31 Ağustos 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kemal Atatürk Ruzvelt Jtlussolini 1 "ırkçeye çeviren: Cemal BUkerman Fiatı 100 kuruştur. Her kitabcıda bnlunur. Birleşik Amerika bükumetinin eski Ankara sefiri ÜÇ ADAM Yazan: General SHERRILL yil • umhuri 5497 Türk matbuatımn harrirleri en güzide muazılarım her DIZ neşretmektedir gencliğfinin, her ailenin y YENi PCMUA'da i Mecnrua Türk zümrenin ve ecmuasıdır. ÎSTANBUE CAĞALOGLU Telgraf ve melrfub adred: Cumhurlyet tstanbtü Posta kntosn: tstanbul No 246 Telefon: BaşmulıarTir ve evl: 22388 Tanrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 31 AgUSIOS 1939 Bugün çıkan mutlak fis sayısını unuz. Beynelmilel vaziyet ZAFER BAYRAMIMIZ salâha doğru gidiyor 30 Ağustos yurdun her köşesinde Ingiltere Almanya arasında tahrirî müzakereler başladı coşkun tezahüratla kutlulandı Başkumandanlık meydan muharebesının yıldönümü olar 30 ağustos Zafer Bayramı, dün şehrimizde parlak merasimle tes'id edilmiştir. Bayram münasebetile, resmî ve hususî bütün müesseseler bayraklarla donatılmıştır. Vali Lutfi Kırdar, Şehir Meclisi ve Par ti mümessillerinden mürekkeb bir heyet, sabahleyin kolordu karargâhına gidip orduyu şehir namına tebrık etmiştir. Birlikler ve teşekküller, saat 9 da Üniversite meydanında kendılerine gösterilen yerleri almışlardır. Dünkü mcrash^e iştirak eden kıt'a kumandanları, Çumhuriyet abidesinde İstiklâl marşı çahnırken selâm vaziyetinde Vali ve İstanbul kumandan vekili, Üniversite meydanına gelTeftişten sonra en genc zabit olan 85 ramının ehemmiyetini tebarüz ettiren şu misler, askerî kıt'aları ve birlikleri teftiş inci alay ikinci bölük takım subayı teg nutku irad etmiştir: etmişlerdir. men Mehmed AIi Yeşeren Zafer Bay« Sayın büyüklerim, yurddaşlanm ve asker arkadaşlaÇok eski tarihlerin ünlüsü ulu Türk milletinin kahraman ordusunun tarıhe yaz dırdığı birçok şanlı günlerden bırisinı hatırlatmak ve kutlulamak için buraya toplandık. Bugün 30 ağustos büyük Zafer Bayramımızdır. Vatanımızm istiklâlini bütün dünyaya t a n 11 a n Türk milletinin esaret ve ölüm kararını taşıyan Sevr muahedesini süngülerile parçalayıp atan I 7 sene evvel bugün ulu Türk milletinin kahraman ordusunun Arkası Sa. 5 Sü. 2 de nın ııııııııı ıııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııl İngilterenin Berlin elçisi (X işaretli) Henderson Hitlerin Çemberlayn'e vermiş olduğu cevabı Londrada Başvekâlet dairesine getiriyor Zavallı kollektif Londra hükumeti dün gece Berline yeni bir emniyet! vrupa memleketlerınden başlıcalannm birıbırlerıne gırmek uzere bulundukları ve binaenaleyh bütün Avrupaja \e hatta butün dünyaya buhranlı dakıkalar yaşattıkları şu gıinlerde Mılletler Cemıyetının adı sanı bıle anılınamakta olması çok hazin birşeydir. Son Buyük Harbın gorülup geçirilmiş olan felâketlerinden sonra mılletler, Şimalî Amerika Cumhur Reisi müteveffa Vılson'un insanlığa bır selâmet tılsımı olarak takdim ettığı bu müesseseye bır cankurtaran simidıne yapışır gıbi sarılmışlardı. Ona iştırak eden elli bu kadar mıllet, artık ondan sonra haksız taarruzlara meydan vermemek vazifelerini üzerlenne almışlardı. Mılletlerarası meselelerinin sulh yolu ile halli bu cemiyet misakınm ruhunu teşkıl edıyor, zamanla me\cud muahedelerin tadiii için bile misaka temınat dercedılmiş bulunuyordu. Nekadar teessüf olunsa yeridir ki t>u cemiyet bir tıirlü müessir bir hayatiyetle yürüyemedi, ve nıhayet işte bu günkü söniık ve adeta ölü vaziyetine diiştü. Halbuki ınsanlann milletlerarası münasebetleri için en zıyade muhtac olduklan müessese, sulhun kadrini kıymetini takdir eden mılletlerin azimle ve icabmda her fedakârlığı gbze alarak tutacakları böyle bir teskilâttan ibaret olduğunda ve olabileceğinde şüphe yoktur. Ingilterede deniz ihtiyat askerleri kamyonlarla kışlalarına girerken Anlaşılıyor ki insanlann fıtretlerinde saklı bır hodpesendlık insan cemiyetleri Londra 30 (Hususî) Kabıne bu İngiliz mesajı Berlinde olan milletlerin henüz bir sulh ve adalet gunkiı toplantısında Hıtler'm cevabını tetBerlin, 30 (Hususî) İngiliz kabiidealı etraflarında toplanabılecekleri bir kık ederek, Alman devlet reisıne yeni bir nesinin yeni mesajını hâmıl bulunan hususeviyeye yükselmelerıne müsaıd olama mesaj göndermeğe karar \ermış ve bu gesî tayyare gece yarısmda Tempelhof taymıstır. ce Berline gönderılecek olan mezkur me yare meydanına inmiştir. Milletler Cemiyçtinin ilk talıhsizlıği sajı da hazırlamıştır. Lord Halifaks'ın temasları onu bır ıdeal olarak ortaya koyan âlıceHitler'm mesajı, esericedid kâğıdları Londra 30 (Hususî) Lord Hali nab de\let adamınm mensub olduğu mem eb'adında daktilo ıle yazılmış üç buçuk faks bıitün geceyı Hariciye Nezaretınde Ieketçe kabul edılmemesıle başlar. Reıs sahıfe tutmaktadır. geçirmiş ve Hıtler'in cevabını tetkık etVılson Mılletler Cemiyetı fıkrini AvrupaBaşvekil Çemberlayn, kabine içtimam miştır. Lord Halifaks sabahleyin Ameriya kabul ettırdıkten ve başta kendısi imza dan sonra, Hariciye Nazırı Lord Halı kan elçisini kabul ederek, Hıtler'in cevabı evledıkten sonra kendi telâkkisınce insanlıfak^'la bırlıkte Berline gonderılecek yeni hakkında malumat vermiştır. Hariciye ğa pek büyiık bir hizmet yapmış olmak mesaj hakkında müzakerelerde bulunmuş Nazın, Hıtler'm cevabından Fransız ve kanaatıle Amerıkaya döndüğünde vatanve bılâhare saraya gıderek, Kral Corc ta Leh hükurnetlerini de haberdar etmiştir. daşlarınm bu fıkirde olmadıklarım görDiplomatik faaliyet rafından kabul edılmıştir. mek bahtsızlığile karşılastı. Filhakıka ALondra, 30 (Hususî) Fransız elmerikan kongresi Amerikanın pakta istiMesaj gönderildi çisi Korben bugün Başvekil Çemberlayn rakini kabul etmedi. Bu muamelenin Vil Londra, 30 (Hususî) Hıtler'in ceve Hariciye Nazırı Lord Halifaks'ı ziyason'a hazırladığı manevî ölümü bu idea vabına karşı İngılız kabinesinin bugün haret ederek, İngılız Alman müzakereleYUNUS NADt zırladığı yeni mesaj bu gece geç vakit Ber ri ctrafında görü'müştür. Lord Halifaks lArkası Sa. 3 sütun 3 de] line gönderildi. İArkasî Sa. 7 sütun 1 de} mesaj daha gönderdi Almanya; Hollanda ve Belçikamn müştereken yaptığı sulh teklifini kabul etti, Berlin gazetelerinin de lisanları yumuşadı Ankaradaki büyük geçid resTiinden bir intıba •ıııııııııııııııııııııııııııııııımınııııııınıııı ' Miıııııııııııınıııı mııııııııı ııııııııiıııııııııııı Hâdiselerin hulâsası Beynelmilel buhran diplomatik sahaya ıntıkal ettığı ıçın dun bir tevakkuf devresı geçırmıştır. ingılız kabınesi Hıtler'ın cevabını tetkık ederek derhal cevabını hazırlamış ve dun gece bir mesaj şeklınde Berline gondermıstır. Siyasî mehafılde, Ingiltere ıle Almanya arasmdakı muzakerelerin devamı sulrı lehine iımıd verici bir hâdise olarak telâkkı edılmektedır. Yugoslav devletinin aldığı yeni şekil Sırb Hırvat anlaşmasmdan sonra memlekette ekalliyet ihtilâfları kökünden halledildi Almanyada: Alman gazeteleri, Ingiltere ile Almanya arasında genıs bir anlaşma ıhtımallerinı tebaruz ettırmeğe başlamıslardır. Berlin hukumetı, Belçıka Kralı ıle Holanda Kralıçesi tarafmdan sulh lehme yapılan son tesebbusu sempatı ile karşıladığını bıldırmıştır. WA LAİBACH Fransada: Fransada askerı tedbirlere dun ae devam edümış ve mekteb çocukları Parısten uzaklaştırılmıştır. Başvekil Daladye, dun de ıstışarelerıne devam etmış ve bahrıye erkânıharbıye reısını kabul etmiştir. Lehistanda: Leh hukumetı, Slovakyanın Almanya tarafından askerî ışgal altına almması uzerıne aun bazı smıfları daha sılâh altına çağırmakla berabcr, henuz umumî seferberlık ılân etmemıştır Rumanyada: Rumanya, Sovyet hududunda tahkimat vücude getırmeğe başlamış ve vâki olacak herhangı bır tecavuze silâhla mukabeleye karar vermıstır. Diğer memleketlerde : Dığer memleketlerde de ihtiyat tedbırlerı alınmaktadır Alman gazetelerine gore Sovyetler Lehıstanla yakmdan alâkadar olduklarını bildırmışlerdir. Sırb Hırvat anlasması üzerine Hırvatlara verilen muhtariyet mıntakasını ve Yugoslavjarun yeni idarî teşkilâtını gösterir harita (Hırvatıstan Zagreb eyaletının ıhtıva ettıği mıntakadır) Belgrad (Hususî muhabirimizden) kılde halletmek üzere 6 şubat 1939 tari Uzun zamandanberı devam etmekte olan Kinde Zwetkoviç'ı Başvekâlete getirmişti. Sırb Hıhrvat müzakereleri nıhayet tam Basvekılin, Hırvat hderi Macek'le 27 nibir anlasma ıle neticelendi ve bu netice ü sanda yaptığı anlaşmada Bosna Hersek zerine de Yugoslavya parlamentosu fes havalisındeki bazı kazaların Hırvat veya hedıldi. Sırblığa intisablan için reyiâma müracaat Saltanat Naibi Prens Pol, uzayıp git edilmesi hakkındaki fıkra, Niyabet meclimekte olan Hırvat meseksini kat'î bir şelArkası Sa. 6 sütun 3 fe]