30 Mayıs 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

SON POSTA Hergün Cümhuriyet Halk Partisinin Büyük Kurultayı Yazan: Muhittin Birgen Pin ye imdi, hayalen, o günleri tekrar yaşıyorum: 920 senesinin ilkba- harında, Ankara tam bir çalkanma içinde idi, Gelib dünyanın zulmüne karşı isyan etmiş ilan Türk milleti bir de Osmanlı tarafından hiyanele uğramüş olduğunu gördüğü için, kendisine, iki tarafla birden pençeleşe pençeleş, çıkacak bir yol ara - mıya koyulmuştu. Herkes pekâlâ biliyor” du ki bu yol, bizi ancak bir inkılâba gö » türebilirdi. Fakat, hangi yol? Hangi ink lâb? Herkesin zihni bu iki sualle dolu, fa- kat, kimse bu suallere vazıhı cevabler ve* remiyordu. Büyük Mület Meclisinin o za” manki karargâhile Taşhan ve Karaoğlan çarşısı arasındaki saha ile mahdud bulu» nan fikir piyasasında, beynelmilel bütün fikir aksiyonları hararetli bir spekülâsyon mevzuu olmuştu. Her türlü fikrin setıcı- sı da, alıcısı da vardı. Bu her türlü fikir- leri temsil eden aksiyonların, gün olur, bazıları yükselir, bazıları düşerdi. Dü * genlerin ertesi günü kalkfıklarını, yük - selenlerin de düştüklerini görmek kabi olduğu kadar bunları battâ, âdet olsa, ra- kümüin ifade etmek bile mümkündü! Bizzat, Atatürk, bu spekülâsyonun için- de baş oyuncu idi: oda bazan satar, ba - zan alır, fakat, dikket ederdim, bumu dalma muayyen bir hesab içinde yapar * dı; Hepsi de ecnebi borsalardan gelmiş olan bu fikir bütün kıymetlerinin, hiş birinin diğerlerini batırıp hâkim olması - na meydan vermemek ve bu borsaya, biz- zat kendisi tarafından çıkarılacak mi kıymetlerle, diğer bütün fikir kıymetle - rini mübsyas edip ortadan kaldırmak! Bu borsada tedavül etmek üzere onun tarafından daha evvel piyasaya çıkarıl « mış olan ilk kıymetler şunlardı: Milli bir- ik, milli hâkimiyet, milli hudud. zilli is- #klâl O, bunlara Jâve edilebilecek bütün yeni kıymetler üzerinde düşünmekten de hâli kalmadı. Bir taraftan hem askeri, hem de siyasf elebaşılık rolünü dikkatle ifa ederken, öbür taraftan da muhtelif f- kir sistemlerine aid kitablar okumak ve bunlar hakkında mürakaşalar yapmakla meşgul olurdu. Hem devlet reisi, hem ku- mandan, hem inkılâbe, ve bem içtimaf ve siyasi fikirler borsasının hfkim oyuncusu olan bu kuvvetli insan, nihayet istediğini yaptı: Halk Fırkası, bir müddet sonra, borsanın bütün yabancı fiki dan kaldırıp bunların yeri kir mümessili olarak oturan, bir fikir te- şekkülü oldu! * Halk Fırkası, resmi teşekkülü hükfü - Resimli Makele: Fransız gazeteleri ilk eseri ölümünden sonra neşredi- len bir adarım vasiyetnamesini yazdığı ilk cümleyi nak- lediyorlar. Bu cümle aynen şudur: «— Çok müşkülpesenddim. Yazdıklarının hiçbirisini beğenmiyordum, daha iyisini yapmak istiyordum. Niha- yet hiçbir şey yapamadım. Arkamda kalacak kâğıdlar bu teşebbüslerin bir nümunâsidir. İstiyorum ki, çocuk - Tarım onu bastırsınlar,..> Müşkülpesendiik daima fki,şekilde tezahür eder. Birin- 5 İki türlü müşkülpesendiik.. cisi hiçbir şey yapmadan, hiçbir şey beğenmiyen ada - | mın müşkülpesendiiğidir. İkincisi de ortaya bir eser koy- duktan sonra o eseri beğenmiyerek, kusurlu bularak da- ha iyisini yapmağu çalışan adamın müşkülpesendiiğidir. Birinci şıkta müşkülpesendiik insanı ilerlemekten diıko- yan ayağa takılmış bir zincirdir, İkinci şıkta ise yüksel- ten bir piston yerine geçer. Başkasına karşı hevesini kır- madan, kendinize karşı atalete düşmeden müşkülpesend olmayı biliniz. sSOZ ARASINDA 170 bin İngiliz lirası Değerinde bir tablo Li Bu tabio meşhur «Mavi Çocuk> tablo » sudur. Geineborough ismindeki bir ressa- etm eseridir. 1798 da yapılmiş ve ancak 0 İngiliz Yrası kadar bir para getirmiş - ir. Fakat en son sahibi Lord Duveen ay- ni tabloyu 170 bin İngiliz lirasına satmış- tar. Hergün bir fıkra Bisikletle gezmek daha zevkli Hasis bir İskoçyalı zengin olmuştu. Kendisine bir otomobil, ayni zaman - £ da da bir bisiklet aldı. Ekseriya bisilk- £ letle gezmiye çıkardı. Birine merak olmuştu, sotdu: — Otomobilin varken ne diye bi - sikletle geziyorsun? — Bisikletle gezmek daha zevkli. — Bisikletle gezmek nasl daha zevkli olabilir? — Bisikletle gererken otomobille gezmemiş olsnaktan dolayı benzin pa- $ rasından ne kadar tasarruf ettiğimi düşünüyorum da. Mısır Ana Kraliçesi Tahrandan döndü e ER 2 NAĞME Oğlu büyüdü! Sözün Kısas Yazı Çok Olduğu i* Bugün Konamadı — inönünün nutku deri bir tesir uyandırdı (Bastarafı 1 inci p pılmiş Ol ği Nutuk in # Türkiyenin |” Balkan fikrine ne kadar bağlı olduğuna delil telâkki ediliyor Büyük nutkun bu kısı rüpada ve fakat hassatan İçok büyük akisler uyandıracağı mehafil muhakkak görmektedif: * Gene ayni mehafilin kanasö? Türkiyenin son zamanlarda #İ$, ğu kararlarla zaten kuvveleni Avrupa snihü Müt Şefin bu Mg sonra artık büsbütün emniyet miş bulunuyor. Ecnebi mehafil içinde bilhss” olanların kat'iyetle ifade geyikli ” naate göre Avrupa buhranımı BÜ bir harbe varmaktar kurta! vırlarile asıl ifade ve heybeti idi. Bu tesirin altı! gre onu heyecanla ve daki Tadı. Mahigtin vazifeleri |, (Boştarajı 1 indi sayfa! projesinde Büyük Millet M yi Parti grupu içinde teşekkül ed ii tekil grupa dair dikkate değer vardır, Bu esaslara göre Partili lardan kurultay ümümi h lecek 21 aza Meeliş içinde hüviyet taşıyacaklardır. Ben grupu müzakerelerine iştirak içre # raber mütalea beyan ve rey£ ” miyeceklerdir. Buna karşı Meli mt heyetinde mütalealarını KEDİ iii Isrmım kararma göre beyan eği İ seslerini kullanacakları. age? grupta reis vekili müzakereleri gi kendisine bir vekil tayin ede li Bu grup kendi azaları ile vu” lantı yapabilecek, ve kararlaf cektir, Müzakere usulü Mecli$ mete haber verildiği günden çok evvel te- gekkü! etmişti. Hattâ, meşrutiyetten ©V *| ayaş velki gizli İttihad ve Terakki cemiyetin ğe e a de, ondan sonra xieşrutiyet tarihi ile bir-j| 2, kalp olanlar bile, kekik Halk Pip Jikte tekâmül eden İttihad ve Terakki yanın marvaffakiyeti için duz etmek - fırkasında da Halk Yırkasımın evvelâ FÜ-| dan geri durmadılar; şeyin, sonra cenin halinde yaşadığını gör) Miçe İG amk elle ypek için, içtima ve tariht hâdiseleri tete| mahsus MY ipiiea ie kurduğu Halk kike mahsus olan mikroskob: ele almak) akan, bu memleketin bütlin orta fikir-| küfidir: Meselâ, İttihad ve Terakki, Ab*| esi arasnda umum! bir birlik, müşterek (surette mukabelede bulunmuştur. dülhamidi tahttan indirmek fikrile teşek-| bir duygu ve müşteek bir anlayış vücnde e kül etmişti; Vahdettin ile mücadele esna- | getirebilen tamamen mill! bir teşekkül- sında düştü; Halk Firkası ise Vahdettinle mücadele etmek üzere harekete geçli ve nheysi ütün Osman oğullarını kanı “- şarı ettikten sönrüğir ki kat şeklini al- mış oldu, Gene meselâ, İttihad ve Terak- ki, Osman oğullarının ba eli verine Osmanlı mületinm hattmiyetm “getir - mek maksadile harekot ettikten sonra «Osmanlı milleti, diye bir millet olma - dığını görmüş ve kanunu esasive yazdığı maddeyi hükümden iskat için, kendi pren- sblerine kendi hiyanet ederek, kendi ken- disini gizli bir Türk Ati meşreden bir ta- rih migyoneri haline getirmişti. Halk Yer. | kası, artık gizlenecek hiç bir sev kalma- dığını gördüğü için. Türk milletinin ha - kimiyeti esasını açıkça ortaya ettı ve mi- M birlik, milf hudud, milli istikldi pren- #blerini buna Mâve etti Bum için, İtti- had ve Terakki ile Halk Fırkası - biri! <#hrken, öteki dç teşekkül -ederken - bike. vnaşmakta hiç güclük çek- zmediler. İdeal tn. ağ ları fikirler için de- Bi, şahsi davalarının muzafferiveti için uğraşan üç beş hodküm ve hodpesend bir İarafa bırakırsanız. gö 4 görürsünüz ki hâtün , İtihadcılar, toplu bir halde yeri fıtkanm İK, hükümlerine tâbi olacaktır. pe grup umum! heyeti Partiye m şü myan meb'usları müzâkerel vakkat veya daimi olarak davet hamın, bir Fransız satıcısı İle evlendiğini| ceküir, Kızının düğününden bulunmak Üzere | biliyorsunuz. Ağahanın bu izdiyaçtan o- Mizamdlimd projesinde Pari TTahrana gitmiş olan Misr ano kraliçesi| Jan oğlu şimdi epeyce büyümüş, ve ge -İ grupunun vazifesi şöyle tesbit Nazh Kahireye dönmüş, ve istasyonda| çenlerde annesi ile birlikte Londraya gel-| A — Devlet işlerinin İyi © yö binlerce Mısırlının heyecanlı karşılayı | miştir. Parti nizamname ve ping gına resimde gördüğünüz gibi ney'eli bir| - rultay kararlarınm en iyi © : grupü kararına tâbi olma “ö kabe etmek. B — Müstakil grup ural 4 kararile İcra Vekillerinden yi ia ği Majino istihkâmlarındaki alim Fransa” Majino istihkâmlarında, yeni yerin altında Fas askerleri için sineme - batıp, bazıları çıkabilir; fakat, bütün bu | basmıştır. Son günlerde geçirdiği otomo- lar, DE ve Sa kahveleri açılmıştır. hareketlere ağmen, bölün memleket, | bil kazası yüzünden, dairesinden çıkmı - |lstihkâmların bir çoğunda beyaz önlüklü Halk Pekâsının, herkesi içine alan ve her| yan Mari, yakınlarının tebriklerini orada garsonların hizmet ettiği berber dükkân. (Devamı TI net sayfada) Kabul etmiştir. ları ve hamamlar da işlemektedir. İngiltere Ana Kraliçesi 72 yaşında İngiltere ana kraliçesi Mari 72 yaşma İ dü, Bugün için fırka içinde muhtelif fis| kirler bulumabilir; bü (kirler arasında münakaşelar olabilir; bunlardan bazıları yapabilecek ve İcra Vekilleri te itimad reyi tahrik ve K çi metten herhangi bir meselem yi alenen müzakereye konulma debilecektir. miz C — Müstakil grup reis vekil 8 kümetinin muvaffakiyetine ad Be, nifak, ihtiras ve şahsiyatâ “© Ba bilhassa dikkat edecektir. sy Müstakil grup azaları bu Sörf rinde bulundukça Parti hü intihab oluramıyacaklardır. Müstakil grup reis vekili devi yil tinin resmi ve hususi bütün “ge & rinde Meclis grup reis vekili haklara malik olacaktır. arti divanının azası a EMME İSTER İNAN, İSTER Eminönü Halkevinin önünden Yerebatan sarayına gi- | den geniş bir sokak vardır ki, sıra gelince asfalta çevri- lecektir. Altı ay kadar evvel bir amele grupu bu sokağın taşla” YİN! Sokunağe başlamıştı, sorduk: -> İki taraf evlerin lâğımlurı kanalizasyona bağlana- cak, denildi Taşlar söküklü. Bir uwjan öbürüre kadar derin bir hendek açık?., içinde bir hayli şeyler yapddı. Sonra s0- kak tekrar eski haline getirildi. Aradan ne kallar zaman geçti bilmiyoruz, bir gön ayni amele grupunu tekrar iş başında gördük, gene taş sökülüyor, çukur açılıyordu. Bu defa: İSTER İNAN, INANMA! — Terkos borularına bakılıyor, cevabını verdiler. Ter- kos boruların da bakıldı ve cadde tekrar eski haline ge- tirildi amma biraz sonra da havagazinin, elektriğin, daha bilmeyiz neyin ıslah ve tetkiki lüzumu hâsıl öldu. Her defasında da taşların sökülmesi, hendeklerin açılmıfı, gene kapatılıp parkesinin iyi kötü yapılması şartile. Gösterilen faaliyeti zevkle seyredenlerdeniz. Mümkün- se biraz daha arttırılmasını istiyenlerdeniz. Fakat ayni caddenin muhtelif daireler tarafından kısa bir müddet içinde beş altı defa açılıp kapandığını görünce ortada bir emek ve parâ israfı olduğunu da düşünenlerdeniz. Ha- kikatin böyle olduğuna: İSTER INANMA! ri Rİ