10 Haziran 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Şekilcilik hastalığı Yazan: Muhittin Birgen ünkü makalemizde bahsettiğim mesele, yani devlet memurla - rından âli şehadetname sahiblerine bir ta. kım haklar vermek veya vermemek bah. si, alelâde bir şey değildir. Bu, bizde devlet teşkilâtının bütün ruhunu sarmış ölan bir hastalığın bu sahada yaptığı bir tezahürden ibarettir, Hakikatte hastalık daha derindir. Buna şekilcilik hastalığı diyebiliriz; çünkü devletin bütün kanun ve nizam ve sistemi şekilcidir. Bu kanun ve nizam. Yarı tesis eden bu memlekette, her hangi|” bir münevvere sorsak bu şekilperest sis. temden şikâyet eder, bunun fenalıklarını sayıp döker. Buna rağmen, hiç bir şey seyrini değiştirmez ve devletin bütün ha. treketleri. halk ile olan bütün münase . betleri bir tekim şekillere göre ölçülmek. te devam eyler. Devlet makinesi, az ve. ya çok, her yerde şekilcidir; fakat, şek. in ruhu bu derecede öldürdüğü bir 8is - tem, medeni memleketler içinde, hiç bir yerde görülmez. Bu gibi memleketler a - rasmda en ileri giden Fransadır; galiba, bizde bütün borokrasi sistemimizi, şu son yüz sene içinde, hep onlardan aldığımız nümunelere göre vücude getirmiş olduğu. muz içindir ki, taklideilik neticesinde, bu derece acıklı bir hale getirmişiz, m * Devlet memurlarında kalite arıyoruz, değil mi? Bu memurların ellerinde kos. koca bir kâğıdla devletin her hangi bir mühürü bulunup bulunmadığına bakarız. Bu şehadetname ne yenilir, ne içilir. Me. mur bu şehadetnameyi her gün cebinde bile gezdirmiş olsa, o onun kalitesine bir zerre bile ilâve edecek değildir. Bilhassa bizim memleketimizde, eğer bir insan, bizzat merak eder, bir şey öğ. Tenmek isterse veyahud hususi bir istida. dı varsa öğrenir, irfanca inkişaf eder. Ak. $8i takdirde mektebin ona öğrelliği şey ya çok az. yahud da -ekseriya. yanlıştır. Şu Balde, devlet kaliteli memur bulmak is - tediği zaman, sadece «vesika» ya bakar, şehadetnameyi gördü mü memnun olur. Şehadetnamesi yoksa, bu adam, ağzile kuş tutsa muteber değildir. Ah, hele şu evesika'> Bütün cehalet . eri örtmek, bütün sujistimalleri kapa - mak ve bütün kabahatleri gizlemek için © ne mükemmel bir örtüdür! Çok mu ca. hil? Zarar yok. elinde koskoca bir vesika, Kapı kadar bir şehadetname var ya! Çok pahalı mi alınmış? Zarar yok, vesikalarm hepsi tamam, müzakasa kanununun ke. Jimeleri kâmilen hoşnud ya! Yahud, ve. rilen şu emrin hatası yüzünden şü kadar zarar veya bu kadar bir fenalık mol. muş? Olabilir, zarar yok: Bütün tezke reler, müzekkereler, «mucib> ler ve ilh.. usulündedir! Bu şekilcilik o haldedir ki insan, devlet dosyalarında sıhhati vesika. Jarla müsbet olan her şeyin vüsukundan mutlaka şüpheye düsse haklı olur. * Evet, bu memleketin en mühim derd. Yerinden biri bu hastalıktır; bundan bi - zim kurtulmamız için bütün bir münev. yerler zihniyetini değiştirmek icab eder. Eğer, Âli şehadetname denilen vesikayı, bu memleket içinde hüdai nabit olarak yetişen istidadların ilerlemesine o karşı köstek olarak kullanacak olursak çok bü. yük, çok feci bir hata işlemiş oluruz. İsti. dada, zekâya ve çalışıp öğrenmeğe hak sahasında fütuhat yapabilme kapılarım kapamakla bu memleketin ileri gitmesini yalnız resmi vesikalarla temin etmek sis. teminde ısrar etmiş olacağız. Resmi vesi. Kaların oşehadetlerine ise Oinanmak. *a tereddüd ederim. Memleket, «resmen» istediği kadar ileri gitsin, Maarif Vekâ - leti istediği kadar şehadetname mühürle, sin, bu, o kadar mühim bir şey değildir. Her vatandaş, meydanda fiilen ilerliyen bir irfan, bir becerik, bir kalite yükselişi görmek ister, İnsana, sâye, istidada, yani bizzat hayata değil de, yalnız şehadetna. me denilen kuru kâğıda hak vermek, işte! bu memleketin yükselme hamlesinin ayaklarına - sade köstek değil, - pranga vurmak demektir! Muhtelif tarihlerde idadi ve liselerimi. zin yüksek sınıflarında otuz sene hocalık etmiş bir insanın tecrübe haklarına isti. naden söylerim ki Türk mekteblerinden çıkanlar arasında fikren, ilmen inkişaf et. miş ve hayatla müsbet eserler vücude ge. Resimli Makale Bir msan ahlâkın fezayih adı altındı kusurlarla lekeli olabilir. Bundan dol ması mümkündür. Fakat muhtelif kusurları arasında en küçüğünün meydana çıktığını tahmin mr ve kusurunu bilenin yanından hemen kaçar. Zira in - sanı sinirlendiren «kusurlu olmak» değil, «kusurlu gö - rünmek» tir. surlarmı olduğu gibi bırakmış oluruz. SÖZ ARASINDA Bir piyesten / ila TM GAZ ağa | Meri Pihford, 80 bin sterlin Kazanan kadın Amerikalı kadın muharrir Clare Booth, içinde hiç bir erkek şahıs bulunmıyan ve 40 kadın tipinden mürekkeb meşhur «Ka. dım, isimli piyesin müellifidir. Gayet ze. kidir, Oynanmakta ve satılmakta olan bu piyesle, «Çocukları Allaha ısmarladık di. yerek öpünüzs piyesinden haftada 4 bin lira kazanmaktadır. 86 yaşındadır, bir kızı vardır, Amerikanm en tanınmış mecmua. larım çıkaran bir tabiin karısıdır. Clsre Booth şimdiye kadar «Kadın» isimli pi - yesinden 80 bin İngiliz lirası kazanmıştır. tirmiş olanların hiç olmazsa yüzde sekse. ni bu mekteblerden iyi şehadetnamelerle değil, kötülerile çıkmış olanlardır. Bizde mekteb, zekâ öldürücü. kafa bunaltıcı ve Barem kanununda, memur için seçil - me ve ilerleme hakkını, şehadetnameyle «resmen değil, devir devir yapılacak mü. temadi imtihanlarla, tecrübeler ve şeha - detlerle efilens isbat edecek olanlara vermeliyiz. Memlekette memur kalitesi böyle yükselir ve her sahada irfanın art. ması, ilmin kıymet kesbetmesi, Türk ferd lerinin bütün hayatta manen mütemadi bir inkişaf seyri takib eylemesi ancak bu usul ile temin edilir. Öteki usul, yani kaliteyi ferdin vasıfln. rında değil, şehadetnamesinde arıyan w. sul, eğer çürütücü ve tahrib edici değilse, en az «dürdürucu» ve eyürütmeyici» bir usuldür! Muhiddii Bi gen İSTER | yorlar. İyi teşebbüs. Yalnız bir tanesine de lerde birkaçına ihtiyacımız olduğu m işte'ne kadar İstical gösterilse o kadar İSTER | şa — — —— INAN, Gazeteler Beyoğlunda, Tepebaşında yazlık tiyatro bi- nasının yıkılarak yerine bir yenisinin yapıls&ağını yazı- bu münasebetle gazetelerde bir rakam gördük ki bize yanlış gibi geldi: Filhskika yeni tiyatro 6000 kişilik ola- SON POSTA a Dostlarımızda ahlâk kusurları.. . a kaydettiği tekmil ayı utanç duyma- a lr a sahada muvaffak dır. Aksi takdirde Hergün bir fıkra Hasisin düğün hediyesi Hasiş bir adam yeğenine: — Hele evlen, diyordu, sana öyle bir hediye göndereceğim ki, sen de şaşıracaksın, Hesisin yeğeni evlenmiye karar i Postacı bir mektub getirdi. Mektub amcasındandı. Heyecanla açtı ve şu satırları okudu: «Sevgili yeğenim, olacaktı, Böyle bir otomobil aradım, buldum.. pazarlık ettim. Tam parayı vereceğim sırada, düğünlerde israfın, hediye gönderilmesinin o hükümelçi menedildiğini hatırladım. Hüküme » tin emrine muhalefet doğru olmıya » cağından otomibili alıp sana gönder. mekten vazgeçtim, gözlerini öperim. Amcan, LE, 4 Şekspirin el yazıları Bulundu Londrada Britiş Muzeumda birçok es- ki nüshalar arasında, şirmdiye kadar göze çarpmamış olan üç yaprak bulunmuştur. Müzenin eski nüshalar köleksiyonu me - muru doktor Robin Flowerin iddiasına bakılacak olursa, bu üç sahife, Şekspire aiddir, Ve yazılar da dâhi şairin el yazı - sıdır. Bu iddiz tahakkuk ettiği takdirde edebiyat dünyası Şekspirin malâm im - İzalarından maada bir de el yazılarını öğ- İrenmiş bulunacaktır. ;'olan Meri Piklord, beyaz Karpantiyenin lokantasını soydular Eski Fransız şampiyonlarından Kar- İpantiyenin Pariste şanjelize civarında işletmekte olduğu lokantasma hırsızlar İ girerek, eski boksörün 9 bin lira değe rindeki mücevherlerini çalmışlardır. 7944 olimpiyadları Londrada yapılacak İngflizler, 1944 olimpiyadlarının Leon. drada yapilmasına çalışmaktadırlar, 28 devlet delgesi daha şirndiden Londrada İSTER caktır, diyorlar. gil, muhtelif semt - uhakkaktır. Ve bu iyi olacaktır. Fakat büyüğü 4500 ki tanbula 6 bin yarıdan fazla boş yucu sen: NAN, İSTER Dostlarımızın rasında, sevdiklerimizin arasında fena bir huya, büyük veya küçük bir ahlâk kusuruna müptelâ olanlar bulunabilir, vazifemiz bu kusurları elimizden gel- diği nisbette tashih ve izale etmeye çalışmaktır. Fakat bu mek, muhatabımızı küçük düşürmekten çekinmek lâzım- Hafızamız bizi aldatmıyorsa muhit ile birlikte 7 mil - yon halkı barındıran Parisin operası, komedi Fransezi, Odeon, battâ Şatlesi dahi bu kadar seyirciyi almaz. En INANMA! olmak için bildiğimizi bilmez görün - bem dostumuzu kaybetmiş, hem ku - İkinci kocasile Zondraya geldi Çocukluğumuzdanberi beyaz perdede görmeğe alıştığımız Meri Pikford, doğup büyüdüğü Londraya - bu sefer ikinci ko. casile birlikte - gelmiştir. Uzun yıllar, bir arada yaşadığı Duğlas Bankstan ayrılmış perdede hep genç kız rolleri yapardı. Resimde kendi. sinin hâlâ taravetini muhafaza etmekte olduğunu görüyorsunuz. Babasına hançer saplıyan çingene yavrusu Paris cinayet mahkemesi Gast ismin. İdeki bir çingeneyi bir suçtan dolayı 20 sene Şeytan adasına sürmeğe karar ve. rince dinleyiciler srasında bulunan ka. rı; i — Haydi ne duruyorsun?.. diye bağır. | mıştır. Jandarmalar. suçlunun etrafını kuşat. mışlar, fakat 4 yaşlarındaki oğlunun ken. disini son bir kere öpmesine müsaade el. mişlerdir. Çingene çocuğunu öpmüş, sonra doğ. rulmuş, ve göğsünü oğluna doğru çevir. miştir, 4 yaşındaki çocuk ta, cebinde giz. lediği bir hançeri çıkararak var kuvve - jramürşelli, İstanbulun coğrafi ve Ml laa — Sözün Kısası Yazı Çok Oldugu içi” Bugün Konamadı Elektrik, tramvaY , idareleri (Baştarafı 1 inci seye ağ Bundan sonra müzakeresin€ id Eylül - İkincileşrin 1938 aylarına 8 0 vanı muhasebat raporu üze maddi Hilmi Çoruk, raporun dokuzuncü i sini teşkil eden ve ihtilâş ve Ses” edil 4 münden dolayı iki seneye mahküm miş olan askerlik besab memurla bu birine tekaüd maaşı tahsis emi susunda gerek divanı muhâsel — umümiyesince ve gerek Millet Meclisi Şi vanı muhasebat encümenince veri eğ lunan karara muhalif kalmasındaki bebleri izah ederek kanunlara bu şahsa tekaüd maaşı tahsis edil ye lâzım geldiğinden meselenin bir Ö ed 1 adliye encümeni tarafından tetkik mesini istemiştir. Hilmi Çorukun b iş sadla vermiş olduğu bir takrir Mec i yeti umumiyesince kabul edilerek zuubahs dokuzuncu madde adliye Şapel İmenine verilmiş ve diğer maddele” olunmuştur. ir İstanbul Tramvay ve Elektriği, Müteskiben İstanbul elektrik. (oy ve tünel idareleri teşkilât, ve tesis” İstanbul belediyesine devri bak” kanun üzerinde ilk söz alan Züyaek di hemmiyet ve güzelliği ile mütanssi” li imar faaliyetine ancak cümhuriyfi | yy, resi altında mazhar olmağa beşiâr$ Tunduğunu ksydederek hududlarını. geniş olması dolayasile kendi SY halkın ve şehrin ihtiyaçlarını kar e yan İstanbul belediyesine âmme us lerini gören bu müesseseleri terk »' sunda hükümetçe alınan kararın YÖ bulunduğunu söylemiş ve beleği e bunlardan temin edeceği varidat #*. 9) rin imarına çulışırken bir turist b line getirilmesi çok arzu edilen İsta da, seyyahlar için medeni vasıta V* le yaçların da temini etrafında temeni i de bulunmuştur. Hatib sözlerini bitirirken bU idari rin İstanbul belediyesine terk V” ipin hükümetçe alınan ve Meclisin tasv. j arzolunan karardan dolayı İs ia. meb'usu ve bir İstanbul hemşebrisi *" tile şükranlarını ifade eylemiştir. Halkın ihtiya! || Çer Feridun Fikri (Bingöl), elektrik bele vay ve tünel idarelerinin anl Ni tile babasına saplamıştır. Böylelikle ço. cuk babasının, sürülmesini meydan ver. İmemek istemiştir. A bulunmaktadır. Kralm biraderlerinden Dük Giluester, toplantıya riyaset etmiştir. İNANMA! ir. Bu vaziyette 700 bin nüfuslu İs- bir tiyatro yaptırtırsak her akşam neceğine biz inanıyoruz. Ey oku- i | diyesine terkedilmesi hakkında a metçe alınmış olan kararın yerinde ğ yanı şükran bulunduğunu KAYdAİ yi, sonra, yalnız bu meseleye aid Karde taşvibinden sonra belediyenin bu Sini halkın istifadesini temin cihetini çelik derecede gözönünde tutması 1821”* İ Bini söylemiştir. il Feridun Fikri, tramvay ve tünel yil vislerindeki intizamsızlık ve kia ga ve denk bilet meselesi üzerinde © iyi büyük bir ekseriyeti çalışmakla Yet ve. kezanan İstanbul halkina bir KÜ , bir üzüntü mahiyeti alan bu çi her şeyden önce tanzimi işinin yi bir direktif ittihaz edilmesini ve pal * fiatlarmın da imkân nisbetinde V* yâ kın buna aid vasıtalardan daha geri tifade edebilmelerini temin ayle agi rette indirilmesini istemiş ve ye belediye hesabıma yaptığı bu dei rağdan halk müstefid olmalıdır ğe Kanunun heyeti umumiyesi bu müzakereyi müteakib maddele”" lerek kanunun birinci müzakere“ edilmiştir. Anlaşma ve munhedel 46 Türkiye - Amerika ticaret anlaş Türkiye - Belçika arasında imf indei mücrimin mushedesinin yü“ âid kanun Jâyihalarının da birine zakereleri yapılmıştır. Meclis Pazartesi toplanacaktır. SonPosranır. TARİH MÜSABAKA