21 Haziran 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

21 Haziran . Hariciye ve Maliye Vekilleri Partide izahat verdiler (Baştarafı 1 inci sayfada) Söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saracoğ- lu son İyafta zarfında dünya ve Avrupa siyasetinin vaziyetini ve bizim bu siyaset içinde takib etmekte olduğumuz hareket tarzını izah etmiş ve bilhassa son günler içinde Romanya ve Mısır gibi iki devlet ve millet bariiye mazırlarının memleketimizi ziyaretinden duyduğumuz yüksek memnuniyeti tebarüz ettirmiştir. Hariciye Vekili bu meyanda harici po- Mtikamızın seyri hakkında tenevvür ei. mek istiyen birçok hatibleri de tatmin et. miştir. Meb'uslâr, bazı yabancı memleket ga- zetelerinin, Rumanya ile bu gazetelerin mensub oldukları memleketler arasında. ki hülâflar hakkında yazılar neşrine B. Gafenkönun Ankara ziyaretini vesile it tihaz eylemelerini, Romanya için olduğu kadar, Türkiye için de gayri dostane te. Tayyare Cemiyeti o, Muş meb'usu Hakkı Kılıcoğlu tarafın. dan verilip grup ruznamesin: dabi! bü. lunan ve muhteviyatı itibarile birkaç Ve. kâleti alâkadar eden takririn, takrir s1. hibi tarafından izahını müteskıb müza- Klüblerin yeni isimleri (Baştarafı 1 inci sayfada) yasak ettiği için İslanbulâş mevcud, mıntaka ismi taşıyan bütün klüpler ni- bayet 13 Temmuz akşamına kadar.sdla. rım değiştirmek mecburiyetindedir. Klüplerimizin bir çoklarının adları a- deta beynelmilel olmuştur. Memleket bududlarının çok uzaklarında akisler ya- pan bu adları, çoğunun tarihi tevellüdü Yirmi beşi geçtikten sonra değiştirmek elbette ki mühim bir meseledir. Dün bu hususta klüp reislerile ve ta. nınmış sporcularla görüştük. İşte söyle. dikleri: Nazmi Nuri (Galatasaray klöbü reisi) «— Kanun icabını yerine getirmek va. tandaşlık vazifesidir. Her spor klübü gi. bi, Galatasaray da kanun! vecibesini ye. rine getirecektir. Ancak tatbik devresine kadar, diğer klüpler gibi Galatasaray da aid olduğu makamata müracaatla 34 se. nedenbeni taşıdığı ismin gene kullanıl. masına müsaade istiyecektir. Spora ve sporculuğa karşı büylik bir sempati ile mütehassis bulunan büyükle- rimiz ve bu uğurda azami yardımdan çe. kinmiyen hükümetimizin genç sporcula. rin bu masum arzularını yerine getir. mek suretile, onlara karşı daima göstere, gelmekte oldukları sevgiyi bir defa daha Ishar edeceklerine şüphemiz yoktur. Bü. tün dünya sporunda. bilhassa amatör klüplerde daima rengin ve ismin bir ta- rihi vardır. Evlâddan evlâda intikal eden bu isim ve renk aşkı bizde de yer almış. tır. Bu sebeble renkten ve isimden uzak. laşarak mınlakavi bir isim almamak, bi. ze oldukça zor geliyor. Beden Terkiyesi. hin başında bulunan centilmen Cemil Ca. hid bu samimi arzularımızın otahakku. kunda büyüklerimiz nezdinde bize ha. yırlı delâlette bulunacağına eminiz. , Esasen cemiyetler kanununun esbabı mucibe lâyihası tetkik edilirse, isim de. Biştirme keyfiyetinin spor klüplerine aid olmadığı da anlaşılır. Bu sebeble sd de. Biştirme keyfiyetinin spor klüplerine aid olmadığı kanaatinde bulunarak, ayrea hususi bir kanun . beden terbiyesi kanu. Bu - İle vaziyetleri tesbit edilmiş olan klüplerin cemiyetler kanımunun 9 vhcü maddesinin C fıkrasının şümulünden ha. riç olacağı kanaatini besliyoruz ve bu ka. paatle de Beden Terbiyesi Genel Direk. #örlüğüne müracaat etmiş bulunuyoruz.» Aldığımız malümata göre kanunun bu maddesinde, klüplerin adlarının değiş. mesi suretinde bir ısrar vaki olduğ tak. dirde Galatasarayın ismi (Sarı. Kırmız) olacaktır. Abdülkadir Ziya (Beşiktaş klübü umumi kâtibi) «— Meseleyi bu sabah gazetelerde o. kuyarak haberdar oldum, Ben isimlerin değişmesine taraftar değilim. Bizim isim. lerimizin mımtakavi bir mahiyeti yoktur. Beşiktaş klübü demek, Beşiktaşlıların dahil olduğu bir klüp demek değildir. Galatasaray da, Galatasarayda oturanla. keresine başlanmış ve susllerden Tay.) yare Cemiyel'ne teallük eden fıkra, bu; hususta söz alan müleaddid hatibler 1s. rafından münakaşa edilmiştir. Tayyare piyangosu “Takrir sahibi ile birlikte söz alan diğer arkadaşlara Hava Kurumu başkam Şük- rü Kocak tarafından Kurum ngmuna ce vablar verilmiş ve nihayet kürsüye ge:en Maliye Vekil, Fuad Ağralı hükümet ns- mına beyanatla bulunup Haziran ayın. dan itibaren mahsulatı arziye ianesi na. eu altında şimdiye kadar Hava Kurumu için müstahsillerden alınmakta olan iane. nin kaldırılmış olduğu gibi tayyar? Pi yangosunun da hükümetçe burdan böyle Merkez Bankası tarafından idaresi der- piş edildiğini ve buna mütedâir kerun 1. yihasının birkaç güne kadar Büyük AG let Meclisinin müzakeresine arzedilecsği. pi bildirmiştir. Grup Maliys Vekilinin bu beyanatını tasvib etmiştir. Vaktin gecikmesine bina. en Hakkı Kılıcoğlunun takririnin diğer kı isımlarının müzakeresi gelecek ruznamc- ye bırakılarax riyasetçe celseye Bihayet verilmiştir. MA) rm klâbü sayılmaz. İsimleri kuruldukları muintakalara alem olmuştur. Bizim klübün İ isminin ne olacağı hakkında şu dakikada bir fikrim yoktur.» Duyduğumuza göre bazı Beşiktaşlılar 4Şorefspor> ismini muvafık , bulmakta. dırlar, Zeki Rıza (Fenerbahçe klübü idarecilerinden) «— Buğün duydum. İsim değiştirmek mecburiyeti varmış. mecbur edildiğimi. ze göre isim tebdili bir emri vaki de. mektir, Açık söylemek icab ederse, de-| fiştirmenin aleyhinde bulunacağım. 31 senelik mazisi bulunan, ismi beynelmilel olmuş bir klübün ismini değiştirmesi doğ. ru olmaz. Ne isim alacağımıza gelince: Henüz düşünmüş değiliz. Herhalde Fene- re benzer bir ad bulacağız.» Orhan Öktem Sileymaniye klübü reisi «— İsim değiştirmeği esas itibarile doğ- ru bulmuyorum. Uzun senelerdenberi halk arasında. hattâ memleket dışında bu isimler yayılmış, tanınmış ve sevil. miştir. Meselâ. Süleymaniye, bu ismi 29| senedir taşımaktadır. Bundan sonra Be.| den Terbiyesi Umum Müdürlüğü klüp. lere numara verse iyi olur, diye düşünü. yorum. Meselâ, 5 numaralı klüp, 6 numa. | rah klüp gibi.. numara alır geçeriz. He.| nüz biz yeni bir isim düşünmüş değiliz» Mümtaz Tarhan klübü reisi) «— Biz klübün rengine izaften bir isim almak tasavvurundayız. Bunun için de umumi kongrenin toplanmasın, muvafık buluyoruz. Ayni zamanda Beden Terbi. yesi Umum Müdürlüğünün bununla meş. gul olmasını temenni etmek isterz, Ka- zası, Beyoğluspor klübü vardır. Biz mm. takavi unvan taşıyan tâbirini muhtacı İ- zah görüyoruz. Bu herhalde Beden Ter. biyesi Umum Müdürlüğünün esaslı tetkikinden geçmesi icab eden bir ledir.> Saim (Vefa klübü reisi) «— Meseleyi yeni öğrenmiş bulunuyo. rum. Madem ki mecburiyet var, biz Ancak bunun için idate heyeti salâhiyet. de üzerine almak istemez. Heyeti umu. miyeyi toplamak ıztırarındayız. Uzun ve şerefli bir mazisi olan Vefaya münasib ve bu ismi ve rengi unutturmiyacak bir isim bulmağa çalışacağız.» Nusret Safa Coşkun Mussolini geziyor Bolonya 20 (A.A) — Mussolini, etmistir. . Plaisance, Cremon, Parma ve Modene! Kahire 20 (A.A.) — -Stefani- şehirlerini ziyaret ettikten sonra oto -| Müdafaa Nazırı, Mısıra bir mobile Bolonya'ya avdet etmiştir. Bu) keri heyetinin gönderildiği hakkında | did olunmuştur. radan tayyare ile Rimini'ye hareket | «Aker Saa> mecmuası tarafından neş -| “İngiliz konsoloshânesi bu haberi ne Mısır Nazırı yarın sabah Ankaradan şehrimize geliyor (Baştarafı 1 inci sayfada) Belediye Reisi Lütfi Kırdar, İstanbul Komutanı Halis Bıyıktay, şehrimizde- i Mısır kolorisi tarafından karşılana - cak, Akay İdaresinin hususi vapurile Tophaneye çikarak Perapalas oteline gidecektir. Misafir Hariciye Nazır, 10.15 de İs- tanbu! Valisini ziyaret edecek ve Vali İadei ziyarette bulunacaktır. Abdülfettah Yahya Paşa 11.15 te Taksim nbidesina çelenk koyacak, sa. at 13 te İstanbul Valisi tarafından şe- refine verilen ziyafetle bulunacaktır. Saat 15.30 da belediye turizm şubes! memurları misafirimize mözelerimiz! gezdirecektir. Cuma günü saat 10 da Mısır Hariei- ye Nazır: gene belediye turizm şübesi memurlarının mihmandarlığı ile ca - milerimizi, Evkaf müzesini, Yereba - tan sarayını gezecek, öğle yemeğini hususi mahiyette Tarabyadaki Tokat - lıyan otelinde yiyecektir. :sır Hariciye Nazırının Balkan dev let merkezlerini ziyaret etmek Üzere şehrimizden ayrılacağı gün henüz ma-| Tüm değildir. 'Başvekilin ziyafeti Ankara 20 (A.A.) — Başvekil Dr. Refik Saydam Mısır o Hariciye Nazırı| Mısır ve Türkiy niçin meç e elele vermiye burdurlar ? (Baştarafı 1 inci sayfada) Eer iki devletin Doğu Akdenizde biri. birine yakın ve benzer coğrafi durumları 1 lhassa şimdiki dünya emniyet. hemen ayni tehlikele- re maruz kılmakta ve dolayısile birlikte harekete sevketmektedir. Filvaki Mısır ve Süveyş, Balkarlarıa Boğazları tehdid edecek herhang bir harici tehlikenin si. rayet ve tesir alanı dışında kalamıyacak. ları gibi Nil ve kanal bölgelerinde vaki olgcak esaslı değişikliklerden Türkiyenin hayati, siyasi menfaatlerinin ehemmiyetli sarsıntılar duymaması kabil olamaz. hayet, Türkiye gibi, müstakil ve serbest genç Mısır devleti de Büyük Britanyanın müttefikidir. Bu itibarla Akdenizin iki doğu kapısına sahib ve hâkim olan iki devletin müşterek ve mütekabil (siyasi menfaatler esası üzerinde anlaşıp birleş- meleri ve hemen biribirine bağlı ve da. yah 'olan emniyet ve varlıklarını koru. mak yolunda elele vermeleri kadar tabii bir şey olamaz. Mısır 16 milyon nüfuslu zengin bir Ak- deniz devletidir. Gerçi Mısırın bugün kuvvetli bir ordusa ve hava ve deniz fi. loları henüz yoktur; fakat bunlara sahib! olmak için büyük bir azim ve kiyaset ile uğraşmaktadır. Haddi zatında daima iyi asker çıkarmış olan Misirlilar kuvvetli ve istiklâl ve hürriyete âşık bir millet ol. Ekselâns Abdülfettah Yahya Paşa şe- refine budün Anâdolu klübünde bir; öğle ziyafeti vermiştir. Ziyaretler Ankara 20 (A.A.) — Muhterem mi- safirimiz Mısır Hariciye Nazırı ekse - lâns Abdülfettah Yahya Paşa refaka- tinde bulunan zevst ile birlikte bu - gün öğleden evvel Gazi Terbiye Ens - ttüsünü gezmistir. Almanların faaliyetleri Paris 20 (A.A.) — -Havas- Berlin- den bildiriliyor: Kral İbnissuudun hususi surette gön derdiği mümessil Halid E! Hudun O - bersalzbergde Hitler'i ziyareti Alman- yanın yakın doğuya karşı olan alâka - sını teyid eylemektedir. Diğer taraftan, gene öğrenildiğine göre, Irak Kralının amcası da Alman- yay» hususi bir ziyaret yapmıştır. Iman zimamdarlarınm Arab aşrafi- le temasları, Alman matbuatının yakn doğu hakkındaki kampanyasile müna- sebettar görülmektedir: Nazi gazeteleri Türkiyenin şimdiki hatt: hareketini komşu Arab memle - ketleri için bir tehlike olarak göster - mekte ve bu memleketlerin cenuba doğ ru Türk emperyalizminin tekerrürün- den korkmalari icab edeceğini bildi- mektedirler. İşte bu suretledir ki, Politisehe Dip- lomatische Correspondenx gâzetesi Mı sır hariciye nazırı Abdülfettah Yahya Paşanın Ankara ziyaretini tenkid et - mekte ve bu Ziyareti İngilterenin çenber. leme siyasetile alâkadar göstermekte- dir. Gazetenin kanaatine göre. Yahya Pa nurdaki tâbir mühimdir. İstanhul ds Tür.İ şan'n hedefi İngiliz - Mesir ittifakının kiyeye göre bir mıntakadır, muntaka nel iyi bir tarzda inkişafını bilhassa kay- derece şümullüdür? Meselâ Beyoğlu ka.) dederek Türkiyeyi İngiltere ile kat'i ta ahhüdlere girişmeğe ve İngilterenin şark ittifakları sistemine Türk - Mı - sr mukaveleleri vasıtasile daha geniş birİ bir esas teminine teşvik eylemektir. Sâdâbâd paktı İstanbul 20 (A.A) — Havas: Misir Hariciye Nazırının Anköraya ziyaretin. den hâsıl olması muhtemel neticelerden birinin de, İngilizlerin tasvibile, Sâdâbâd N Ğ9| Paktının bugünkü sade protikols şeklile diğer k'üplere imtisalen değiştireceğiz. değil, muayyen ve müessr bir İcraat programı ile genişletilmesi olacağı bil. tar değildir ve böyle bir ağır mes'uliyeti dirilmektedir. Siyast mahfellerin kanaatine göre, bu suretle Doğu Akdenizin bütün Avrupa ve Asya memleketlerini birleştiren bir «barış cephesis ihdas ve duha şimdiden «Doğu Majino hattıs ismini almış olan! Jon bir müdafaa hattı teşkil edilmiş olacaktır. | haber! duklarından, muvaffak olacaklarına şüp. hemiz yoktur. Bununla berâber, Misr ordusu, bugünkü halile ve öradaki İngi liz kara. hava ve deniz kuvvetlerile bir. likte gene hatırı sayılır bir müdafaa kuv. veti teşkil etmektedir. Balkanlarla Doğu Akdenizde esmesi melhuz olan fırtınalar bugün Türkiye, Büyük Britanya ve Mısır devletlerini, müşterek yüksek hayati menfaatlerini ve buralardaki varlıklarını korumak yolun. da, müşterek tedbirler düşünüp almağa mecbur ediyor. Mısır Krallığının Harici. Ye razırı, sayın misefirimiz, oekselans Abdüllettah Yahya Paşayı memleketimi. ze, velev bir iadel ziyaret şeklinde ola. rak, gelmeğe teşvik eden asıl sebebin bu olduğunda şüphe yoktur, Bundan 139 yıl önce, Napolyon Mısırı tehdid ettiği zaman dahi Türkiye İngik sere ile birleşmiş ve Napolyonu, o vakit İbir Osmanlı eyaleti olan, Mısırdan çıka. rıncıya kadar birlikte uğraşılmış. OO zaman bu mücadeleye Çarlık Rusya da. hi katışmaktı. Şimdi de Balkanları, Bo. Kazları, kanal ve Misırı muhtemel müş. terek tehlikelere karşı korumak için ge. ne ayni devlet ve kuvvetlerin birleştik. Terini görüyorsak bu, şüphesiz sırf tariht İbir tesadüf eseri değildir, ve bunun men- şei Doğu Akdenizde ve yakın doğuda on. ların hakiki menfaat ve eörüşlerinin de. rin bir surette müşterek olmasındadır. Bugün Mısırın bu işbirliğine müstakil bir devlet olarak iştirak etmesi ayrı bir kazanç ve fazla bir küvvettir, Yeni Tür. kiye kendi varlığının temelini Lozanda kurarken, «ski Osmanlı imparatorluğu. nun bir eyaleti olarak ayrılan, Mısırın istiklâlini şart koşmağı, o güç mücadele anlarında bile, unutmamıştı. Onun için biz Türkler Mısırın istiklâlini tahakkuk | etmiş görmekle derin bir saadet duyarız. Mısır, Türkiye ve Büyük Britanyanın Balkanlarla Doğu Akdenizdeki siyasi, t£ cari ve iktısadi menfaat ve emmiyetleri. nin biribirlerine ne kadar bağlı oldukla. rını yukarida anlattık. Fihakike Süveyş kanalının, yani İngiliz imparatorluğunun biribirinden uzak parçalarını bağlıyan en kısa yolun, emniyet sınırları berzahın kıyılarında değil, tâ Balkanlarda ve Mı. sır ve Südanın Libya ve Habeşistan hu. dudlarındadır. Bunun gibi Türkiyenin de cenub batı selâmet kapıları tâ Libya ve Habeşistanda bulunmaktadırlar. Hü. lâsa Misir ve Südünın emniyeti Habeşis. tan, Lbya ve Arnavudl'ukta büyük mas. raflarla Yüzumsuz yere tutulmıyan bü. yük askeri kuvvetler ve ordu tarafmdan tehdid. edilmektedir. Bu uzak veya yakın muhtemel tehlikeleri, Mısır kendi başına karşılamıyacağı için, müttefiklere ihti yacı tabüdir. Ancak onu bugün korumâ. Ba azmetmiş olan müttefikler bundan 138 sene evvelkilerin aynidir. Bu da bu. günkü İngiliz . Türk - Mısır işbirliğinin © ne kadar tabii ve sağlam bir temeleda. yandığını ayrıca gösterir. R, E. Erkilet Londra ve Tokyo dün Tiyençin meselesi İle meşgul oldular (Baştarafı 1 inci sayfada) Japon hariciye nazırı Arilayı ziyaret ede. rek, vaziyet hakkında uzun boylu görüş. müştür. Bu görüşmeye müteallik rapor, kabinenin yarınki haftalık toplantısında müzakere edilecektir. Diğer taraftan Japon başvekili Hiranu- mada bugün Aritayı kabul ederek, Ti entsin meselesinin Avrupada tevlid ettiği akisler hakkında görüşmüştür. Artla, bi. Mihare saraya giderek, vaziyet hakkında imparatora da izahat vermiştir, Başvekil Hiranuma ise, aynca harbiye nazırı İtazakile istişarede bulunmuştur. Londrada Londra, 20 (A.A) — Hariciye komite. si Tientsindeki İngiliz imtiyaz mıntakası. mın sbluka edilmesi üzerine hâsıl olan vaziyeti yeniden tetkik etmek üzere bu sabah başvekâleç binasında toplanmıştır. Müzakereler bir buçuk saat sürmüştür. Diğer cihetten öğrenildiğine göre na. gırlar ayni zamanda muvaffakiyetle iler. Yiyen Moskova görüşmelerini de tetkik et. mişlerdir. İngiliz - Fransız işbirliği Londra, 20 (Hususi) — Uzakşarktaki İngiliz ve Fransız kuvvetleri arasında muhtemel bir teşriki messi esaslarını tes. bit etmek üzere görüşmeleri kararlaştı. rılmış olan İngiliz ve Fransız kumandan. ları, yarın Singapurda buluşacaklardır, Bu görüşmelerde Sir Persv Nevil İn. gilereyi, General Marten de Fransayı temsil edecektir, İngiliz sefirini tehdid kong 20 (A.A.) — Alınan bazı lere göre, İngilterenin Çin bü - Mısra Türk askeri heyeti gönderildiği | yük elçisi Sir Clark, son günlerde te - doğru değil redilen haberi yalanlamaktadır. lefonla bazı tehdidler almış ve İngil- Mısır | tere Japonyaya karşı hattı hareketini Türk as -|değiştirmediği takdirde ölümle teh - teyid ve ne de tekzib etmiştir. Fakat İngiliz diplomatını kilmaye için ciddt muhafaza tertibatı alınmıştır. İki Amerikan fabrikası yağma edildi Hongkong 20 (A.A.) — Şanghay - dan bildirildiğine göre, Ahihvey vilâ » yetinin şimalinde Pasien'de iki Ame - rikan fabrikası Japonlar tarafından yağma edilmiştir. Bu müesseselerin İ» daresi Tapon makamatı nezdinde key- fiyeti şiddetle protesto etmiştir. Japonlar müşkülât içinde Şuşking 20 (A.A.) — Çin ajansı bil. diriyor: Harbiye Nazır: General Hoyingşing, son 2 ay zarfında askeri harekâtın ve vaziyetin inkişafı hakkında aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: Bu devre içinde, Japonların faaliye» ti, insan ihtiyatlarının çabuk surette t kenmesi ve münakale yollarının uzak- lığı dolayısile, azalmıştır. Japon kuv - vetleri, yeni efrad bulmak hususunda büyük güçlüklerle karşılaşmaktadır. Japonların zayiatı ie Muhasamata başlandığından 15 Ma. yıs 1939 tarihine kadar, 964.500 insan kaybetmişlerdir. Japon sübayları ve askerleri arasında bezgin Japonlar, tik ve haşnudsuzluk başlamış ve Japon milleti gittikçe fazlalaşan harb yükü « nün altında ezilmekte bulunmuşlur. Çinlilerin ganaimi Nisan ayı içinde Çinde 827 çarpışma olmuş, 53.845 düşman askeri ölmüş, 1066 kişi esir edilmiştir. Çinliler gana- im olarak 775 at, 2013 tüfek, 99 maki- nelitüfek, 25 sahra topu, 171 tank ve arhiz otomobil ve 68,934 kurşun elde etmiştir. Ayni ay içinde Çinliler, 104 kasabayı geri almış, Japonların elin - deki mıntakalarda 90 kilometre ray ve 110 kilometre yol tahrib etmiş, 52 tay- yare düşürmüş ve İl barb gemisini ha sara uğratmışlır.