30 Eylül 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Egede zelzele âfetine sellerde inzimam etti Birgi nahiyesinde seller evleri sürükledi, 5 kişi boğuldu İzmir 20 (Hususi) — Gece yarısından son- £a ve buğün İsuir, Dikili, Çeşme, Bergama, Karatırun ve Urlada zelzeleler devam et - mektedir. Diğer iaraftan yağmurların tevlid ettiği seller de birçok tahribata sebebiyet vermektedir. Ödemişin Birgi nahiyesi gece yarısı bü - yük bir felâketle karşılanmıştır. Yağan yağ- murlar, nahiye merkesi içinden geçen çayı, Bozdağdan inen seller de Birgi kasabasını bastırınca Lehiikeli bir vaziyet hâdiz olmuş- sur, Büyük seller ve şayın getirdiği ağaçlar iki köprüyü yıkip sürdeledikten sonra sular 3 kola ayrılarak jandarma karakoluna, hükü- met Sairesine hücum etmiş, bu binaları, bir çok dükkân ve evleri seller basmışlır. Seller kısım ev, dükkân ve hanları yıkmıştır. Halk ve jandarma karakolu efradı ağaçlara tir - manarak canlarını kurtarmışlardır. Seller trafından sürüklenen biri kadın ol- mak üzere beş kişi boğulmuştur. Diğer taraftan hükümet dairesinde bulu- nan evrak seller tarafından sürüklenmiş, te- Jefon santralına salka isabet etmiştir. Ça - yın yakınında bulunan evlerin tahliyesine başlanmıştır. Felâketzedelere ekmek ve yi - yecek tevzi edilmiştir. Diğer taraftan de 15 ev yıkılmıştır. Muğla 29 (A.A) — Dün gece saat 10 da şid detli bir yer sarsıntısı olmuştur. Hasarat rden Avlucuk köyünde bir kısım binaları ap götürmüş, diğer biriyoktur. Moskova anlaşm asına İngilizlerin cevabı: “ Kararımız değişmemiştir , (Baştarafı 1 inet sayfada) taj nazar dikkati ceibetmektedir: 1 — Anlaşmada münderiç mütekabil iati- «are kazdı... Mütekabi istişare haddi zatım- &a hiç bir karar ifade etmez. Şayed bu ka - ydda gizli bir askeri anlaşma manası mün-| demiç ise bu müttefikleri alâkadar etmez. 3 — Anlaşmanın ticari ve iktisadi kımı. 'Bu kısında mevcud hükümler iki devlet a - rasında evvelce yapilmış olan anlaşmadaki hükümlerden başka ve yeni şeyler olamaz İki taraf evvelce birbirlerine vermeyi karar- Jaştırdıkları iptidai ve mnmul maddelere ye- nilerini ilâve edemezler. Londra ve Paris mahfellerinin intiba- Jarı haricinde vaziyeti bir de bitaraf gör-| Je tetkik etmek istersek bir Norveç ga - zetesinin bugün kaydettiği mütaleayı e- Je alabiliriz. Bu gazete ezcümle diyor ki: «Eğer Almanya, harbe devam etme! kararını vermişse Sislin'in söğüne gü - wenerek böyle bir karar vermiş olacak » &ır. Stalin eğer yeni tavizler istemişse bu! sözü ne mukabilinde vermiş olabilir?» Londra mahfellerinde ileri sürülen mütalealar meyanında şu da söylenmek- tedir: Almanya bugüne kadar Versay mua- pon devlet ihdas tasavvurundan da vaz” geçtivi ve fazla olarak Estonya işinde kendisine bir kaç söz söylemek hakki - nın da verilmediği kaydedilmektedir. Balkanlara gelince, Tkrkiye Haricive Vekili Şilkrü Saraçoğlunun Mofkovada bulunması, Türkiyenin iştirski olmadan Sovyetler Birliğile Almanya arasında doğrudan doğruya bir sureti tesviyeye mâni olmaktadır. Fakat Balkanların Al- mana için bir iaşe memba: olarak kal dığı ve Sovyetler Birliğinin Ankara ile müzakere ederken bunu gözden kaçır - mıyacağı âşikârdır. ” Londra 39 (AA) — Gazeteler, son Mos - kova haberlerini mevzuu bahsederek, Hit - lerin ve müşevirterletn yapacağı sulh teklif- leri her ne oluzaa olsun bunların tetkik e - dilmeğe bile değeri olanıyacağı mütaleasin- da bulunuyorlar, Ancak Hitlerelliğin tam ve kat'i olarak or- tadan Kalkmamdır ki, garb devletleri için kabul edilebilir şartları yaratacaktır, ç Gaseteler, diğer taraftan şunu da kayda - diyor ki, Çemberlayn geşmmde söylediği bir nutukta, Rusyanın vasiyet! ber ne olursa olsun İngiltere ve Pransayı hedeflerinin *a- bakkukuna kadar harbe devam hususundaki azimleri üzerinde müessir olamıyacağını bil- dirmiştir. hedesine milliyet esasına riayet etme -! diği için hücumda bulunuyordu. Mosko- va anlaşması Berlinin bu zihniyetile tam; bir tezad teşkil etmektedir. İyi malümat alan mehâfilde söylen - diğine göre, ütere hükümeti, Al - man - Rus meselesi karşısında alınacak “vaziyet hakkında derhal Fransız hükü metiio istişarede bulunacaktır, Paristen gelen malümata göre Dalad- ye, Alman - Sovyet anlaşmalarına mut»! tali olur olmaz, kabineyi toplamış © ve General Gamelin, hariciye müsteşarı de Ribes, Başvekâlet siyasi şube direktörü! Coulondres ve hariciye (o umum! kâtibi Liğer ile mezkür vesikanın muhteviyatı hakkında görüşmüştür, Çemberlayn Pazartesi beyanatta bulunacak Londra 29 (A.A.) — Çemberlayn, Pa- zartesi günü Avam Kamarasında Alman-' larla Sovyetlerin sulh teklifleri hakkın- da beyanatta bulunacaktır. Fransız ajansının mütaleası Paris 29 (A.A.) — Havas bildiriyor: i sürülen mütalealara göre, Alman - yanın barış ültimatomu pek yakındır ve Almanya Sovyetler Birliği arasında bir) askeri ittifak tehdidine dayanacaktın. Bununla beraber, bu sabah yapılan müşterek deklarasyon bu ittifaktan bah setmekte, bariş taarruzu akim kaldığı takdirde istişareler yapılacağı zikredil - mekle iktifa olunmaktadır. Diğer taraftan, ekonomik anlaşma nin Almanya İngiliz - Fransiz ablukası mi Sak a Kürler bir| m, fakat ece * ni vi kn ŞALI ya tevlid etti mahrumiyet kendisini pek ziyade ra px düsürmekte ve Almanya Sovyet Bivliği İle bir anlaşma akdine çalış Pak ni 28 Ağustos anlatmanın ti a olduu Üğk Bin Yk olarak alacağını takdir mümkün ol - kl Almanyanın bea sanlasma- ne derenn istifoio edebileceği der - bal pirü'mektndin. Yisknt ağam anlas- masında oldu" efbi hez sefer de Alman- yanım;neler öât Hi ltikbel göstere certir, e, Kora Alanyanın Polonyada bri ti Moskoyada neler söyleniypr ? Moskoza 28 (AA. — Havas ajansından: Ecnebiler mehafilinde Sovyet Rusyanın, Al manya İle yapacağı teşriki messinin #razi ve iktımdiyat bakımından kendisine temin edeceği menafi tükerincive kadar Almanya “iile beraber hareket edeceği tebarüz ettirii - metrtedir. Ayni mehafilde Sovyet propagandasmın Alman propagandasına uyarak Fransaya İlişmediği. fakat İngiltereye pek ziyade şid- detle hficum etmekte olduğu beyan olun - maktadır. Sovyet propagandas. İngiltere ile Ameri- kanın Sovyet Rusya le Japonya arasında bir harb çıkarmağa çalışmakta oldoklarını, | Rus - ingiliz ticaret müzakereleri bâşlıyacak mı? Londra 29 (A.A.) — İngiliz siyasi mahellerine göre Sovyetlerin Londra büyük elçisi Maiski, Çarşamba günü Lord Halifaks'la yaptığı mülâkatta Sov- yet hükümetinin bitaraf kalacağını na - kıra bildirmiştir. Keza sefir, #koromül müzakrelere başlamasına mptuf İngiliz teklifini de Sovyet hükümetinin kabüle âmade bulunduğunu bildirmiştir. Bu beyanatın hâdiseler tarafından tekzib edilip edilmiyeceği merak edil - mektedir. Hitlerin muhafızları Alman ordusu mensuhlarından seçildi | Berlin 29 (A.A.) — Hitler, karargâhı kıtaatının şark harb sahasından dönü - şünden sonra Hitler'in muhafızları ordu mensubları arasından bugün teşkil olun- muştur. Bu tabur Hitler'in cephedeki zi- yaretleri esnasında kendisine askeri mu hafızlık yapmıştır. Hitler, bu muhafız kıt'asına bugün ken di işaretlerini taşıyan bir sancak ver - miştir, Garb cephesinde topçu faaliyeti Paris 20 (A A.) — 299 akşam iz Sar'ın doğusundakt bölgede (ezeümle Deux - Ponts la Pirmasensin cenubunda düş man topçusu faalizel gösterinistir. Her Iki taraftan kaşıf ve rasad tayyare - lerinin faaliyeti zaydedilmistir. Paris 29 (A.A) — 29 Eylül sabah tarihli Fransız tebliği: Gebe, umumiyetle sakin geçmiştir. Ezcüm- miz faaliyetie bulunmuştur. Alman tebliği Berlin 29 (A.A) — Tebliğ; Gurb cephesinde, şim. kadar olduğu gibi kara kuvvetleri faaliyeti Yükubulmuştur. Bir havs muharebesi esnasında Wissem - burg civarında bir Frsnsız tayyaresi ve Os- nabruack civarında da bir İngiliz tayyareal dilşürülmüştür. Lüvsenburg bududunda Brüksel 29 (AA) — La Gazelte'in istih - barına göre Lüksemburg hududunda bulu - nan bir Alman lstihkâm kıt'ası, Lüksembur- gun karşısında kâin mıntakada bulunan İ Remleh kasabasındı lâğam tertibatı vüöcude getirmektedir. Bunun sebebinin Frânsızlarm muhtemel bir tanrruzuna karşi koymak olduğu söy - tenmektedir. Poloryadan getirilmiş olan birçok Alman kıtaatının Sigfrid hattı yakınında kamp kurmuş oldukları haber verilmektedir. Almanya bolşevizme doğru mu gidiyor? Amsterdam 20 (A.A) — «Havası: Hududdan alınan haberlere göre, Alman- yada hayat hâlen tamı gölektiyizm bahsinde 0 derece radikal değişiklikler göstermektedir. ki eğer böyle giders> bu kollektiyizm pek ya- le Sarrebrück'ün zarbında temas kı'aları » b pi E ERLER 44 2 VE RA) KM © Yeni sulh ümidleri! Yazan! Selim Ragıp Fmeş A Imanyanın garb demokrasilerine kars #1 yeni bir sulh teklifinde bulunması ve bu İş için bazı devletlerin tavassulundan istifade olunabileceğini ilân etmesi tekrar dikkatleri İtalyanın üzetine teveih etmiştir. Geçenlerde bir nutuk söyliyerek arf kendi kararile buna benser bir teklifi ortaya atan Mussolininin o zamana kadar sakit kalması göstermişti ki İtalyan hükümet relsi bu sü- kütu ile, Avrupada cereyan eden belle kar- şısında mutlak surette bitaraf kalmıya az - melmiş bir seyirci vaz'u halile iktifa ev - miyecektir. Venedik sarayında iraâ olunan © nutukta, Mussolini yen! sulh unsurlarım ileri sürmek mevkiinde bulunmadığını beyan ederken evvelep İtalyan milletine ilân eyle- diği gibi tarihi bazı kararları almak için de kendisine hitab eylemek mevkiinde bülün- mamıştır. Yalmz bir Eylül beyannamesile tavsif etmiş olduğu siyaseti şimdilik harfi - yen tatbik ile iktifa edeceğini bildirmiştir. M. Muaeolininimn bu sözleri karşısında bir Eylâ) beyanatının mahiyetini araştırmak bir zaruret oluyor. Hatırmızda kaldığına İtalyan hükümeti, fiyakl o tarihte bir be - yanname neşretmiş v» İtalyan nazırlar me. Esinin Alman - Leh ihtilâfindan doğan Avrupa vaziyetini tetkik ettikten sonra ta - mamen ihtiyati mahiyeti haiz bulunan İtalyan askeri tedbirlerini tasvib eylediği ve İtalyanın hiç bir askeri harekeğ teşebbüsüne pirişmiyeceği bildirilmişti. Bu tezahlirün ma- hiyeti, resmi olması dahi muvakkot ve AM bir bisaraftık hareketinin takib olunacağının ifadesi demekti. Şimdi Venedik sarayı mit- kundun çıkan mana şu oluyor ki İtalya için bir Eyidide #ân olanan hat hareketten Inhiraf etmek İçin.bir sebeb yoktur. Fakat ötedenber! Lehistanla çok iyi münasebetler beslemiş olduğu içla bu memleketin ortadan kalkmasile hâsıl olan yeni vaziyette İtalya- nın yeni bir noktat nazar edinip edinmedi- Bini soruşturmak, günün tabii ve merak ve- rici bir mevzuudur; Pakat İngiltere ve Pran- #0 hükümetleri, Sovyet Rusyanın da iştirak etmis olduğu Lehistan barbi minasebetile davalarını sonuna kadar götüreceklerini Hân etmiş olduklarına gakıltrsa, İtalyanın en dl e Belediyelerce bareme göre hazırlanan kadrolar Ankara 29 (Hususi) — Barem kanımıma göre belediyeleron ve husus! idarelerce hazır- İnanan kadrolar, Dahiliye Vekfletine gelme- &o başlamıştır. Vekület yaptığı te k“klerde bu kadroların o bazılarında masş zamları gör- müştür. Vekâlet, bu kabli kadroları eski va- #iyeline uyar bir şekilde yeni bareme göre İ tanzim etmektedir. , Almanlar Pazartesi Verşovaya giriyorlar | Berlin 29 (A A.) — Alman umumi karar- gâhı, Alman kumandanının, dün Rus - Al- man hat hududuna tevfikan Przmusl! Rus kıtaatına teslim etmiş olduğunu bildiriyor. Varşovanın silâhları alırmış olan garnlzo- nun tahliyesi bu axşam başlıyacaktır. Bu tahliye işl. ihtimal Iki üç gün devam edecektir. Almanların Varşovaya girmeleri tarihi 2 İlkteşiin olarak tesbit edilmiştir. Yarşovanın sivil ahalisinin faşezini temin et- mak için ienb eden tebirlerin tatbikine baş İlanılımaştar. İ Modiin müstahkem: mevkii, 1200 zabiti ile kayıd ve şartsiz tes.im olmuştur. Japonlar Çinde ilerileyorlar Tokyo 29 (A.A) — Bu sabaha kadar Hu- nandaki Japon ordusu 50 kilometre geniş - likte bir cepha üzerinde Çanpçes'nın 85 ki- lometre şimaline kadar İlerlemiş bulunu - yordu. Diğer İki &oı da, Cinijerin kuyvetli müdafaa mevzii olan nehrin cenubunda 30 kilometre bir mesateys gelmişlerdi. Japon tayyareler! vir'at halinde bulunan Ginlileri Çançanın cenubunda bugün de ta - kibe devam etmiğiir. iki Norveç nemisi dha torpillendi Londra 29 (Hususi) — Alman tahtel- eri buğün «Tastag» ve «Yarende Norveç gemilerini batırmışlardır. «Solass Norveç gemisi de Skajarak #- çıklarında bi mayno çarparak batmış- tır. Yeni Rumen kabinesi Bükreş 29 (A.A) — «Rador bildiriyore: Yeni hükümet, şt shretle teşekkil etmiştir; Başrekli: General Argetolanu, kral müşa - viri, sabık başvekil muavini Dahiliye nazırı; Nikolu Ottescu, sabık kra- Miyet, valisi, Umumi nizamı tsivire memur devlet na- mr: General Marinescu, #abık dahiliye na - bari. MI kalkınma cephesi nazırı: Giurescu, sabık kraliyet valisi, Propagandi nat. Radlan, sabık müste- Profesör rek müsteşiri: August FÜlp. Hariciye nazırı Gaferko da dahi) olmak üzere, diğer nazırlar değişmemiştir. Yalnız Argeslanu. Titenni ve rahib Popascu yeni kabineye dahli değildir. İngiliz tayyareleri Alman filosuna taarruz ettiler (Baştarafı 1 inci sayfada) Berlin 29 (A.A.) — Büyük Alman ka- rergihı tebliğ ediyor: Altı İngiliz harb tayyaresi, bu sabah fakat Stslinin basiret ve kiyaseti gavesinde| kında Sovyetler Birliğindeki rejimi dahi Ge-| yg .r sand vekinlerinde Alman deniz bu tesebbisün #kamete uğratılacağını ilân etmektedir. Diğer taraftan Molotof ile Şükrü Sarac - oğlu arasındaki zörüşmeler, Iki gündenberi tatil edilmiştir. Molotof, dün Moskovadaki Bulgar orta el-| dır ie. çisi ile İran büyük elçisini kabul etmiştir. Almanlar mahaflllae Şükrü Saracoğlu le von Ribbentropun ayni zamanda Moskovada bulunmalarının bir tesadüf eseri olduğu be- yan olunmakta İse de van Ribbeatronun "Tür kiye İle İngiltere ve Froasa arasındaki mü - masebetleri bozmağa çalışmak İstediği ka - naati vardır. İstanbul ile Aş'-ale arasında yataklı ve yemekli vagonlar işliyecek Ankara 209 (A.A) — Bize bildirildi - ine göre, Devlet Demiryolları İdaresi Erzurum hattı üzerinde Erzincan - kale kısmının İşletmeye açılması üzeri - “İns haftanın bazı günlerinde İstanbul ile Askale arasında iki defa yataklı ve üç defa da yemekli vagonların işletilmesine! Sovvetler Birliğinin karsı-|karar vermiştir. Buna nazaran, İstanbul- Aş - çecektir. Rubr'dan gelen valmlermn anlattıklarına göre, şimdilik mekteblerde, fabrikularda ve nasyonal sos7nlist teşekküllerinde her türlü kantinlerin yavaş yavaş genişletilmesi sure- tile, bir kollektif laşe sistemi hazırlanmakta. Bu kollektif iaşe sıstemı, perakendeci dük- kânların kaldırması ile itmam olunacaktır. Perakendeci dükkünlar. yerine büyük ma - Zazalar tesis edilecek ve bu böyük mağazalar Nazi teşekkülleri #zeümle «N. 9. W.» nasvo- na) sasyalisi hayır cemiyeti tarafından ida- re olunacaktır. Göhels nezaret altına alınmış Paris 29 (Hususi) — Stokholmdan «Pe - ti Parislen» gazetesine bildirildiğine göre Alman propaganda nazırı Göbels bu vazife- sinden afledilmiş ve bir sanatoryomda ne - zaret altına atınmışlar. Dil kuru!tayı Ankara 29 (A.A) — Türk dil kurumu baş- kanlığından: Dördüncü Türk dü kuzultayının bu yıl top- dan Askaleye Sah ve Cumartesi günle-| tanmaxına imkân görürmediğinden kurum ri Askaleden de İstanbula Cuma ve Sah “önleri kelkscek olan trenlerde yatak - lı ve yemekli vagonlar, Çarşamba gün - İleri İstanbuldan ve Pazar günleri de Aş) kaleden kalkacak trenlerde de sadece ye- mekli vagonlar bulunacaktır, çalışmalarının üçüne Türk dil kurultayının. kararlaştırdığı prorrama göre ve onun #09- tIğI genel merkez kurulu eli le ileri götü - rimesi yerinde görülmüştür. Dördüncü Türk dil kurultayının ne zaman ve nerede top - lanacağı kurumun ana tüzüğü gereğince üç ay önceden bildirllşcektir. kuvvetlerine neticesiz bir taarruzda bu- Tunmustur. Alman avcı tayyareleri, ger-i be doğru dönüşlerinde bunlarm yolumu kesmistir. Kısa süren bir muharebe ol - muş ve bu altı İng'liz harb tayyaresinden beşi denize d ü Sabaktan Sabaha İ mek ve bu ahaliye sıhht yardımlarda bulun» | vaziyete rağmen yer! bir tavassut şekli bu- labilmesinin kolay olamıyacağı ilk bakesta gön çarpısor. Bu sebebledir ki Leh istne bas- kasının Karısmaman esasına göre yapin tasfiyeyi Pransa ve İngiltereye kabul ettir « mek çok güç ve adeta mümkün ölmesin benser. Demek ki yeni bl sulb te: iv. den bugünlerde oüyük farda bekfenek bir parça da boşuna bir intizar olacak © Miyor. Selim eBamsyi Gm serarenmmansararasanaa ananas Sovyetlerin Leh'standa ileri hareketi | Moskova 29 (A.A) — 29 Eylül sabah ta * rihli Soyyet tebliği. Dünkü harekât neticesinde, Kımlordu kıt'a ları, Grsevo, Tehijev, Metiretehle, Krenjek, Malodyteh, Przemjsi ve Ustrayki'yi almış - lardır, Garhi Bielorusya vr Ukranyada temizleme harekâtı deram etmektedir. Beş Polonya #ü- vari alayı esir edilaiş'ir. 15 top alınmıştır. Krukenitza mıntakakında müteaddid Polon- ya müfrereleri dağıtılmıştır. Alman- Yugoslav ticareti Bolgrad 29 (A.A) — «Vremen gazetesi, Al man - Yuzoslar tisarez münasebetleri hak» kında yazdığı bir makalede diyor ki: Almanya, Yuzoslavyanın ticaretinde son zamanlarda ehemmiyeti artan fevkalâde bir rol oynamıştır. Yuğoslav ihracatının yar Alnanyayr gittiği gibi Yugoslavya da iha - Mtının yarısından fazlasını Almanyadan & 000 Harz kadın Büyük harbler birbirini takib ettikçe milletlerin ahlâki cepheleri sarsılıp duru. © — yor. Cemiyet nizanıları, hattâ «ile bağları gevşiyor. Şahsi münasebetlerde hele ti- cari alışverişlerde itimad, emniyet denilen karşılıklı itişar sıfıra iniyor. Geçen Büyük Harbde başlıyan bu ahlâki ve ticari çörülüy ha bugün ha yarn düzelecek, eski emniyet. Itlbar geri gelecek diye beklerzen daha çetin bir harb başladı. Öyle bir harb ki fath askeri ittifaklar: silip süpürdü. gün peşin, yarın veresiyeye çevirdi. ayırd etmek güç oldu. Bunun neticesi yıldırım süratle cemiyet hayatına, ferdi münasebellere sirayet edecektir. Merfaat hisleri körüklenecek, ahlâki kaygular gevşiyecek, insanların en samimi tarafları olan ruhi ve hissi arada kadın, erkek münasebetlerinin muhakkak! Şunm da hemen ilâve etmeliyim ki bu davada en çok zarar görecek geçen barbde olduğu gibi kadındır. Her harb kasırgası, Üzerinden geçtiği cemiyo- tn kadınını erkeğinden fazla tabrib a birinci ayında o muhteşem paktları, hattâ c şala- Bitarafların bile ticari münasebetlerini bu- Hava öyle bir karıştı ki dostla düşmanı İ « temayülleri birsz daha masırlanacak. Ba de maddileşerek gönüllerin o katılaşacakları eder. Erkek için telilike ölmektir. Pakat ka- dını bekiiyen tehlike gururunu kaybetmektir. Geçen harbden sonra maklüb Ak manya kadını analık duygularını kaybetmişti. Berlin barları Paris sefahathanele- rini birer iffet ve şefkat yuvam saydirnsak kadar çamura ogömülmüşlerdi. Galib Fransada da kadın para İle alınır, satılır bir meta haline gelmişti. Pei Yalnız cemiyet ahlâkı için deği, kadınlık hesabina da dua edelim ki bu facia uzan sürmesini la