31 Ağustos SON Herşey 29 Yıl Evvelki 1914 ve 1939 Büyük harb arifesi ile içinde yaşadığımız günleri mukayese insanı dehşete düşürüyor YAZAN: FERİDUN OSMAN Sırbistanı bir nevi mürakabe altına al İsak ve cinayetin cezasını ona çektir. 25 Ağustosta gazete havadislerini ve | haberi olmıyan masum rolü oynuyor, im i hele İngiliz başvekilinin parlam odaki parator şimal denizinde gezintiğedir. mdktir. Almanya, artık, hiçbir şeyden bâyanatını okurken ihtiyarsız. h Sırbistana Londranın tavsiyesi şudur? aya İ o antika tekerleme yuvarlanıyor: “Tarih| «Ültimatomün mümkün olduğu kadar / i tekerrürden ibarettir.» Günlere kadar) fazla kısmını kabul ediniz» Paris ise Muayyen bölmeleri yapılmış aman kad.! eyakit kazanmağa çalışınız» diyor. En Tani üzerinde tabiatin ezeli devri daimi.|fenam, en çok güvenilen Rusyadan hiç ne esir olan beşer ve hayat için şüphesiz|bir ses çıkmamaktadır. Sırh hükümeti RR bu vecize «insan hergün yemek yer» ka.| mütereddid ve endişeli; hem Avusturya 10 de Büyük £ Harb arifesinde Londrada münöri döller omnüzoolar bilinden isbatı lüzumsuz bir hakikattir. metalibini kabul ediyor, hem seferberlik diğ i gi TeŞ Pakat makine ülühiyetinin harikaları| yapıyor. Cevabi başvakil Pasiç bizzat |çekinmemişti. Tahrik ve ihdas sebebi lara dezaviz ii gr? esim ei mek Ml par emi | haricin i mütevali nesille nu ötü ik 0 ve amil devletlerin rolü müstesna, O sene bin iâfzi ması isteniyordu. Çar gene; a hız verdi. tesi yı! gayri asker! Sağ kizimin kili e aa Lâkin Viyana |ve seni Sele Karbi görlediği veya | ümlde düşmüştü. Sazanola hemen AL|Ren topraklarını askerileştirdi. Muahe- i AI 'her şeyi önceden (hazırlamıştır. Sefir düyarak hemen her hödise karşısında «3, Giesl cevabı okumağa lüzum görmeden, vaktile de bir kere . veya birkaç keteler . | başvekilin arkasından, ekat'ı münasebat> böyle olmuş İmiş?» hayretinden başka| notasını gönderip Belgrad: terkediyor. yapacak hiçbir şey adığına göre de-| Kayzarin notu veranın muayyeniyet prensiplerine ker.| gi gösterilen çocuk heyecanını çok gör- özlediği muhakkaktır, man elçisini çağırmak emrini verdi. Lâ-|deleri çi, rek yapılan bu darbeler © İlkin setir telgaftan malümatı olmadığı karşısmda İngiltere, Fransa, harb kor. Avusturyanın ilânı harbi | cevabını vererek alelâcele Petersburgu| kusile, hareketsiz kaldılar. Her hüdisede | Bertholdun kundağı, büyük devletler | terkesti. Muharebe başlamıştı. İAlman arzularının suna erdiği kanaatile fından, gdetâ okşana okşana parlâ- Fransada seferberlik 1. Hitler ise “hayet Viyana 28 du. Nihayet Viyana ZİL manya ertesi günü ordusunu Belçi.|; cihan Bir gün evvel Petersburg ziyaretini it.» Teme özlerle oyalıyı y eden Fransız R u Puvan. | kadan geçirmek üzere Brüksele bir moti v i memelidir, mam eden Fransız Reisicümhuru Puvan-| ekilen bir telgrafla Sirbistan kadan geçirmek üzere Brüksele bir Rota, yaya yapılan haksızlıklardan şikâyet ği kare, tacıdar müttefiki Çora açık, kapalı|* " umanya | verdi. Hâdise İngiltere ve bilhassa Pran.| p 1914 Temmuzu a li eee eş e me çaldırdı. Almanya | verdi Bedi a emi Bu. anlarda <ttkten sonra «müstemleke meseleleri. i b ii : öyl n ült z ? tlerin müdahalesini önlemek üzere)” ? * o eni “op İnin müzakere yolile halinden başka ar. İl Manen ai bir kere izin pm yaya Gine. Petersburg Ve ii a eye me e Aas kadadandan kanca a de mg lmuştu. 1914 Temmuzünun başında A.|ba gibi patlıyor ve Alman sefiri, ini. de ilerletmektadir. Sazanof ta |radığı iddiasında ye 2 *İ memleketle #btiiâf! | z ve bir karış bile İolsun arazi talebimiz yoktur» diyordu. Bunlara Sovyet Rusya müstesna, demok. rasi devletleri inandılar. Bu müddet fında Berlin - Roma Mihveri kuvvetli bir vusturya Macaristan veliahdi Saray Bos. bada bir Sırp ihtilâicisinin kurşunile Öl.|leri terviç ve müdafaa ett dürülmüştü. Cinayet, o zaman, devlet bildiriyor. Ertesi gün Rusya € reislerinin çoğu hükümdar olan o Za. biyenin iebarile kısmi seferberl Alman harbi karşımda bitars? kalıp kal- hnı söran Berline, Fransız hül ın Sırb teslimiyetini kâfi gös| <menafiimizin icabına göres cöva, verince Paristeki Alman sefiri pa. bın: imanki Avruj şiddetle sarstı, Cihan ri yaset nüktelerine inhisar etmekte ve | saportlarını istedi. Fransa da : Ri Gİkör: umumiy katil ve — şeriklerinin | gemide köber alan Puva kes, her devlet, karşısındakini aldat ilân eylef m pe tecziyesini talebde çok samimi idi. Fa. | harbe taraflardır. Londra, Beriinin As|makla meşgul olmaktadır. Berlirle | rb notası takib etti. : v ya kat Sırbistanı - sebeb ve ukubeti ona ra.) vusturya taleblerini ba z ala emiyeti masını beklemektedir. dur: ye anlatılsın ki bon şakaya İgelmem. Sırblar bir eşkiya o çetesldir.. tulmasında üstad olan Prusya diploma. Grey'in bir konferans akti teklifi hak.| #isinin mahir ve hâkim yardımile bir | Kında: eKımıldamam. Hayat ve şeref me. «hmizır Sırbları tedibe plânı hazırladı, | selelerinde başkalarile istişare oluna-| Hakikatte bunun, Alman ve Avusturya | maz» diyor. Sırbistan. parçalanırsa Rus. aki İ © #mparatorluklarının inhidamını da ihzar | Yanın harbedeceği tehdidine omuz silki- ME Aİ A eden bir dünyu irafedisi olması ihtime, | yor: «Âlâ! Bisial» İngiltere heyecan için.) kilitle ae Baal iii İedir. Başvekii Askit, ortada bir muahe, anlamıştır. Petersburgdaki İngiliz $ de olmadığı halde, İngiltereyi Fransanın fürir n telkinatı şudur; «Tahrik sebeble- himayesi için bağlamıştır. Hariciye na, (Fi Aznanyaya Yükletiniz. İngiliz etkâr: arı Grey'in siyaseli herkesle iyi geçiniş |UEumİYesi başka türlü harb fikrine ya. Üütstemı terride ve eliemr hasımları karar ittihazından alıkoyarak| “A9DAZ» kise çalışması lâzım gelmekted r. Sulhün | seihü korumaktı. Efkâr umumiye Sır.) “ Seferberlik duramaz! ,, mani ipli kavi bir hakikat olabilmesi $ yagny ar O akşam (29 Temmuz) Kayzer Çara RL çi MD Çaktelerilyayı uraz mağ li hürriy I z fikri! ektiği bir telgraf fi iğ < İmanya Belçika ve Fransaya ; saldır, ğa iyeşek, Şi Bin kapma m b Gr | e m tedir, Viyana, Berlin ve Pelersburgdaki| gu üzerine temin ediyordu, Harbden nef.| ti” Avam Kamacatınm $ Ağustos iç. arbedeceği seden |harb san'atkârları ise, birisinin dediğini| yeç eden Çar bir nefes alıyor. Lâkin er- canlı oldu. Almanlar Belçikaya |” olur. |öleki anlamıyarak istedikleri gibi hare -İ könharbiy, İ girmişlerdi. Hariciye nazır Belçika ve Keli Senin dk karış Vekile bir dır. kâniharbiyenin cevabı menfidir: «Sefer.| x dale Pransayı İngilterenin namus ve menafii rası yaratıyorlar. Bu azim şama. e ei ik imkânsızdır. | hacabına müdafan etmek lâzım geldi zi arasında, hepsi de GÜYA SALİ sefer eize karşı bir isahhüdümüz yok |ve Sari AYFUPN. ek er. Gn Viyana elçisine talimatı şudur: «En iyisi bü » fakst şereflerile beraber . kurtar.|,,,, a a a cepesuş Sim Himpaini MİMAKİ e > Sırbistan üzerine derhal oyürümelidir.» | mak; hakikatte ist harbi sakınılması İm. yana v vü . ti iş in lemiyeceğini söylüy! Başvekil Askit | DUZ Viyana harlelye nazırı Bertholdun sah, kânsiz hale getirmek jçin var kuvvetle isin htt ilanla bülunuyor. E ea ağın taraftan cebri zor|nan Alman, 15 . için kat't 1 > EE Si ise «insanlığın her EŞ tekir. müzevir ve durendişlikten uzak sile çalışıyorlar. Doğrumu şudur ki sinsi)... VE ihtarda bulunuyor. Kayzer tes) O ekümlerine râmedilmek istenildiği) vosilleri Sü siyaset çarkını Berlin yağlı Ki Ge: | Bir best tibayalii har mötielelin Yer, liştadır. Körükörüne bir bizrbe sürük-| günlerde biz küçük milletlerin £aik|Y9v& ilhakı bir m fer bir geziniiden ibaret olacaktır. Rup|du. Her devlet intikam almak veya has. ea mek”için Viyanayı tazyik ediyor.) . devletin keyfi Lakdirile beyneddüvel ler. Hamisiz kalan küç b ima smeiiei Gi ib ölmek: fizan. Sefi, TS Saatlerde artık Rusya ve Almanya U-| mevzu namus hükümleri hilâfına ezilme. eti teslime mecbur oldu, Memi Veya gecikir, Romanyayı bitaraf kalma. |renli bir vatanperver olan Puvankare, © mumi seferberliği ilân etmişlerdir. Çar), çi kaidesini tahkim için harbe girece, | ÇekYö, Slovakya, Rütenya namile üçe imparator Vilhelm febar edecektir.|sene, bir münasebetle, Alman sefirine Kayzere yeni bir telgraf çekerek tavas.| si,, Biz dünya medeniyetinin tâbi bu, | bölündü. Hitler «gene artık başka arazi Jgrada yirrhi dört saat mühletli ağir) sAlsmsıLoreni iide ediniz. O zaman dün-|votünü rica ediyor. Vilhelmin Btu pi) unduğu kanunları müdafaa için harbe| talebimiz yok» diyordu. Bu osmada İs- dur: «Bu bizi geri bırakmak için manevs| gireceğiz» diyordu. Kamara harb kara .| PERY& ihtilâli müessir İtalyan ve Alman radır. Benim vazifem hitam bulmuştur.» | mı ittifakla tasvib etti. Artık söz top.|a8keri yardımlarile ve faşi © - bahanelerle ezmek için fırsat özliy Viyana kabinesi, Bismi Vesilesi feddıfida, ve eserin sahi İngiltere sahnede İngilterenin /X Rus ) bitaraflığını temin için Londraya. teklif. | müttehid ve cezri İ lerde bulunuyordu. Harbden o muzaffer | Hitler ve Müseolini / nsa ve Beiçikadan arazi &'.| ğini tehdid ile Holandaya o doökunmuyacaktı halini aldı ifi şiddetle reddetti. Grey har-|; değildir, ancak İngiltere R sı cephesine iltihak ederse b raf edilebileceğine kanidir. İngiltere haroe giriyor | Belgrad düşmüş, Sırbistan cezalandı. rılmıştır. Kayzer artık pekâlâ Avustur.| DUTYe yayı durdurabilir. İngiliz efkârı umumi | “* bunların zulüm gördükleri iddia € yesi bunu istiyor. Fakat Keyzer reddedi. |“i- Hitler evvelâ onlara sadece muht anı korkak rile nevmidane mücadele halin Yeğeni Kâyzere bir telgraf çekerek ih fin Lahey konferansına havalesini t çıkarsa Fi » İngilte. : müdahalesine vakit bi. «| akmadan ayyen fo: başka arazi taleb zaman sonru Çekoslov Balkanlarda bir kudret amili olmaktan çıkarılmasına bağlıdır» diyor ye başmet- lâ müttefiki Vilhelm Viyanaya a yordu: «Viyananın son, h. istifade etmemesi teessüfü mucib Sırbaltdan kurtumah ve yakın bir 24. manda kurtulmalıdır. Şimdi veya asla! Alman. şansölyesi “Betman Holveg ân Derhal İngiltere ve Fransa da sefer- ik yaptılar. Lâkin «herkesle iyi ge p hasımları karar ittihazından alıko. korumak; siyaseti güden İn. i vasılasile Fitle ale etti, Mü liz, Fransız, İ ntakasi hede ile tesbit et k Çek Cümhu keresine İi bir ültimatom veriliyor. Taleb oedilen,İyanın en iyi dostları oluruz. demekten General Mini hatırlarına bile getirememşçilerdi. “ Şimdi vaya aslal Bunak Fransuva Jozef <hük | İ | İ i 1939 da yeni bir dünya harbi arifesinde Pariste müsadere edilen otobüsler jFakat üç yıldır Avrupayı şiddet ve cebe. rutile tehdid eden Kayzer korkmakta - dır: «Demek Almanyanın bir çember içi. ne almması muhayyilesi bir hakikat ol. du.» İngilterenin «müzakeres teklifini Viyana ile miştereken, zâhiren kabul et- miş görünmeğe karar veriyorlar. Ancak bu karar hiçbir zaman Londraya iblâğ ©-| . 3i Temmuzda Be: harb hali tehlikesi» ilân olunuyor ve se. ferberliğin ilgası için Peters#burga 12 sa. at mühletli son bir ültimatom gönderili. yar. Almanya harbe giriyor Son dakikada harbi Önlemek münkün olacaktı. Çönkü öç saat Kayzerden Çara gelen telgrafta hudud. hde |Yil Yaşadı. Derin yaralarının iarındır ve bu tam dört yıl devam ede. cektir. BUGÜN Umumi kitalin bi'znesinden sonra be. şeriyet veya Avcupa on beş, on altı sakin tedavisi, harab memleketlerin imarı için uğraştı. Bir Milletler Cemiyeti kurulmuş, harb «kanun haricis ilân edilmiş, memleketler Frankonun zaferile bitirilmişti. Alman. ya Çekya ve Slovakyayı nüfuzu aluna İ almıştı. 1939 Martında beklenmiyen bir darbe daha indirdi ve Çekyayı istilâ etti, ütenya ile Slovakyanın bir kısmıda Macarlara terkedildi. Avrupa devletleri Çekosloyakyanın oilhakını reddetüler. Şiddetli bir nutukla cevab veren Hitler İngiltere ile deniz anlaşmasım, Polonya İle ademi tecavüz muahedesini, İngiltere ve Fransanın Rusya ile birleşerek AL manyayı çember içine almak İstedikleri. arasındaki bütün fhtlâfh meselelerin an-|n; ni bahane ederek feshetti. Bu seler Me, ck sulh yoğle hallolunması prensipleri | melle Danzigin de anavatana ilhakı lü- Büyük Harbin açtığı rahme. MN Bi ler batıralardan çıkmıyordu. Fakat bu| gördüklerini iddia ei sulh ve vifak havamnı evvelâ Mussolini- nin dı ve Almen ordusunu takviye (le 'şe başlıyan Hitler 988 de mecburi kangmunu ilin ile «büyük Tehlike işaretleri Artık umumi tehlikenin gelip çatmak üzere olduğunu nihayet anlıyabilen İn. giltere ve Fransa azami süratle silâhlan. (Devamı 10 uncu sayfada)