5 Eylül 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

b” ve «Athenla» TELGRAF HABERLERİ Athenia vapuru hâdisesinin akisleri Yolcular kurtarıldı Çörçil vapurun haber verilmeden torpillendiğini Kamarada söyledi, infial devam ediyor Londra, 4 (Hususi) — Bu sabah Heb.| Bu hâdise Amerika umumi efkârinda tİĞ adaları açığında torpillenerek batırı. |derin bir infia) uyandırmıştır. 13.580 tonluk Ingiliz «Athenia» ge. inisinin 1400 kişiden ibaret olan yolcu ve | cümhura törpillenme hakkında resmi bir ölenler | telgraf gelmiş olduğunu beyan ve şu söz- lan Mürettebat, infilâk esnasında Müstesna, tamamen kurtarılmıştır. Gemi, bir. Alman tahtelbahiri tarafın- dan bildihtar torpillenmiştir. Bu hareket| pul tarikile, Glüscow'dan geliyor ve hâ. Almanyanın da imzâlamış olduğu|mil olduğu bir takım mültecileri Kana. > deniz anlaşmsama muha.|daya götürüyordu. Vapurun harb mü- ,, Gemide, ekseriyeti Kanadalı ve 311 de | kün olmadığını isbat etmek için bu nok. Aznerikahı yolcu Vardı. Bunlar, Avrupa. |ta üzerinde israr etmek İsterim. dâki buhran dolayısıle Amerikaya avdet , Snekte idiler. * © Yeni bahriye nazırı Çurçil bu hâdise| Alman hükümetinin Büyük Harbde hat- i Avam Kamarasında beyanatta |tâ Amerikanın müstefikiere iltihak etme, nın bilâihtar!sinden evvel Amerikaya karşı amansız törpillendiğini söylemiştir. Çurçilin, Avam Kamarasında tekrar olduğu suali henüz irad edilmemektedir. Bazırlar mevkiinde görülmesi, şiddeti Mikişlarla, selâmlanmıştır. Polonyada Eski Çek Cümhurreisi telgrafta zafere kadar yürüyeceğiz, diyor Varşova, 4 (A.4.) — Pat ajansı bildi. Çek ve Slovak Tejyonları ihdasına dair Resi mk tarafmdan ısdar edilen ka- > aşağıdaki hükümleri ihtiva et. (Mek tedi; Ol —-Folehya Cümhuriyetinin maruz kaldığı tecavüz ve Alman işgali altında lovak milletlerinin bü. rmettare lâhla harekete geçerek kendili Kur tarma imkânını vermek üzere Polonya larında Çek ve Slovak Tejyonları na karar verilmiştir. 2 — Bu lejyonlar, hususi mill karak. terlerini muhafaza etmek şartile, Polon. Ya Ordusuna ve bu ordunun başkuman. danlığına bağl bulunacaklardır. 3 — Çek ve Slovak lejyonlarına Polon- Ya Vatandaşları ile Polonya tebaasından okmayıp ta aslen Çek ve Slovak olanlar, iü yazılabileceklerdir. d Bu iejyonlarda hizmet etmek keyfiye. Mmedkür gönüllülerin vatandaşlığı nok. Basimdan hiçbir hukuki netice tevlid et. ktir, 4 — Askeri işler nezareti, bu kararna- İni ahkdmını tatbike memurdur, ra 4 (A.A.) — Eski Çeko. Slo- Reisicümhuru Benes, Çemberlayne ki talgrafnameyi göndermiş - Vekiller heyeti dün toplandı Ankara 4 (Hususi) — Vekiller He buzün öğleden sonra Meclis bina-' & bir toplantı yapmıştır. Kıbrıslı Türkler İzmir Fuarında ge alya 4 (A.A.) — İzmir fuarını Kğ, k üzere Tırhsn vapurile lima - izdân geçen 50 yi mütecaviz Kıb « tang ürk vapurun buradaki tevakkun- alya 3 bilistifade karaya çıkarak An - dir â Parti ve Halkevini gezmişler - Ankarada “ Akşam Haberleri ,, ay kara; 4 (Hususi) — Fevkallde say! dolayisile Ulus gazetesi bugün üi m haberleri isimli küçük kıt'a. başlayalı bir akşam gazetesi neşre Meteyi iştır. Fiatı 1 kuruştur. Halk ga- İ kapışmıştır. eme Çek ve Slovak lejyonları teşkil ediliyor *İ Memldketimiz, Nazizmin müsellâh Ruzveltin kâtibi Stefhen Early, Reisi. leri ilâve etmiştir: «Resmi haberlere göre vapur, Liver. himmatt nakletmesinin kat'iyen müm. Filhakika bu nokta, Vaşington meha. filinin nazarı dikkatini celbetmektedir. bir harbe girmeğe karar verip vermemiş Torpillemenin şok mühim ve âcil ne. eeler tevbd etmesi muhtemel Çemberlayne gönderdiği Nazi Almanya tarafından Polonya - ya, Büyük Britanyaya ve Fransaya zor la kabul ettirilmiş olan harbe iştirake İngiliz milletinin mecbur kalmış ol - duğu şu dakikada ekselânsınıza derin ve sarsılmaz sempati hislerile birlikte Çeklerin ve Slovakların kat'iyen te - ,reddüde kapılmaksızın Avrupanın hür ize için yapılan bu mücadelede mil- kuvvetleri tarafından istilâ ve işgal e dilmiştir ve bütün millet bu gayriin - sani harbin ve tazyikin ıztırabını çek. mektedir. Maamafih, manevt ve mad. di kuvvetleri masun kalmıştır. Biz Çe. ko - Slovak vatandaşları, kendimizi Al manlarm askeri kuvvetlerine muka « vemet edecek kabiliyette görüyoruz ve nihaf zafere ve ana vatanımızın ha lâsına kadar milletimizle birlikte yürü yeceğiz. Fransada Vaşington, 4 (A.A.) — Çekoslovakya orta elçisi Hurben muvakkaten Nazi ta- bakkümü altında bulunan Çek milletinin tamamen müttefiklerle beraber olduğu. nu bildirmiş ve Fransâde ve Polonyada Çek kıtaatının teşkiline başlandığını ha. ber vermiştir. Yunan hükümetinin talebemize yardımı birimizden:; Tahsilde bulunan (talebelerimizden 43 kişilik bir grup, dün gece geç va - kit buraya gelmiştir. ş Günlerdenberi sıkıntıda bulunan ta. iebemize gerek korsolosanemiz ve! gerek Yunan hükümeti ve Yunan şi-| Londra, 4 (A.A.) — «Southern Cross» ismindeki İsveç yatı «Athenias vapuru yolcularından 200 kişiyi kurtardığını bil. dirmiştir. Söylendiğine göre «Knut Nelson» is- mindeki Norveç vapuru da takriben 800 kişiyi kurtarmıştır, <Athenia» tahlisiye sandallarından bir kaç tanesi de görülmüştür. Kurtarılanla. rın miktarı artacağı zannedilmektedir. Londra, 4 (A.A,)“— Press Associati. orun yazdığına yöre, Athenis vapurun. dalki 1400 yolcunun yüzde yetmiş beşi kadın ve çocuk idi, Alman iddialarına karşı Londra, 4 (A.A.) — Athenia vapuru- nun bir mayına şarparak batmış olabile. ceği hakkındaki Alman Iddizlarına ceva. ben amirallık, vapurun battığı mıntaka. ya hiçbir mayın dökülmediğini bildir- mektedir. Almanya ile ticaret muahedesinin temdid edildiği asılsız Ankara # (A.A.) — Bugünkü ü- çüncü bültenimizin 19 uncu sayfa. sında, Belinden alınan şu telgraf intişar etmişti: «Alman maliye nezareti Türki » ye ile tediye servisi ahkâmının 30 Eylül 1939 tarihine kadar temdid finkişafına intizar edeceği söylenmekle. idir. İ Rusya Lehistana yiyecek ve malzeme satacak Londra, 4 (A.A.) — Londranın diplo. matik mahfellermmds söylendiğine güre, Polonyanın Moskova sefiri, Almanyanm Leh topraklarırı istilâ ettiğini ve Alman. ya ile Lehistan arasında harb hali mev- cud olduğunu Sovyet hükümetine bildir. miştir, Sovyet hükümetinin bifaraflığını muhafaza edeceği ayni mahfellerde söy. lenmektedir. o Binaenaleyh, Sövyetler Birliği, her iki tarafa da yiyecek ve mal. yeme satacaktır. Bitaraflıklarını ilân eden devletler Fransa tarafından Almanyaya karşı ya. pilan ilânı harbi müteakıb; İrlanda, De-| nimarka, Finlandiya, Norveç, İsveç, Ja. pon ve Brezilya hükümetleri bitaraf ka. Mcaklarını alâkadarlara bildirmişlerdir. Vaşington; 4 (A.A) — Relsicümhur Ruzveltin kâtibi Cariy, Amerikanın bita. raflığının ilân: ile Amerika bitaraflık kanununun tatbik edileceğinin yarınki salı günü ayni zamanda vukubulacağım resmen bildirmiştir. Romanya ve Bulgaristan Londra. 4 ( ) — Renter: Reuterin Bükreş muhsbiri, Romanyanın o bitoraf kalacağı: bildirmekte ve Sofyadan ge- len bir habere göre Bulgaristanın da tam bir bitaraflık muhafaza edeceğini ilâve eylemektedir. İspanyanın vaziyeti Burgos, 4 (A.A.) — Havas ajansından: General Franko, Avrupada zuhur eden niza karşısında dün öğleye kadar sarih bir vaziyet almış değil idi, iyi malümat! almakta olan mehaflide generalin bu babda bir karar vermek için vaziyetin | İngiliz, Fransız sefirleri Ber'ini terkettiler edilmiş olduğunu bir tamim ile bil- dirmiştir.» Anadolu Ajansının yaptığı tah - kikat neticesinde, bu haberin doğ- ru olmadığı ve Almanya ile ara - mızda mevcud olan ve 3İ Ağustos tarihinde hilam bulmuş olan tica- ret muahedesinin temdid ve tecdl, edilmediği anlaşılmıştır. İtalyanın vaziyeti Roma 4 (A.A.) — Gazeteler, objek. it tf bir surette, gerek Berlinden, gerek Londra ve Paristen harb vaziyetile a « lfikadar gelen bütün haberleri neşret. mektedir. Gazeteler, yaptıkları tefsir. lerde, hakkını müdafaa eden Almanya- nın azimkârlığını teberüz ettirmekte, zecri tedbirei Edenin İngiliz kabine. sine iştirakinden teneffür göstermek-; *e ve umumiyetle şu tarzda mütalea - lerla mekalelerini bitirmektedir: İtal ya, fkirci bir Wersaillek'den doğacak yeni bir vaziyetin Avrupada vücud bul maması İçin Avrupanın kurtuluşuna yardım edecektir. Hitler Koridorda Berlin 4 (A.A.) — Umumi karar - Selânik 4 (A.A.) — Hususi muba -İzâhm bir tebliğine göre, Hitler bu sa- bah eski koridor hududunu geçerek öğleyin Kulm'a gelmiş ve ilk hatlarda "Alman askerlerinin Vistül nebrini ge. çişlerinde bulunmuştur. Beynelmilel kongre Tehir edildi mesini takdim etmiştir. mendifer idaresi tarafından büyük yar| İstanbul, 4 (A.A) — 18 Eylül 1939 da İdimlar yapılmıştır. İstanlyılda toplanacak olan 18 inci bey. nelmilel antropoloji ve preistorik arkeo- Hatay valisinin tetkikleri loji kongresi görülen lüzum üzerine te. hir edildiği kongre genel sekreterhiğinden İskenderun, #4 (A.A.) — Vali ei bildirilmektedir. ensi imi, abah rel 5 ray karmakanlık dairesinde tlesrlar, ba) | İzmirdeki Filistinli lıkçıları, fabrika sahiblerinin dilekle| O Museviler yurdlarına rini dinlemiş, İskenderun - limanında avdet ediyorlar İzmir, 4 (Hususi) — 139 Filistinli ticari hareketin artması için tüccarın mütalealarını almıştır. ibi barak Rg GS yarın Filistine hareket edecektir. Valimiz öğleden sonra Dörtyola git- miştir. ç iü Gzlkminii ğ b eli 3 Gİ Londra 4 (Hususi) — Berlindeki İn. giliz ve Fransız sefirleri bu sabah sa. at 9 da Holanda yolile memleketlerine hareket etmişlerdir. Paris, 4 (A.A.) — Fransanın Alman. yadaki menfaalleri, Amerika sefareti. ne tevdi edilmiştir. Paris 4 (A.A:) — İsveç hükümeti, Almanyadaki Leh menfaatleri gibi Fransadaki Alman menfaatlerini de hi mâye etmeği deruhde etmiştir. Irak elçisi dün itimadnamesini verdi Ankara 4 (A.A.) — Irakın Ankara elçisi Seyid Kâmil Geylani bugün saat 14 te Çankaya köşkünde Reisicümhur tarafından kabul edilerek itimadna - Londra, 4 (Hususi) — İngiltere Ve|mektedir. EVİ AA Ra 2 VT A) EA © Harbin beşinci günü Yözan: Selini Ragıp Emeç ! B ugün harbin beşinci gününde- Viz. İngiltere ile Fransanın JAlmanya ile harb haline girmelerinin de üçüncü günüdür. Maamafih Garb cephesinde şimdilik sükünet hüküm sürüyor. Zira, bu cephede kara, hava ve denizden harekâtın başladığına dair bir Fransız tebliğinden gayri esaslı ve mu- fassal haber yoktur. Şu vaziyet ve as. im cereyan sahası göste « riyor ki, Almanya, şimdilik, harekâli h harb sahasına hâsretmek iste « Filvaki onun bu tarzda hare. ket etmek istemesinde büyük menfa - ati vardır, Zira, Lehistan, coğrafi ve siyasi vaziyet ilibarile bugün Alman. yanın karşısında tecrid edilmiş bir va- ziyette bulunuyor. Almanyanın bütün Kayreti, bu mücerred kuvveti, ileri sürdüğü faik kıt'alarla biran evvel harb harici çıkarmaktır. Maamafih bir şeyi istemek başka, yapmak gene baş. kadır. Çünkü Lehistan da, Almanyanm. taarruzu yapan kuvvetlerine karşı bir kaç milyonluk asker tahşid etmiştir. Sonra, Leh askeri, muharebe etmesini bilen ve cesaretli bir muharibdir. Leh devleti kuruldu kurulalı, bütün var. nw yoğunu ordusuna sarfetmiştir. Bu sayede de hakikaten mümtaz bir as . keri varlık mevdana getirmiye muvaf. faik olmuştur. İtina ile hazırlanmış olan bü kuvvete, onun fıtri harb kabiliyeti de ilâve edilecek olursa, Almanyanın yenmiye çalıştığı hasmın öyle kolay kolay harb harici bırakılabilecek bir mahiyette olmadığı anlaşılır. 'Maamafih. bugünkü şartlar altında böyle bir harbe giren Almanyanın ve onun başmda bu harbi istemiş olan Hitlerin Kiminle uğraşmak mecburi « yetinde kalacağını hesab etmiş olmast düşünülür. Harb tebliğlerinin ketumiyetine ve umumi tehsidat ve harekât istikameti hakkında fazla malümat vermemeleri- ne rağmen şu nokta kabul edilebilir ki Alman başkumandanlığının bütün gây. reti muhtelif istikametlerden taarruz yapmak suretile Leh ordusunu birkaç parçaya ayırmayı istihdaf ediyor. Yal, niz bununla da kalmıyor. Parçalam'va çalıştığı bu kuvvetleri, ayni zamanda geri muvasalalarından da < ayırmıya sehdediyor. Kısmıküllisinden ayrılmış bir kıt'a yar, muvaffakiyetsizliğe uğ « ramış demektir. Hele arkasile muvasalası kesilirse, vaziyeti büsbütün müşkülleşir. Lehli. lerin düşmemiye çalışacakları vaziyet işte budur. Nitekim Alman tebliğle - rinde mühim merkzlerin alındığından Kabul «snasında Hariciye Vekâleti Sakahtan Sabaha Nefis Ren yarabları, leziz Münih merleştiren Alman milleti bugün kan ve gidiyor. Harb bu güzel yerleri Büyük Harbden sekiz yıl sonr bahsedilmiyor Çünkü Alman ordusu - Umumi Kâtibi Numan Menemencioğ. |nun hedefi bunlar değildir ve Almanya, lu da hazır bulunmuştur. (Devamı Tl inci sayfada) Başı ve sonu / Yakın vakte kadar Almanyada se yahat edenler zevk ve san'at ille tanzim edilmiş, beton yolları açılmış; örm anlarına varıncıya Kadar medeniyet ve konfor dediğimiz yeni rahatlığın temin edi imiş bu cennet gibi memleketten tatlı patıralarla avdet etmişlerdi, biraları #le rahatını ve saadetini kat » duman içinde meçhul bir akibete kim bilir ne hale getirecektir. 1926 da, yani a İsviçreden Parise tayyare ile geçiyordum. Nancy üzerinden uçarken altımızdaki yeşil arazinin muntazam şekillerde çıplak ve toprak kalmış olduğunu görüp pilotun yanındaki makiniste sor - dum, Dedi ki; — Büyük Harbde Fransız müz hatlar siperlerdir. O kadar derin siperler yapılmış bitmemiş. Bugün dünkünden "daha korkunç sağ cenahı burada mevzi almışlardı. Gördüğü. ki sekiz yıl geçtiği balde dolmamış ve ot bir harb başlamıştır. Mes'ud Alman mii, leti cephelere yığılmıştır. Mamur Alman arazisi dünyanın en müthiş ordula. rımn yerden ve gökten hücumuna uğramıştır, Fakat ne denir mukadderatına el koyanlar bunu böyle istemiş bulunuyorlar, ki Almanların Vistül kıyı - larında sükün ve sasdet içinde yaşıyan Polonya köylüsünün ne günahı vardı? Bisiz Atetürkün büyük kitabinda «... Millet mukadderatını tevdi edeceği insanların seciyesini hassas olmalıdı Bu böyledir, » Kütlenin talihini ferdin ihtirasından ku Şu satırlar vardır. anlamakta ırtarmak içip büyük iddialarla ortaya çıkanların ehliyetini olduğu kadar karakterini de kolla - mak lâzım. Gatletle felâket birbirinden uzak değildir. “Burhan Cahid