eö- rülmektedir. Maamsafih Gresnvi istihea- lâtı da 1913 te © 13 nisbetinde iken 1937 de ancak- X 20 nisbetine çıkmıştır. H.E Erkilet Şehir mee"si dün mutad toplantısını yaptı İstanbul Şehir Meclisi dün mutad toplantısını yapmıştır. Eski zabıt o - kunduktan sonrf Tuzname müzakere- sine başlanılmış. mazbatalar alâkadar encümenlere havale olunduktan sonra toplantı Perşembe günü tekrar top- Tanzlı üzere nihavet verilmiştir. Sehir Meclisi, belediye zabıtası ta“ limatnamesini müzakere etmek için on beş gün daha toplanacaktır. Tramvay ve Elektrik İsletmesi yeni müdürü ise başladı Tramvay, Elektrik ve Tünel İşlet- mesi müdürlüğü vazifesi uhdesine ve- rilen. işletmenin müdür muavini Tav- fur. dünden itibaren yeni vazifesine başlamıştır. “ İşletmenin eski müdür vekili Mus- İstanbul Valisinin fen mü- i yapacağından. kendisine be nası dahilinde bir büro ay - rılmıştır. Sinemalarda yeniden tenzilât © yapılacak Eğlence yerlerinin gece yarısından sonra ayrı tarife kullandıklarından şi- ii kâyet edilmiştir. Kaymakamlar. bu sa atten sonra hususi tarife kullanmak is tiyen şnüesseseleri cezslandıracaklar - dır. Sinema fiatlarında yeniden yüzde 20: tenzilât yapılması okararlaşmıştır. Tiyatro © biletleri ; #latlatının yeniden tesbiti mevzuubahs değildir. Bir kavuk devrildi B ir kavuk altında geçen bir ha- yatın söndüğüne şahid olduk. Bir tabut içinde bir san'alın mezara gittiğini seyrettik. Kala kala geride bir isim ve bir ka- vuk kaldı. Gazetelerde çıkan yazıları okudum. Kavukludan bahsediyorlar, — Kalan kavuk ne olacak? Diyorlar. Ben de öyle düşünüyo - rum; — Kalan kavuk ne olacak? Bir iki noktaya işaret etmek iste - rim; Alinin kavuğunu Veliye mekte mütehassıs olanlar; — Biz bu işi hallederiz. Demesinler. Kavuklu Alinin kavu- ğu bu nevi kavuklardan değildir. Kavuk sallamakta mütehassıs 0- lanlar: «Ali ölmüş kavuğu kalmış ha, aman biz de sallamak için kavuk arıyorduk, hemen koşup alalım!» Dömesinler. Alinin kavuğu bu nevi den de değildir. Kafanın içindekinden ziyade ka - vuğa ehemmiyet verenlere hor görün mek istiyenler: giydir - — Hele varıp biz başımıza giye « lim. Demesinler. Alinin kavuğu bu ne « viden de değildir. Dalkavuklar. bu bizim işimizdir. Demesinler. Alinin kavuğunun on- ların işlerile hiç amma hiç alâkası yok- tur. Önüne kavuk koymadan düşünmek ten âciz olanlar: — Mademki bir kavuk kalmış ala- Tim. başımıza koyalım. Düşüneceğimiz zamanla önümüze koyarız. 3 Demesinler, Alinin kavuğu bu ne- viden de değildir. Bir san'at müzemiz olsaydı; Alinin kavuğunu oraya koyar ve: — Orta oyununu ihya edeceğiz. Diyenlere: — Git onu Alinin san'at müzesinde- ki kavuğuna anlat! derdik. San'at müzemiz olmadığı için All « nin kavuğu yersiz kalacak ve: — Yakında bir san'at müzemiz 0 « lacak! Diyenlere: — Git, onu Alinin yersiz kalan ka- vuğuna anlat! diyeceğiz. Cİ mal Mulüsi Japonyada reklâm Japonlar rek - e yaa Yimda çek ileri - dirler. Bir kâğd fabrikası şu rek- Yâmı yapmıştır: «Kâğıdla- rımız fil derisi ka- dar sağlamdır.» Bir mağaza camekinlarına şöyle aliş - ler yapıstırmıştır: «Mağazamıza girerseniz, yağmurlu bir havada birdenbire bulutlar arasından çı- kan bir güneş tesiri yapacaktır.» Bir lokantanın ilânı da şudur: «Müstahdeminimiz kızına koca arıyan babalar Kadar naziktirler.» * Ea'nılar nerelere hicrat s“erler? Bu, balina avcılarının öğrenmek iste- dikleri bir meseledir. Senelerdenberi bu ha'ledilmiş değildir. Nihayet ilmt bir he- yet bu muammayı çözmek için teşcbbü- İse girişmiş bulunmaktadır. Heyet hususi bir vapurla balina bulü- nan mıntakalarda dolaşmakta ve balina gördük'eri zaman yirmi beş santim w- . | zunlukta alominyom okları balınalara atmaktadırlar. Bu oklar balinanın vücu- dündeki yağ tabakasına saplanmaktadır. Her ok numaralıdır. Numaralı okların nerelerde balinalara- atıldığı tesbit edil. mekte o'duğundan, bu balinalar avcılar tarafından avlandıkları zaman nereler- den herelere gittikleri öğrenilecektir. saman mann sanane nsesnsenan GONÜL Uzun Elifin Hikâyesine ek... Kısmen postada, kısmen de sra bekliyerek gecikmiş mektubların a- rasmda uzun elifin hikâyesine ek- Jenecek bir iki nokt görüyorum. Eğer bu sütunların devamlı © - kuyucusu iseniz Uzun Elifi bilecek- siniz, şu Trakyanın ezeli ve ebedi yolcusu olan zat. garib mektubu bu sütunlara geçmiş olan zat. Şimdi ne haldedir? Bilmiyorum. Aradığını buldu mu? Buldu ise bir neticeye bağladı mı? Haberim yok. Fakat işte kendisile birkaç kişinin daha alâkadar olduğunu görüyo - Tum. verilmesini istiyor: «Nerelisiniz, * kaç. yaşındasınız. mesleğiniz'nedir, aileniz var mı,'ne Bunlardan birisi İzmirde oturan Bayan Selma da şu suallere cevab Otomobil hırsızlarına karşı Sidneyde oto- mobil hırsızlarına karşı bir silâh keş- fedilrniştir. Oto - mobil bir yere b» rakıldığı o zaman otomobil sahibi bir düğmeye basıyor. Ve eğer, anahtarı onda olan bir ikinci düğme çevrilmezse otomobil hareket eder etmez bir canavar düdüğü ötmiye başlıyor. O « tomobili sahibinden başka birinin hare « ket ettirmesi imkânsız oluyor. Otomobil hırsızları canavar düdüğü cihazını boz » mak çaresini bulamazlarsa fena bir icad değil! . * Portatif keman Meşhur kemancı Rubinaf kolayca ta- şıyabileceği bir keman icad etmiştir. Bu | keman normal büyüklüktedir. İcabında katlanarak küçük olabilir ve ufak bir çantaya konularak taşınır. Böyle olduğu halde ses itibarile çok mükemmeldir. * : En büyük elmas Dünyada bulunan en büyük elmas (Siyah elmas) namile maruf olan ve Brezilvad# OBabiada 1895 senesinde çıkarılan elmastır. Bu elması bir maden amelesi bulmuş ve 3.200 İngiliz Urasına satmıştı. Elden ele geçen kıymetli ma- den Londrada tekrar başka bir müşteri tarafından 6,250 İngiliz Jirasına alın- miştir. Bugün mevcud olsa idi. 70 bin İngiliz lirası edecekti. ER gibi şeylerden hoşlanırsınız. neler- den hoşlanmazsınız. tabiatiniz na - sıldır. bir resminizi yollar mısınız, hayatın güçlüklerini yenmeye cesa- retiniz Var mı; ne tiptesiniz?» Bayan Selma bana bir de pul yol. lamış; fakat mektubuna âdres yaz- mayı unutmuş; cevabını anlaşılan bu sütunlarda bulacak; fakat o hal- de pulu yollamanın sebebi ne? Uzun Elifle alâkadar olan ikinei ( kimse Kadıköyünde oturan Bayan «N.» dir. Hâdiseyi sline geçen “bir eski gazetede okumuş; N — «Kendimi kısaca tarif edeyim: diyor: Uzunca boyluyum; sayilari , kı umral;. gözlerimin rengi elâ; ne şişman sayılırım; ne de Zayıf» Bayan «eN.» nin adresi mektu ç buna yazilmıştır; fakat bende mah. İuz kalacaktır; eğer | talib çikeniği Uzun Elife verilmek üzere, * TEYZE l ! ; d zİ wl j
