Sayfa 3 İngilizler dün iki Alman denizaltısını batırdılar Alman denizaltılarının da bir İngiliz ve bir İsveç gemisini torpilledikleri, bir İngiliz gemisinin de mayine çarparak battığı anlaşıldı air 28 (Hususi) — İstihbarat nezareti | Biri şimal, diğeri Atlas denizinde olmak Ü- fından bildirildiğine göre İngiliz tayya -| were Alman denizaltılarına karşı İngüiz tay- Mileri, biri şimal denizinde, diğeri de Atlas| yareleri tarafından iki taarruz daha yapıl - tayanasunda olmak üzere, iki Alman tah - mıştır. e karşı hücumlar yapmışlardır. | Her iki taarrum da muvaffakiyetle metics- İng a mukabil 1375 tonluk «Sea Ventures jenmiştir. Taarrumlardan sonra denizaltıların | gemisi de bir Alman tahtelbahiri ta Balina, daldığı yerde araştırma yapan pilotlar artık taşta, o batırılmıştır. Mürettebas kurları -|dentenltı gemilerinin izine tesadüf edememiş. ! mesa «White Mental, İngiliz gemisi de sk çarparak batmiştır. Miürettabatın ayıptır yaralı olarak kurtarılmıştır. 14 kişi Londra 28 (AA) — İsi Alman tayyaresi, ony yg ymm mir le » adındaki İsveç gemisini de batırmış. şarki sahili üzerinde gözükmüştür. İngiliz av- ; ci tayyareleri derhal, bu Alman tayyareleri. İra 23 (A.A) — Hava nezareti bildi -İni karşılamış ve düşman tayyarelerinden bi- İrini düşürmüştür. Ankara paktı ve Mısır matbuatı Kshire 23 (A.A.) — Mısır matbuatı, üç tarafı Ankara paktının İmzasındaki ebemmiyeti tebarüz ettiren başmakeleler neşretmekte ve Türkiyenin kahramanca hareketi karşısında Mısırın duyduğu 86 vinci ve hayranlığı mevzuu bahseylemek tedir. Halil Tabet, Mukaddam şöyle yazıyor: Bir Alman tayyaresi düşürüllü # İİ Mvor; Fransa Meclisi içtimaa çağırıldı «Paris 23 (Hususi) — Başvekil Dalad-| ke, pirlâmentonun Teştinisaninin. ikinci İtannda fevkalâde toplantıya davet e- eteğini bildirmiştir. Pu toplantıda, 1940 senesine aid büt - İh müzakeresi yapılacaktır. Paris 23 (A.A.) — Parlâmentonun iç- » a edilmesi münasebetile, mil- afaa ihtiyaçları için Daladyeyel“Y& , : İlen geniş salâhiyetlerin 30 Teşrinise.| , Dön Ankarada, tarihin bellibaşlı bir müddeti münkazi olacağı hatırlatıl.| faslı yazıldı. Ankara paktı, büyük bir Wisdir. Hükümetin hsrb zamanında) ehemmiyet taşıyacak ve gerek harbin ne m zananından daha ziyade lâzım o.,Hces! üzerinde, gerek bazı milletlerin Mn bu salâhiyetin tecdidini istiyeceğine | haretetlerini tayin etmeleri hususunda İz mazallp Kilmekini büyük kıymeti haiz bir âmil olacaktır, mm a m İni ve Cümhuriyet hükümeti, yapı - cılık siyasetinde rehberleri olan dehayi bir kere daha gösterdiler. Diğer taraftan Balay gazetesi diyor gazetesinde Bulgar kabinesi Sofya 23 (Hususi) — Köselvanof kabinesi. itifasını mütenkib, geçen Cuma günün- |K! 4 ğ beri eski başvekli, nazırlar ve parti şer.| Türkiyenin hareketini bir şeref, dü - ra istişarelerde bulunmakta olan Kral po.|Tüstlük ve yararlık nümunesi teşkil et - Ha, bugün tekrar Köselvanofu Kabl ederek, |tiğini kabul eylemek doğru olur. Anka- İendisini yeni kabineyi teşkile memur etmiş, İra paktı Akdenizin garkında, İngiltere -- tr. Mısır muahedesini takviye eden bir blok yaratmıştır. Başvekil, yeni arkadaşlarını seçmek üzere erhal atizarelere başlamıştır. istur gazetesi de, Türkiyenin kah - Sofya 23 (AA) — Röyter ajansı bildi .İramanca hareketini hayranlıkla karşıla - Yiyor: mak hususunda herkesi geride bırakma-| dır, demektedir. Almanyada — neler oluyormuş? (Baştarafı 1 inci sayfada) Tevkif edilenler arasında eski er- kânı harbiye reisi General Hammers- tein ve General Strubnagel de bulun- maktadırlar. Bu fki general ve tevkif edilen di- ğer zabitan, son zamanlarda, krallığın yeniden ihyası için orduda kuvvetli bir propagandaya başlamışlardır. Ör- duda başlıyan bu cereyanın hayli e - hemmiyet kesbettiği söylenmektedir. Londra 23 (A.A.) — Hitlerin, Nazi şet lerile diplomatlarını Berlinde bir kon - İeransa çağırdığı yu sırada, Londra gaze- teleri, Almanyada dahilt ihtilâflar bu - lunduğuna dair müteaddid haberler neş- H rediyorlar. itlere cevabı Sunday Express gazetesi, Fransaya ge- (Baştarafı 1 inci sayfada) len raporlara göre, Almanyanın her ta 2 rafında muhtelif siyasi rical zümreleri, Gene bu gazetenin verdiği haberle muharibleri ve işçileri, Nazilere karşı 1€ göre, Sovyetler Birliği, bütün hu - müşterek bir harekete geçmeleri için bir- Dabat, maadin, petrol vesaire için be. $ İlestirmeğe çalışmaktadır. Ayni gazete, “el olarak altın istemektedir. bu hareketin genişlemekte olduğunu ve Ayrıca Hitlerin Staline gönderdiği Hitlerin zamanın gitgide kendi aleyhi - ne daha fazla tecelli ettiğine kanaat ge- tirdiği cihetle, sulhü akdetmek zarure - tini eftride daha fazla duyduğunu ilâve etmektedir. Açıkça görülüyor ki, vaziyet kendisini endiseve düşürmektedir. News of the World gazetesinin Berlin- deki nski muhabiri, Nazi şefleri arasında, Sovyet Rusya bahsinde çok kuvvetli nok tal nazar ihtilAfları bulunduğunu Amsş - terdam'dan yazmaktadır. Bu muhabir, fon Ribbentrop'la Göb - bets'in, Sovyet Rusyayı, her ne pahasına olursa olsun harbe sürüklemök lüzumu- na kani bulunduklarını, Maresal Göring, Frich, General fon Bravçiç gibi daha az müfrit şeflerin bunlara, muhalefet ettik- lerini ve fon Ribbentrop politikasının Almanyayi bolşevikleştireceğini sezdikle! rini ilâve etmektedir. Sunday Pieturial de diyor ki: «Hür Almanya» adını taşıyan radyo, hiçbir taraftan teyid edilmiyen bir ha -) ber veriyor. Bu habere göre, Alman ha- va kuvvetlerine mensub 21 sübay, biri Mapdebws7'da, Öteki Kaiserslautern'de| cıkan iki isyan neticesinde idam edilmiş lerdir. Kral, Balkanları alâkadar eden mühim hüyelelerin mevrru bahsoldağn şü sırada ih partilerin kabinede temsil“edilmezini eylemiştir. Yeni kabinenin ilstesi bu gece, olmassa ya. krala takdim edilecektir. Meclisin dünkü toplantısı Ankara 23 (A.A) — B. M. Meclisi bugün Üeniettin Günaitayın başkanlığında yapağı intıda Millet Meclisinin 1939 yılı Tem - Müz. Ağustos syları hesabı hakkındaki maz- ei ttila peyda eylemiş, Ankara çebri müdürlüğü, hava yolları devlet işletme atesi, hudud ve sahiller sıhhat umum mü. Mirüğü de tahlisiye umum müdürlüğünün o Yılı hesabı katilerine ald mazbataları 14 Eabul etmiştir. Meclis gelecek toplantısını Tesrinisani ü yapacaktır. gazetelerinin bildirdiğine göre Blalin, Hitler tarafından vukubulan Askeri yardım teklifini taddetmiştir. Bpogue gazetesi bu hususta diyor ki: «Hitler, Stalinin cerabını almıştır. in bazı bitaraf mahfellerinden 412ân bir habere göre Stulinin mektu. Vaz Hitleri derin bir inkisara uğratmış. lr Paris 23 — Bpogue güzetesinde, Ke- Tüis, bilhassa, Stalinle Hitler arasında .İöatl edilen mektublaria meşgul ol - makta ve şöyle demektedir: «Bir evvelki gibi yeni bir hâdise zu- hura geldi. Hitler, Stalinden, Kendi mektubuna cevab teşkil eden bir mek- tub aldı, Bitaraf hükümetlerin Berlin #efaretlerinden ve emin tanınmış kay- hâklardan sızan haberlere göre, DU Mektub, Führer için, acı bir hayal in. kisarı olmuştur. Zira, Stalinin, harbe Sürüklermekten kuvvetle imtina citiği Söylenmektedir.» AKAN | Alman propaganda nazırının Çörçile yaptığı hücum İngiliz gazeteleri Göbbelsin, nutkuile alay ediyor.ar Berne 33 (A.A) — Dün Alman radyosunda Göbbels hattâ bir Nazi şefi için bile mutad olmuyan şiddetli bir lisanla İngiliz bahriye nazırı Churehil'e hücum etmiştir. Göbbels, bir Amerikalının şehadetine isti. | maden Athena vapurunun bir Alman deniz. altısı tarafından batırılmadığını isbata ça - aşmaktadır. En ziyade hayret edilecek cihet, kaviyon müsbe: delillere malik olduğunu kidin eden Alman nazırı muarızına küfürler savurma - Göbbels, Athenia işinin kapanmış olmâk - tan çok uzak olduğunu ve ancak şimdi baş. ladığını söyledikten sonra «Churchill ya - kasından yakaladım artık burakmaams diyor ve gu sualleri soruyor: 1 — Athenia'yi üç İngiliz torpltasunun ba- tardığını amirallik bilirken nasil olur da siz Alman #orpilinden balmedersiniz? 2 — Royal Oâk zırhlısı torpili yedikten birkaç dakika sonra battığı hulde Athe - nis'nin torpillendikten ancak 14 sasi sonra batmasını nasıl isah edersiniz? 3 — Şüpbeli şahidlerinizi nerelerden t& - darik ettiniz? 4 — Üş İngüz torpldosunun rolün ne için süküzla geçiştiriyorsunuz? $ — Tanınmış bir zeveek olduğunuz balde niçin şimdi susuyorsunuz? Athenla'yı hiç bir Alman denimitisinin batırmadığ: bedih! olduğunu beyan eden Göbbels şunları ilâve ediyor: Bütün dünya Athenia'yı kimin batırdığımı bilmek istiyor ve Churçhllri itirafat yoluna girmeğe davet ediyor. Churehilii bütün dünya müvacehesinde Athenla'yı torpillettirmiş olmakla itham edi- yorum. Bu ilhamname bütün lisanlarda dün. yaya radyo ile yayılacaktır.» Londra 23 (A.A) — Havas: Göbbelsin dün akşamki nutku bu sabahki güzetelerin ekseriyetine alay mevzuu olmak. tadır, Gazeteler, müteaddid delu gözden düş-| tüğü söylenilen propaganda nazırının böyle birdenbire tekrar sahneye dönmesine kuyret ediyorlar. Londra gazeteleri, Göbbelsin hokkabaz ku tusundan çıkan şeytan çekici olduğu ve dün- ya sahnesinde oynanan faciada komiklik ro. lünü yaptığı mütaleasındadır. Dally Expres, (Göbbels'in son şakası) baş lağı altında yazdığı bir makalede Athenlanın şiyaı hakkında Alman nazırının beyanatı ge alay ediyor ve diyor ki; 'Göbbels'den başka ifadesini almış kimse bulunmıyan esrarlı bir şahld... Fakat şimdiye kadar İngiliz disiroyerlerinden bahseden kimse olmamıştı. Dün akşam Vaşingtonda bü hususta gayri resmi mülalea'arda bulunulu- yor ve Ohurehlli'in namuslu bir adam olarak tanınmış olduğu beyan ediliyordu. Şimdi A. merikalıları hayrete düşüren şey gudur ki, ye Athenla'da bulunan birçok Amerikan Yol - oulsrı arasında İngiliz diströyerlerini gören başka kimse olmamıştır. Bunların hepsi kör müydü?» Polonyadaki Sovyet jumuml heyetine vereceği izahat mevzuu var. İkas muamelelerini tanzim, kon'rol ve takas İbaren imer'iyet mevkiine girmiş bulunmak » İhalâtçı tarafından gösterilen ihraç maddesi Hariciye Vekili dün Partide izahat verdi Ankara 23 (AA) — Parti grupu umumi beyeti bugün «23/10/939» Büyük Milet Mec- lisi umumi heyeti içlimaından sonra saat 16,30 da rel vekili Hasan Sakanın başkanı. Çında toplandı: Rumamede yalnız Moskova seyahatinden avdet etmiş olan Hariciye Vekilimizin grup di. Celsenin açılmasını müteskib Hariciye Ve- kili Şökrü Saracoğlu söz alarak yirmi gün - den fazla devam eden Moskova müzükera tana aki isahata başladı. Moskovada temas edilen meseleler hakkın. da Weati edilen fikirlerdeki vuruk ve sarabat ve iki devlet arasındaki dostluğun samimi - yetini gösteren karşılıklı beyanat, umumi heyetin memnuniyetini mucib olmuştur. İki saatten fazla devam eden bu izahatı müteskib ir iki hatib ağa mid. Bazı sualler irad ettiler ve Izahatta bulundular. 'Harletye Vekilimiz bu sual ve izahata leab eden covabları verdikten sonra saat 1830 da celseye nibayet verildi. Dış ticer - takas işleri hakkındaki yeni talimatnzme Ankara 23 (Hususi) — Dış ticaretteki ta - mevauatını birleştirmek maksadile İktesad Vekilliğince teklif edilen katarım mer'iyeti hakkındaki kararnamenin sureti tatbikine dair müzeyyel talimatname bugünden iti - tadır. Bu tallmatname esaslarına göre «lhraesiçi| veya iihalâtçı talebnamesinde, mukabil ih -! racatçı veya ithalâtçının Tskas Limited gir-| keti tarafından bildirileceğini beyan ve tescil #ttirebileceği gibi bunları bildirmiş olsa bile Merkez Bankasına müracaatla mukabil ihra- catçı veya ithalâiçmın Takas Limited şir- keti tarafından tadilen bildirileceğini de be-| yan edebileceklerdir. İthalâtçı veya ibra -| catçının bu şekildeki beyanı gsyri kabili rü- cu olacaktır.» | İthalâtçı veya ihracatçıların tayini Takas Timited şirketine bırakılmış olan ve birbi - riden ayrı olarak tescil edilmiş bulunan it. halit ve ihracat talebnâmelerinin tasfiye - derini kolaylaştırmak üzere Takas Limited şirketinin talebine istinaden birbirlerile kar- #laştırıdması Calz oladaktır. Bu şekllde| mezbedilecek #alebnamelerde bidayeten It - ve ihracatçı tarafından gösterilen ithal mad | desi nazan ifibara alınmıyacaktır. Sovyet - Finlandiya müzakereleri dün tekrar başladı Lendra 23 (Royler) — Bu sabah Mos- kovaya muvasalat eden Finlandiya he - öğleden sonra Kremlin sarayına giderek, müzakerelere başlamıştır. İki buçuk saat şüren müzakerelerin ilk kısmında, Stalin de hazır bulunmuş - tur, Helsinki'de ( salâhiyettar mahfellerde| söylendiğine göre, Sovyetlere, arazi ve askeri taviz taleblerinden vezgeçmiş - ve Alman kıtaatı arasında gerginlik Londra 23 (A.A.) — «Neva Chronicle» gâretesinin Budapeşte muhabirinin bil - dirdiğine göre Polonyadan Romanyaya geçer mülteciler Sovyet ıt'aları ile Al man kıt'aları arasındaki münasebetlerin gergin olduğunu söylemektedirler. İtimada şayan bir müşühidin söyledi- ğine göre hudud hattındak! o kuvvetleri takviye etmek üzere gatbe doğru yüz - lerce Sovyet tankı gitmektedir. Diğer cihetten Sovyetlerin işgali al - tında bulunan mıntakalarda OAlmanlar geniş mikyasta propaganda yapmakta - dırlar. Dağıtılan risalelerde gelecek ilk baharda Hitler'in İngiltereyi ve Fransa-i yı erdikten sonra Sovyetlere taarruz €- derek müstakil bir Ukranya vücude ge- tireceği kaydedilmektedir. Ayni muhabirin bildirdiğine göre dört bin kadar arkadaşile birlikte siper kaz- İmak üzere Rhin havalisine sevkedilirken firar etmeğe muvaffak olan bir Polonya zabiti esirlere günde bir dilimden fazla 'akmek verilmediğini beyan etmiştir. İçi- lecek su nehirlerden, getirilmektedir. Di Ber bazı mülteciler Almanlar tarafından Polonyada Yahudilere karşı alınan ted- birlerin evvelce Almanyada alınan ted» birlerden daha şiddetli olduğunu söyle - mektedirler. Ankaradaki Polonya elçisi Ankarayı siyareti münasöbetile Fransız bü - yük elçisi tarafından verilen akşam siyafe - tiâde Polonyanın Ankara büyük elçisi So - kolnleki de davetli bulunmuştur, lerdir, Sovyetler, Oland adalarının tahkim &- dilmemesini Finlandiyadan istiyecekler- dir. Bunun haricinde, Fin körfezinde bir kac küçük adanın da tahliyesi mevzuu- bahstir. Letonyada Sovyet harb gemileri Riga 28 — Sovyet «Kirovı kruvazörü ile İki | ALE E © Harb durdu, siyasi faaliyet başladı Yazan' Selim Ragıp Emeş arb cephesindeki askeri harekâtı şim. dilik hararetlendirmeye lüzum gör. miyen Almahya, buna mukabil İngiliz sahil. rile İngiliz deniz kuvvöllerine karşı hava hücumlarını sıklaştırdırça |osıklaştırı- yor. Bilhassa, İngiliz sahillerinde hedef ola. râk ahnan noktalar mühim muvasala mer- kesleridir. Sivil halkla meskün bulunan yor- lerle açık şehirlere tecavüz yapılmıyor. Mo- 'dörn harbde silâhsız insan öldürmenin ameli bir kiymeti yoktur. Olsa olsa, bu nevi hare. ketler mukabele bilmisilleri davet eder. Bi- taraf memleketler efkârı umumiyesinin gü- leyanını mucib olur. Kaldı ki, harbin neti- cesi üzerinde de hiçbir tesir yapamaz. Al manlar, işte bundan dolayı İngilterede dai. ma askeri netice verebilecek noktalara sal. | dırıyorlar. Muhtelif menibalardan gelen ha- berlere göre İnanmak caiz e, bu nevi bü. cumlar artırılacaktır, Almanya, görülüyor ki tehtelbahirlerle beraber ayni zamanda hava kuvvetlerinden de azami istifade ederek İn. giliz donanmasını sarsacak bazı neticelere varmak emelindedir. Bu tasavvuru tahakkuk etiirmek mümkün olur veya olmaz? Bu, &yri bir meseledir. Fakat ortada mevcud olan ha- Kikat budur. * Türk - Sovyet müzakerelerinin yarıda kal masını müteakıb kuvvetli bir diplomatik fa aliyetin başladığı muhakkaktır. Bir taraftan parti uzkadaşlarını, ordu ve donanma şefle. rini negdine çağıran Hitler, diğer taraftan, hiç şüphesiz, dost bulunduğu büyük devlek. jerle müstazbel hareketler hakkında müşa- verelerde bulunmaktadır. Bundan maksad, bir taraftan sulh ihtimallerini kollamak, di. gor taraftan hasmın hassas noktalarını araş. tırıp bulmak ve darbeleri, bilhassa bu nok. talara havale etmektir. Mütevali surette mü- gövere ve müzkaere ile geçen son günlerin hadisalı gösteriyor ki Hitler Fransa ile İn. giltere arasında elân bir fark gözetmek ta. raftarıdır. Garb cephesinde esaslı bir hare. kete girişmek istememesinin sebebi bu oldu- Bu gibi Fransanın bu harbdeki vaziyetinin şimdilik tili bir mertebede bulunduğu kana. atinde olmasındandır. * Bütün b mülâhayalara tağmen vaziyetin ilânihaye böyle hareketsiz kalması beklene., mez, Hitler, Fransayı İngilvereden ayırd et. mek istemesine rağmen ya garb cephesine taarruz edecek, yahad, birçok kaynakların tahmin ettikleri gibi İnrütereye karşı olan hava hücumlarıni artıracaktır. Bir üçüncü ihtimal, Hitlerin, kendisine dost olan devlet lerle yaptığı müzakereler neticesi askeri ha. yekâta vereceği veşhedir ki bunun ne olabL leceği hakkında şimdiden bir şey söylene. mez. Fakat vaziyetin un boylu beklemeye tahammülü yoktur ve bugünlerde muhakkak bir şeylere intizar etmek lüzımdır. Selim Ragıp Ems Loyd Corcun nutku ve İngiliz gazeteleri Londra 23 (AA) — Daliy Telegraph, baş makalesinde, Loyd Corcun nutkunu tahlü 0- derek diyor ki: Alman orduları Belçikaya ve Romenyaya sahib oldukları zaman Loyd Corç, Kayserle müzakere etmiş mi idi? Nazi rejimi baki kaldıkça, şimdi, bir kon- #eransa kim iştirak eder? Ve Hitlere hangi sarılar koşulur? “Konferans esnasında, Almanyanm abluka sı meselesi ne olacaktır? Loyd Corç, Nazilerin hüsnü niyetine dair muhrib Letonyanın Llepaja llmanında de « mirlemiştir. Sababtan Sabaha temeli olmadığı halde akımdan akına tiyat kuvveti bırakmamıştı. Osmanlı e&halet oduğu gibi ona son İmkıraz ayni cöbaletti. dareık bigisi olmak bile İngilterevi istemeleridir. Anlaşılıyor ki Almanya gibi çelik ve belen dağlarını delmeye yand vak'ası kaydedebilir! hangi garantileri alacağını izah etmemiş'ir. Alımacak hiç bir garanti göremiyoruz. Garib iddialar Timur ile Beyazıdı, İki Türk bükümdarını birbiri üzerine yürülen sebeb koy cehaletle karışık kof szametti, Arkalarında teşekkül halinde kuvvetli bir devlet giden orduları ile çarpıştılar, Bu şekideki mücadelelerin neticesi bütün fk ve orta çağ muharebeleri gibi bir tarafın harita. dan silinmesidir. Timüru bir hükümdara yakışmıyacak argo lisanı ile tahkir eden Heyand, pervasızca ateşe atılırken zaferinden o kadar emindi ki arkasında bir ib- imparatorluğunu İlk ağızda boltalıyan be darbesini indiren de düşmanları değü, çene Dünün havadislerine göz gezdirirken bir Alman gazetesinin fıkrası bana bu ta- rihi hâdiseyi hatırlattı. Alman çâzelesi İngillerenin paylaşılmasından o bahsedi- yor. Bunu yazan gazeteci herhalde mekteb görmüş, mürekkeb yalamış bir yirminci asır adamı olacak, Tarih, coğrafya, hesab gibi iptidai bilçileri olması 'üzm. Bu ka- Daşlaşmanın ne demek olduğunu anlamaya kâfidir. Bn haberi bir propaganda cilvesi olarak kabul etmek te güçtür. Çünkü propagandanın en kuvvetli tarafı mantık olmalıdır. Zihinde küçük bir tereddüd uyandıracak propaganda aksi neticeyi verir. Cehlin kalınlığını ölçmek imkânı yok İkinci bir haber de Almanların iki milyon insan feda ederek Majinoyu yarmak 1914 deki kanaatlerini henüz terketmiş de Zi. Verdun'un toprak siperlerini sökemiyen Hindenburg (o erkânihaebiyesi henüz düşman ayağı girmemiş Alman topraklarını kurlairmak için sulh yapmıştı Majine kalkan Hitler erkândarbiyesi eğer İngilte. reyi paylaşmaktan bahseden Alman gâzclesi gibi düşünüyorsa tarih İkinci bir B6-